Λένα Δροσάκη: Πρέπει να μετακινούμαστε. Αλλιώς θα βαλτώσουμε και θα πνιγούμε

Η Λένα Δροσάκη έρχεται στη Θεσσαλονίκη με την ιστορία της Ρόζαλιντ Φράνκλιν, σε ένα έργο που καταχειροκροτήθηκε τους προηγούμενους μήνες στην Αθήνα και αναμένεται να έχει την ίδια τύχη και στο Θέατρο Αυλαία.

Το πολυβραβευμένο έργο της Anna Ziegler, μετά τη θριαμβευτική του πορεία στο West End του Λονδίνου (με βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου για την Νικόλ Κίντμαν) έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα να μας αφηγηθεί την αληθινή ιστορία της Ρόζαλιντ Φράνκλιν, της ερευνήτριας που τον Μάιο του 1952 κατάφερε πρώτη να αποτυπώσει σε μία φωτογραφία το ανθρώπινο DNA, ανοίγοντας το δρόμο στις εντυπωσιακές ιατρικές ανακαλύψεις, φάρμακα, θεραπείες και εμβόλια που έχουν γίνει σήμερα κομμάτι της καθημερινότητάς μας.

Το “Photograph51″, όπως είναι ο τίτλος του έργου, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο αναλόγιο του STAGE International Script Competition το 2008, όπου και απέσπασε το 1^ο βραβείο, έκανε πρεμιέρα το 2010 στη Νέα Υόρκη αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές και πλήθος διακρίσεων, για να μεταφερθεί το 2015 στο Noel Coward Theatre του Λονδίνου, δίνοντας την ευκαιρία στη Νικόλ Κίντμαν να ενσαρκώσει την Φράνκλιν και να λάβει πολλά και σημαντικά βραβεία Α΄ Γυναικείου Ρόλου.

Η σπουδαία ηθοποιός, κάτοχος του βραβείου Μελίνα Μερκούρη, σε σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά, μιλάει λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της στο Θέατρο Αυλαία για τον ρόλο αυτό, για τα χρόνια της στην Πάτρα, τον μικρό Αναστάση της, τη συμμετοχή της στην σπουδαία σειρά του Γιώργου Καπουτζίδη “Σέρρες” και για τη στήριξη που δέχτηκε τους τελευταίους μήνες, όταν αποκάλυψε το δικό της metoo για μία υπόθεση που ακόμα βρίσκεται στα δικαστήρια.

Να σε πάω πίσω στην Πάτρα και στα παιδικά σου χρόνια, όπου γνωρίζω πως ήσουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο άντρες. Πώς επηρέασε αυτό την ψυχοσύνθεση σου;

Ισχύει αυτό, στο σπίτι ήταν τρία τα αδέρφια μου και ένας ο μπαμπάς μου. Με επηρέασε πολύ με έναν τρόπο. Νόμιζα στην αρχή πως κι εγώ με έναν τρόπο περίεργο είμαι αγόρι. Δεν έβλεπα τη θηλυκή μου πλευρά ή δε μπορούσα να την αναγνωρίσω γιατί ήταν τόσο πολύ το αρσενικό στοιχείο μέσα στο σπίτι, που κι εγώ νόμιζα ότι έπρεπε να έχω αυτή την «βαριά» ενέργεια και πως δε θα έπρεπε να έχω άλλες πλευρές. Σκέψου πως σπούδασα Ηλεκτρολογία, που είναι μία αντρική κατεύθυνση, αλλά σαφώς εκεί θα πήγαινα… Πάντα έλεγα ότι τα δύσκολα είναι για μένα, τα «αντρικά» πράγματα.

Το θέατρο πότε έρχεται στη ζωή σου;

Έρχεται αφού έχω ξεκινήσει και σπουδάζω ήδη στην Πάτρα και κάποια στιγμή βλέπω τον «Άμλετ» με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Αυτό να σου πω την αλήθεια, με ταρακούνησε πάρα πολύ γιατί είδα μία γυναίκα να κάνει έναν τόσο εμβληματικό ρόλο που κατά τη διάρκεια της παράστασης είχα μάλιστα ξεχάσει ότι αυτό το πλάσμα είναι γυναίκα. Είχε μεταμορφωθεί τόσο πολύ σε αυτό το στοιχείο το άφυλο, γιατί ο Άμλετ πολύ σωστά, θεωρώ, τον είχαν επιλέξει να είναι ένα άφυλο στοιχείο, ούτε άντρας ούτε γυναίκα. Σκεφτόμουν τότε ότι ό, τι έχουμε μέσα μας, αυτό κάπως με έναν τρόπο το περίβλημα που έχουμε είτε άντρας είτε γυναίκα μεταμορφώνεται σε αυτό που είσαι μέσα σου. Αυτό το αν ανακάλυψα μέσα από το θέατρο και εκείνη την παράσταση. Συγκλονίστηκα τόσο πολύ που είπα ότι αυτό το πράγμα που λέγεται θέατρο, εμένα μου άνοιξε ένα τεράστιο πεδίο έρευνας και εσωτερικής αναζήτησης. Είπα ότι δεν έχω άλλη επιλογή.

Πήγαινες γενικά θέατρο τότε;

Ναι ναι, πήγαινα και μάλιστα δούλευα και στο θέατρο. Είχα ξεκινήσει να βλέπω σινεμά και μετά ανακάλυψα το θέατρο και μετά ήμουν σε ένα εργαστήρι στη Πάτρα και εκεί η δασκάλα μας είπε πως ψάχνανε ανθρώπους για ταξιθεσία. Εκεί σκέφτηκα πως αυτό είναι μία ευκαιρία να βλέπω τις παραστάσεις κάθε μέρα. Ξέρεις, από όταν ήμουν πολύ μικρή ακόμα, αναρωτιόμουν πώς ο πατέρας μου ας πούμε, πηγαίνει και κάνει την ίδια δουλειά κάθε μέρα. Αναρωτιόμουν πώς είναι να πηγαίνει κάποιος να κάνει κάθε μέρα το ίδιο πράγμα. Όταν λοιπόν εγώ ανακάλυψα ότι θέλω να κάνω αυτό, αναρωτιόμουν πώς μπορεί ο ηθοποιός να κάνει κάθε μέρα το ίδιο πράγμα αλλά να παραμένει ζωντανό και να ανακαλύπτει κάθε μέρα κάτι άλλο. Οπότε αυτό ήταν μια τεράστια ευκαιρία για μένα να δω πώς το αντιμετωπίζουν αυτό οι ηθοποιοί.

Μετά τα χρόνια σου στη δουλειά, το έχεις απαντήσει πλέον αυτό;

Είναι κάτι τόσο προσωπικό που μόνο μία δική μου αναζήτηση κάνω ακόμα σε αυτό

 Τι προσφέρει σε έναν ηθοποιό ένα βραβείο ερμηνείας;

Θα μπορούσε σε άλλους ανθρώπους, και όχι σε εμένα, να προσφέρει αυτοπεποίθηση και χαρά. Εμένα μου προσέφερε τεράστια χαρά αλλά που έφερε κι ένα βάρος. Κάτι που εγώ το έκανα προφανώς σε εμένα. Μία ευθύνη ότι έπρεπε μετά να αποδεικνύω ότι είμαι καλή, ότι τα κάνω καλά, ότι πρέπει να αποδείξω κάτι. Εγώ σιχαίνομαι αυτή την έννοια του να αποδεικνύω ότι είμαι καλή, ότι είμαι καλό παιδί, καλό κορίτσι, αυτό το κάτι που περιμένουν οι άλλοι και εγώ έπρεπε να το αποδεικνύω. Προφανώς και είναι κάτι δικό μου που βγήκε στην επιφάνεια τότε αλλά πολύ σύντομα, μετά από τρεις τέσσερις μήνες, το γύρισα. Είπα οτι δεν μου δώσανε το βραβείο για να με βαρύνουν, μου δώσαν το βραβείο για να μου κάνουν μία αγκαλιά, να μου δείξουν πως κάνω κάτι όμορφο και πρέπει να συνεχίσω. Έτσι απήλαυσα αυτή την βράβευση ενός νέου παιδιού που πραγματικά δεν είχε κανέναν στην Αθήνα, ήταν μόνη της και αναγνώρισαν οι άνθρωποι του θεάτρου την αγάπη που είχε για το θέατρο. Με συγκινεί ακόμα αυτό.

Φέτος είσαι η Ρόζαλιντ Φράνκλιν και θα ήθελα να μου πεις πώς δούλεψες αυτόν τον ρόλο και ποια ήταν τα στοιχεία της που ήθελες να φωτίσεις;

Είναι ένα κείμενο που μόνο η Νικόλ Κιντμαν το έχει παίξει μέχρι τώρα στο θέατρο, πριν την καραντίνα και μάλιστα με πολύ μεγάλη επιτυχία. Στην Ελλάδα έρχεται τώρα. Δεν το είχα δει όμως από την Κιντμαν, οπότε δεν είχα αναφορές όταν άρχισα να δουλεύω τον ρόλο και ούτε καν έψαξα να δω φωτογραφίες. Δεν ήθελα καθόλου. Όταν διάβασα το έργο είπα ότι αυτή η γυναίκα, η Φράνκλιν, έχει αδικηθεί πάρα πολύ στη ζωή της κι εγώ δεν την μπορώ την αδικία. Νιώθω να πνίγομαι με την αδικία σε οποιοδήποτε επίπεδο και σε οποιοδήποτε άνθρωπο αν γίνεται. Όταν είναι κάτι άδικο δεν το αντέχω. Πολλές φορές μάλιστα γίνομαι και δυσάρεστη γι’ αυτόν τον λόγο γιατί θα μιλήσω, δεν θα σταματήσω. Οπότε, αυτή η γυναίκα ήρθε τη συγκεκριμένη περίοδο στη ζωή μου να μου δώσει τεράστια δύναμη, να αντιμετωπίσω όλες τις δικές μου προσωπικές αδικίες και να μιλήσω και για τη δική της. Μου έδωσε την ευκαιρία να μιλήσω δυνατά και να ακουστεί και η δική της φωνή και αυτό με συγκινεί πάρα πολύ. Ο τρόπος και ο δρόμος που ακολούθησα μαζί με τον σκηνοθέτη, τον Τάκη Τζαμαργιά, ήταν να την καταλάβουμε, να την γνωρίσουμε, να δούμε υπό ποιες συνθήκες γινότανε όλα. Κοίταξε, από μόνη της με οδήγησε νιώθω η Ρόζαλιντ. Είναι τόσο ισχυρή η φωνή της, είναι ένα εξαιρετικά γραμμένο έργο. Η Ζίγκλερ, η συγγραφέας έκανε φανταστική έρευνα και η μετάφραση μας είναι εξαιρετική. Θέλω να πω ότι είμαι πολύ περήφανη για όλους τους συντελεστές και για αυτή τη δουλειά. Το αγαπήσαμε όλοι πολύ αυτό το έργο και μας άγγιξε όλους. Γι’ αυτό βλέπω κάθε βράδυ το κοινό να είναι τρομερά συγκινημένο που ακούει αυτή την ιστορία. Ξέρεις, χαίρομαι που ακόμα οι άνθρωποι μπορούν και συγκινούνται. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει τελειώσει το συναίσθημα μας, κάπου ακόμα είναι ζωντανό.

---

“Ένα έντονα πολιτικό μα και ταυτόχρονα ιδιαίτερα ευαίσθητο έργο γύρω από την κοινωνική ευθύνη της σύγχρονης επιστήμης, γύρω από τον αγώνα μιας γυναίκας να βρει ισότιμη θέση σε μια ανδροκρατούμενη κοινότητα, γύρω από την αφοσίωση του επιστήμονα σε ένα ευρύτερο όραμα που μπορεί να δικαιολογήσει ακόμα και την αυτοθυσία του προς χάριν της κοινής προόδου, και εν τέλει γύρω από την αυθεντικότητα του χαρακτήρα και την αναζήτηση του νοήματος στη δημιουργία και στην προσφορά. Ένα ιστορικό πρόσωπο και μια αληθινή ιστορία προς σκέψη, ανάλυση και περαιτέρω συζήτηση.”

---

 Νιώθω πως δεν είναι τυχαία φέτος η επιλογή σας να είστε σε αυτό το έργο

Προφανώς ήρθε και με βρήκε και το θεώρησα κι εγώ τρομερή συγκυρία και δεν χωρούσε άρνηση. Οπότε, ήταν μεγάλη μου χαρά να λέω την ιστορία της Ρόζαλιντ κάθε βράδυ φέτος.

Από τότε μέχρι και σήμερα, οι γυναίκες γιατί πρέπει να διανύουν τα διπλάσια χιλιόμετρα από τους άντρες για να φτάσουν κάπου;

Ναι γαμώτο και δε ξέρω γιατί. Αναρωτιέμαι αλήθεια γιατί. Επειδή έχω και γιο, με προβληματίζει πάρα πολύ αυτό. Βλέπω αυτό το αθώο πλασματάκι και σκέφτομαι πως σε αυτή την ηλικία που περάσαμε όλοι, δεν υπάρχει το άντρας και γυναίκα. Τι κάνουμε στραβά μετά; Τι λάθος πάει; Τι λάθος κάναμε… Αυτό που ακουγόταν πολύ στις καραντίνες, η προσωπική ευθύνη, νομίζω πως έτσι κι αλλιώς όλα είναι προσωπική μας ευθύνη. Πάντα ήταν και πάντα θα είναι. Αν δε ξεκινήσουμε εμείς προσωπικά να αλλάζουμε τον εαυτό μας, να αλλάξουμε τον τρόπο που ζούμε από το τι ανεχόμαστε, τι δεχόμαστε, από το πώς μιλάμε, από το πώς συμπεριφερόμαστε δεν θα αλλάξει τίποτα μόνο του. Εμείς κάνουμε τις κοινωνίες. Νιώθω βέβαια, ειδικά με τα νέα παιδιά, πως κάτι πλέον έχει μετακινηθεί, αλλά βλέπω από την άλλη ένα κράτος που δεν παίρνει τίποτα σοβαρά από όσα γίνονται.  Δεν μας ακούει, δεν μας σέβεται. Η απαξίωση στο έπακρο και το έχουμε δει τελευταία να γίνεται σε όλα.

Άλλωστε και το έργο που ανεβάζετε, είναι έντονα πολιτικό έργο. Τι θέλετε να παίρνει ο θεατής φεύγοντας;

Σαφέστατα είναι ένα πολιτικό έργο. Ο θεατής θέλω να πάρει το καλύτερο που μπορεί. Να μετακινηθεί. Να μη φύγει όπως ήρθε. Αυτό πρέπει να συμβαίνει και σε όλη μας τη ζωή, να μετακινούμαστε. Αλλιώς, θα μείνουμε στάσιμοι, θα βαλτώσουμε και θα πνιγούμε.

Η απόσταση από τα πράγματα, τα κάνει μέσα σου μικρότερα ή είναι η εξέλιξη τους που αλλάξει κάτι μέσα σου;

Νομίζω είναι αλληλένδετα. Ξεκινάει για μένα, μιλώντας για εκείνο και μοιράζοντας το με δικούς μου ανθρώπους και τότε αρχίζει να μαλακώνει μέσα μου. Όσο περνάει ο καιρός, μαθαίνουμε να ζούμε τελικά με αυτό. Εγώ γενικά είμαι άνθρωπος που αναζητώ στη ζωή μου το μοίρασμα. Μεγάλωσα και σε μία οικογένεια μεγάλη με τρία αδέρφια, μία μαμά κι έναν μπαμπά που φρόντιζαν πολύ να κρατήσουν την έννοια της οικογένειας και γι’ αυτό μου αρέσει πολύ να μοιράζομαι τη ζωή μου. Όλα είναι επιλογές. Επιλέγουμε να έχουμε καλούς φίλους, καλούς ανθρώπους δίπλα μας κι όταν αυτό πλέον αλλάζει, απομακρυνόμαστε για να μη γίνει κάτι άρρωστο.

Εσύ ένιωσες την στήριξη από τους δικούς σου ανθρώπους, τους συναδέλφους αλλά και από τον κόσμο τον τελευταίο καιρό;

Ένιωσα τρομερή στήριξη και ο κόσμος, μόνο που μοιραζόταν μαζί μου το δικό του θέμα – κάτι που ακόμα συμβαίνει –  με κάνει κοινωνό σε κάτι σπουδαίο. Έτσι νιώθω. Ότι μπορεί ένας άνθρωπος να ακουμπήσει πάνω σου και να μοιραστεί κάτι τόσο πραγματικό για εκείνον. Νιώθω ότι μόνο έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε σαν κοινωνία. Χέρι χέρι. Εμένα η ομάδα πάντα συνταράσσει το μέσα μου. Βλέπουμε Paw Patrol με τον Αναστάση και έχει μία ατάκα που λέει «Δύσκολα τα πράγματα, ομάδα ενωμένη» και ο μικρός χειροκροτάει κάθε φορά που το ακούει γιατί είναι κάτι που του το έλεγα από πάντα εγώ, πως είμαστε ομάδα.

Πώς είσαι μέσα σου από όλο αυτό που έχει συμβεί τους τελευταίους μήνες Λένα;

Κοίταξε, δεν έχει τελειώσει ακόμα, οπότε κι εγώ είμαι σε μία αναμονή όπως όλοι που έχουν εμπλακεί σε αυτή την υπόθεση. Όμως, η αναμονή δεν έχει κάτι ευχάριστο, έχει μια αγωνία.

Πώς νιώθεις που έρχεσαι Θεσσαλονίκη;

Εγώ την λατρεύω τη Θεσσαλονίκη. Έχω προσπαθήσει πολλές φορές να έρθω στο Κρατικό αλλά δεν έχει τύχει. Τώρα γίνονται και πολλά ωραία πράγματα εκεί, οπότε νομίζω πρέπει να το ξαναπροσπαθήσω. Την αγαπώ την πόλη και είμαι πολύ χαρούμενη που έρχομαι και πόσο μάλλον με αυτό το έργο και σε ένα ωραίο θέατρο.

Τηλεοπτικά σε είδα πρόσφατα στις «Σέρρες» και ήσουν αποκάλυψη. Ήταν μία κωμική πλευρά σου που δεν είχαμε ξαναδεί

Δεν είχε τύχει βασικά. Μου αρέσει πολύ η κωμωδία και νομίζω πως είναι ακόμα πιο δύσκολο είδος, αλλά ήταν πολύ απολαυστικό να δουλεύω με τον Γιώργο, να δουλεύω με τον Πατρώνη, ο καιρός που έμεινα στις Σέρρες. Νιώθω ξέρεις πολύ περήφανη γι’ αυτή τη δουλειά και τα μηνύματα της. Ήμουν σίγουρη από την αρχή ότι θα άρεσε. Εντάξει, το ταλέντο του Γιώργου το ξέρουμε στο πόσο ωραία γράφει αλλά αυτή η σειρά νομίζω ότι ήταν τρομερή έμπνευση. Δε μπορώ να ξεχάσω ότι από τότε που το διαβάζαμε κάθε φορά με συγκινούσε το ίδιο και αυτό δεν είναι τυχαίο.  Είναι βαθιά αληθινό και βαθιά σπουδαίο κείμενο. Ξέρεις, η Ρόζαλιντ, λέει μία ατάκα που θα το κάνω σημαία μου γιατί κάποιος βρέθηκε να πει τα λόγια που έψαχνα τόσα χρόνια, «στα πραγματικά όμορφα πράγματα βλέπει κανείς κάτι καινούριο κάθε φορά που τα κοιτάζει». Είναι συγκλονιστική ατάκα αυτή.

Οπότε να φανταστώ πως είσαι ανοιχτή στο ενδεχόμενο μίας δεύτερης σεζόν της σειράς, αν γίνει όπως ακούγεται

Ναι βέβαια! Με χαρά

Τι σε προβληματίζει ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει μεγαλώνοντας ο Αναστάσης;

Από που να ξεκινήσω… Αυτό που θέλω είναι να αντιμετωπίσει την ίδια τη ζωή. Να μη δειλιάσει και να αντιμετωπίζει τα πράγματα. Θέλω να είναι ένας άνθρωπος που μάχεται και δουλεύει για τις αξίες, την αξιοπρέπεια του.

Τι εύχεσαι για την Λένα;

Θα σου πω ένα κομμάτι από την Ρόζαλιντ, που λέει «Τόσα πράγματα. Εύχομαι να ξυπνάω το πρωί και να μη νιώθω το βάρος της επόμενης μέρας. Να νιώθω σημαντική, να νιώθω άνετα όταν είμαι μόνη μου, να νιώθω άνετα όταν είμαι ανάμεσα στους ανθρώπους, να με φιλήσουν, να γεννηθώ ένα παιδί που το αγαπάνε και το φροντίζουν, να δω τον πατέρα μου να καμαρώνει για μένα, να μυρίζω τον φρέσκο αέρα στην κορυφή του βουνού και ένας άντρας να στέκεται πλάι μου ή έστω κάτι τέτοιο για μία τουλάχιστον μέρα»

*Το “Photograph 51” της Anna Ziegler, σε σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά, έρχεται Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Αυλαία, από 19 μέχρι 23 Απριλίου. Παίζουν: Λένα Δροσάκη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Μαγγίνας, Μάνος Στεφανάκης