Το νερό γίνεται το νέο πετρέλαιο

Λέξεις: Μάνος Λαμπράκης

Σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται, το νερό γίνεται το νέο πετρέλαιο. Όμως στην Ελλάδα, η λειψυδρία δεν είναι απλώς φυσικό φαινόμενο. Είναι πολιτικό σύμπτωμα. Σύμφωνα με την έκθεση της Deloitte, η χώρα καταγράφει υπερδιπλασιασμό (+139%) των απολήψεων νερού για ύδρευση από το 2001 ως το 2022. Όχι γιατί αυξήθηκαν τα παιδιά, τα χωράφια ή τα εργοστάσια, αλλά γιατί αυξήθηκαν τα resorts. Η τουριστική φρενίτιδα –αυτή η εθιστική εξαγωγή «εμπειρίας» που μετατρέπει τα νησιά σε σκηνικά και τους κατοίκους σε κομπάρσους, καταπίνει τον πιο πολύτιμο φυσικό πόρο: το νερό.

Η ροή του νερού έχει πλέον ταξική κατεύθυνση: από τις πηγές προς τις πισίνες. Οι Κυκλάδες, που αποτελούν εμβληματικό θύλακα αυτού του μοντέλου, παρουσιάζουν ήδη ακραία φαινόμενα άνισης διανομής: η κατανάλωση αυξάνεται το καλοκαίρι, αλλά τα αποθέματα μειώνονται, οι υποδομές δεν αντέχουν, και το νερό, αυτό που κάποτε έρρεε αυτονόητα, γίνεται πολυτέλεια. Η διαρροή του 50% των αποθεμάτων από τα δίκτυα δεν είναι τεχνική αστοχία, είναι πολιτική απόφαση. Είναι η επιλογή μιας διοίκησης που υποτάσσει το κοινό στο κερδοφόρο.

Η λειψυδρία, έτσι, δεν εμφανίζεται σαν απειλή από το μέλλον, αλλά σαν αποτέλεσμα του παρόντος. Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο εμφάνισής της, όχι γιατί «δεν βρέχει», αλλά γιατί το τουριστικό μοντέλο αποικιοποιεί το φυσικό περιβάλλον. Δεν υπάρχει «ουδέτερος τουρίστας». Κάθε τουρίστας είναι μια μονάδα πίεσης στο οικοσύστημα, ένας καταναλωτής που δεν συνυπολογίζει το κόστος της παρουσίας του. Όταν οι ανάγκες του επισκέπτη προηγούνται του δικαιώματος του κατοίκου στο νερό, τότε δεν μιλάμε για φιλοξενία. Μιλάμε για λεηλασία.

Το νερό είναι κοινό αγαθό. Η διαχείρισή του όμως καθορίζεται από το ποιος έχει λόγο στη χρήση του. Όσο παραμένει εργαλείο κέρδους και όχι επιβίωσης, όσο ο δημόσιος διάλογος αντικαθίσταται από PR εταιρειών και μακέτες στρατηγικής βιωσιμότητας, η λειψυδρία δεν θα προληφθεί· θα οργανωθεί. Δεν είναι η φύση που εκδικείται. Είναι η πολιτική που απέτυχε. Ή, πιο σωστά, που πέτυχε ακριβώς αυτό που ήθελε: να ιδιωτικοποιήσει τη ζωή. Σταγόνα τη σταγόνα.

*Ο Μάνος Λαμπράκης είναι θεατρικός συγγραφέας, δραματουργός και μεταφραστής