Το πελατειακό σύστημα στην τοπική αυτοδιοίκηση: Ένα μοναδικό θέαμα αυτοτραγωδίας

Λέξεις: Ιωάννης Μπαξεβάνος

Ας φανταστούμε μια τυπική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου:

Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου: Καλησπέρα σε όλους. Ας αρχίσουμε τη συνεδρίαση. Πρώτο θέμα στην ημερήσια διάταξη: Ο προϋπολογισμός για την ανακατασκευή του πάρκου στην πλατεία της πόλης.

Μέλος 1: Εγώ πιστεύω ότι η εταιρεία του ξαδέλφου μου είναι η καλύτερη για τη δουλειά αυτή.

Μέλος 2: Συμφωνώ, αλλά ο κουμπάρος μου έχει μια άλλη εταιρεία που μπορεί να το κάνει ακόμη καλύτερα.

Μέλος 3: Αν το κουμπάρος σου μπορεί να το κάνει καλύτερα, τότε θα πρέπει να το δώσουμε σε αυτόν.

Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου: Και οι δύο προσφορές φαίνονται ενδιαφέρουσες, αλλά τον φίλο μου τον γείτονα που έχει μια εταιρεία στον ίδιο τομέα, τον ξεχάσαμε;

Είναι τόσο συναρπαστικό να βλέπεις τους πολίτες να ανακαλύπτουν ότι η μόνη πραγματική δυνατότητα εξέλιξης στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι να γίνουν φίλοι με τους “σωστούς” ανθρώπους. Αν δεν ανήκεις στο σωστό κλαμπ, τότε ποτέ δεν θα έχεις πρόσβαση σε εκείνα τα υψηλά αξιώματα και στις “καλές” θέσεις εργασίας.

Πώς, λοιπόν, να μην λατρεύουμε τα “συστήματα” που επιτρέπουν σε συγγενείς και φίλους να αποκτήσουν θέσεις εργασίας χωρίς καμία πραγματική εμπειρία ή ικανότητα;

Στον υπέροχο κόσμο της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι δύσκολο να μην εντοπίσετε το φαινόμενο του πελατειακού συστήματος. Πρόκειται για έναν κόσμο όπου οι πολίτες εξυπηρετούνται με βάση τον βαθμό της “ειδικής φιλίας” τους με τους τοπικούς αξιωματούχους.

Πράξη 1: Ο Πολίτης και ο Πελάτης

Στην τοπική αυτοδιοίκηση, έχουμε τον “πολίτη” και τον “πελάτη.” Ο πολίτης είναι αυτός που πληρώνει τους φόρους και αναζητά την εξυπηρέτηση και τη διαφάνεια. Ο πελάτης, από την άλλη, είναι αυτός που έχει την ειδική πρόσβαση και τις ειδικές χάρες.

Πράξη 2: Οι Εκλογές και η Φιλία

Κατά τις εκλογές, οι υποψήφιοι επισκέπτονται τους πελάτες τους σαν να είναι αγαπημένοι εξυπηρετητές. Αν ο πολίτης δεν έχει ειδικές σχέσεις με κάποιον αξιωματούχο, τότε αυτός ο πολίτης είναι ψιλά γράμματα στην πολιτική σκηνή.

Πράξη 3: Τα Χαρίσματα και οι Συμφωνίες

Οι πελάτες απολαμβάνουν ειδικά “χαρίσματα” από τους αξιωματούχους. Συμβάσεις και πόροι ανατίθενται όχι με βάση την αξιοκρατία, αλλά με βάση το ποιος είναι ο αγαπημένος. Όλα αυτά γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες, για να μην ενοχλούν τους απλούς πολίτες με την πραγματικότητα.

Πράξη 4: Η Αγνοημένη Δημοκρατία

Στον κόσμο του πελατειακού συστήματος, η δημοκρατία είναι παρωχημένη. Οι πολίτες αγνοούνται, και οι πελάτες είναι οι αστέρες της σκηνής. Οι απλοί πολίτες μπορεί να περιμένουν στην ουρά για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, ενώ οι πελάτες έχουν προνομιακή θέση στην πολιτική αγκαλιά.

Το πελατειακό σύστημα στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι ένα θέαμα που μπορεί να προσφέρει αμέτρητες στιγμές ειρωνείας. Ενώ η δημοκρατία και η αξιοκρατία απαιτούνται για την υγιή λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο κόσμος του πελατειακού συστήματος μας δίνει την ευκαιρία να εκδηλώσουμε το αίσθημα του χιούμορ στην παρακολούθηση αυτής της παράστασης αυτοτραγωδίας.

*Ο Ιωάννης Μπαξεβάνος είναι Φιλόλογος.