Τσαλακωμένο άστυ

Εικόνα: Αλέξανδρος Τσαούσης

Κυριακή βράδυ στην Εγνατία, κοντά στην Κολόμβου. Μια ομάδα νεαρών Θεσσαλονικέων έχει μεταμορφώσει το εσωτερικό αίθριο μια παλιάς πολυκατοικίας σε ένα πρωτοποριακό χώρο υψηλής αισθητικής. Μεγάλες γυάλινες προσόψεις και πίσω τους δείγματα εξαιρετικής δουλειάς από γραφίστες, σχεδιαστές επίπλων και κοσμημάτων, ανθρώπους των multi media. Στο βάθος ένα κομψό μισοφωτισμένο μπαρ. Κοφτερές φυσιογνωμίες γύρω μας, που σε κοιτάν στα μάτια και μιλάν με πίστη και ενθουσιασμό για τα όνειρα τους. Σπίτι τους είναι ο πλανήτης ολόκληρος. Τα φώτα χαμηλώνουν και στην οθόνη προβάλλονται δείγματα μιας νέας δουλειάς που στοχεύει στο διαδίκτυο και θέλει να παντρέψει μουσικές με τους χώρους όπου αυτές ακούγονται. Η Madeleine Peyroux σκαρφαλωμένη σε ένα λόφο της Χαλκιδικής τραγουδάει στα ελληνικά. Υπέροχα. Υπάρχει δύναμη εδώ μέσα, γνήσια δύναμη και ενέργεια. Μια ροκ μπάντα ανεβαίνει στο πάλκο και γεμίζει με ήχους ηλεκτρικής κιθάρας τον χώρο. Αισθάνομαι ότι βρίσκομαι στο κέντρο της Νέας Υόρκης.

Βγαίνοντας στην Εγνατία προχωράμε προς τη στοά Κολόμβου. Φτιαγμένη το ΄30 γνώρισε μεγάλες δόξες και μετά ξέπεσε εντελώς και εγκαταλείφθηκε. Τα τελευταία χρόνια έχει ζωντανέψει πάλι με έναν όμορφο και λιτό τρόπο. Κάτω από το μεγάλο σιδερένιο αέτωμα της οροφής μικρά μαγαζάκια, που τα πιο πολλά είναι κλειστά αυτή την ώρα. Από το βάθος φτάνει στα αυτιά μας ήχος γνώριμης μουσικής. Πλησιάζουμε και κοιτάμε από το παράθυρο. Η νεαρή τραγουδίστρια της λαϊκής κομπανίας παθιάζεται για καημούς που γράφτηκαν πριν γεννηθεί η μάνα της. Δίπλα της ο Μιτρέντζης σκύβει με κατάνυξη στο μπουζούκι του. Έρχεται και παίζει για το κέφι του, μου λένε. Στη θολή από την απαγόρευση του καπνίσματος ατμόσφαιρα το κοινό: νεαρόκοσμος στη συντριπτική πλειοψηφία, αλλά και «παλιοί» (αυτοί που υπήρξαν σε όλη τη ζωή τους φανατικοί οπαδοί σε «κάτι»-δεν έχει σημασία τι) σε πλήρη συντονισμό. Σιγοτραγουδούν πίνοντας. Μερικές γυναίκες σηκώνουν τους αγκώνες στον αέρα και κουνούν ρυθμικά τα χέρια. Η μελαγχολική ηδυπάθεια αυτής της τσαλακωμένης θαλασσινής πόλης σε όλο της το μεγαλείο. Αισθάνομαι γύρω μου να στροβιλίζονται ψυχές ανθρώπων, που πριν 80 χρόνια διαλαλούσαν εδώ την πραμάτεια τους. Μιλούσαν ίσως άλλες γλώσσες και πίστευαν σε άλλους Θεούς, ήταν όμως και αυτοί Σαλονικιοί. Καθόμαστε για πολλή ώρα μπλεγμένοι και εμείς στα δίχτυα αυτής της μαγείας.

Ξαναβγαίνοντας στην Εγνατία η εικόνα αλλάζει εντελώς. Η μαγεία έχει πια χαθεί. Σκιές ανθρώπων περπατούν πάνω σε σκοτεινά ξεχαρβαλωμένα πεζοδρόμια. Στα δυο τελευταία ανοιχτά καφενεία της Κολόμβου βλέπεις μοναχικές σκυφτές φιγούρες. Κανείς δεν γυρνάει να κοιτάξει κανέναν. Ένας άστεγος στριμώχνεται στην εσοχή μιας βιτρίνας για να περάσει τη νύχτα του. Ένα διαλυμένο τραπέζι πετάμενο δίπλα στη στάση του λεωφορείου, σπασμένες ζαρντινιέρες γεμάτες σκουπίδια, κουρέλια που κρέμονται από τις κολώνες και μαύρα ιερογλυφικά μιας άγνωστης εχθρικής γραφής παντού. Είναι η αισθητική της παρακμής. Και είναι φανερό ότι πάρα πολλοί άνθρωποι δεν αντέχουν άλλο. Έχουν χάσει το κουράγιο και την πίστη τους και για το λόγο αυτό είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν οποιονδήποτε.

Ένα καζάνι που βράζει είναι η Θεσσαλονίκη, είναι η Ελλάδα ολόκληρη. Εύχομαι ο ατμός του να κινήσει μηχανές και να μην τινάξει το καζάνι στον αέρα…