Η πόλη των αντιθέσεων
Ένα φεστιβάλ τζαζ δίνει την αφορμή για μια επίσκεψη στα γειτονικά Σκόπια.
Λέξεις-εικόνες: Νίκος Μισυρλής
Είχα να πάω στα Σκόπια από τον καιρό της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Η μεταμόρφωση είναι συγκλονιστική. Ένα φαραωνικό κιτς πολεοδομικό σχέδιο είναι σε εξέλιξη, με οικοδόμηση κρατικών κτιρίων –απομίμηση αρχαιοελληνικών ναών, Αψίδας θριάμβου, σιντριβάνια και γιγαντιαίες γλάστρες φυτεμένες μέσα στην κοίτη του πόταμου Bardar (ο Αξιός ποταμός), κατασκευές Γαλέρων- clubs στις όχθες, φώτα, πολλά φώτα και ….αγάλματα. Από το …υπερθέαμα του Μεγαλέξανδρου και του Φιλίππου αντικριστά στην πλατεία, ως το πλήθος των αγαλμάτων σε κάθε πιθανή κενή θέση στον δημόσιο χώρο. Φαντάζομαι, υπάρχει μαθηματικός τύπος που προσδιορίζει την σχέση κατοίκων ανά αγαλμα. Αν το γκλάμουρ μιας πόλης μετριέται με τ΄αγάλματα τότε τα Σκόπια λάμπουν εκθαμβωτικά προσπαθώντας να εξισώσουν τον αριθμό των πολιτών τους με έναν στρατό αγαλμάτων.
Και όλα αυτά σε μια κοινωνία φανερά πάμφτωχη και βαθιά διχασμενη. Η μουσουλμανική-αλβανόφωνη απέναντι στην χριστιανορθόδοξη σλαβόφωνη. Στο παζάρι, διάσπαρτες αλβανικές και λίγες τουρκικές σημαίες. Βρεθήκαμε τυχαία μπροστά σε πομπή γάμου, με καμιά δεκαπενταριά αυτοκίνητα να κινούνται κορνάροντας και κουνώντας τις αλβανικές σημαίες. Πρόκειται για μια γιγαντιαία προσπάθεια οικοδόμησης μιας εθνικής ταυτότητας, με μέσο έναν διάχυτο εθνικισμό.
Για να είμαστε δίκαιοι, έχουμε βάλει και εμείς την υπογραφή μας στην επίδειξη κιτς ιστορίας. Σπρώξαμε έναν λαό, μέσα από αδιέξοδα στα οποία συμβάλλαμε με συνεχείς αδιέξοδες πολιτικές, στην αγκαλιά μιας μεγάλης παρέας επικίνδυνων εθνικιστών, που προσπαθούν, αρπάζοντας από όπου μπορούν κομμάτια ιστορίας, να οικοδομήσουν εθνική ταυτότητα.
Joachim Kühn, Avishai Cohen, Craig Taborn, Gregory Porter ήταν μερικά από τα ονόματα που συμμετείχαν στο φεστιβάλ Jazz της γειτονικής χώρας, που δεν επιτρέπεται ούτε το όνομα της να αναφέρουμε -όπως γράφει και ο Κώστας Γιαννακίδης. Το φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε σε δυο αίθουσες, η μια ήταν το-ανέτοιμο ακόμα- Μέγαρο Μουσικής. Το κοινό, ενθουσιώδες, με αγάπη για ένα είδος μουσικής που δεν είναι και το πιο εύπεπτο ήταν μια ευχάριστη έκπληξη που ερχόταν σε αντίθεση με το κλίμα της πόλης. Οι αίθουσες ήταν ασφυκτικά γεμάτες, με τον κόσμο να είναι ορεξάτος, βγαίνοντας μετά από σχεδόν τετράωρες παραστάσεις.
Πολιτισμική αντίθεση των γειτόνων: Από τη μια ο κιτς εθνικισμός και από την άλλη, μια πλούσια σε μουσικές παρουσιες, ενθουσιωδες κοινό και άψογη οργάνωση, εκδήλωση. Από τα καλυτέρα φεστιβάλ Jazz των Βαλκανίων.
