Το Death Valley της Δημιουργικότητας: Όταν το feed μας γεμίζει με παραγωγές ΑΙ

Λέξεις: Τόλης Αϊβαλής

Νομίζω πως έχουμε ήδη περάσει το κατώφλι όπου το 50% του περιεχομένου που βλέπουμε στο feed μας στο TikTok, στο Facebook και στο Instagram προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από την τεχνητή νοημοσύνη. Δηλαδή από παραγωγές που έχουν γίνει από AI εργαλεία. Και αυτό είναι πια εύκολο γιατί με μια εντολή σε κείμενο μπορεί οποιοσδήποτε πια να δημιουργήσει μια εικόνα, ένα βίντεo, μια μουσική ή μία φωνή. Εικόνες που μοιάζουν αληθινές αλλά δεν είναι, κείμενα που διαβάζονται «σωστά» αλλά δεν λένε τίποτα, βίντεο και ήχοι με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση τα οποία είναι fake.

Ανεμοστρόβιλοι που παίρνουν παιδιά ή σκυλιά, άγρια ζώα όπως αλιγάτορες ή puma που επιτίθεται σε ανθρώπους (και όλα τα έχει καταγράψει η camera), γίγαντες που χτίζουν πυραμίδες ή την ακρόπολη, τέρατα που ανακαλύφτηκαν ξαφνικά στον Αμαζόνιο, εμείς σε video selfie παρέα με celebrities στο ασανσέρ ή να περπατάμε, σε προϊστορική εποχή ενώ να μας κυνηγάνε δεινόσαυροι. Πολλά τέτοια ανούσια, άχρηστα, χαζά τα οποία τραβούν την προσοχή του κόσμου και γεμίζουν όλο το feed μας με σκουπίδια. Στην αρχή τα βλέπεις, μετά τα συνηθίζεις, μετά swipe στο 1″. Ο λόγος που σιγά σιγά θα βαρεθούμε τα social γιατί «όλα εκεί είναι μία μούφα».

Είναι το AI ο θάνατος της πρωτοτυπίας και της δημιουργικότητας; Όλα αυτά δημιουργούν μια ψευδαίσθηση παραγωγικότητας και δημιουργικότητας, ενώ στην πραγματικότητα βουλιάζουμε σε έναν ωκεανό επαναλαμβανόμενου και ρηχού περιεχομένου. Το feed μας γεμίζει συνεχώς με ό,τι μοιάζει δημοφιλές, αλλά σπάνια με κάτι που πραγματικά μας αγγίζει. Παρόλα αυτά όλα τα παραπάνω τραβούν την προσοχή και καταναλώνονται περισσότερο προς το παρόν, μέχρι να τα συνηθίσουμε και να τα βαρεθούμε. Αυτό το φαινόμενο δεν είναι τυχαίο. Κάθε τεχνολογική επανάσταση (παλιότερα το internet μετά το digital τώρα το AI) περνά μια φάση υπερβολής, όπου η ποσότητα και η ταχύτητα υπερισχύει της ποιότητας και της πρωτοτυπίας. Σήμερα, βρισκόμαστε σε αυτό το “death valley” της δημιουργικότητας, όπου το μέσο γίνεται πιο δυνατό από το μήνυμα. Οι δημιουργοί είτε είναι επαγγελματίες είτε ερασιτέχνες, προσπαθούν να συμβαδίσουν με την ταχύτητα της παραγωγής, συχνά θυσιάζοντας τη μοναδικότητα και την προσωπική τους φωνή. Το αποτέλεσμα είναι περιεχόμενο να λειτουργεί «σωστά» για τους αλγόριθμους, αλλά όχι απαραίτητα για τους ανθρώπους.

Η αξία του ανθρώπου απέναντι στο AI Αυτή η φάση παραγωγής με AI είναι όμως το απαραίτητο σοκ που θα μας κάνει να ξαναθυμηθούμε τι σημαίνει δημιουργικότητα. Μέσα στον θόρυβο αυτό, αρχίζουμε να αναζητούμε ξανά το ανθρώπινο, το αληθινό, το ατελές, την ιδιαιτερότητα της κάθε κουλτούρας. Οι δημιουργοί που ξεχωρίζουν πλέον δεν είναι όσοι χρησιμοποιούν το ΑΙ ως αυτοσκοπό και αυτόματο πιλότο, αλλά εκείνοι που μεταφέρουν εμπειρία, συναίσθημα, αμφιβολία, προσωπική ματιά ακόμη και λάθη. Η αυθεντικότητα θα ξαναγίνει αξία. Θα φτάσουμε σύντομα να λέμε τόσο κάνει με AI και τόσο παραπάνω αν θέλεις να το κάνει άνθρωπος. Το θέμα είναι πότε θα συμβεί αυτό; Η δική μου πρόβλεψη είναι, πολύ σύντομα, τα επόμενα 1-2 χρόνια. Γιατί; Γιατί θα βαρεθούμε να καταναλώνουμε το ίδιο περιεχόμενο και θα αναγκαστούμε να δημιουργήσουμε νέο. Και αυτή την φορά όχι με το AI.

Τι να περιμένουμε από το AI; Τι από τον άνθρωπο; Το “death valley της δημιουργικότητας” λόγω του AI δεν είναι το τέλος, αλλά το αναγκαίο πέρασμα προς μια νέα αρχή. Μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαθιστά τη δημιουργικότητα, και δεν θα είναι αυτόματος πιλότος αλλά θα την ενισχύει και θα είναι άλλο ένα εργαλείο. Όπου οι αληθινοί δημιουργοί θα χρησιμοποιούν τα εργαλεία του ΑΙ όχι για να παράγουν περισσότερο, αλλά για να πουν καλύτερα αυτά που έχουν πραγματικά να πουν. Για να δείξουν την μεγαλύτερη εικόνα, για να εκφράσουν συναισθήματα, για να δημιουργήσουν ξανά πρωτογενές περιεχόμενο. Σε έναν κόσμο που πλημμυρίζει από “AI φασαρία”, η ανθρώπινη δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη και η στρατηγική θα γίνει ξανά το κύριο μήνυμα και ίσως πάλι αυτοσκοπός. Άρα συνιστώ ψυχραιμία και υπομονή. Το έχουμε ζήσει ξανά αυτό στο παρελθόν.

*Ο Τόλης Αϊβαλής είναι CEO της Knowcrunch.com