Καύση ξύλων για θέρμανση: Πόσο ανησυχητική είναι για το περιβάλλον

Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες, είναι ένα θέμα που τα τελευταία χρόνια μας αφορά και (καλώς) μας προβληματίζει όλο και περισσότερο.

Ενώ περάσαμε αρκετά χρόνια προσπαθώντας όλοι να αντιμετωπίσουμε την ρύπανση του περιβάλλοντος με εναλλακτικούς τρόπους και πιο φιλικούς, η αύξηση των τιμών σε όλα σχεδόν τα προϊόντα και οι υψηλές τιμές στην ενέργεια, αναγκάζουν πολλούς να επιστρέψουν στους πιο εύκολους και προσιτούς τρόπους, που ίσως να είναι και πιο φθηνοί σε σχέση με άλλους.

Και μπορεί σε άλλα είδη, όπως η πλαστική σακούλα ή τα πλαστικά καλαμάκια, να μην είναι τόσο έντονο το πρόβλημα – που και εκεί υπάρχει, ειδικά τον τελευταίο καιρό που δείχνουν όλοι να επιστρέφουν στις παλιές «κακές» συνήθειες – τον φετινό χειμώνα φαίνεται πως θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα πραγματικά σοβαρό θέμα, αυτό της αυξημένης χρήσης καυσόξυλων και πέλετ για βασική θέρμανση πολλών νοικοκυριών.

Πρόβλημα λοιπόν, φαίνεται να γίνεται η αυξημένη προτίμηση των καταναλωτών σε σόμπες και τζάκια που παλιότερα είχαν αφήσει στην άκρη, πολλές φορές ως διακοσμητικά, λόγω την υπερβολικής αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου, του ρεύματος αλλά και του πετρελαίου. Η αυξημένη καύση βιομάζας, θα δημιουργήσει στις πόλεις και πάλι – όπως έχει παρατηρηθεί άλλωστε τους τελευταίους χειμώνες όλο και πιο συχνά – εκείνο το βραδινό ομιχλώδες σύννεφο αλλά και την έντονη μυρωδιά, καθώς και πιο σημαντικά προβλήματα στην υγεία ενδεχομένως όλων που εισπνέουμε αυτά τα σωματίδια.

Όπως λέει στην Parallaxi χαρακτηριστικά o καθηγητής του εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, Δημήτρης Μπαλής, όταν πεινάς, θα φας αυτό που θα βρεις, δεν θα πεις δεν είναι βιολογικό το προϊόν. Έτσι λοιπόν όταν κρυώνεις μπορεί να μη το σκεφτείς πάρα πολύ ότι κάνεις κακό στο περιβάλλον και σε εσένα τον ίδιο, αλλά αυτό ισχύει για τον καταναλωτή, από εκεί και πέρα είναι ένα άλλο θέμα το τι πολιτική χαράσσει ο καθένας.

«Γενικώς η χρήση ξύλων και πέλετ κυρίως στα αστικά κέντρα, είναι από τις πλέον ρυπογόνες πηγές θέρμανσης, όσον αφορά τα αιωρούμενα σωματίδια. Δεν είναι δηλαδή μία καθαρή μορφή θέρμανσης και εξαρτάται πάρα πολύ και από το τι καίμε. Αλλά και αυτό να μη συμβαίνει, επειδή γενικώς είναι ένα στερεό καύσιμο το οποίο όταν καίγεται παράγει πολλά αιωρούμενα σωματίδια, είναι κάτι το οποίο γενικώς δεν είναι φιλοπεριβαλλοντικό. Μπορεί να είναι φθηνό σε σχέση με άλλα, αλλά είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω σε ό, τι αφορά την ποιότητα του αέρα.»

ΤΑ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ

Ο καθηγητής του ΑΠΘ κρούει το καμπανάκι του κινδύνου, λέγοντας πως όλα αυτά τα αναπνέουμε εμείς και «Το επικίνδυνο είναι αυτό που δεν βλέπουμε και όχι αυτό που βλέπουμε. Άμα το βλέπουμε, σημαίνει ότι μπορούμε και να το αποφύγουμε.»

«Γενικών τα αιρούμενα σωματίδια που είναι και τα πιο επικίνδυνα είναι αυτά που είναι μικρά σε μέγεθος και δεν γίνονται αντιληπτά. Τα τελευταία τρία χρόνια είχαμε ένα εθνικό πρόγραμμα που συμμετείχαν σχεδόν όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια της Ελλάδας και λεγόταν «Panacea», στο οποίο γίνανε κατά καιρούς και τον χειμώνα και το καλοκαίρι πειραματικές εκστρατείες για να μετρήσουμε τα αιωρούμενα σωματίδια και από εκεί προκύψαν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα και γενικότερα σε πόλεις όπως είναι ο Βόλος ή τα Ιωάννινα που ενδεχομένως δεν είναι συνήθως προτεραιότητα μας γιατί συνήθως ασχολούμαστε με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, υπήρχαν πάρα πολλές συγκεντρώσεις που συσχετίζονταν κυρίως με τις καύσεις που γίνονται για θέρμανση. Άλλωστε αυτό ήδη το έχουμε δει τα τελευταία χρόνια σε πάρα πολλές πόλεις, ακόμα και στην Αθήνα, στα Γιάννενα, την Θεσσαλονίκη κατά τις βραδινές ώρες που ο κόσμος ανάβει τζάκια κλπ, οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων, σε σχέση με τα παλιότερα χρόνια, ανεβαίνουν πολύ ψηλά.»

Σχετικά με τον φετινό χειμώνα και ποιος μπορεί να είναι ο πιο φιλικός τρόπος θέρμανσης απέναντι στο περιβάλλον, ο κ. Μπαλής εξηγεί πως «Το πιο καθαρό από όλα είναι οι αντλίες θερμότητας επειδή δεν παράγουν ρύπους, δηλαδή αυτού του είδους χρήση των συγκεκριμένων συστημάτων για θέρμανση δεν ρυπαίνει. Από εκεί και μετά, στο αέριο ή στο πετρέλαιο, υπήρχε πολύ μεγάλη εξέλιξη καυστήρων που στην αρχή μπορεί να ήταν πιο ρυπογόνοι αλλά αργότερα βελτιώθηκαν οι καύσεις, χωρίς να σημαίνει ότι δεν παράγουν καθόλου ρύπους, αλλά είναι πολύ λιγότεροι σε σχέση με αυτό που παράγεται όταν καίμε βιομάζα, όπως είναι τα ξύλα ή το πέλετ.»

Τέλος, ο καθηγητής μιλάει για την συνετή καύση των ξύλων, σε μία εποχή που γνωρίζουμε καλά πως πολλά σπίτια έχουν ήδη επενδύσει σε σόμπες ή τζάκια για να «βγάλουν» αυτόν τον χειμώνα.

«Ισχύει ένας γενικός κανόνας που λέει ότι όσο λιγότερο καις, τόσο καλύτερη είναι η καύση, δηλαδή αν καπνίζει το τζάκι κάνει σίγουρα χειρότερη καύση ή αν θες να είσαι μέσα στο σπίτι με το φανελάκι και καις υπερβολικά πολλά ξύλα πάλι ισχύει το ίδιο, κάτι που όμως ισχύει έτσι κι αλλιώς και για όλες τις μορφές θέρμανσης.»