Καθολικό: Το παλαιότερο αλλά άγνωστο μοναστήρι της Κρήτης μέσα στο απόκρημνο φαράγγι

Το φαράγγι Καθολικού είναι ένα από τα σημαντικότερα φαράγγια της Κρήτης με ιδιαίτερη θρησκευτική αξία αφού αρκετοί μοναχοί ασκήτευαν στα σπήλαιά του, ενώ μέσα σε αυτό υπάρχει και το παλαιότερο μοναστήρι του νησιού, η Μονή Καθολικού. Βρίσκεται περίπου 16 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης των Χανίων.

Η είσοδος στο φαράγγι βρίσκεται πίσω από την ιστορική Μονή Γουβερνέτου στους πρόποδες του όρους Σκλόκα στο Ακρωτήρι Χανίων. Η διαδρομή που οδηγεί στην κοίτη του φαραγγιού είναι κατηφορική. Μετά από 10λεπτη πεζοπορία, συναντάμε το σπήλαιο της Παναγίας της Αρκουδιώτισσας με το αρχαίο ιερό της Αρτέμιδος.

Στη συνέχεια της διαδρομής το μονοπάτι γίνεται πιο δύσκολο και το τοπίο πιο άγριο. Μετά από άλλα 10 λεπτά περπάτημα συναντάμε το εγκαταλελειμμένο Καθολικό Μοναστήρι με τον υπόσκαφο ναό του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη που έζησε μέσα σε αυτό το όμορφο σπήλαιο τον 14ο αιώνα. Το σπήλαιο μήκους 151 μέτρων είναι διακοσμημένο με σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Το μοναστήρι είναι χτισμένο ανάμεσα στις δύο άκρες του φαραγγιού, που ενώνονται με ένα όμορφο μονότοξο γεφύρι.

Τον 17ο αιώνα, μπροστά στο σπήλαιο, έγινε εκτεταμένη κατασκευή κτιρίων υπό την επίβλεψη του Ιερεμία Τζαγκαρόλου και με αρχιτεκτονικά σχέδια από έργα του Σεμπαστιάνο Σέρλιο και έτσι το μοναστηριακό συγκρότημα απέκτησε τη σημερινή εντυπωσιακή του μορφή. Διακρίνονται ακόμα τα ερειπωμένα κελιά των ασκητών, το καμπαναριό και η εντυπωσιακή γέφυρα που διασχίζει το ποτάμι του φαραγγιού, δημιουργώντας μια μεγάλη πλατεία που ενώνει τις δύο πλευρές. Στους πρόποδες της γέφυρας υπάρχουν μεγάλοι θολωτοί αποθηκευτικοί χώροι, ενώ εκατέρωθεν κτίστηκε διώροφο κτίριο και μια μικρή πτέρυγα θολωτών χώρων για τη φιλοξενία των προσκυνητών.