Ανάπλαση του Ντεπώ με συμμετοχικό σχεδιασμό

Ο δήμος Θεσσαλονίκης προγραμματίζει τη διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού προσχεδίων για την αποκατάσταση και επανάχρηση του ιστορικού συγκροτήματος της πρώην «Εταιρείας Τροχιοδρόμων και Ηλεκτροφωτισμού» στο Ντεπώ Θεσσαλονίκης. 

Το σύνολο των κτιρίων του συγκροτήματος χαρακτηρίστηκαν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία το 1994 με απόφαση Υπουργού Πολιτισμού. 

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης ως ιδιοκτήτης του ακινήτου επιθυμεί να αξιοποιήσει το διατηρητέο συγκρότημα με τον περιβάλλοντα χώρο του για κοινωφελείς και πολιτιστικές χρήσεις, για την εξυπηρέτηση των αναγκών της ευρύτερης περιοχής της Ε’ Δημοτικής Κοινότητας (ΔΚ).

Επιθυμία του Δήμου είναι η συμμετοχή των κατοίκων της Ε’ ΔΚ στην επιλογή των χρήσεων εντός του χώρου του διατηρητέου συγκροτήματος και τη διαμόρφωση ενός κτιριολογικού προγράμματος για την αξιοποίησή του, στο πλαίσιο των προκαταρκτικών ενεργειών για την εν συνεχεία διενέργεια του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. 

Η συμμετοχή της Ε’ Δημοτικής Κοινότητας και των κατοίκων της περιοχής στη διαμόρφωση του κτιριολογικού προγράμματος, θα θέσουν μια στέρεη βάση, για τον καθορισμό και, εν τέλει, την επίτευξη των στόχων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Αντιδημαρχία Τεχνικών Έργων και η Διεύθυνση Αστικού Σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικών Μελετών σε συνεργασία με την Περιβαλλοντική Οργάνωση Μαμαγαία καλεί τους πολίτες και κατοίκους της περιοχής να συμμετέχουν: α. σε έρευνα μέσω ερωτηματολογίου και β. διαδικασίες διαμόρφωσης προτάσεων σχεδιασμού του χώρου. 

Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν δύο εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού: α. ένα κλειστό εργαστήριο με τη σχολική κοινότητα του 14ου Γυμνασίου και 14ου Γενικού Ενιαίου Λυκείου Θεσσαλονίκης και β. ένα ανοιχτό εργαστήριο με τη συμμετοχή κατοίκων της 5ης Δημοτικής Κοινότητας, ομάδων πολιτών, ενδιαφερόμενων συλλόγων, τοπικών επιχειρήσεων κτλ.

Τα δύο εργαστήρια στοχεύουν αφενός στο να ενημερώσουν για την προγραμματισμένη προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την αποκατάσταση του διατηρητέου συγκροτήματος του Ντεπώ και αφετέρου στο να εμπλέξουν τους πολίτες και κατοίκους της περιοχής στις διαδικασίες σχεδιασμού του χώρου. 

Οι πολίτες θα κληθούν να συμμετέχουν σε συλλογικές διαδικασίες, μέσα στις οποίες θα διατυπώσουν τις απόψεις και προτάσεις τους, οι οποίες θα ληφθούν υπόψη στην κατάρτιση του κτιριολογικού προγράμματος για την αποκατάσταση του συγκροτήματος.

Ο συμμετοχικός σχεδιασμός (participatory planning) είναι μία σύγχρονη προσέγγιση στο σχεδιασμό ενεργών και βιώσιμων πόλεων και στοχεύει να καταστήσει το κοινό συμμέτοχο στον αστικό σχεδιασμό, μέσα από μια διαδικασία εύκολα προσβάσιμη και διασκεδαστική. Θεμελιώνεται στην πεποίθηση ότι τα βέλτιστα αποτελέσματα σχεδιασμού μπορούν να ανακύψουν μόνο μέσα από τη στενή συνεργασία της τοπικής κοινωνίας με τους ειδικούς. 

Πρόκειται για μία ευρέως διαδεδομένη πρακτική διεθνώς, που όμως στη χώρα μας δεν έχει ακόμα γίνει αποδεκτή, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Μέσα από το συμμετοχικό σχεδιασμό οι πολίτες εμπλέκονται άμεσα σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού και για την πραγματοποίησή του έχουν αναπτυχθεί ειδικά εργαλεία και τεχνικές, στα οποία υπάρχει πλέον η απαραίτητη εξειδίκευση

Ως εκ τούτου, ζητάμε από εσάς, γείτονες, ομάδες πολιτών, συλλόγους, ιδιοκτήτες καταστημάτων, επιχειρήσεις κτλ. να συμμετέχετε σε αυτή τη ζωτικής σημασίας διαδικασία.

Πατήστε εδώ για την συμμετοχή σας στην Έρευνα Συμμετοχικού Σχεδιασμού Πατήστε εδώ για την συμμετοχή σας στα Εργαστήρια Συμμετοχικού Σχεδιασμού

Parallaxi classic: Πρόταση για μια ωραία βόλτα στο Ντεπώ 

Η περιοχή του Ντεπό, εκεί που άλλοτε τέλειωνε η γραμμή του τραμ της πόλης είναι μια υπέροχη βόλτα. Ξεκίνα από τα Ουζιέλ. Την μοναδική γειτονιά του δήμου που δεν παρεμβάλλεται τίποτε καινούργιο αλλά περπατάς ανάμεσα σε σπίτια μια άλλης εποχής. 

Πανομοιότυπα μικρά και πολύχρωμα σπίτια, ένα ζηλευτό συγκρότημα κατοικιών με αυλές, πάρκα και κήπους γεμάτους αρώματα από λουλούδια και οπωροφόρα δέντρα. Ο οικισμός αποτελούμενος από 28 μικρές πανομοιότυπες μονοκατοικίες κατασκευάστηκε το 1927. Εργολάβος ήταν ο Δαυίδ Ουζιέλ ένας από τους κύριους μετόχους της Εταιρείας Τροχιοδρόμων της Θεσσαλονίκης, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ζακ Μοσέ. Διατηρητέος από το 1984. 

Μπες στον κήπο της βίλας Αλατίνη. Χτίστηκε το 1895 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Vitaliano Poselli ως εξοχική κατοικία του Ιταλοεβραίου Καρόλου Αλλατίνη. Βρίσκεται στο Β.Α άκρο της πόλης, ήταν η τελευταία βίλα της περιοχής των Εξοχών και δέσποζε στην Θεσσαλονίκη με απέραντη θέα προς την θάλασσα και τον Χορτιάτη. Με 31 δωμάτια ήταν η μεγαλύτερη και πολυτελέστερη βίλα των Εξοχών όπως αναφέρει στο βιβλίο της “The Sultan” η Joan Haslip. Οι Νεότουρκοι φυλάκισαν εκεί τον σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ ‘Β μετά την επιτυχημένη επανάσταση. Η βίλα φιλοξένησε τον σουλτάνο, το χαρέμι του, αξιωματικούς και υπηρέτες μέχρι τις παραμονές της απελευθέρωσης της πόλης. Μετά την απελευθέρωση στεγάστηκε εκεί κάποια στρατιωτική μονάδα. Ο κήπος της είναι επισκέψιμος.

Η Νομαρχία μετακομίζει στο νέο κτίριο της Περιφέρειας και το μέλλον ελπίζουμε ότι θα καταστήσει το υπέροχο κτίριο ανοικτό στην πόλη και σε γεγονότα. Πιες ένα καφεδάκι στη πίσω αυλή της Laika. To ομορφότερο νέο στέκι της γειτονιάς, απέναντι από το εργοστάσιο της Αλατίνη, έχει δημιουργήσει δυο υπέροχες καλοκαιρινές διαφυγές. Η μία μπροστά στην Ανθέων και η δεύτερη στο πίσω μέρος, στα προκήπια που δημιουργούν οι οικοδομές της Βαφοπούλου. Εδώ όλοι μοιάζουν μια μεγάλη παρέα και οι οικοδεσπότες, ο Μίμης και η Ελεάννα είναι υπέροχοι στη φιλοξενία. (Ανθέων 53) Δυστυχώς ο δήμος Θεσσαλονίκης το έχει κλειδαμπαρωμένο. Όμως ευτυχώς είναι ορατό σε όλο του το μεγαλείο το παλιό τέρμα των Τραμ που δεσπόζει στο Ντεπό. 

Στα γαλλικά η λέξη σημαίνει αποθήκες και εκεί στις αρχές του πρηγούμενου αιώνα ήταν οι εγκαταστάσεις της Εταιρείας Τροχιοδρόμων και Ηλεκτροφωτισμού, κοινώς οι Σταύλοι (αρχικά), οι αποθήκες και τα γραφεία του Τραμ. Τα κτίρια είναι σε σχέδια του αρχιτέκτονα της Συνοικίας των Εξοχών, Πιερό Αριγκόνι (Βίλα Μπιάνκα, Ιπποκράτειο κ.ά.) Το Τραμ εγκαινιάστηκε επίσημα, ως ιππήλατο καταρχάς, το Μάιο του 1893, (ηλεκτροκίνητο σταδιακά από το 1908) στο εξοχικό κέντρο «Κήπος του Αλέξανδρου» (σήμερα εκεί βρίσκεται η εκκλησία της Ανάληψης).

Τέλος περπάτα στο ξεχασμένο ρέμα της Σοφούλη. Πλάι στο 14ο Λύκειο. Ανέκαθεν, προς τα ανατολικά όρια της Θεσσαλονίκης, υπήρχε ένας φυσικός χείμαρρος της πόλης στην περιοχή του σημερινού Ντεπώ, ο οποίος περνούσε δυτικά της Αποθήκης του τραμ και κατέληγε στη θάλασσα από τη νότια πλευρά του μύλου Αλλατίνη. Ένα τμήμα αυτού του ρέματος διασώζεται ακόμα και σήμερα και εκτείνεται από τη συμβολή της Θ. Σοφούλη με την Γ. Παπανδρέου έως την Β. Όλγας. Σε αυτό τον ιστορικό χώρο έχει διαμορφωθεί βοτανικό μονοπάτι με πληροφορίες για την χλωρίδα του.

Αφιέρωμα της Parallaxi τον Μάιο του 2018