NEXT TOP TRAVEL: Σαρδηνία – Τα μέρη, οι γεύσεις, οι άνθρωποι!
Τόπος που σου γεμίζει το στομάχι με νοστιμάδες και το μυαλό με σκέψεις.
Και τότε, μερικά δισεκατομμύρια χρόνια πριν, χωρίς χώρο και χρόνο, η Μεγάλη Έκρηξη με πολύ μεράκι γέννησε το Σύμπαν μας και μέσα σε αυτό, σε στιγμές ιδιαίτερης έμπνευσης, δημιούργησε τη Γης μας…Μπουμ!Λίγοι κρότοι, μερικοί θόρυβοι και να, το κορμάκι της Γης με τις όμορφες- και μερικές ακόμη πιο όμορφες- γωνιές της. Και μετά ησυχία…
Προικισμένη με ήλιο και ντυμένη στα μπλε και στα πράσινα, η Σαρδηνία είναι, για εμένα, μια από αυτές τις “ακόμη πιο όμορφες” γωνιές της Γης. Ένα low profile νησάκι της Μεσογείου, με έντεχνο αέρα, πανεμορφιές, όχι πολύ καλή οικονομία, ανθρώπους με χαρακτήρα και ταμπεραμέντο στην πλειοψηφία τους και νοστιμιές για το στόμα και την ψυχή σου. Αυτή είναι η δική μου Σαρδηνία. Έτσι την έζησα τα διαστήματα που έμεινα εκεί. Ωστόσο, πιστεύω πως και αντικειμενικά μάλλον κάπως έτσι είναι.
Η Σαρδηνία με πρωτεύουσα το Κάλιαρι (στο οποίο θα κάνουμε focus σήμερα), ανήκει στην Ιταλία, αλλά πολύ θα ήθελε να είναι ανεξάρτητη. Μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της αγωνίζεται για αυτό τον σκοπό χωρίς πολλές φανφάρες. Ήρεμη δύναμη. Μετράει πολλούς κατακτητές στο ιστορικό της η Σαρδηνία, με τους Καταλανούς και τους Φοίνικες να έχουν επηρεάσει και αυτό που σήμερα βλέπει κανείς στο νησάκι (βλέπε tips για να μάθεις το γιατί!) Και οι Αραγονέζοι δεν πάνε πίσω, βέβαια.
Πώς φτάνει κανείς εκεί και ποια περίοδο να πάει
Παλαιότερα, η πρόσβαση στο συγκεκριμένο νησί από την Ελλάδα δεν ήταν ακριβώς εύκολη, γρήγορη και οικονομική. Τα τελευταία χρόνια, όμως, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Τόσο από Αθήνα όσο και από Θεσσαλονίκη μπορείς να φτάσεις στη Σαρδηνία κάνοντας μια μετεπιβίβαση. Συνήθως, η πιο οικονομική λύση είναι μέσω Ιταλίας, συχνά μέσω Ρώμης. Μπορεί να χρειαστεί να διανυκτερεύσεις στη Ρώμη, οπότε βλέπεις και Ρώμη by night! Επίσης, συχνά είναι οικονομικές οι πτήσεις μέσω κάποιας πόλης της Ιταλίας. Ιταλικές και γερμανικές αεροπορικές εταιρίες πετούν συχνά για Κάλιαρι από την Ελλάδα. Από Απρίλη μέχρι Οκτώβρη οι πτήσεις είναι περισσότερες και η γνωστή low cost ιρλανδική αεροπορική εταιρία βάζει το χεράκι της σε αυτό. Υπολόγιζε περίπου 200 ευρώ aller retour. Όταν φτάσεις εκεί, όλα είναι σε πολύ καλές τιμές. Με άλλα λόγια, έρχεται μια ισορροπία στα οικονομικά.
Θα έλεγα ότι για να χορτάσεις ό,τι μα ό,τι έχει να σου προσφέρει το νησί, οι ιδανικές εποχές για να το επισκεφτείς είναι το τέλος της άνοιξης, το καλοκαίρι και οι αρχές του φθινοπώρου. Μη προτιμήσεις Ιούλιο και Αύγουστο αν θέλεις να αποφύγεις τον μαζικό τουρισμό. Η θάλασσα είναι ζεστή από τον Μάιο ως αρχές Οκτώβρη. Το λέω, σε περίπτωση που σε ανησυχεί αυτό. Όσο για τις ημέρες που χρειάζονται για να δεις τη Σαρδηνία.Αυτό εξαρτάται από τα πόσα θέλεις να δεις. Μια εβδομάδα το λιγότερο. Αλλά αν μπορείς να μείνεις δύο εβδομάδες, ακόμη καλύτερα! Θα έχεις περισσότερο χρόνο να δεις, να γυρίσεις, να απολαύσεις.
Πού να μείνεις
Πολλά δωμάτια, Airbnb αλλά και ξενοδοχεία. Στο Κάλιαρι ειδικά, έχεις να διαλέξεις ανάμεσα σε πολλά. Με 40 ευρώ τη βραδιά άνετα νοικιάζεις ένα δίκλινο δωμάτιο σε κεντρικό σημείο και ίσως και με πρωινό μέσα στην τιμή. Το Κάλιαρι περπατιέται, αλλά ακόμη και αν δεν έχεις όρεξη για περπάτημα, τα αστικά λεωφορεία λειτουργούν κανονικότατα.
Τι να δεις
Στην πρωτεύουσα της Σαρδηνίας, το Κάλιαρι, ζούνε περίπου 150.000 άνθρωποι. Είναι μια πόλη μικρή και γραφική στις ακτές της οποίας (η παραλία της πόλης ονομάζεται Poetto) μπορείς να κάνεις μπάνιο. Δες στα tips! Στο Κάλιαρι, ανέβα στην παλιά πόλη Casteddu είτε με τα πόδια είτε με το ασανσέρ που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία Piazza Yenne. Στο Casteddu στα Σαρδηνέζικα ή Castello στα Ιταλικά, θα δεις τον καθεδρικό ναό της πόλης και δίπλα του σχεδόν το παλιό δημαρχείο και σήμερα μίνι μουσείο El Palacio de Citta. Επιβλητικό είναι το φρούριο Bastione di Saint Remy και εξίσου επιβλητικός είναι και ο πύργος του ελέφαντα, στα Ιταλικά Torre Elefante αλλά και το Palazzo Regio, ένα κτίσμα του 14 ου αιώνα όπου στεγάζονταν τα ανάκτορα του τότε βασιλιά της Σαρδηνίας.
Επιβάλλεται να βολτάρεις και να ξαναβολτάρεις και να χαθείς στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης. Θα ανακαλύψεις πολλά μέρη από τα οποία η θέα είναι εκπληκτική. Στο βόρειο τμήμα του Casteddu βρίσκεται ένα αρχαίο ρωμαϊκό αμφιθέατρο 10.000 θέσεων! Εντυπωσιακό! Κάτω από τα τείχη της παλιάς πόλης, όπως ακριβώς λέει και το όνομα του πάρκου, μπορείς να πάρεις μια ανάσα στο πάρκο El Giardino Sotto Le Mura.
Από μουσεία, θα σου πρότεινα το Αρχαιολογικό μουσείο της πόλης καθώς και την Εθνική Πινακοθήκη. Στο πρώτο, θα ενημερωθείς για την ιστορία του τόπου, κάτι που θα σε βοηθήσει να τον καταλάβεις καλύτερα, ενώ στο δεύτερο θα δεις έργα διαφόρων καλλιτεχνών, ανάμεσα στους οποίους είναι και αρκετοί Σάρδοι. Οι τιμές εισόδου είναι πολύ οικονομικές.
Για ψώνια και περπατάδα κατευθύνσου προς τις Via Garibaldi, Via Corso Vittorio Emanuele και Via Manno. Εκεί θα βρεις τα πάντα. Είναι σαν να λέμε Ερμού στη Αθήνα ή Τσιμισκή στη Θεσσαλονίκη. Αλλά, προσωπικά, η μεγαλύτερη ευχαρίστηση και χαλάρωση δε βρίσκεται σε αυτούς τους δρόμους, αλλά στη βόλτα δίπλα στη θάλασσα ένα σούρουπο. Στη συνιστώ ανεπιφύλακτα!
Αυτά σχετικά με την πόλη του Κάλιαρι. Υπάρχουν, όμως, πολλά που αξίζει να δεις σε όλο το νησί, όχι μόνο στην πρωτεύουσα αυτού. Για παράδειγμα, αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη στα προϊστορικά τεράστια τείχη Nuraghe. Τα πιο κοντινά στο Κάλιαρι απέχουν μια ώρα περίπου από αυτό και βρίσκονται δίπλα στο χωριό Barumini και αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς (UNSECO). Το μουσείο είναι επίσης εξαιρετικό. Μπορείς να νοικιάσεις αυτοκίνητο για να πας, απλά καν’ το εγκαίρως (ίσως δυο ή τρεις εβδομάδες πριν το ταξίδι σου) για να μη σου βγει ακριβό.
Κοντά στο Κάλιαρι, βρίσκονται διάφορες παραλίες. Όλες όμορφες, κάποιες πιο τουριστικές και κάποιες πιο ήσυχες. Η παραλία Villasimius είναι από τις πιο όμορφες που έχω δει στη ζωή μου, αλλά το καλοκαίρι είναι γεμάτη κόσμο. Η Calamosca, από την άλλη, είναι μια πιο μικρή και ήσυχη παραλία, στην οποία πάλι θα δεις κόσμο αλλά είναι όλα πιο ήσυχα εκεί. Μια μεγάλη και όμορφη παραλία είναι η Pula και μια εξίσου ωραία η Chia.
Θα θυμάσαι ο Berlusconi, πού σύχναζε και γενικά όλη την ιστορία που έπαιζε για μήνες στα media! Σε μια παραλία της Σαρδηνίας γίνανε όλα. Στην κούκλα Costa Esmeralda. Απέχει αρκετά από το Κάλιαρι, είναι τουριστική αλλά όμορφη. Στο λέω σε περίπτωση που αποφασίσεις να την επισκεφτείς.
Αν πάλι, θελήσεις να πάρεις τα βουνά, σου προτείνω το χωριό Ulassai, Είναι ένα ωραίο χωριουδάκι στην περιοχή της Ogliastra, το οποίο σου προσφέρει διάφορες εναλλακτικές. Περπάτημα στο βουνό, αναρρίχηση, κ.ά.
Στο βόρειο τμήμα του νησιού υπάρχουν πολλές παραλίες που αξίζουν τον κόπο και η πόλη Alghero η οποία έχει και αυτή την ομορφιά της. Αν είσαι στο βόρειο μέρος της Σαρδηνίας, μην παραλείψεις να πάρεις μια βαρκούλα από το Porto Torres και να πας στο νησάκι Maddalena. Είναι σαν πίνακας ζωγραφικής, σαν επίγειος παράδεισος!
Αυτά τα λίγα, λοιπόν…Είναι πολλά περισσότερα, όμως, αυτά που, όχι μόνο το Κάλιαρι, αλλά η Σαρδηνία ολόκληρη έχει να πει και να δείξει. Χρόνο να έχεις και όρεξη!
ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ
Να περιμένεις φυσικές ομορφιές και γραφικές πόλεις και χωριουδάκια. Να περιμένεις πολύ ζωή στην παραλία! Μπαράκια για όλα τα γούστα, live μουσικές… αλλά υπάρχουν και κολπίσκοι με απόλυτη ηρεμία…Εξερεύνησε το νησί! Να περιμένεις φιλικούς ανθρώπους!
ΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ
Να μην περιμένεις ακριβές τιμές! Να μην περιμένεις τα τέλεια Αγγλικά, αλλά μια συνεννόηση θα τη βγάλεις σίγουρα! Να μην περιμένεις ένα στυλ. Εννοώ το νησί, ανάλογα με το πού και πότε πας, έχει διαφορετικά προφίλ. Πιο τουριστικό (ειδικά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο) στα παραθαλάσσια μέρη και πιο εναλλακτικό στα υπόλοιπα μέρη του.
TIPS
Ξέρεις ότι υπάρχουν χωριά στη Σαρδηνία όπου οι κάτοικοι μιλούν μια διάλεκτο η οποία βάση της έχει τα Καταλανικά και τα αρχαία Φοινικικά; Οι επιρροές των κατακτητών.
Η λέξη σαρδέλα προέρχεται από την λέξη sarda η οποία με τη σειρά της δείχνει την καταγωγή από το νησί της Σαρδηνίας. Σήμερα, το γνωστό ψαράκι (σε αφθονία στη Σαρδηνία, γι’ αυτό και η ιστορία!) σε πολλές γλώσσες έχει πάρει το όνομά του από το συγκεκριμένο νησί! Οι Άγγλοι και oι Γάλλοι. με διαφορετική προφορά ο κάθε λαός, αλλά αμφότεροι λένε sardines οι Ισπανοί λένε sardinas κτλ κτλ. Η ρίζα είναι πάντα η ίδια!
Προσοχή! Στη Σαρδηνία, όλα κλείνουν για μεσημεριανή σιέστα. Όλα όμως! Από τις 13:30 έως τις 16:30 θα τα βρεις όλα κλειστά.
Τα Σαρδηνέζικα είναι μια γλώσσα και όχι μια διάλεκτος. Δε μοιάζουν καθόλου με τα Ιταλικά. Σκέψου απλά τη λέξη ‘’ναι’’ η οποία στα Ιταλικά είναι sí, ενώ στα Σαρδηνέζικα είναι eja (έγια). Τα Σαρδηνέζικα ομιλούνται από μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη δε διδάσκονται επίσημα στα σχολεία, εξαιτίας των πολλών διαφοροποιήσεων οι οποίες παρατηρούνται στη γλώσσα!
Τόσο τα αστικά όσο και τα υπεραστικά λεωφορεία στη Σαρδηνία λειτουργούν πολύ καλά. Το λεωφορείο που πηγαίνει από την πρωτεύουσα της Σαρδηνίας στην παραλία της πόλης, Poetto, είναι τα PF και PQ, και χρειάζονται περίπου μισή ώρα για να φτάσουν από το κέντρο της πόλης στο Poetto. Το εισιτήριο κοστίζει 1,30 ευρώ.
Στη Σαρδηνία λαμβάνουν χώρα διάφορα φεστιβάλ. Ξεχωρίζω το Time in jazz, ένα τεράστιο μουσικό φεστιβάλ το οποίο πραγματοποιείται σε ολόκληρο το χωριό Berchiddo κάθε Αύγουστο. Πολλές διαφορετικές σκηνές στημένες σε όλο το χωριό σε περιμένουν! Επίσης, ξεχωρίζω το φεστιβάλ κινηματογράφου και μουσικής του κινηματογράφου Creuza de Mar, το οποίο πραγματοποιείται στο νησάκι Carloforte κάθε Σεπτέμβρη. Αξίζει τον κόπο!
Ήξερες ότι τρεις πρόεδροι της Δημοκρατίας της γειτονικής μας Ιταλίας ήταν από τη Σαρδηνία; Ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά τρεις!
Η ταινία Swept Away της Lina Wertmüller γυρίστηκε τη δεκαετία του 1970 στις ακτές της Σαρδηνίας και βραβεύτηκε με το βραβείο David di Donatello ως η καλύτερη ταινία. Πριν κάποια χρόνια, πραγματοποιήθηκε ένα remake της ταινίας στο οποίο μάλιστα πρωταγωνιστούσε η Madonna και το ποίο βραβεύτηκε ως η χειρότερη ταινία, κερδίζοντας το βραβείο Razzie Awards!
ΦΑΓΗΤΟΓΛΥΚΑ ΚΑΙ ΠΟΤΟΚΑΦΕΔΑΚΙΑ
Stella Marina di Monte Christo. Φοβερό και τρομερό εστιατόριο στο Κάλιαρι. Το έχει η οικογένεια ενός φίλου και έτσι πρωτοπήγα. Μετά, όμως, ξαναπήγα και ξαναπήγα και ξαναπήγα… Ψάρια και θαλασσινά στο μεγαλείο τους! Και για ορεκτικό, πάρε orziadas, ένα παραδοσιακό σαρδηνέζικο πιάτο φτιαγμένο από θαλασσινές… ανεμόνες! Με 30 ευρώ τρως κάτι παραπάνω από μπέικα! Διεύθυνση: Via Sardegna, 140
Gustavino. Το σωστό μέρος για να αγοράσεις τοπικά γλυκά, όπως το pardula και τα μπισκοτοειδή dolcetti sardi. Διεύθυνση: Piazza Yenne, 22
Η αγαπημένη μου μακαρονάδα είναι αυτή με τους αχινούς. Υπερπεντανόστιμη κι ας σου ακούγεται περίεργος ο συνδυασμός. Παλαιότερα, ήταν εύκολο να τη βρεις…Σήμερα, εκλείπουν οι αχινοί στο νησί. Ναι, εκλείπουν οι αχινοί! Γιατί για χρόνια, χάριν της σπεσιαλιτέ που προαένεφερα, οι ψαράδες έβγαζαν αχινούς συνέχεια… Έτσι, σήμερα δεν υπάρχουν τόσοι. Δοκίμασε την τύχη σου στο Frontemare. Συνήθως εκεί θα βρεις και θα είναι και καλομαγειρεμένη η μακαρονάδα. Και μπροστά στη θάλασσα! Λίγο έξω από το Κάλιαρι, στο Quartu. Διεύθυνση: Viale Lungomare del Golfo, 150
Για έναν καλό ιταλικό καφέ σε ωραίο μέρος, πήγαινε στο Café Savoia. Βρίσκεται στην piazzetta savoia. Διεύθυνση: Via Savoia, 14
Μην παραλείψεις να δοκιμάσεις τα τοπικά κρασιά. Από λευκά σου προτείνω το Vermentino και από κόκκινα τα Cannonau και Carignano del Sulcis. Τα ονόματα προέρχονται από τις διαφορετικές ποικιλίες σταφυλιών που χρησιμοποιούνται, δεν είναι μάρκες κρασιών. Ένα καλό μέρος για να τα δοκιμάσεις είναι το Libarium Nostrum. Ωραίο περιβάλλον, μεγάλη ποικιλία σε κρασιά. Διεύθυνση: Via Santa Croce, 33
Φάε παγωτάρα στο Stefino. Παγωτά εποχής. Ανάλογα με τους καρπούς της κάθε εποχής και τα παγωτά. Τον χειμώνα, συνήθως, δεν είναι ανοιχτό. Από Απρίλη μέχρι και Νοέμβρη, όμως, είναι εκεί και σερβίρει τα καλύτερα χειροποίητα παγωτά του Κάλιαρι! Διεύθυνση: via Dettori 30
Για διασκέδαση μέχρι τις 5 το πρωί στη πρωτεύουσα της Σαρδηνίας, το Line Notturna σε περιμένει. Διεύθυνση: Via Goffredo Mameli, 154
Δοκίμασε τα παραδοσιακά μακαρόνια malloreddus ή και τα culurgionis (μοιάζουν με νιόκι) αλλά και ζυμαρικά με bottarga (σπεσιαλιτέ φτιαγμένη από…αυγά ψαριού!) στο Sa Schrinada. Εκεί, φτιάχνουν και το παραδοσιακό porceddu, δηλαδή χοιρινό στο φούρνο. Διεύθυνση: Via Lodovico Baylle
Για την πιο νόστιμη πίτσα και το τοπικό πιάτο από κρέας αλόγου (ναι, αλόγου!), πήγαινε στο Viale Vai che ce n'è di più. Είναι αλυσίδα πια. Ενδεικτικά, ένα από τα εστιατόρια βρίσκεται στην οδό Viale Trieste, 24
Πιες μια σαρδηνέζικη μπύρα Ichnusa στο μπαρ Zalu's Club στο Κάλιαρι. Διεύθυνση: Piazza Dettori, 7
Στην αγορά San Benedetto, πάρε στο χέρι μια fritura di pesce, δηλαδή μια τηγανιά ψάρια. Φρέσκα, γευστικά, χορταστικά και με τιμή περίπου στα 5 ευρώ τα 100 γρ. Η αγορά είναι ανοιχτή καθημερινά.
Στην κυριακάτικη αγορά (η αγαπημένη μου) στην piazza Trento, μπορείς να βρεις εκτός από second hand αντικείμενα και διάφορα τοπικά προϊόντα που αλλού δε βρίσκεις, όπως είναι το τυρί των βοσκών casu marzu, το οποίο φτιάχνεται με τη βοήθεια…σκουληκιών. Καλά άκουσες! Μη το φοβάσαι, δοκίμασέ το κι ας έχει έντονη μυρωδιά!
Δεν ξέρω αν αυτά που σου λέω είναι τόσο εμπνευσμένα, όσο το αγαπημένο μου ιταλικό νησάκι. Ελπίζω, όμως, να αποτελέσουν έμπνευση για εσένα ώστε να ψάξεις και να μάθεις και να διοργανώσεις ένα ταξιδάκι στη Σαρδηνία. Τόπος που σου γεμίζει το στομάχι με νοστιμάδες και το μυαλό με σκέψεις. Εκεί, στο μπλε των θαλασσών της, έμαθα πόσο ρευστά είναι όλα (τόσο, όσο η θάλασσα!) και αποποινικοποίησα μέσα μου τη μεταβολή και τη ρευστότητα αυτών. Τρώγοντας μια νόστιμη μακαρονάδα με θαλασσινά, σε ένα φιλικό και ευχάριστο περιβάλλον με γαλάζια θέα… ανοίγει όχι μόνο η όρεξή σου, αλλά και οι ορίζοντές σου!