Εικόνες: Στο «Κασίμ Κουρμπάνι» στην Ρούσσα του Έβρου

Λέξεις / Εικόνες: Ζήσης Φυλλαρίδης

Στα ορεινά του νομού Έβρου, σε μια τοποθεσία αρκετά απομακρυσμένη από τους σύγχρονους εμπορικούς δρόμους, και σε μια εποχή όπου τα φθινοπωρινά χρώματα του αρχέγονου θρακικού δάσους, συναντάνε τις πρώτες πνοές του χειμώνα, πραγματοποιήθηκε και φέτος το παραδοσιακό «Κασίμ Κουρμπάνι» δηλαδή το «Κουρμπάνι του Νοεμβρίου», το οποίο ονομάζεται και «Κουρμπάνι του Μουρσέλ Μπαλί».

Η εορτή αυτή πραγματοποιείται εδώ και αιώνες κάθε χρόνο κατά παράδοση στις 8 Νοεμβρίου, συνήθως όμως μεταφέρεται στην πλησιέστερη Κυριακή για να διευκολύνονται έτσι οι πιστοί και οι επισκέπτες. Γίνεται δε προς τιμή του Μουρσέλ Μπαλί (Mürsel Bali), ο οποίος κατά την παράδοση των ντόπιων Αλεβιτών-Μπεκτασήδων ήταν ο μικρότερος γιός ή ανιψιός του Σεγήτ Αλί Σουλτάν (που είναι γνωστός και ως «Κιζίλ Ντελή»).

Λέγεται πως όταν πέθανε ο Σεγήτ Αλί Σουλτάν ο οποίος ίδρυσε τον ομώνυμο Τεκέ κοντά στο χωριό της Ρούσσας, ο μεγαλύτερος γιός του κλήθηκε να πάει στο Νέβσεχιρ της Ανατολίας, στον Τεκέ του Χατζή Μπεκτάς, ιδρυτή του τάγματος των Μπεκτασήδων, ενώ στον μικρότερο, τον Μουρσέλ Μπαλί, ανατέθηκε να αναλάβει τον Τεκέ της Ρούσσας. Κατά την παράδοση όταν πέθανε τον έθαψαν σε μια τοποθεσία λίγο πιο πέρα από τον γνωστό Τεκέ της Ρούσσας του Έβρου, η οποία ονομάζεται μέχρι και σήμερα προς τιμήν του «Μουρσάλα», και σε αυτήν πραγματοποιείται κάθε χρόνο το Κουρμπάνι προς τιμή του.

Πέρα από την θρησκευτική ουσία του ο εορτασμός αυτός έχει και έναν ιδιαίτερα συμβολικό χαρακτήρα, καθώς με αυτόν σηματοδοτείται το τέλος του καλοκαιριού και ο ερχομός του χειμώνα, ενώ «κλείνει» και τον μεγάλο ετήσιο εορταστικό κύκλο της κοινότητας των Αλεβιτών-Μπεκτασήδων της περιοχής.

Ο καιρός, καθότι βρισκόμαστε στα μέσα Νοεμβρίου, είναι κρύος αλλά η ημέρα ηλιόλουστη. Παρά το γεγονός ότι οι γειτονικές βουνοκορφές της ανατολικής Ροδόπης είναι χιονισμένες, η παραμονή εδώ είναι αρκετά υποφερτή.

Αυτό ίσως να επιβεβαιώνει και τις τοπικές παραδόσεις που θέλουν την συγκεκριμένη αυτή ημέρα που εορτάζεται το «Κουρμπάνι του Μουρσέλ Μπαλί» να έχει πάντα καλό καιρό χωρίς ιδιαίτερη κακοκαιρία.

Κι αν αναλογιστεί κανείς την κακοκαιρία που ακολούθησε από την επόμενη ημέρα κι έπειτα, θα μπορούσαμε εύκολα να σκεφτούμε ότι ο καιρός περίμενε να γίνει το Κουρμπάνι για να χαλάσει.

Προς το μεσημέρι όλα δείχνουν πως ο εορτασμός ξεκινάει. Ο κόσμος έχει ήδη φτάσει στην τοποθεσία του κουρμπανιού, οι μικροπωλητές και οι πραματευτάδες έχουν περιστοιχίσει τον χώρο, και τα καζάνια έχουν αρχίσει να κοχλάζουν.

Δηλαδή ένα πραγματικό πανηγύρι με όλο το εορταστικό του περίβλημα που κρατάει αυτούσιο τον θρησκευτικό του χαρακτήρα. Ιδιαίτερο και συμβολικό χαρακτήρα έχει η προσευχή που γίνεται στον «Τουρμπέ» δηλαδή τον τάφο του Μουρσέλ Μπαλί, ενώ τα σφάγια που γίνονται προς τιμήν του μοιράζονται στους πιστούς και στους επισκέπτες που έρχονται εδώ τόσο από την περιοχή αλλά και από τις γειτονικές χώρες, δηλαδή την Τουρκία και την Βουλγαρία.

Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα είχε να σημειώσουμε ότι η ημερομηνία όπου πραγματοποιείται το «Κουρμπάνι» συμπίπτει με την εορτή του Αγίου Δημητρίου με βάση το Παλαιό Ημερολόγιο.