Το τι πραγματικά έγινε στα Τέμπη θα παραμείνει στο σκοτάδι

Λέξεις: Χρήστος Κτενάς

Τα “περίφημα” βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας που βρέθηκαν ξαφνικά είναι ενδεικτικό του πόσο προβληματική είναι η δικαστική διερεύνηση σήμερα στην χώρα μας. Και όχι μόνο.

Εμφανίζονται λοιπόν, στέλνονται στον εισαγγελέα και αυτός παραγγέλνει έλεγχο τους από εμπειρογνώμονες. Τι πόρισμα βγάζουν αυτοί; Το πιο εξωφρενικό λογικά. Ότι ναι μεν δεν μπορούμε να πιστοποιήσουμε πως είναι αυθεντικά, αλλά αυτό που δείχνουν βγάζει νόημα! Και “αποδεικνύει” πως δεν υπήρχε παράνομο φορτίο πάνω στα 3 ανοιχτά βαγόνια με τα ελάσματα.

Το ξαναγράφω πιο απλά: Δεν ξέρω αν αυτό που βλέπω είναι αυθεντικό, δεν το ψάχνω κιόλας (γιατί δεν είμαι ειδικός σε fake video), αλλά ότι βλέπω μου επιτρέπει να βγάλω συμπέρασμα! Μια απίθανη λογική παγίδα: Να ερμηνεύεις κάτι που αρχής-εξαρχής δεν γνωρίζεις αν έχει κατασκευαστεί/πειραχθεί!

Ποια θα ήταν η λογική σειρά ενεργειών; Κάνω μια υπόθεση: Να ξεκινούσαμε με διερεύνηση του πεδίου. Δηλαδή ελέγχω που είναι οι κάμερες στις σήραγγες, από πότε λειτουργούν, ελέγχω όλο το κύκλωμα συλλογής στοιχείων και καταγραφής τους, τσεκάρω πότε αλλάχθηκαν (γιατί μάθαμε στην πορεία πως οι αρχικές κάμερες που δηλώνεται πως τράβηξαν το βίντεο, έχουν αλλαχθεί με νεότερες μετά το δυστύχημα). Ελέγχω το κέντρο συλλογής των δεδομένων, παίρνω καταθέσεις από το προσωπικό της εταιρείας που κάνει την φύλαξη και “βρήκε ξαφνικά” τα βίντεο. Ειδικά εστιάζω στον εργαζόμενο που δηλώνεται πως τα είχε αποθηκεύσει τόσο καιρό κ.ο.κ.

Παράλληλα στέλνω το βίντεο σε εμπειρογνώμονες να ελέγξουν αν είναι αυθεντικό. Αν δηλαδή ταιριάζει με τη θέση και το μοντέλο των καμερών που το τράβηξαν, αν έχει ενδείξεις “κατασκευής” ή αλλοίωσης κλπ.

Και μετά, αν όλα αυτά μου δείξουν πως μπορεί να θεωρηθεί “ορθό και αυθεντικό”, τότε ελέγχω και τι δείχνει.

Στην Ελλάδα βέβαια το τελευταίο έρχεται πρώτο, το πρώτο γίνεται εν μέρει και ίσως στην πορεία “κουμπώσει” και το δεύτερο, σε ένα απίθανο μπάχαλο.

Και καλό θα είναι η δικαστική αρχή να μας εξηγήσει γιατί αυτά δεν έχουν γίνει ενεργητικά και δυναμικά εδώ και καιρό, αλλά στέλνονταν “παραγγελίες” σε διάφορες εταιρείες (ΟΣΕ, εταιρεία φύλαξης κλπ), του στυλ “αν έχετε κάτι στείλτε το μας”. Έμμεσα δηλαδή διαπιστώνεται και μια απογοητευτικά “παθητική” διερεύνηση του όλου θέματος, με στελέχη της δικαιοσύνης να περιμένουν έγγραφες απαντήσεις από τρίτους, όποτε και αν τους σταλούν και μήνες/χρόνια μετά το δυστύχημα. Αντί να τις αναζητήσουν άμεσα και σαρωτικά, σε διάστημα λίγων ωρών, έστω ημερών, μετά την καταστροφή.

Στο κοινωνικό πεδίο τώρα:

Σήμερα έχουμε τα αναμενόμενα πανηγύρια από τους οπαδούς της “κανονικότητας”, ότι δηλαδή κακώς υπάρχει καχυποψία για το πως έγινε και εξελίχθηκε το δυστύχημα, και πως οι αντιδράσεις συγγενών και πλήθους είναι όλα “καθοδηγούμενα, εργαλειοποίηση της αντιπολίτευσης, ψεύδη, μεθοδευμένα, παραπληροφόρηση, σχέδιο να ρίξουν τον Μητσοτάκη, υποθέσεις ψεκασμένων/Βελοπουλικών”.

Οι ίδιοι για να τα λένε αυτά έχουν προφανώς αποφασίσει πως τα βίντεο είναι αυθεντικά, χωρίς όμως αυτό να το λένε οι εμπειρογνώμονες που επικαλούνται.

Προχθές, όταν είχαν βγει τα βίντεο στη δημοσιότητα, είχαμε το αντίστροφο. Ένα ορυμαγδό των οπαδών “όλα είναι στημένα, φρικτή συγκάλυψη σκοτεινών κύκλων και Μητσοτακικού παρασκηνίου, που θέλουν να μας κρύψουν τις ευθύνες τους”, που αμφισβητούσαν τα βίντεο μιας και αυτά προσκομίστηκαν “…2 χρόνια αργότερα, από δικηγόρο νεοδημοκράτη, από εταιρεία που είχε μόλις πάρει νέα σύμβαση εκατομμυρίων από τον ΟΣΕ”.

Και εδώ είχαμε τον παραλογισμό. Δηλαδή την πρόχειρη συλλογή παράπλευρων στοιχείων που υποδείκνυαν ίσως εξαρτήσεις, συσχετίσεις, κλπ, αλλά χωρίς να αποδεικνύουν τίποτα από όλα αυτά. Μια άλλη δηλαδή υπέρβαση όπου η “υποψία γίνεται βεβαιότητα”, σε αντιπαράθεση με την σημερινή των αντιπάλων τους, όπου πιστεύουν πως το “ανέλεγκτο είναι αυθεντικό γιατί δείχνει αυτό που μου αρέσει”.

Έτσι και η δικαστική διερεύνηση γίνεται όπως φαίνεται σε πεδίο μη λογικών ενεργειών, και η πολωμένη κοινωνία επίσης κινείται σε παραλογισμό ερμηνειών.

Συν τοις άλλοις, έχουμε γεμίσει και εκατοντάδες αυτοδίδακτους ιντερνετικούς εμπειρογνώμονες (όχι τους επίσημους, διορισμένους από την εισαγγελία και τους συγγενείς των θυμάτων), που κάνουν ανάλυση συγκρούσεων, αναφλέξεων, πυρκαγιών, φορτίων, βίντεο, φωτό, με ότι θυμάται ο καθένας από το σχολείο ή το πανεπιστήμιο του (με απίθανες βέβαια συμβάσεις και παραδοχές που δεν έχουν σχέση με το δυστύχημα), και βέβαια με μπόλικη ιδεοληψία. Καθώς το συμπέρασμα έχει προαποφασισθεί, οπότε ανάλογα “ρυθμίζεται” και το σκεπτικό της online πραγματογνωμοσύνης και πάντα με απόλυτη βεβαιότητα!

Έτσι μια παραληρούσα χώρα, με προβληματική και γραφειοκρατική δικαιοσύνη και αστυνομικές αρχές, που αποκαλύπτονται ότι είναι και πίσω από τα γεγονότα και σε ραστώνη και με σημαντική έλλειψη τεχνογνωσίας, αυτά να δίνουν τροφή σε μια πολωμένη κοινωνία που ζει σε μόνιμη καχυποψία. Είτε “υπέρ” είτε “κατά” κάποιας κομματικής συσπείρωσης. Όπου το άγχος δεν είναι πρωτίστως να βρεθεί η πλήρης αλήθεια, αλλά μήπως “πέσει ο δικός μας” ή μήπως “δεν καταφέρουμε να τον ρίξουμε”.

Κάνω μια υπόθεση, που προέρχεται από ανάλογες ελληνικές εμπειρίες. Αναλυτικό, αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα δεν θα βγει ποτέ. Η δική για τα Τέμπη θα γίνει κάποτε, θα μοιραστούν κάποιες ποινές, ο σταθμάρχης σίγουρα θα καταδικαστεί καθώς έχει παραδεχθεί την δική του -ειδική- ευθύνη, και όλα τα άλλα ποτέ δεν θα καταλήξουν, αναλυθούν πλήρως, καταλογιστούν ορθά.

Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι (στους όποιους μάλλον δεν θα περιλαμβάνονται πολιτικά πρόσωπα, καθώς εδώ η πλειοψηφία της Βουλής θα το μπλοκάρει, όπως γίνεται σχεδόν πάντα), θα δώσουν μάχη σε εφετεία και πολλά χρόνια αργότερα, είτε θα απαλλαγούν είτε θα δικαστούν με αστείες ποινές. Ότι δηλαδή βλέπουμε ήδη να έχει γίνει, στη δίκη για το Μάτι.

Έτσι το τι πραγματικά έγινε στα Τέμπη θα παραμείνει στο σκοτάδι. Καθώς ναι μεν ξέρουμε το “ειδικό”, δηλαδή την εγκληματικά λάθος δρομολόγηση των συρμών, αλλά όλο το απίθανο χάος/αμέλεια/αδιαφορία/συνενοχή που επέτρεψε να συμβεί κάτι τέτοιο, δεν θα το δούμε ποτέ και αναλυτικά:

Δηλαδή ποιοι ευθύνονται για την απουσία προσωπικού και υπευθύνων σε μια διαλυμένη οργανωτικά εταιρεία, για την μη τήρηση κανονισμών και πρωτοκόλλων, για την έλλειψη σύγχρονων μέτρων ασφαλείας, για τις φοβερές διακομματικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση σχετικών έργων, για την παραπληροφόρηση-ωραιοποίηση-ψευδολογία για το “ασφαλές των τρένων”, για τις όποιες πολιτικές/ποινικές ευθύνες για το ότι μη ασφαλείς συγκοινωνίες υπό κρατικό ρυθμιστικό πλαίσιο αφήνονταν να λειτουργούν παρότι υπήρχαν οι σχετικές προειδοποιήσεις.

Επίσης δεν θα μάθουμε πως ακριβώς έγινε η πυρκαγιά που ενέτεινε την καταστροφή, ούτε ποιος έδωσε εντολή για την ακόλουθη βεβιασμένη “αποκατάσταση” του χώρου του δυστυχήματος, που ακόμη και να έγινε πολιτικάντικα (να μη τα βλέπει ο κόσμος και αγριεύει εις βάρος μας), κατέστρεψε το πεδίο και υπονόμευσε την ορθή διερεύνηση. Και βέβαια κανείς δεν θα απολογηθεί για τις τραγικές απόπειρες παραπληροφόρησης μετά την καταστροφή ότι “κάπου εδώ υπάρχει μια τηλεδιοίκηση…”.

Όλα αυτά, ως πολλαπλές όψεις/απεικονίσεις/αιτίες/σκηνικά του δυστυχήματος δεν θα διευκρινισθούν, οπότε δεν θα πάρουμε κάποιο μάθημα από αυτά, άρα δεν θα μπορούμε να ελέγξουμε και αν έχουν θεραπευθεί. Οπότε τα ελληνικά τρένα, όπως και πολλές ακόμη δομές/υπηρεσίες/θεσμοί θα παραμείνουν σε μια θολότητα όπου θα τα χρησιμοποιούμε μεν, αλλά με την ελπίδα πως “δεν θα συμβεί σε εμάς το επόμενο κακό”.

Έτσι ζαλισμένοι, φοβισμένοι, ανήσυχοι, θα αναζητάμε την ασφάλεια στην, ατομική του ο καθένας, μυθολογία “σωτηρίας”, μοιρολάτρες δηλαδή και υπό αναμονή πενθούντες.

*Ο Χρήστος Κτενάς είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος για περισσότερα από 25 χρόνια έχοντας αναλάβει στο διάστημα αυτό διευθυντικές θέσεις, τόσο σε περιοδικά, όσο και σε εφημερίδες.