Αριστερά, φαίνεται η Ίμβρος και απέναντι της η Σαμοθράκη, λουσμένες από την κεχριμπαρένια δύση.
Λέξεις – Εικόνες: Αθηνά Καλαϊτζόγλου
Δυσκολεύομαι να γράψω για το ταξίδι στην Ίμβρο. Εδώ και μέρες βασανίζω τις λέξεις. Στην άκρη του μυαλού μου γνέφει ο αλυτρωτικός λυρισμός. Ο ρεαλισμός, από την άλλη, με πιέζει να λειτουργήσω ως αποστασιοποιημένος περιηγητής. Και πάλι πίσω, ξανά διανοητική κόντρα, που υποδαυλίζει η ιστορική μνήμη. Όμως, κάθε ταξίδι έχει αφετηρία και αφορμή μια μνήμη, ένα ερέθισμα, ένα σημασιολογικό ενδιαφέρον. Τουλάχιστον, για τα δικά μου δεδομένα. Θέλω να πιστεύω και για τους πολλούς.
Η Ίμβρος ήταν ένας σταθερός στόχος εδώ και χρόνια. Θα το ομολογήσω και ας παρεξηγηθώ. Ευθύνεται το DNA μου, που με τραβά από το μανίκι στις πίσω σελίδες της ρίζας μου. Εκεί που νοιώθω με έναν μυστήριο τρόπο οικεία, που αισθάνομαι την ανάγκη να “ποτίζω” τα κλαδιά της καταγωγής μου. Κάτι σαν προσκύνημα, σαν διαφύλαξη της συνέχειας, σαν όχημα στον λαβύρινθο των συναισθημάτων και της ανάμνησης των διηγήσεων των παππούδων μου.
Είχε προηγηθεί η Τένεδος, πριν από μια πενταετία. Τώρα οι συνθήκες το επέτρεψαν, έστω κι αν έκρυβαν αρκετή ταλαιπωρία, να δω και την Ίμβρο. Gokceada, τη λένε οι απέναντι, δηλαδή, ουρανί νησί. Και στο χάρτη που πήραμε από το ξενοδοχείο όλα τα χωριά είναι με τούρκικες ονομασίες, που καθιερώθηκαν από το 1926. Αν δεν τις ξέρεις, θα δυσκολευτείς να τα εντοπίσεις.
Σε αντίθεση με την Τένεδο (Bozcaada), όπου το Χριστιανικό στοιχείο είναι στα όρια της εξαφάνισης, στην Ίμβρο όχι μόνον είναι ζωντανό, αλλά φαίνεται να ενισχύεται τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό πιστώνεται αβίαστα στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, που έλκει την καταγωγή του από το νησί.
Καταλύσαμε στην Παναγιά, την πρωτεύουσα του νησιού, που πήρε το όνομα της από την περίβλεπτη εκκλησία, την Παναγιά την Ταξιδιανή. Το άλλο όνομα της είναι, Cinarli.Η εκκλησία της Παναγιάς και δίπλα της η Ιερά Μητρόπολη Ίμβρου, που χτίστηκε το 1900 και είναι η έδρα του Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου.Σε αυτό το σημείο, στην κεντρική πλατεία της Παναγιάς, που δεσπόζει σήμερα το άγαλμα του Κεμάλ Ατατούρκ, ήταν παλαιότερα ένα ελληνικό αρχοντικό που κατεδαφίσθηκε. Εκεί που είναι το άγαλμα ήταν κάποτε η σάλα του.Στους δρόμους της Παναγιάς.Παναγιά.Πρώτος προορισμός μας, οι Άγιοι Θεόδωροι, η γενέτειρα του Βαρθολομαίου. Ή αλλιώς, Zeytinlik. Είναι χτισμένο στους πρόποδες του όρους Καστρί. Από κει αγναντεύει τη θρυλική βουνοκορφή Αρασιά, αγαπημένο προορισμό του Σπύρου Μελετζή. Οι Άγιοι Θεόδωροι είναι γενέτειρα και του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιακώβου.Αναθηματικό μικρό εκκλησάκι στην αυλή του σπιτιού του Ιακώβου. Γεννήθηκε στους Αγίους Θεοδώρους στις 29 Ιουλίου 1911 και κοιμήθηκε στις 10 Απριλίου 2005.Το δημοτικό σχολείο, στην είσοδο του χωριού.Και απέναντι, ο Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που χτίστηκε μεταξύ 1775-1785.
Αρκετοί είναι οι Ίμβριοι που επιστρέφουν για μόνιμη κατοικία, τα παλιά σπίτια γίνεται προσπάθεια να αναστηλωθούν (παρά τα πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια), λειτουργεί πλέον και Λύκειο, έχει μόνιμα εφημέριο, τον πατέρα Αστέριο, που γύρισε στην Ίμβρο για να χειροτονηθεί τρίτη γενιά παπάς, έχει μαγαζιά που ακούς την ελληνική γλώσσα και μουσική, έχει έναν δραστήριο τοπικό σύλλογο, που στηρίζεται από τον πολυπληθέστερο παγκοσμίως Σύλλογο Ιμβρίων, με έδρα τη Νέα Σμύρνη. Με λίγα λόγια, έχει πολύ ατόφια συγκίνηση η Ίμβρος, το νησί και του Σπύρου Μελετζή, που το ύμνησε με τη φωτογραφική του κάμερα.
Στην αίθουσα του δραστήριου τοπικού συλλόγου.
Ο πατέρας Αστέριος. Για όσους δεν γνωρίζουν, η ρασοφορία εκτός ναού δεν επιτρέπεται στην Τουρκία.Με μέλη του τοπικού Συλλόγου, αλλά και του Συλλόγου Ιμβρίων, στη Νέα Σμύρνη.Αυτό το καφέ σήμερα στέγαζε το μπαρμπέρικο του πατέρα του Οικουμενικού Πατριάρχη, Χρήστου.Σε μια γωνιά, στο εσωτερικό του, υπάρχει, τιμής ένεκεν, η καρέκλα, που χρησιμοποιούσε.Και τα σύνεργα του.Και πάνω ακριβώς, η προσωπογραφία του.Το σπίτι όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης και το οποίο επισκέπτεται όποτε το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις του.Στους δρόμους του χωριού,Και πριν φύγουμε, μια στάση στον καφενέ της πλατείας, για να δοκιμάσουμε την ελιά,το φημισμένο γλυκό κουταλιού. Ένα αριστούργημα!Επόμενος σταθμός, τα Αγρίδια, ή Tepekoy (Κορφοβουνοχώρι). Εδώ, στο μοναδικό χωριό του νησιού, δεν πάτησε ποτέ έποικος.Ο ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και δίπλα η Γεωργιάδειος Αστική Σχολή.
Ένα από τα υπέροχα πέτρινα αρχοντικά του χωριού, που σήμερα πωλείται από την υπέργηρη ιδιοκτήτρια του, που έμεινε ολομόναχη. Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον αγοράς σπιτιών από Τούρκους, οι οποίοι όμως τα θέλουν έναντι πινακίου φακής. Ένας κάτοικος του χωριού μας είπε ότι προσφέρονται τιμές 12.000 ευρώ. Εξευτελιστικές εντελώς. Η συγκεκριμένη ιδιοκτήτρια, μάθαμε, ανθίσταται σθεναρά στο ξεπούλημα της περιουσίας της.Το ελληνικό, κάποτε, νεκροταφείο.Το Γυμνάσιο-Λύκειο στα Αγρίδια. Απέναντι ακριβώς είναι η ταβέρνα του Μπάρμπα-Γιώργου, Ζαρμπουζάνης στο επώνυμο, ένας ευθυτενής αρχοντάνθρωπος, έφηβος, κυριολεκτικά, στην καρδιά, που ήρθε να μας χαιρετίσει με χαρά και να μας μιλήσει για την αγάπη του, το κρασί.Εδώ, στον αμπελώνα του, που βγάζει ωραία κρασιά και τα διαθέτει στην ταβέρνα του.Με τη Μάρθα θα κλείσω αυτό το φωτογραφικό οδοιπορικό. Δεκαεννιά μόλις χρόνων, με αυτό το χαμόγελο που μόνον αισιοδοξία εκπέμπει για τον πολύπαθο αυτόν τόπο. Οι γονείς της, Δημήτρης και Μαρία, πήραν το 2015 τα τέσσερα παιδιά τους και εγκαταστάθηκαν στην Παναγία. Ο Δημήτρης έχει καταγωγή από το Σχοινούδι. Το πατρικό του έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά. Μαζί με όλα τα υπόλοιπα του χωριού. Σήμερα λειτουργούν με τη γυναίκα του ένα καφέ στην πρωτεύουσα της Ίμβρου, το Mira caffe, που σερβίρει ελληνικότατο καφέ και σπιτικά γλυκά. Η Μάρθα πέρασε πέρσι στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Ξεχειμωνιάζει στη Θεσσαλονίκη, αλλά τα καλοκαίρια της επιστρέφει στην Ίμβρο, όπου δουλεύει σε ένα εστιατόριο. Εκεί τη γνωρίσαμε το πρώτο βράδυ που φθάσαμε στο νησί.
Μία λέξη ακόμη. Τα τελευταία χρόνια οι υποδομές στο νησί έχουν ενισχυθεί, πολλά νέα ξενοδοχεία έχουν ανεγερθεί και τώρα εκσυγχρονίζεται και το οδικό της δίκτυο. Ο τουρισμός από την Τουρκία, αλλά και την Ευρώπη, είναι εντυπωσιακός. Μιλιούνια καταφτάνουν.
Πώς να πας: Από την Αλεξανδρούπολη, μόλις περάσεις τα σύνορα στους Κήπους, είναι μιάμιση ώρα με το αυτοκίνητο μέχρι το λιμάνι Καμπάτεπε, (κοντά στο Τσανάκαλε), με δρόμο εφάμιλλο των ευρωπαϊκών και χωρίς διόδια. Από κει για να περάσεις στο νησί, που βλέπει καρσί τη Σαμοθράκη, χρειάζεσαι μιάμιση ώρα. Όλα αυτά βέβαια αν δεν κολλήσεις στα σύνορα με πολύωρες καθυστερήσεις και στο Καμπάτεπε με την απίστευτη ουρά των ταξιδιωτών. Γι’ αυτό, καλό είναι να αποφεύγεται η επίσκεψη τους καλοκαιρινούς μήνες, εκτός κι αν είσαι γενναίος και αποφασισμένος. Όπως εμείς, που φύγαμε 6.30 το πρωί από την Αλεξανδρούπολη και πατήσαμε το πόδι μας στην Ίμβρο στις 9.30 το βράδυ. Βλέπεις, πέσαμε σε τριήμερο γουίκεντ, λόγω της επετείου καταστολής του πραξικοπήματος στη γείτονα, που καθιέρωσε πλέον ως ημέρα αργίας ο Σουλτάνος. Αλλά, χαλάλι η ταλαιπωρία.
