Οι Ευρωπαίοι αγρότες αντιμετωπίζουν την ξηρότερη άνοιξη του αιώνα

Όταν η ξηρασία έπληξε το αγρόκτημα του Hendrik Jan ten Cate το 2018, μειώνοντας την απόδοση των κρεμμυδιών του μόλις στο 10% της κανονικής χρονιάς, ο ίδιος εργάστηκε σκληρά για να αντλήσει νερό από τα κανάλια και να το διοχετεύσει στις καλλιέργειές του. Μια μέρα, καταπονημένος και με την αγωνία να αντλήσει όσο το δυνατόν περισσότερο νερό μπορούσε, ο Τεν Κάτε έπεσε στο κανάλι και έσπασε το χέρι του.

Φέτος, με τα φυτά να έχουν ήδη αναπτυχθεί, αλλά με σοβαρή έλλειψη βροχής για να θρέψει τις νεαρές καλλιέργειες, ο Ολλανδός αγρότης παρακολουθεί και πάλι με ανησυχία την πρόγνωση του καιρού.

«Είναι μια κρίσιμη περίοδος», δήλωσε ο Ten Cate, ο οποίος καλλιεργεί πατάτες, κρεμμύδια, δημητριακά, καρότα και ζαχαρότευτλα σε μια φάρμα 100 εκταρίων. «Από τον Απρίλιο, οι καλλιέργειες είναι στο έδαφος, αρχίζουν να αναπτύσσονται και τώρα χρειαζόμαστε νερό κάθε εβδομάδα».

Οι αγρότες σε όλη τη βορειοδυτική Ευρώπη περιμένουν με κομμένη την ανάσα για νέες βροχές, καθώς χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Γερμανία, που είναι συνήθως ξηροθερμικές, υποφέρουν από την πιο ξηρή άνοιξη του τελευταίου αιώνα. Μια μικρή ανάπαυλα αναμένεται το Σαββατοκύριακο, αλλά είναι απίθανο να προσφέρει μόνιμη ανακούφιση.

«Εμείς οι αγρότες είμαστε ανθεκτικοί … αλλά οι ξηρές περίοδοι είναι πάντα αγχωτικές», δήλωσε ο Sven Borchert, ο οποίος διαχειρίζεται μια φάρμα δημητριακών και λαχανικών 1.700 εκταρίων στη Σαξονία-Άνχαλτ και είναι αντιπρόεδρος της περιφερειακής ένωσης αγροτών.

Ο Borchert δήλωσε ότι το αγρόκτημά του, το οποίο βρίσκεται στην ξηρή σκιά των γερμανικών βουνών Harz, επωφελήθηκε από το καλό έδαφος που συγκρατεί καλά το νερό, αλλά είδε τις μισές βροχές από αυτές που θα έπρεπε να έχει φέτος. Είπε ότι αναμένει να περάσει τον μήνα χωρίς προβλήματα, αλλά ανησυχεί ότι οι βροχοπτώσεις του Ιουνίου θα φτάσουν πολύ αργά για πολλές άλλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

«Υπάρχουν ερωτήματα, όπως το πώς θα ξεπληρώσεις την τράπεζα, που σε κρατούν όντως ξύπνιο τη νύχτα», είπε.

Σύμφωνα με ανάλυση της ασφαλιστικής εταιρείας Howden, τα ακραία καιρικά φαινόμενα κοστίζουν στην ΕΕ περίπου 28,3 δισ. ευρώ σε χαμένες καλλιέργειες και ζώα ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 6% της συνολικής παραγωγής τροφίμων.

Περισσότερες από τις μισές απώλειες οφείλονται στην ξηρασία, σύμφωνα με ανάλυση τεσσάρων σημαντικών καιρικών απειλών που ανατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) στο πλαίσιο της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταστείλει την οργή των αγροτών πέρυσι. Διαπίστωσε ότι μόλις το 20-30% των ζημιών ήταν ασφαλισμένο.

«Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα αποτελούν μια αυξανόμενη πηγή αβεβαιότητας για την παραγωγή τροφίμων», δήλωσε η Gelsomina Vigliotti, αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ. «Ο μετριασμός αυτών των κινδύνων μέσω της ασφάλισης και των μηχανισμών μείωσης του κινδύνου είναι απαραίτητος για τη στήριξη των επενδύσεων των ευρωπαίων γεωργών».

Η ρύπανση από τα ορυκτά καύσιμα αναμένεται να επιδεινώσει τις συνθήκες ξηρασίας σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, με τη Μεσόγειο να στεγνώνει γρήγορα, ενώ άλλες περιοχές παρουσιάζουν μικτές αλλαγές. Παρά κάποια οφέλη για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις στη βόρεια Ευρώπη, ο συνδυασμός θερμότητας και ξηρασίας αναμένεται να οδηγήσει σε «σημαντικές απώλειες της γεωργικής παραγωγής» για τις περισσότερες ευρωπαϊκές περιοχές αυτόν τον αιώνα, κατέληξε η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) σε μια σημαντική ανασκόπηση της έρευνας της επιστήμης του κλίματος το 2022.

Ο Τεν Κάτε, ο οποίος είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου μιας γεωργικής ένωσης στις νότιες Κάτω Χώρες, δήλωσε ότι οι αγρότες στην περιοχή έχουν ήδη γίνει μάρτυρες μεγαλύτερων ακραίων καιρικών φαινομένων. «Οι έντονες βροχοπτώσεις είναι βαρύτερες και η περίοδος ξηρασίας είναι μεγαλύτερη, ξηρότερη και πιο ακραία», είπε. «Βλέπουμε επίσης τη θερμοκρασία να ανεβαίνει … και τα φυτά να καταπονούνται».

Οι αγρότες λένε ότι διερευνούν τρόπους προσαρμογής στην ξηρασία που κυμαίνονται από την αύξηση της οργανικής περιεκτικότητας του εδάφους τους και τη φύτευση πιο ανθεκτικών στην ξηρασία ποικιλιών καλλιεργειών μέχρι την επένδυση σε μεγάλης κλίμακας αποθήκευση βρόχινου νερού, γεωργία ακριβείας και άρδευση με σταγόνες.

Ο Ten Cate δήλωσε ότι οι τοπικοί αγρότες ανταποκρίθηκαν στην ξηρασία του 2018 επενδύοντας σε μηχανικά εργαλεία για την εξαγωγή νερού από τα αρδευτικά κανάλια και τη διανομή του στα χωράφια τους.

Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη δεν βλέπουν άλλη επιλογή από το να περιμένουν περισσότερες βροχές. Σχεδόν το ένα τρίτο της ηπείρου βρισκόταν υπό πορτοκαλί προειδοποίηση ξηρασίας έως τα τέλη Απριλίου, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ενώ το 0,7% βρισκόταν στο κρίσιμο στάδιο κόκκινου συναγερμού.

Ο Peter Boysen, βιοκαλλιεργητής στο βόρειο γερμανικό κρατίδιο Schleswig-Holstein, δήλωσε ότι το γρασίδι στο αγρόκτημά του δεν είχε ακόμη ξεραθεί, αλλά μόλις και μετά βίας αναπτυσσόταν. Εκτίμησε ότι έχει μόνο αρκετή ζωοτροφή για να αντέξει μερικές εβδομάδες ακόμη.

«Είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε ποιες οικονομικές συνέπειες θα έχει αυτό», είπε. “Αν η βροχή έρθει σύντομα, ίσως δούμε απώλειες της τάξης του 20-30%. Αν δεν έρθει καμία βροχή, θα είναι φυσικά πολύ χειρότερα”.

Πηγή: The Guardian.gr