Πέλλα: Υδάτινος παράδεισος

Εικόνες: Στεφανος Βαρδάρης (Βεγορίτιδα), Ελένη Χοντολίδου (Βαρόσι), Τάσος Αγάπης (Πόζαρ)

Στην καρδιά της Μακεδονίας, στη γη του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η πλούσια ιστορία συναγωνίζεται την επική ομορφιά των τοπίων. Νικητής, βέβαια, αναδεικνύεται ο επισκέπτης, που κάθε εποχή τον προκαλεί να συμμετάσχει στη μεγαλειώδη γιορτή φύσης και ανθρώπων.

Η δύναμη του νερού σε διαρκή κίνηση αποτυπώνεται στα ποτάμια, τις λίμνες, τους καταρράκτες, το χιόνι, τις ιαματικές πηγές. Κι αυτά με τη σειρά τους διαπερνούν δάση και κοιλάδες, χαρίζοντας γενναιόδωρα την ομορφιά τους όλο τον χρόνο. Με την Πέλλα να φιλοξενεί έναν από τους μεγαλύτερους δασικούς όγκους των Βαλκανίων, τα ανάκτορα των αρχαίων Μακεδόνων, οθωμανικά μνημεία, γραφικά χωριά, πέτρινους οικισμούς και κατάφυτες πλαγιές, το Καϊμακτσαλάν, η Βεγορίτιδα, οι καταρράκτες της Έδεσσας είναι μόνο μερικές από τις στάσεις αυτού του ιστορικού τόπου, που μπλέκονται με μεσαιωνικούς οικισμούς και αρχαίες πόλεις, κάστρα και βυζαντινές εκκλησίες, μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, μονοπάτια και μέρη για extreme δραστηριότητες. Κι έτσι η ιστορική μνήμη μπλέκετε όμορφα με το σύγχρονο πρόσωπο του τουρισμού. Ο νους, η ψυχή και το σώμα ευθυγραμμίζονται μέσα στην αγκαλιά της φύσης. Το μυαλό ταξιδεύει χάρη στην πλούσια παράδοση και πολιτιστική κληρονομιά. Αφεθείτε στις μαγευτικές διαδρομές στον χρόνο και ενδώστε στο κάλεσμα της φύσης για να την ανακαλύψετε.

1. Έδεσσα Το όνομά της σημαίνει «πύργος στο νερό», αλλά είναι γνωστή και ως «πόλη των νερών» ή «των τεσσάρων εποχών», αφού οι 12 καταρράκτες στο κέντρο της, αποκτούν άλλο χρώμα κάθε εποχή. Δίκαια θεωρείται μία από τις ομορφότερες πόλεις στην Ευρώπη, χάρη στη σπάνιας ομορφιάς φυσικό περιβάλλον της, τον υδάτινο πλούτο της και την μακραίωνη ιστορία της. Από το Πάρκο των Καταρρακτών και τη συνοικία Βαρόσι ως το Κιουπρί και από το Δάσος της Γαβαλιώτισσας ως το Λαογραφικό κι Εθνολογικό Μουσείο, τα φυσικά και ιστορικά διαχρονικά highlights της πόλης ολοκληρώνονται από μοντέρνους πεζόδρομους και όμορφα καφέ κι εστιατόρια -με συνοδεία τον ήχο του νερού του Βόδα ή Εδεσσαίου-, αποτελώντας ένα κορυφαίο τουριστικό προορισμό.

2. Καταρράκτες Έδεσσας Ένα σπάνιο θέαμα στον αστικό ιστό της πόλης, όσο και συναρπαστικό. Οι διάσημοι καταρράκτες, ένα από τα εντυπωσιακότερα αξιοθέατα της Ελλάδας, περικλείονται από το Πάρκο των Καταρρακτών. Ο μεγαλύτερος από αυτούς, ο Kάρανος, κρύβει από κάτω του ένα μικρό σπήλαιο και το εκκλησάκι της Aνάληψης. Αν βρεθείτε εκεί, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Υπαίθριο Μουσείο Νερού (στην παλαιά βιομηχανική ζώνη με τους υδροκίνητους μύλους του 19ου αι. Tip: Μη χάσετε το ηλιοβασίλεμα, όπου η φωταγώγηση των καταρρακτών είναι μια εμπειρία έξωπραγματική.

3. Πάρκο Κιουπρί Το μεγαλύτερο πάρκο στο κέντρο της πόλης αποτελεί όαση πρασίνου γεμάτη αιωνόβια πλατάνια. Λέγεται ότι από εδώ περνούσε η αρχαία Εγνατία οδός, που συνέδεε την Κωνσταντινούπολη με τα παράλια της Αδριατικής! Το εντυπωσιακό σιντριβάνι στο κέντρο, ο Εδεσσαίος ποταμός που το διασχίζει και η Βυζαντινή γέφυρα Κιουπρί, που ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού, μαζί με το κέντρο αναψυχής και τις αθλητικές εγκαταστάσεις και καφέ που λειτουργούν, αποτελούν τους λόγους για να περάσετε εδώ μια ενδιαφέρουσα μέρα.

4. Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου (Παλαιά Μητρόπολη) Από τη βυζαντινή περίοδο της πόλης (14ου αι.) διασώζονται δύο ναοί, στον οικισμό Βαρόσι. Ο ένας είναι ο Παλαιά Μητρόπολη, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Χτισμένη σε ερείπια προγενέστερου ναού, όπως μαρτυρούν τα κιονόκρανα του 5ου αι., διαθέτει τοιχογραφίες του 14ου και του 17ου αι. ενώ στα μέσα του 18ου αι., ο ζωγράφος Απόστολος Λογγιανός Βοδενιώτης φιλοτέχνησε το επιχρυσωμένο, ξυλόγλυπτο τέμπλο της.

5. Συνοικία Βαρόσι Η πρώτη χριστιανική συνοικία, ως εξέλιξη του βυζαντινού οικισμού, που αναπτύχθηκε στον χώρο της ακρόπολης και της αρχαίας πόλης, διαθέτει φανταστική θέα. Το 1983, κηρύχθηκε παραδοσιακός και διατηρητέος οικισμός, ενώ πρόσφατα έγινε αποκατάσταση των σπιτιών, χαρακτηριστικά δείγματα παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Εξαιρετικά αρχοντικά θεωρούνται η οικία Γιούσμη, που στεγάζει οικοτροφείο, το αρχοντικό Βαλάσα με το ιδιωτικό παρεκκλήσι και η οικία Τσάμη.

6. Παλιό Κανναβουργείο Στην περιοχή Βαρόσι, η πρότυπη βιομηχανική μονάδα δημιουργίας σχοινιών και σπάγκων από ινδική κάνναβη ήταν το μεγαλύτερο από τα τέσσερα κανναβουργεία της Ελλάδας. Από το 1967ως το 1997, παρέμεινε εγκαταλελειμμένο, ώσπου μετατράπηκε σε πολυχώρο αναψυχής κι εκπαίδευσης ως το 2014, που έκλεισε οριστικά.

7. Γενί Τζαμί Το μοναδικό πλήρως σωζόμενο οθωμανικό τέμενος της πόλης. Χτίστηκε το 1904 με έξοδα του Πασά Χασάν Φεχμί και στην εποχή του ήταν το μεγαλύτερο της Έδεσσας. Το 1937, χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο, το 1942 μετατράπηκε σε μουσείο, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται ως χώρος φύλαξης αρχαιολογικών ευρημάτων. Από τα 33 παράθυρά του διαχέεται το φως στο εσωτερικό του, ενώ περιφερικά στον τρούλο, αποτυπώνονται αποσπάσματα από το Κοράνι.

8. Λαογραφικό Εθνολογικό Μουσείο Έδεσσας Φιλοξενείται σ’ ένα αρχοντικό νεοκλασικό κτίριο του 1932, στη συνοικία Βαρόσι, και ταξιδεύει τον επισκέπτη από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τη δεκαετία του 1950. Στους τρεις ορόφους του παρουσιάζεται η ζωή και οι άνθρωποι της Έδεσσας, με άξονα τα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας: στην αγροτική ζωή, την κτηνοτροφία, τη σηροτροφία, την υφαντουργία, την κηροπλαστική, τον κύκλο της ζωής τους.

9. Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Συνδέθηκε το 1892 πρώτη φορά και θεωρείται από τους ομορφότερους στην Ελλάδα, καθώς βρίσκεται κάτω από θεόρατα πλατάνια, θυμίζοντας σκηνικό από κινηματογραφική ταινία.

10. Αερολέσχη Έδεσσας Στο αεροδρόμιο που βρίσκεται 28 χιλιόμετρα από την πόλη, το «Αεραθλητικό Κέντρο Μακεδονίας Θράκης», που κατασκευάστηκε το 1974, είναι το μοναδικό ελληνικό ιδιόκτητο αεροδρόμιο που χρησιμοποιείται για αεράθληση. Η Αερολέσχη δραστηριοποιείται σε όλους τους τομείς και διαθέτει Σχολή Ανεμοπορίας, Αιωροπτερισμού, Αλεξιπτωτισμού Πλαγιάς και αγωνιστικό τμήμα. Όσοι τολμηροί, ζήστε τη μαγεία της πτήσης!

11. Δραστηριότητες Όσο ανήσυχο πνεύμα κι αν είστε, η Έδεσσα θα σας κερδίσει. Με πτήσεις παρά πέντε από τον Ψηλό Βράχο, βόλτες με άλογα στην αρχαία πόλη και τους καταρράκτες, βόλτα με ανεμόπτερο για μια 10λεπτη πτήση ή ακόμα και ποδηλασία ή πεζοπορία.

12. Λίμνη Βεγορίτιδα Κάτω από τις χιονισμένες κορυφές του Βόρα και μισή ώρα από την Έδεσσα, θαυμάστε ένα αλπικού χαρακτήρα τοπίο. Η λίμνη, που δημιουργήθηκε από σεισμό, είναι η βαθύτερη -50 μ. βάθος-, και μία από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα. Γειωθείτε με τη φύση σ’ ένα σπάνιο φυσικό περιβάλλον, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα και πολλά ψάρια, και διασκεδάστε με μια σειρά δραστηριοτήτων, όπως βαρκάδα, ιστιοπλοΐα, κανόε καγιάκ, πεζοπορία ή αεραθλητισμό.

13. Αρχαιολογικός Χώρος Λόγγου Η Αρχαία Έδεσσα χωριζόταν σε δύο τμήματα: την Ακρόπολη στην άκρη του βράχου της σύγχρονης Έδεσσας, και την κάτω πόλη στους πρόποδες του βράχου. Η πλούσια σε βλάστηση περιοχή κάτω από το βράχο ονομάστηκε Λόγγος και είναι το μόνο κομμάτι της αρχαίας και μεσαιωνικής Έδεσσας που διασώζεται. Αυτό που θα δείτε σήμερα είναι ένα τμήμα της αρχαίας πόλης που κατοικούνταν μέχρι τις αρχές του 7ου μ.Χ. αι. Η νότια πύλη του τείχους, θεωρείται ένα από τα καλύτερα διατηρημένα οχυρωματικά τείχη στη Μακεδονία!

14. Μονή Αγίας Τριάδας Το γυναικείο μοναστήρι στον Λόγγο χρονολογείται από τα 1865. Χτισμένο σε ερείπια παλαιότερης εκκλησίας, διαθέτει τρεις εντυπωσιακούς τρούλους. Στον χώρο του, φιλοξενούνται τα παρεκκλήσια του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, της Αγίας Συγκλητικής και του Αγίου Λουκά Κριμαίας. Το μοναστήρι πανηγυρίζει του Αγίου Πνεύματος.

15. Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας Η Πέλλα, που έμεινε στην ιστορία ως η πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Σε μία έκταση περίπου 70.000 τ.μ., στο δυτικό άκρο του οικισμού της σημερινής Πέλλας, θα θαυμάσετε οικίες με ψηφιδωτά δάπεδα και τμήμα του ανακτόρου, την αγορά, κατοικίες, τμήματα της οχύρωσης, ιερά και νεκροταφεία. Περιηγηθείτε στους χώρους και θα πάρετε μια ιδέα του τρόπου ζωής των αρχαίων Μακεδόνων, αλλά αυτό που θα πάρετε σίγουρα σαν εικόνα μαζί σας είναι τα μοναδικά ψηφιδωτά δάπεδα.

16. Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας Η μαρμάρινη κεφαλή του Μέγα Αλέξανδρου σας υποδέχεται στο νέο, σύγχρονο Μουσείο, δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο, με την υπογραφή του αρχιτέκτονα Κώστα Σκρουμπέλλου. Το σημαντικό αυτό εύρημα αποτελεί την εισαγωγή στη μοναδική συλλογή όσων έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Μετά την περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο, ολοκληρώστε την εμπειρία με τη μόνιμη συλλογή των πέντε θεματικών, για ένα ταξίδι στην εποχή των αρχαίων Μακεδόνων.

17. Μαυσωλείο Γαζή Εβρενός Πρόκειται για τον στρατηλάτη που πρωτοστάτησε στην κατάκτηση της Βαλκανικής χερσονήσου από τους Οθωμανούς και θεωρείται ο ιδρυτής των Γιαννιτσών. Το μαυσωλείο, που ορθώνεται πάνω στο νεκροταφείο των απογόνων του, έλαβε χαρακτηριστικά προσκυνήματος. Στο εσωτερικό του κτιρίου, υπάρχει τάφος διακοσμημένος με τοιχογραφίες και η μαρμάρινη ενεπίγραφη στήλη του τάφου του.

18. Oικία Εμίν Μπέη Στον πεζόδρομο των Γιαννιτσών, θα συναντήσετε το τελευταίο οθωμανικό μνημείο που χτίστηκε, πριν την προσάρτησή τους στο ελληνικό κράτος. Ανεγέρθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα ως οικία του τελευταίου διοικητή της περιοχής και μετά την αποχώρηση των Οθωμανών, αποδόθηκε στο ελληνικό δημόσιο. Σήμερα είναι γνωστό ως «Πολύκεντρο». Εξαιρετικό δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, το διώροφο κτίριο με την τετράριχτη στέγη από κεραμίδια και τα ορθογώνια παράθυρα, διατηρεί ακόμα την αίγλη της εποχής.

19. Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο Γιαννιτσών Ιδρύθηκε το 1997 από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία «Ο Φίλιππος», με σκοπό την καταγραφή και ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και τη συλλογή κι έκθεση αντικειμένων του παραδοσιακού πολιτισμού της περιοχής. Στις αίθουσές του, παρουσιάζεται η ιστορία των Γιαννιτσών από την προϊστορική εποχή έως σήμερα. Σε ξεχωριστή αίθουσα μπορείτε να ενημερωθείτε για τις ασχολίες των κατοίκων τους προηγούμενους αιώνες, ενώ η επόμενη συλλογή σας μεταφέρει στην καθημερινότητα των κατοίκων, όπως με τον εμβληματικό αργαλειό.

20. Παλαιός Άγιος Αθανάσιος Το «πέτρινο Χωριό» του Καϊμακτσαλάν, με την ιδιαίτερη μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, κουρνιάζει στους πρόποδες του Βόρα και αποτελεί κορυφαίο χειμερινό θέρετρο της Ελλάδας. Σε υψόμετρο 1200 μέτρων, οι κάτοικοί του έφτιαξαν τον Νέο Άγιο Αθανάσιο, λίγα χιλιόμετρα χαμηλότερα, στη δεκαετία του ’80, με τη δημιουργία δρόμων και την έναρξη λειτουργίας του Χιονοδρομικού Κέντρου. Σήμερα, εδώ απολαμβάνετε φιλοξενία, εστίαση και χειμερινές δραστηριότητες επιπέδου.

21. Χιονοδρομικό κέντρο Καϊμακτσαλάν-Βόρας Σε υψόμετρο 2524μ., απολαύστε τις καταβάσεις, τη φύση και διασκεδάσετε ανεξάρτητα από την έφεσή σας στο σκι, σ’ ένα από τα δημοφιλέστερα χιονοδρομικά της χώρας. Πλήρως οργανωμένο κι εξοπλισμένο, διαθέτει 16 πίστες σκι διαβαθμισμένης δυσκολίας -για αρχάριους μέχρι και για βελτίωση τεχνικής και διαδρομές σε απάτητο χιόνι.

22. Ντόμπρο Πόλε Ένα μαγευτικό υποαλπικό τοπίο σε υψόμετρο 1.523 μ., στο όρος Καϊμακτσαλάν, που σχηματίστηκε σε κρατήρα από παλιό ηφαίστειο. Και μόνο το όνομα -στα σλαβικά σημαίνει Καλή Κοιλάδα- υποδηλώνει ότι βρίσκεστε σε συνοριακή περιοχή. Εδώ, ήταν τόπος της «Μάχης του Ντόμπρο Πόλε», οπότε οι δυνάμεις Ελλάδας, Γαλλίας και Σερβίας νίκησαν τους Βούλγαρους και τους Γερμανούς. Σίγουρα θα εντυπωσιαστείτε από το Σερβικό Νεκροταφείο στην κορυφή!

23. Λουτρά Πόζαρ (Λουτρακίου ή Αριδαίας) Στους πρόποδες του όρους Βόρα, ο θερμοπόταμος Τόπλιτσα ρέει σε μια χαράδρα και σχηματίζει μικρούς καταρράκτες και φυσικές βάθρες, με νερό θερμοκρασίας 37°C. Χαλαρώστε και αφεθείτε στην αναζωογόνηση του φυσικού spa και των ευεργετικών ιδιοτήτων του νερού. Εκτός από τις φυσικές πισίνες, μπορείτε να απομονωθείτε σε ιδιωτικά λουτρά με ιαματικό νερό.

24. Σπηλαιοπάρκο Αλμωπίας Το πρώτο και μοναδικό σπηλαιολογικό πάρκο στην Ελλάδα στους πρόποδες του όρους Βόρας, κοντά στο χωριό Λουτράκι. Ένα σύμπλεγμα 20 σπηλαίων, καταφυγίων, βαράθρων, πολλών αγωγών και μικρών σπηλαιομορφών, που σχηματίστηκαν πριν χιλιάδες χρόνια με τη δύναμη του νερού, σίγουρα θα σας εντυπωσιάσει. Από τα σπήλαια, το Βάραθρο είναι επισκέψιμο, ενώ η Αρκουδοσπηλιά παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον μελέτης.

25. Μαύρο Δάσος Ακολουθήστε τη διαδρομή με αφετηρία το χωριό Όρμα ή το χωριό Μεγαπλάτανος -είναι πιο προσιτή διαδρομή-, μέσω Σαρακηνών και καταλήξτε στο Δάσος, που σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Αλέξανδρος επέλεξε την ξυλεία για τις σάρισες της Μακεδονικής Φάλαγγας. Υπερβολικά πυκνή βλάστηση -τα πεύκα και οι οξιές εμποδίζουν τις ακτίνες του ήλιου να εισχωρήσουν ακόμα και το καλοκαίρι-, ενδιαφέρουσα βιοποικιλότητα, πλούσια πανίδα, άγρια ομορφιά και μυστηριακή ατμόσφαιρα προκαλούν κάθε επισκέπτη. Οι απότομες πλαγιές, οι γκρεμοί και ο ποταμός “Μπέλτσα” τονίζουν ακόμα περισσότερο τη σπάνια φυσική ομορφιά. Προσφέρεται για ορεινή ποδηλασία, πεζοπορία, ορειβασία, κατασκήνωση, καταβάσεις του ποταμού με καγιάκ και ράφτινγκ και διαδρομές με τετρακίνητα οχήματα και off road μηχανές.

26. Λίμνη Άγρας – Βρυττών – Νησίου Ένα από τα ομορφότερα μέρη που μπορείτε να επιλέξετε για πεζοπορία και παρατήρηση άγριας ζωής στη Βόρεια Ελλάδα. Στον υδροβιότοπο της τεχνητής λίμνης, θα ανακαλύψετε μια πλούσια πανίδα -ειδικότερα σε σπάνια πτηνά. Η διαδρομή, συνδυασμένη με τις μαγικές εικόνες της πολύχρωμης βλάστησης και των υγρολίβαδων, είναι μαγική. Γοητευτείτε από τους σπάνιους βουβόκυκνους, τους αργυροπελεκάνους, τους ερωδιούς, τις βαλτόπαπιες και τους μαυροπελαργούς, με φόντο ένα υπέροχο φυσικό κάδρο και διαπιστώστε μόνοι σας ότι μια επίσκεψη δεν είναι αρκετή.

27. Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αριδαίας Δίπλα στο Δημαρχείο, στο κτίριο του παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού, φιλοξενούνται σπάνια ευρήματα παλαιοντολογίας, όπως απολιθώματα φυτικών και ζωικών οργανισμών που έζησαν εκατομμύρια χρόνια πριν, και απολιθωμένα οστά της Ursus Spelalus (Αρκούδας των Σπηλαίων), ενώ σε ειδική αίθουσα εκτίθενται παραδοσιακές φορεσιές διαφόρων περιοχών της Αλμωπίας.

28. Πρόμαχοι «Πρόμαχος» είναι αυτός που μάχεται στην πρώτη γραμμή. Ό,τι, δηλαδή, έκαναν οι κάτοικοι των Προμάχων στο βόρειο τμήμα της Πέλλας. Το βορειότερο χωριό της Αριδαίας και πατρίδα τη φημισμένης μποχοβίτικης πιπεριάς. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Μπάχοβο και αποτελεί κεφαλοχώρι της περιοχής. Στην τοπική γαστρονομία, πρωταγωνιστεί η μικρή πιπεριά, η μπαχοβίτικη. Με υπέροχη γεύση, δίνει εξαιρετικής ποιότητας τουρσιά. Από την κόκκινη μπαχοβίτικη πιπεριά παράγονται το φημισμένο μπούκοβο και η καπνιστή πάπρικα.

29. Γεύση Η παραδοσιακή μαγειρική έχει έντονα στοιχεία εντοπιότητας, με την χρήση υλικών από τη γη και η τοπική κουζίνα συνδέεται με τις κοινωνικές και προσωπικές εκδηλώσεις των κατοίκων και τις γιορτές. Στις γεννήσεις, φτιάχνουν λαγγίτες-πιτουλίτσες, στο θάνατο, πούπκες (στρογγυλά ψωμιά) και μακαρία, γλυκό από ρύζι ή φιδέ. Τα Χριστούγεννα, λαχανοντολμάδες και σαραλία. Την Πρωτοχρονιά, χοιρινό με λάχανο ή πράσο, κολοκυθόπιτα ή γαλατόπιτα. Γριβάδι με ξερό κρεμμύδι ή παστό μπακαλάρο με ρύζι του Ευαγγελισμού. Το Πάσχα, αρνί με φρέσκο κρεμμύδι. Τσουμπλέκι: Το διασημότερο πιάτο της Έδεσσας, που αποτελείται από στρώσεις κρέατος, λαχανικά και δαμάσκηνα μαγειρεμένα στη γάστρα. Κουκουλωτό: Χοιρινό με πιπεριές ή δαμάσκηνα, πράσα και τυρί. Από τις πιο δημοφιλείς τοπικές συνταγές είναι τα: ψητά (κυρίως γουρουνόπουλο), αρνί με γιαούρτι, γριβάδι με κρεμμύδι στον φούρνο, γουλισνός με μαϊντανό και σκόρδο, ψητό κολοκύθι, παστός βακαλάος με ρύζι, σούπες (πατσάς), πίτες – γαλατόπιτα, πρασόπιτα, ριζόπιτα, κολοκυθόπιτα, τηγανίτες, πετμέζι από σύκο ή σταφύλι, γλυκά με κεράσια και κουρκουμπίνια, σιροπιαστά, ραβανί και φλογέρες (φύλλο τυλιγμένο με κρέμα). Η Έδεσσα και η ευρύτερη περιοχή είναι γνωστή για τις μαρμελάδες, τις κομπόστες, τα λικέρ από τα περίφημα κεράσια Βοδενών, το τυρί μπάτσο, τις τσούσκες (καυτερές πιπεριές), τα τουρσιά, τη ματανίτσα σέρμπιτ, τα τοπικά κρασιά και το τσίπουρο.

30. Φεστιβάλ & Γιορτές Φεστιβάλ Πόζαρ: Οι συναυλίες κάτω από τα αστέρια στους πρόποδες του Καϊμακτσαλάν, επιστρέφουν κάθε Ιούλιο, για ένα καλοκαιρινό μουσικό τριήμερο, στα Λουτρά Αλμωπίας, με πολύ μουσική και κάμπινγκ. Γιορτή Κερασιού: Στο χωριό Άγρας, το 1ο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου διοργανώνεται μια διήμερη γιορτή, όπου τα ξακουστά κεράσια της Πέλλας έχουν την τιμητική τους και μπορείτε να τα γευτείτε ή να τα προμηθευτείτε σε όποια μορφή φαντάζεστε. Ακρίτεια: Στην Αριδαία, κάθε Ιούλιο γίνεται η μεγαλύτερη συνάντηση παραδοσιακών χορευτικών συγκροτημάτων με πολλές ξένες χώρες να τιμούν την εκδήλωση. Γιορτή Τσίπουρου: Τον Νοέμβριο, στο χωριό Μεσημέρι, το παραδοσιακό τσίπουρο τιμάται με πολύ χορό και τραγούδι. Και τον Δεκέμβριο, στο χωριό Πιπεριά διοργανώνεται παρόμοιο γλέντι. Κερασιώτικα: Στο χωριό Κεράσι, θα απολαύσετε γλέντι με χορό, τραγούδι και φαγητό, στις 11-12 Αυγούστου. Τζαμαλάρια: Στην Άρνισσα, στις 6 Ιανουαρίου αναβιώνει το έθιμο με τους άντρες να ντύνονται γαμπρός και νύφη και να γυρίζουν όλο το χωριό αναπαριστώντας κάποια δρώμενα. Παλαιός Άγιος Αθανάσιος: Το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου, στην κεντρική πλατεία, ανάβουν μεγάλες φωτιές και γύρω τους συγκεντρώνεται όλος ο πληθυσμός με πολύ κρασί, τοπικούς μεζέδες και παραδοσιακά γλυκά. Πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου: Στο χωριό Βρυττά, στις 23 Απρίλη. Πανηγύρι της Αγίας Μακρίνας: Στην Αξό των Γιαννιτσών, ξεκινά με την προέλαση των ιππέων, συνοδεύοντας τους Καππαδόκες χορευτές, και συνεχίζεται μ’ ένα πλούσιο εθιμοτυπικό.

Με τη συνεργασία