Νοεμή Βασιλειάδου: «Η τέχνη ανοίγει τα όρια της σκέψης, τα οποία η πραγματικότητα διαρκώς συμπιέζει»

Από το «Προσοχή: Εκτελούνται έργα» που για πρώτη φορά την βρήκαμε να σκηνοθετεί αφήνοντας εξαιρετικές εντυπώσεις τόσο για τη δουλειά της όσο και για το επίκαιρο θέμα του έργου, η Νοεμή Βασιλειάδου έρχεται στη Θεσσαλονίκη της, αυτή τη φορά ερμηνεύοντας έναν σπουδαίο μονόλογο.

Από τις 17 Μαρτίου και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων (μέχρι 8 Απριλίου) στο Θέατρο Τ, η Νοεμή Βασιλειάδου γίνεται η «Αφηγήτρια ταινιών» κάθε Δευτέρα και Τρίτη σε σκηνοθεσία του Νικόλα Λαμπάκη, σε μία παράσταση βασισμένη στο έργο του Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ που μετά την μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα έρχεται και κατακτά και το κοινό της Θεσσαλονίκης, συμπλέκοντας τα όρια μεταξύ της ζωής, του ονείρου, του κινηματογράφου και του θεάτρου, ερευνώντας τη δύναμη της φαντασίας ως πηγή έμπνευσης για μια άλλη ζωή.

Σε ένα ξηρό και άνυδρο τοπίο στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, η ζωή κυλά δύσκολα για τους κατοίκους. Οι περισσότεροι είναι πάμφτωχοι εργάτες στα ορυχεία νίτρου και δεν έχουν καν τη δυνατότητα να πάνε στον κινηματογράφο, τη μοναδική επιλογή διασκέδασης που προσφέρει η περιοχή τους. Έτσι, ένα χαρισματικό κορίτσι αναλαμβάνει να παρακολουθεί η ίδια ταινίες και στη συνέχεια να τις αφηγείται στους συγχωριανούς της. Το σπίτι της μετατρέπεται σε μια ιδιότυπη σκηνή, όπου με αξιοθαύμαστη αφηγηματική ικανότητα το κορίτσι ζωντανεύει τις ταινίες. Μέσω της ιδιόμορφης καλλιτεχνικής της ιδιότητας, η μικρή αφηγήτρια ονειρεύεται μια άλλη ζωή, πέρα από τα στενά όρια της κοινωνικής πραγματικότητας που την περιβάλλει. Μέχρι που η έλευση της τηλεόρασης αλλάζει τα πάντα.

Στις αφηγήσεις αυτής της ιδιότυπης λαϊκής αρτίστα, αντανακλάται η ιστορία των καθημερινών ανθρώπων – ίσως κι ενός ολόκληρου λαού – που οραματίστηκαν και αγωνίστηκαν για την αλλαγή και παρέμειναν περήφανοι παρά την οδυνηρή διάψευση της Ιστορίας.

Για την «Αφηγήτρια ταινιών» και τη σχέση της με το θέατρο, η Νοεμή Βασιλειάδου μιλάει στην Parallaxi εν μέσω των παραστάσεων της στο Θέατρο Τ

Μιλώντας για ένα δύσκολο είδος όπως είναι έτσι κι αλλιώς ο μονόλογος, σε αυτόν της «Αφηγήτριας ταινιών» ποια σημεία μπορεί να σε δυσκόλεψαν τεχνικά ή και ψυχολογικά;

Είναι πάντα δύσκολο, σε οποιοδήποτε είδος, να απευθύνεσαι πραγματικά και να αφήνεις την αντίδραση των ανθρώπων που σε κοιτούν να σε επηρεάσει. Στη συγκεκριμένη παράσταση, αυτή η επαφή με τους θεατές και η ίδια η ιστορία είναι η μόνη μου σανίδα σωτηρίας. Δεν υπάρχουν εξωτερικά στοιχεία ή τεχνολογικά ευρήματα για να επικαλύψουν κάτι. Ούτε σκηνικοί παρτενέρ για να με σώσουν αν χαθώ.

Τι είναι πρόκληση για σένα σε μία θεατρική πρόταση που σου έρχεται;

Πρόκληση είναι πάντα για μένα η πρωτότυπη δραματουργία, δηλαδή η πρόθεση δημιουργίας μιας παράστασης από το μηδέν, που κάνει αναπόφευκτα τους ηθοποιούς συν-δραματουργούς. Από την άλλη, όταν υπάρχει ένα γραπτό κείμενο, πρόκληση είναι να κάνω κάτι που δεν έχω ξανακάνει (σε επίπεδο τεχνικό, ψυχικό, ή σε επίπεδο είδους έργου) ή να δουλέψω με καινούργιους συνεργάτες.

Ποια στοιχεία του θεάτρου είναι που αγαπάς πιο πολύ;

Την ομαδική δουλειά, την έρευνα και το παιχνίδι.

Τι σε έκανε να πεις ναι στην «Αφηγήτρια ταινιών»;

Η εκτίμηση μου για τον Νικόλα Λαμπάκη, με τον οποίο ήμασταν συμμαθητές στη σχολή. Ήξερα πως το πλαίσιο της δουλειάς μας θα ήταν πλαίσιο εμπιστοσύνης, ηρεμίας και ειλικρίνειας. Και η ιστορία της αφηγήτριας ταινιών, που με συγκίνησε.

Η νεαρή αυτή κοπέλα ονειρεύεται μία άλλη ζωή και μέσω των ταινιών το καταφέρνει κάπως. Πιστεύεις πως είναι η τέχνη λοιπόν ένα αδιέξοδο στις θλίψεις των ανθρώπων ακόμα και σήμερα;

Πιστεύω πως η τέχνη ανοίγει τα όρια της σκέψης μας, τα οποία η πραγματικότητα διαρκώς συμπιέζει. Και ότι ο μόνος τρόπος για να διεκδικήσουμε μια αλλαγή σε πολιτικό η προσωπικό επίπεδο, είναι να μπορούμε να φανταστούμε τον κόσμο που θέλουμε, ως κάτι εφικτό. Η πραγματικότητα μπορεί να ανατραπεί, μόνο αν πρώτα το μυαλό μας δραπετεύσει μακριά της.

Έχεις στοιχεία ίδια εσύ με αυτό το κορίτσι;

Υπάρχει κάτι στο θέατρο, και στον τρόπο που νιώθω μέσα σε αυτό, που μου ξυπνάει ένα παράξενο συναίσθημα πίστης. Κάποιες στιγμές διαύγειας, κάποια λίγα δευτερόλεπτα που νιώθω “την πιθανότητα ενός εαυτού ή μιας ζωής που μου αρέσει”. Νομίζω πως μοιραζόμαστε αυτό με την αφηγήτρια.

Προερχόμενη από μία μεγάλη επιτυχία, αυτή του «Προσοχή Εκτελούνται έργα» ως σκηνοθέτρια θα ήθελα να μου πεις πως εξέλαβες αυτή την αγάπη του κόσμου σε μία παράσταση που για την ακρίβεια περιέγραφε τις παρεκτροπές ενός συστήματος που βιώνουμε καθημερινά;

Είναι τέτοιοι οι ρυθμοί της ζωής μας και τόσο μεγάλη η φυσικοποίηση του πολιτικού παραλόγου, που δυστυχώς προσπερνάμε αυτές τις παρεκτροπές. Αν η παράσταση κατάφερε έστω και λίγο, να φέρει στην επιφάνεια τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η πόλη και να μιλήσει ανοιχτά για τις μεταφορικές και κυριολεκτικές εκτελέσεις που βιώθηκαν τα τελευταία χρόνια, αυτό μου δίνει κάποια χαρά. Αν η αγάπη του κόσμου, είναι μια μορφή κίνησης, αυτό μου δίνει δύναμη.

Ποιες είναι λοιπόν οι δικές σου αποσκευές ως ηθοποιός και ποιες ως σκηνοθέτρια ώστε να μπορούν αυτές οι δύο ιδιότητες όχι απλά να συνυπάρχουν αλλά και να είναι και λειτουργικές;

Εμπνέουν διαρκώς η μία ιδιότητα την άλλη. Με βοηθούν να μαθαίνω και να κατανοώ περισσότερο. Προς το παρόν αντιλαμβάνομαι το θέατρο ως κάτι συνολικό, και τις δύο ιδιότητες ως εκφάνσεις του ίδιου δημιουργικού πυρήνα.

Αν έπρεπε να μου συστήσεις την κοπέλα αυτή που αφηγείται ταινίες πώς θα το έκανες;

Είναι ένα κορίτσι, γεννημένο χωρίς προνόμια, που στα 10 του χρόνια ονειρεύτηκε να γίνει “κάτι άλλο στην ζωή του”.

Τι να πάρει μαζί του ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση;

Να πάρει ό,τι έχει ανάγκη.

*Πληροφορίες: «Αφηγήτρια ταινιών» του Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ | Σκηνοθεσία: Νικόλας Λαμπάκης | Μετάφραση: Λένα Φραγκοπούλου | Μουσική: Παντελής Πρωτοπαπάς | Ερμηνεύει η Νοεμή Βασιλειάδου | 17 Μαρτίου – 8 Απριλίου στο Θέατρο Τ (Αλεξάνδρου Φλέμινγκ 16, Θεσσαλονίκη), κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:30 | Διάρκεια: 75’ (χωρίς διάλειμμα) | Προπώληση εισιτηρίων: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/afigitria-tainion-thessaloniki/