Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Στοά Κολόμβου, Εγνατία 33

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης.

Οι στοές της Θεσσαλονίκης που κάποτε έσφυζαν από εμπορική κίνηση σήμερα φαίνεται να παρακμάζουν.

Μεταξύ ανατολής και δύσης στις περισσότερες από αυτές αποτυπώνεται η ιστορία όλων των λαών που πέρασαν από την πόλη. Σε κάποιες από αυτές η τάση δημιουργίας μπαρ, καφέ και εστιατορίων εντός τους έδωσε νέα ζωή. Σε κάποιες άλλες συνεχίζει να υπάρχει εμπορική κίνηση άλλοτε μικρότερη άλλοτε μεγαλύτερη μιας και αποτελούν εδώ και χρόνια σημεία αναφοράς του αγοραστικού κοινού.

Πολλές από αυτές δεν κατάφεραν παρά της προσπάθειες να αναγεννηθούν όπως για παράδειγμα η Στοά Κολόμβου επί της Εγνατίας 33 σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης, παρ’όλο που φιλοξένησε και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία καφέ, εστιατόριο, μπαράκι και ταβέρνα και τα προηγούμενα χρόνια φάνηκε να συγκεντρώνει πλήθος νέου κόσμου, σήμερα με τις 3 από τις 4 εισόδους του κλειστές φιλοξενεί τα τελευταία εναπομείναντα καταστήματα εντός τους.

Βέβαια εν αναμονή και της ολοκλήρωσης του μετρό που δίνει την βεβαιότητα στους κατόχους ακινήτων για την αύξηση ενδιαφέροντος σε πολλά κτήρια,  ακούγεται πως υπάρχουν σκέψεις για την αγορά του από διάφορες μεγάλες εταιρίες του εξωτερικού για την δημιουργία και πάλι καταστημάτων χώρων διασκέδασης και ξενοδοχείου. 

Η στοά κατασκευάστηκε  το 1935 σε σχέδια του μηχανικού Ζιάκ (και αργότερα Ζακ) Μωσσέ που χάρισε στην πόλη μερικά από τα πιο εμβληματικά κτήρια.  Ο Ζακ Μωσσέ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1900. Ο πατέρας του Γιουδά Μωσσέ ήταν ξυλουργός. Σπούδασε μηχανικός στην “École spéciale des travaux publics, du bâtiment et de l’ Industrie” στο Παρίσι, απ’ όπου πήρε το πτυχίο του το 1922. Στην περίοδο της μεγάλης ανοικοδόμησης της πόλης εργάστηκε σχεδιάζοντας σημαντικά κτίρια της πόλης όπως το Ολύμπιον, το Βοσπόριο Μέγαρο, το Όλυμπος Νάουσα και το συγκρότημα κατοικιών Ουζιέλ. Το γραφείο του βρισκόταν αρχικά στην οδό Βενιζέλου 8 και αργότερα (γύρω στο 1930) στο Μέγαρο Ασλανιάν & Ουζιέλ, στην οδό Βενιζέλου 14. 

Η στοά Κολόμβου πήρε το όνομα της από την ευρύτερη περιοχή η οποία πήρε το όνομα της από τον Ιταλό μάγειρα της σιδηροδρομικής εταιρίας, Αντζιολίνο Κολόμπο, που στις αρχές του περασμένου αιώνα άνοιξε στη Θεσσαλονίκη το πολυτελές Ξενοδοχείο Κολόμπο. 

Το κτήριο της οδού Εγνατία 33 με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία δείγμα της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, με στοιχεία του μοντερνισμού  αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο διατηρητέο κτήριο της στοάς Κολόμβου.

Απόλυτη συμμετρία, γεωμετρικές καθαρές επιφάνειες με κεντρική προεξοχή τύπου έρκερ με λιτές διακοσμητικές λωρίδες, ανοίγματα που διατάσσονται σε τέσσερις κατακόρυφες στήλες και ομαδοποιούνται σε δύο ενότητες εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα. Στο εσωτερικό παρουσιάζει την ίδια συμμετρική και λιτή οργάνωση, διατηρώντας τα ξύλινα κουφώματα στους κοινόχρηστους χώρους και το κλιμακοστάσιο.

Το κεντρικό σημείο του τριγώνου στέγασης υπερυψώνεται και καλύπτεται από γυαλί ώστε να επιτρέπεται ο φωτισμός και ο αερισμός του χώρου. Στην όψη επί της Εγνατίας η αγορά κρύβεται πίσω από οικοδομή 4 ορόφων, ενώ η όψη επί της Πτολεμαίων αποτελείται  ισόγειο και έναν όροφο. Στο εσωτερικό της αγοράς υπάρχουν 2 διάδρομοι αριστερά και δεξιά των κεντρικών κτιρίων.

Θα μπορούσε να ονομάσει κανείς τη στοά και χρυσή πύλη μιας και μέχρι πριν 20-25 χρόνια υπήρχαν εντός της πάνω από 15 χρυσοχοεία τα οποία σταδιακά έδωσαν την θέση τους σε καταστήματα γούνας, είδη ρουχισμού, αργότερα κάποια μετατράπηκαν σε καφέ μπαρ και σήμερα απομένουν 2 που είναι και τα μοναδικά ανοιχτά μαγαζιά της στοάς που περιμένει την αναγέννηση και νέα της χρήση που δεν θα αργήσει να έρθει σε μια πόλη που τα τελευταία χρόνια αξιοποιεί συνεχώς τα κτήρια της.