Chris Pakiotis: «Η δολοφονία του Παύλου έστρεψε το βλέμμα προς έναν υπόγειο κόσμο που μέχρι τότε ήταν για λίγους»

Ο Χρήστος Πακιώτης, γνωστός στο κοινό της ελληνικής ραπ σκηνής ως «Μέγας», υπήρξε ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες που καταπιάστηκαν με αυτό το είδος της μουσικής στην Ελλάδα. Με στίχους κυνικούς, αλλά ταυτόχρονα γλαφυρούς και λογοτεχνικούς, γράφοντας “επάνω” σε boombap beats, έλεγε όλα όσα ένοιωθε πως έπρεπε να εξομολογηθεί. Πλέον, ο ίδιος ζει στη Βουλγαρία και δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία και στο χώρο της γραφιστικής τέχνης, συνεχίζοντας να εκφράζει την καλλιτεχνική του πλευρά αδιάκοπα.

Μια δεκαετία μετά από την κυκλοφορία του τραγουδιού, αν σε ρωτούσα τι βλέπεις «Απ΄το παραθυρό σου», αν υπάρχει ακόμη αυτό το «οικείο γκρίζο», τι θα μου έλεγες;

Την μουσική παραγωγή την έφτιαξα πολύ νωρίτερα και προοριζόταν για κάποιον δικό μου δίσκο. Κάπου το 2006 ή 2007. Ανεπίσημα και το τραγούδι κυκλοφόρησε λίγο αργότερα, χωρίς μείξη και μάστερ. Πριν μία δεκαετία έγινε γνωστό λόγω της δολοφονίας του Παύλου. Το “οικείο γκρίζο” είναι παρμένο από το κουπλέ του Παύλου, αλλά με εκπροσωπεί πλήρως, μιας και είμαι “χειμωνιάτικος” τύπος. Λατρεύω τα γκρίζα τοπία, τα μπαρ τον χειμώνα, τις βόλτες στα χιόνια. Το αστικό κέντρο πάντα με ενέπνεε και ακόμα συνεχίζει.

Κάνοντας ραπ από τις αρχές του 2000 και έχοντας υπάρξει δραστήριος μουσικά για δύο γεμάτες δεκαετίες, πώς θα χαρακτήριζες το ραπ ως οργανισμό μέσα στα χρόνια; Πόσο έχει εξελιχθεί και σε ποιες παγίδες έχει πέσει, αν έχει πέσει;

Έχει εξελιχθεί σαν βιομηχανία προσπερνώντας τα άλλα είδη αγνοώντας τους καθεστωτικούς δρόμους και τα πατροπαράδοτα κανάλια επικοινωνίας.H νέα υπόσταση της κουλτούρας αυτής έχει θετικά και αρνητικά. Από την μία, υπάρχει μαζικότητα και απήχηση, τεράστιες οικονομικές απολαβές, αναγνώριση και επιτυχία. Από την άλλη, το 90% πέφτει στην παγίδα της επαναληψιμότητας και της ομοιογένειας. Δεν υπάρχουν “χαρακτήρες” πια. Υπάρχουν “πετυχημένες συνταγές” κατά κύριο λόγο. Απουσιάζει η καλλιτεχνική ριζοσπαστικότητα και η ποικιλομορφία σε λόγο και τρόπο εκφοράς. Αν με ρωτάς τι θα προτιμούσα θα επέλεγα την χρυσή τομή μεταξύ των δύο εποχών.

Δισκογραφικά έχεις συνυπάρξει με σημαντικούς καλλιτέχνες και σε περιόδους που ακόμη το ραπ θεωρούνταν και ήταν underground είδος, τουλάχιστον για την ελληνική κοινωνία. Αν σε παρατηρούσες εκείνη την περίοδο, κοντά στο 2000, από τη θέση που βρίσκεσαι σήμερα, θα σε προειδοποιούσες για κάτι;

Θα με προειδοποιούσα να εμπιστεύομαι λιγότερο τα κριτήρια μου. Να μην είμαι τόσο προσιτός στον κόσμο γιατί σε απομυθοποιεί σε ένα δευτερόλεπτο. Να μείνω μακριά από τις καταχρήσεις. Να συνεχίσω αυτό που κάνω με σοβαρότητα και ειλικρίνεια.

Με τον Παύλο Φύσσα ήσασταν συνεργάτες, φίλοι και είχατε άμεση σχέση και οι δύο με την περιοχή του Πειραιά. Ήταν πολλά αυτά που σας έδεναν. Πόσο θεωρείς ότι έχει αλλάξει η ελληνική κοινωνία, αλλά και η μουσική βιομηχανία, μετά από το θάνατό του; Ξύπνησε κάτι που ίσως καίει ακόμη μέσα μας;

Σίγουρα η δολοφονία του Παύλου έτριξε τα θεμέλια μιας κοινωνίας που εκείνη την περίοδο έπλεε σε λιμνάζοντα ύδατα. Σίγουρα η δολοφονία του απέτρεψε πολλές ακόμα δολοφονίες που θα γίνονταν στο σκοτάδι και δεν θα μαθαίναμε ποτέ. Σίγουρα η δολοφονία του αποτέλεσε την αφορμή για την φυλάκιση των μελών της ΧΑ. Στο δια ταύτα πάλι θα σου πω, πως ο Έλληνας πολίτης συνεχίζει να ψάχνει σωτήρες, συνεχίζει να ελπίζει σε σοσιαλιστικούς παραδείσους του παρελθόντος, αναμασά μια ιστορική υπεροχή που δεν του ανήκει και συνεχίζει να είναι ο καλύτερος ραγιάς της Ευρώπης. Παραμένει βαθιά ρατσιστής και ακαλλιέργητος.

Η νεολαία νομίζω πως τείνει να στραφεί σε πιο προοδευτικές γραμμές χωρίς να ξέρει ακριβώς σε ποιες. Η μουσική βιομηχανία, συγκεκριμένα η φερόμενη ως εναλλακτική θα πρέπει να πληρώνει «Φυσσόσημο». Η δολοφονία του Παύλου έστρεψε το βλέμμα προς έναν υπόγειο κόσμο που μέχρι τότε ήταν για λίγους και σήμερα έγινε “τρόπος” ζωής.

Τα τραγούδια σου έχουν πολλές και σημαντικές αναφορές στο Θεό και στη Γραφή. Τι ρόλο έπαιξε η θρησκεία στην ζωή σου και κατά πόσο σε επηρέασε στον τρόπο που έγραφες;

Οι παρομοιώσεις και οι μεταφορές με θρησκευτικά ή φιλοσοφικά πρόσωπα απαντώνται σε καλλιτέχνες που με επηρέασαν όπως ο Nas, Big Punisher, RZA, Keith Murray. Είθισται οι ραπ καλλιτέχνες να αναφέρουν σύμβολα με κύρος στα κουπλέ τους. Κατά τα άλλα η πίστη και η θρησκεία αποτελεί προσωπική διαλεκτική του καθενός με αυτό που αντιλαμβάνεται ως ανώτερη δύναμη.

Από την «Επιστροφή του Ασώτου» (2003), μέχρι «Την τελευταία μεγάλη έξοδο» (2020), πόσο έχει αλλάξει ο τρόπος που αντιλαμβάνεσαι τη μουσική, το ραπ και την αξία του στίχου;

Μετά την «Την τελευταία μεγάλη έξοδο» το 2020, βγήκε και το δεύτερο μέρος της το 2024. Ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι την μουσική είναι ο ίδιος που ήταν πάντα. Ένα εικαστικό δρώμενο με επίκεντρο την οντολογία και την καθημερινότητα μου. Πλέον, απερίσπαστος από τις όποιες “κοσμικές” προσδοκίες είχαν απομείνει μέσα μου κάνω μουσική χωρίς καν να διαφημίζω την ύπαρξη της. Αρνούμαι δημόσιες εμφανίσεις και συναυλίες καθώς και επιλεγμένα δίνω συνεντεύξεις. Φροντίζω να με ξεχάσει ο κόσμος όσο περισσότερο γίνεται. Από το ραπ έχω κρατήσει φίλους σε όλη την Ελλάδα και είναι το πιο σημαντικό πράγμα σε αυτό το ταξίδι.

Τα τελευταία χρόνια έχεις εγκατασταθεί μόνιμα στη γειτονική Βουλγαρία. Τι σε οδήγησε στην αλλαγή αυτή στη ζωή σου και πως παρατηρείς και αφουγκράζεσαι όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα σήμερα;

Προτιμώ να περιτριγυρίζομαι από νεόπλουτους αδαείς παρά από ξεπεσμένους με ιδέες μεγαλείο. Πρωτίστως είμαι επιχειρηματίας. Η Ελλάδα δεν έχει ανάπτυξη και ευκαιρίες, και περισσότερο από όλα η Αθήνα με κούρασε πολύ, πρώτα σαν άνθρωπο. Παρατηρώ με την ασφάλεια που μου δίνει η απόσταση τα όσα λαμβάνουν χώρα και δυστυχώς τα πάντα καταμαρτυρούν πως η Ελλάδα συντηρείται ζωντανή σε κωματώδη κατάσταση προς όφελος των πολιτικών συμφερόντων της Δύσης. Γενικά στην Σόφια ξαναβρήκα τον Πειραιά της παιδικής μου ηλικίας. Είναι μια Αττική 30 χρόνια πριν.

Πέρα από τη μουσική, ασχολείσαι και με τη γραφιστική. Υπάρχουν κοινά στοιχεία ανάμεσα σε αυτές τις δύο τέχνες;

Ναι. Και τα δυο τα υπηρετώ με συνέπεια και με εμμονή στην τελειότητα. Κατά κύριο λόγο είμαι σχεδιαστής. Στη συνέχεια είμαι οτιδήποτε άλλο. Όμως όλη μου η ζωή είχε μια εικαστικότητα. Την “σχεδίασα” όπως έπρεπε μάλλον.

Τι ρόλο παίζει η εικαστική και γραφιστική παρουσίαση ενός μουσικού έργου στην αγορά και κατά πόσο είναι εύκολο να αντικατοπτρίζει τη διάθεση και ταυτότητα του έργου;

Πλέον ελάχιστη. Ακόμα και η βιντεογραφία σβήνει. Η κατανάλωση είναι γρήγορη, τα μέσα προσβάσιμα. Ένας λόγος που εγώ δεν κινούμαι περισσότερο μουσικά είναι γιατί τα έργα χωρίς οπτικοποίσηση τα θεωρώ μισά.