Ο… διχασμένος καιρός της Ευρώπης το φετινό καλοκαίρι

Η κλιματική αλλαγή διαμόρφωσε ανάμεικτη εικόνα αυτό το καλοκαίρι στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus αναφέρει ότι οι ακραίες θερμοκρασίες σε περιοχές όπως η νοτιοανατολική Ευρώπη επηρεάζουν την ευημερία των Ευρωπαίων.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Euronews, το φετινό καλοκαίρι ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (C3S) – αλλά όχι για όλους.

Τμήματα της βορειοδυτικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ισλανδίας και της Ιρλανδίας, ήταν πιο δροσερά από τον μέσο όρο. Οι βόρειες και δυτικές περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου είδαν επίσης θερμοκρασίες χαμηλότερες του μέσου όρου και συνολικά η χώρα βίωσε το πιο δροσερό καλοκαίρι από το 2015. Σε πλήρη αντίθεση, άλλα μέρη της ηπείρου είδαν σημαντικές περιόδους ακραίας ζέστης κατά τη διάρκεια της περιόδου. Τον Ιούνιο, για παράδειγμα, η Ιταλία και η Τουρκία επηρεάστηκαν από καύσωνες με τοπικές θερμοκρασίες που έφτασαν τους 40C σε πολλές περιοχές.

Ο Ιούλιος έφερε υψηλές θερμοκρασίες στην Ιταλία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, ενώ ο Αύγουστος έφερε παρόμοιες συνθήκες σε μεγάλο μέρος της νοτιοανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Πορτογαλίας και της Ισπανίας. Συνολικά, η νοτιοανατολική Ευρώπη και η Σκανδιναβία βίωσαν το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ. Η νοτιοανατολική Ευρώπη, ειδικότερα, βίωσε έως και 60% περισσότερες θερμές ώρες ημέρας από τον μέσο όρο.

Η Ευρώπη είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος στον κόσμο, με τη θερμοκρασία να αυξάνεται περίπου με διπλάσιο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Το C3S αναφέρει ότι οι συνολικές θερμοκρασίες στην ξηρά της ηπείρου μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου ήταν κατά 1,54C υψηλότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Αυτό υπερβαίνει το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειωθεί το 2022 κατά 0,2C.

Ρεκόρ ημερών θερμικής καταπόνησης

«Η Ευρώπη είδε το 2024 το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ», λέει η Samantha Burgess, αναπληρώτρια διευθύντρια του C3S. «Οι ακραίες θερμοκρασίες σε περιοχές όπως η νοτιοανατολική Ευρώπη επηρεάζουν την ευημερία των Ευρωπαίων, καθώς οι πολίτες στην περιοχή αυτή βιώνουν περισσότερο θερμικό στρες από ποτέ άλλοτε».

Το θερμικό στρες είναι ένας δείκτης του πώς οι διαφορετικές θερμικές συνθήκες επηρεάζουν το ανθρώπινο σώμα. Λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η ταχύτητα του ανέμου και η υγρασία για να μετρήσει πώς αισθάνονται στην πραγματικότητα οι θερμοκρασίες. Η Νοτιοανατολική Ευρώπη βίωσε 66 ημέρες έντονης θερμικής καταπόνησης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2024. Αυτό σημαίνει ότι οι αντιλαμβανόμενες θερμοκρασίες ήταν 32C ή υψηλότερες.

Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό ημερών έντονης θερμικής καταπόνησης που έχει καταγραφεί για την περιοχή με μεγάλη διαφορά, με τον μέσο αριθμό ημερών με έντονη θερμική καταπόνηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού να κυμαίνεται γύρω στις 29. Σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας και της Τουρκίας παρατηρήθηκε ακόμη και ακραία θερμική καταπόνηση, δηλαδή οι θερμοκρασίες που αισθάνθηκαν ότι ήταν 46C ή και παραπάνω – ένα επίπεδο που είναι επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.

Η θερμική καταπόνηση σκοτώνει τουλάχιστον 175.000 ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) από τις αρχές του τρέχοντος έτους. Διαπιστώθηκε ότι είναι η κύρια αιτία θανάτου που σχετίζεται με το κλίμα στην περιοχή.

Έντονες αντιθέσεις στις βροχοπτώσεις

Οι βροχοπτώσεις στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι ήταν επίσης μια ιστορία με έντονες αντιθέσεις μεταξύ των περιφερειών. Στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου σημειώθηκε ένας αριθμός υγρών ημερών κάτω του μέσου όρου. Αλλά σε ορισμένες περιοχές, όπως το βόρειο Ηνωμένο Βασίλειο, η Σκανδιναβία και οι χώρες της Βαλτικής, σημειώθηκαν έως και 20 περισσότερες υγρές ημέρες από τον μέσο όρο.

Ενώ το 35% των ευρωπαϊκών ποταμών ήταν αξιοσημείωτα ή εξαιρετικά χαμηλά – ιδίως στα νοτιοανατολικά – σε μεγάλο μέρος της κεντρικής Ευρώπης παρατηρήθηκαν εξαιρετικά υψηλές μέσες ροές ποταμών για αυτή την εποχή του έτους.

Πώς η κλιματική αλλαγή επηρέασε την περίοδο τυφώνων στον Ατλαντικό

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Euronews, παρά τις προβλέψεις για μία χρονιά ρεκόρ, η φετινή περίοδος τυφώνων ήταν στην πραγματικότητα εξαιρετικά ήσυχη. Οι ειδικοί προέβλεπαν ότι θα υπήρχαν μεταξύ 17 και 24 καταιγίδες με οκτώ έως 13 από αυτές να μετατρέπονται σε τυφώνες.

Τον Ιούλιο, η Beryl της κατηγορίας 5 σάρωσε την Καραϊβική και τις ΗΠΑ σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους. Ως η πρώτη καταιγίδα αυτού του μεγέθους που έχει καταγραφεί ποτέ, πολλοί πίστεψαν ότι ήταν ένα σημάδι για τα πράγματα που θα ακολουθήσουν για τη φετινή περίοδο καταιγίδων στον Ατλαντικό.

Αλλά μετά το Beryl, τα πράγματα ήταν σχετικά ήσυχα μέχρι που χτύπησε η Helene. Μέχρι στιγμής οι αριθμοί είναι ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο με 10 καταιγίδες με ονόματα, έξι τυφώνες και δύο μήνες πριν από το τέλος της περιόδου.