Μπορούν τα μοντέλα κλιματικής αλλαγής να προβλέψουν τα ακραία φαινόμενα;

Μέχρι πρόσφατα, η κλιματική αλλαγή έμοιαζε με μια μελλοντική απειλή, καθώς έρχονται συνήθως στο νου το λιώσιμο των πάγων στην μακρινή Αρκτική, καθώς και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η υπερβολική ξηρασία που παρατηρούνται στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ωστόσο, τον περασμένο μήνα, ήρθε στο προσκήνιο και ο ανεπτυγμένος κόσμος.

Τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, οι πλημμύρες στη Γερμανία κατέκλυσαν δρόμους και «κατάπιαν» σπίτια που στέκονταν πάνω από έναν αιώνα στο ήσυχο χωριό Schuld. Μια πόλη του Καναδά – ιδιαίτερα γνωστή για τον δροσερό, ορεινό αέρα της– κάηκε ολοσχερώς  σε πυρκαγιά που ακολούθησε την πρωτοφανή ζέστη.

Και στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, λίγες μόνο εβδομάδες μετά από έναν ιστορικό καύσωνα, περίπου 20.000 πυροσβέστες και προσωπικό ρίχτηκαν στη μάχη για να σβήσουν 80 μεγάλες πυρκαγιές που έχουν κάψει περισσότερα από 1 εκατομμύριο στρέμματα.

Οι επιστήμονες εδώ και δεκαετίες προειδοποιούσαν ότι η κλιματική κρίση θα οδηγούσε σε πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Είπαν ότι θα είναι θανατηφόρες και πιο συχνές. Ωστόσο, πολλοί εκφράζουν έκπληξη με την ένταση της θερμότητας και της βροχής.

Από τη δεκαετία του 1970, οι επιστήμονες έχουν προβλέψει με αρκετή ακρίβεια το βαθμό στον οποίο ο κόσμος θα θερμανθεί. Αυτό που είναι πιο δύσκολο για τα μοντέλα τους να προβλέψουν – παρόλη την μεγάλη τεχνολογική εξέλιξη  – είναι πόσο μεγάλη θα είναι επίπτωση.

Ο Michael E. Mann, διευθυντής του Earth System Science Center στο Πανεπιστήμιο Penn State, δήλωσε στο CNN ότι οι τελευταίες εβδομάδες έχουν δείξει πόσο περιορισμένα είναι τα μοντέλα της κλιματικής αλλαγής. Όπως αναφέρει “τα μοντέλα υποτιμούν το μέγεθος των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε ακραία καιρικά φαινόμενα”.

Στα κλιματικά μοντέλα, εξηγεί ο Mann, ο καθημερινός καιρός είναι απλώς “θόρυβος”. Μοιάζει πολύ με χάος. Μόνο τα πιο ακραία περιστατικά ξεχωρίζουν ως ένα σαφές σήμα.

“Το σήμα βγαίνει από τον θόρυβο πιο γρήγορα από ότι προβλέπουν τα μοντέλα”, λέει ο Mann. “Το σήμα [του πραγματικού κόσμου] είναι τώρα αρκετά μεγάλο ώστε να το “βλέπουμε” στον καθημερινό καιρό”, παρόλο που τα μοντέλα δεν το είδαν να έρχεται.

Αυτό σημαίνει ότι ιστορικά γεγονότα όπως οι πλημμύρες στη Γερμανία ή η πυρκαγιά στον Καναδά δεν καταγράφηκαν στις προβλέψεις. Για να γίνει αυτό, λένε οι επιστήμονες, χρειαζόμαστε ακόμη πιο ισχυρά κλιματικά μοντέλα.

Ο Tim Palmer, ερευνητής καθηγητής Φυσικής Κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι ένας από τους πολλούς επιστήμονες που έχουν ζητήσει ένα παγκόσμιο κέντρο μοντελοποίησης που θα στεγάσει έναν υπερυπολογιστή “exascale” – μια μηχανή που μπορεί να επεξεργαστεί μια εντυπωσιακή ποσότητα δεδομένων.

Επιστήμονες και κυβερνήσεις στη δεκαετία του 1950 ίδρυσαν τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικής Έρευνας (CERN), όταν έγινε σαφές ότι για να προχωρήσει ο τομέας της φυσικής των σωματιδίων θα χρειαζόταν μια μηχανή τόσο ακριβή, που θα ήταν απίθανο οποιαδήποτε μεμονωμένη χώρα να την αναπτύξει.

“Ως διεθνής οργανισμός, το CERN υπήρξε εξαιρετικά επιτυχημένος”, δήλωσε ο Palmer στο CNN. “Αυτό χρειαζόμαστε και για την κλιματική αλλαγή.”

Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν προσομοιώσεις μετεωρολογικών γεγονότων για να κάνουν προβλέψεις για το πώς μπορούν να αλλάξουν δεκαετίες στο μέλλον. Αλλά δεν μπορούν να μεγεθύνουν αρκετά – ακόμη και σε επίπεδο μίας πόλης – για να προβλέψουν τα πιο ακραία γεγονότα. Παρά την πρόοδο της τεχνολογίας, οι υπολογιστές εξακολουθούν να μην είναι αρκετά εξελιγμένοι ώστε να λειτουργούν σε τόσο υψηλή ανάλυση.

“Αν ξοδεύουμε παγκοσμίως τρισεκατομμύρια δολάρια για να προσαρμοστούμε στην κλιματική αλλαγή, πρέπει να ξέρουμε ακριβώς σε τι θα προσαρμοστούμε”, αναφέρει ο Palmer, “είτε πρόκειται για πλημμύρες, ξηρασίες, καταιγίδες ή άνοδο της στάθμης της θάλασσας.”

«Ένα αναγκαίο κακό»

Ενώ τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα στο Βόρειο Ημισφαίριο εξέπληξαν πολλούς, “δεν ήταν εντελώς απροσδόκητα”, δήλωσε ο Richard Allan, καθηγητής κλιματολογίας κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Reading. “Αυτό έδειχνε πάντα η επιστήμη”, είπε.

Ωστόσο, συμφωνεί ότι οι καλύτεροι υπολογιστές θα ήταν χρήσιμοι για την πραγματοποίηση πιο λεπτομερών προβλέψεων.

“Είναι επίσης δύσκολο να εκτιμηθεί πώς θα μεταβληθούν τα καιρικά φαινόμενα στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον τα ρεύματα που κατευθύνονται προς τα δυτικά πάνω από την Ευρώπη θα μπλοκάρουν πιο συχνά, προκαλώντας καταιγίδες σε μια συγκεκριμένη θέση, όπως συνέβη στην Ευρώπη τον Ιούλιο του 2021 ή περισσότερα μακρά και παρατεταμένα κύματα θερμότητας, όπως στη δυτική Βόρεια Αμερική, ” δήλωσε ο Allan.

Ακτιβιστές του κλίματος – και, όλο και περισσότερο, κοινότητες που πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα – ζητούν περισσότερη δράση για την κλιματική αλλαγή. Αρκετές ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, φέτος αύξησαν σημαντικά τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση την περασμένη εβδομάδα παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο για να θέσει το κλίμα στο επίκεντρο σχεδόν κάθε αναπτυξιακής και οικονομικής πρωτοβουλίας της.

Ωστόσο, πολλοί ακτιβιστές λένε ότι οι δεσμεύσεις τους εξακολουθούν να υπολείπονται της δράσης που απαιτείται για τον περιορισμό των μέσων παγκόσμιων θερμοκρασιών στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, η οποία σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, είναι απαραίτητη για την αποφυγή ακόμη πιο καταστροφικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, επικρίνουν τις κυβερνήσεις που κάνουν φιλόδοξες δεσμεύσεις ενώ συνεχίζουν να εγκρίνουν νέα έργα ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρακωρυχείων, και των εγκαταστάσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η Merritt Turetsky, διευθύντρια στο Ινστιτούτο Αρκτικής και Αλπικής Έρευνας, ελπίζει ότι αυτά τα καιρικά φαινόμενα στον ανεπτυγμένο κόσμο θα ενθαρρύνουν αυτό το είδος δράσης. “Ίσως αυτό είναι αναγκαίο κακό”, είπε η Τούρτσκι. Η ίδια πλέον δεν είναι σίγουρη για το ποιες περιοχές τελικά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής αλλαγής και ποιες είναι ευάλωτες.

“Είμαστε σε ένα σημείο όπου όλοι στον πλανήτη τώρα έχουν νιώσει τις ίδιες τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Βρίσκεται όλο και πιο κοντά μας”.

Πηγή: CNN