Airbnb και ακρίβεια προβληματίζουν τους εστιάτορες – Αυξήσεις στα έσοδα των σούπερ μάρκετ στα νησιά

Βρισκόμαστε στην κορυφή της τουριστικής σεζόν και θεωρητικά η εστίαση διανύει τη χρυσή της εποχή. Είναι η περίοδος που τα μαγαζιά προσδοκούν να κάνουν τους μεγαλύτερους τζίρους της χρονιάς, για να «ρεφάρουν» πιθανόν και τις απώλειες των προηγούμενων μηνών. Άλλωστε το 2025 δεν ξεκίνησε με το δεξί για την εστίαση.

Παρά τον πληθωρισμό υπήρξε μείωση του τζίρου σε εστιατόρια-καφέ κ.λπ., κατά -7,6% το πρώτο τρίμηνο, σε σύγκριση με πέρυσι, με απώλειες περισσότερων από 152 εκατομμυρίων ευρώ για το σύνολο του κλάδου (στα 1,84 δισ. ευρώ από 1,99 το 2024).

Οι αιτίες της πτώσης είναι πολλαπλές. Η ακρίβεια κάνει τους Έλληνες καταναλωτές να περιορίζουν τις εξόδους, προτιμώντας πιο φθηνές λύσεις. Η κατ’ οίκον διασκέδαση με φίλους, η κατανάλωση καφέ και αλκοόλ στο σπίτι, τα ημι-έτοιμα γεύματα, η στροφή στο συγκριτικά φθηνότερο γρήγορο φαγητό, με ντελίβερι και take away, αντί για ταβέρνες, αλλάζουν τις ισορροπίες στην αγορά.

Παράλληλα, η ραγδαία εξάπλωση του Αirbnb, έχει οδηγήσει σε έναν νέο τύπο τουρίστα, που θα προτιμήσει να ψωνίσει από το σούπερ μάρκετ και να κάτσει μέσα να μαγειρέψει ή να πιει, αντί να βγαίνει κάθε βράδυ έξω.

Αυτό δε σημαίνει ότι η εστίαση δεν δουλεύει, ιδίως σε τουριστικές ζώνες ή ότι δεν υπάρχει επισκεψιμότητα. Σημαίνει όμως ότι περιορίζεται τόσο η συχνότητα των εξόδων όσο και η ποσότητα της κατανάλωσης εκτός σπιτιού, σε μια προσπάθεια συγκράτησης των δαπανών.

Αμφιλεγόμενα μηνύματα για την εστίαση

Σύμφωνα με τον Ιωάννη Δαβερώνη, πρόεδρο της Ένωσης Εστιατορίων και Συναφών Αττικής (ΕΕΣΑ) και γενικό γραμματέα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορίων και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), είναι ακόμα νωρίς για να βγουν συμπεράσματα για την πορεία του κλάδου τη φετινή σεζόν. Ο τελικός λογαριασμός θα γίνει προς τα μέσα του Οκτωβρίου, και όλοι ευελπιστούν σε ένα θετικό αποτέλεσμα.

Προς το παρόν όμως τα μηνύματα είναι αμφιλεγόμενα, και αποτυπώνουν μια αγορά πολλαπλών ταχυτήτων.

«Στην Αττική υπάρχει ικανοποιητική εικόνα για το κέντρο της Αθήνας και στο νότιο κομμάτι, του παραλιακού μετώπου. Στις υπόλοιπες περιοχές η κατάσταση είναι σταθερή. Σίγουρα υπάρχει ανταγωνισμός από τα σούπερ μάρκετ, γιατί ο κόσμος δυσκολεύεται οικονομικά. Όμως και στην εστίαση υπάρχουν μεγάλες αυξήσεις σε πρώτες ύλες, λειτουργικά έξοδα – ιδίως το ρεύμα – προσωπικό, φορολογία. Δεν μπορεί να κρατήσει τις τιμές χαμηλά όπως θέλει ο κόσμος, όταν στο τέλος πρέπει να υπάρξει κερδοφορία», δηλώνει στο in πρόεδρος της ΕΕΣΑ.

Ο ίδιος επιβεβαιώνει τη γενική αίσθηση ότι τα μαγαζιά που ακόμα «δουλεύουν καλά» είναι εκείνα που δίνουν και φαγητό στο χέρι, το σουβλάκι, η πίτσα, ενώ και το ντελίβερι λειτουργεί αρκετά. Περισσότερο ζορίζονται τα μεγαλύτερα καταστήματα, με πολλά τραπέζια, που έχουν υψηλότερα έξοδα.

Μένουν μέσα και στις διακοπές

«Τα μηνύματα που εισπράττουμε από τους συναδέλφους στα νησιά, μέσω της ΠΟΕΣΕ, είναι ότι ο κόσμος έρχεται, απολαμβάνει το ωραίο μέρος, αλλά τα πράγματα στην εστίαση είναι πεσμένα».

Ο κύριος Δαβερώνης, παραδέχεται ότι οι τουρίστες που διαμένουν σε Airbnb στρέφονται στις αγορές από καταστήματα τροφίμων και καταναλώνουν εντός των ενοικιαζόμενων καταλυμάτων.

«Όμως η ουσία των διακοπών δεν είναι να πηγαίνεις κάθε μέρα στο σούπερ μάρκετ και να μένεις σπίτι να μαγειρεύεις. Η ουσία είναι να απολαύσεις τα τοπικά ταβερνάκια και στέκια», επιμένει ο εκπρόσωπος των εστιατορίων.

Πλέον έχει αλλάξει η αναλογία μεταξύ του έξω και του μέσα και στις διακοπές. Εκεί που οι αδειούχοι μπορεί να έτρωγαν μια φορά τη μέρα, ή μέρα πάρα μέρα έξω, τώρα η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της κατανάλωσης κατ’οίκον ή στα όρθια. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις λιγότερες ημέρες διακοπών, μειώνει και τους τζίρους της εστίασης, ακόμα και σε περιόδους υψηλής επισκεψιμότητας. «Αν πάνε πέντε μέρες διακοπές, θα μείνουν μέσα τις τρεις και θα φάνε έξω τις δύο. Εκεί που παράγγελναν δύο σουβλάκια ο καθένας, τώρα θα πάρουν ένα και μια μπύρα και θα φύγουν», μας λέει ο εκπρόσωπος των εστιατόρων Αττικής.

Airbnb και All Inclusive

Αν και από μεγάλα τουριστικά νησιά όπως η Κρήτη, η Κέρκυρα, η Ρόδος, αλλά και μικρότερα όπως η Τήνος, έρχονται ενθαρρυντικά μηνύματα, οι επαγγελματίες της εστίασης είναι προβληματισμένοι. Εκτός από τους τουρίστες των Airbnb που στρέφονται στα σούπερ μάρκετ, συνεχίζεται και η τάση του «β». Οι πελάτες των μεγάλων ταξιδιωτικών πρακτορείων, που προσφέρουν φουλ «πακέτα διακοπών», μένουν μαντρωμένοι μέσα, χωρίς να ξοδεύουν εκτός ξενοδοχείου, αφήνοντας επιπλέον χρήματα στην τοπική οικονομία.

Το γενικό συμπέρασμα, είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων της εστίασης έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις αλλαγές που έχουν επέλθει – από την πανδημία και μετά, τόσο στα κόστη λειτουργίας όσο και στις καταναλωτικές συνήθειες. Ενώ υπάρχουν «θύλακες» που λειτουργούν ίσως και καλύτερα από ό,τι πριν, αυτοί είναι η εξαίρεση. «Αν υπάρχουν 1000 επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα που κάνουν τη διαφορά, αυτό δεν αντιπροσπεύει τη συνολική εικόνα του κλάδου, των 80.000 επιχειρήσεων πανελλαδικά», καταλήγει ο κ. Δαβερώνης.

Έσοδα ρεκόρ για τα σούπερ μάρκετ στις τουριστικές περιοχές

Τη στροφή των τουριστών –ντόπιων και ξένων– σε αγορές από σούπερ μάρκετ, επιβεβαιώνουν και τα τελευταία στοιχεία της εταιρείας έρευνας αγοράς Circana, για τους τζίρους του Ιουνίου.

Ενώ πανελλαδικά ο τζίρος των σούπερ μάρκετ έχει αυξηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2025 κατά 6,6%, στη νησιά και στην Κρήτη σημειώθηκε πολύ μεγαλύτερη αύξηση, κατά 9,5% και 8,1% αντίστοιχα. Στην Πελοπόννησο, που επίσης έχει ανέβει ως τουριστικός προορισμός για τους ντόπιους η αύξηση του τζίρου των σούπερ μάρκετ κινήθηκε στο 6,8%.

Αντίθετα, στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα η αύξηση του τζίρου ήταν σημαντικά μικρότερη από τον πανελλαδικό μέσο όρο (4,2% και 4,1%). Χαμηλότερη από τον πανελλαδικό μέσο όρο ήταν η αύξηση του τζίρου σε Αττική και Θεσσαλονίκη, με 5,6% και 5,7% αντίστοιχα.

Τα παραπάνω συγκλίνουν στο συμπέρασμα, ότι για όσους τελικά πάνε διακοπές, το ελληνικό καλοκαίρι και φέτος, δεν σημαίνει τόσο «μπιτς-μπαρ, ταβέρνα και κλαμπάκι», αλλά «εξοχικό, μαγείρεμα και ταπεράκι» – άντε και ένα σουβλάκι στο χέρι ή street cocktail στα όρθια.

Πηγή: in.gr (Αφροδίτη Τσιαντζή)