Στην οδό Λαγκαδά η πόλη πενθεί και θυμάται
Σε αυτό το δρόμο είναι συγκεντρωμένο ένα μεγάλο κομμάτι της Ιστορίας της πόλης.
Κάθε χρόνο στις 11 του Νοέμβρη λαμβάνει χώρα επί της οδού Λαγκαδά μια ξεχωριστή εκδήλωση που συγκεντρώνει τις κυριότερες διπλωματικές αντιπροσωπείες στην πόλη. Ανεβαίνoντας τη μεγάλη αυτή οδό παραδίπλα στο εκπαιδευτικό συγκρότημα του ΟΑΕΔ θα συναντήσει κανείς τα συμμαχικά νεκροταφεία του Ζειτενλικ, τα οποία μαζί με άλλα 3 μεγάλα στρατιωτικά νεκροταφεία στα ανατολικά και δυτικά της πόλης, παραμένουν τα κατάλοιπα του Μετώπου της Θεσσαλονίκης (ή Μακεδονικού Μετώπου).
Η πρόσβαση από το δρόμο δεν αποκαλύπτει στον επισκέπτη τη μεγάλη έκταση του νεκροταφείου καθώς η θέα δεν είναι ξεκάθαρη από τα αιωνόβια κυπαρίσσια, και αυτό που ξεχωρίζει είναι το επιβλητικό Σέρβικο μνημείο, που στεγάζει στα υπόγεια του ένα μεγάλο κενοτάφιο.
Στο συγκεκριμένο νεκροταφείο είναι θαμμένοι 20.589 άνδρες, αριθμός που αντιστοιχεί στο μέγεθος μιας μικρής Ελληνικής πολης, και τα κοιμητήρια είναι χωρισμένα σε ξεχωριστούς τομείς ανάλογα με την εθνικότητα των στρατευμάτων. Εκεί θα συναντήσει κανείς τον Σερβικό, Ρωσικό, Ιταλικό, Γαλλικό Τομέα, τον Βρετανικό, και άξιο παρατήρησης είναι πως στους δύο τελευταίους τομείς θα συναντήσει κανείς πάμπολλους στρατιώτες από τις αποικίες της Μεγάλης Βρετανίας αλλά και της Γαλλίας. Επίσης τα νεκροταφεία του Ζέιτενλικ είναι από τα κυριότερα αξιοθέατα για τους Σέρβους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, και στα υπόγεια του κενοτάφιου θα ανακαλύψει κανείς οικογενειακά ενθύμια, φωτογραφίες από επισκέπτες που έρχονται να δούν τους τάφους των προγόνων τους.
Οι εχθροπραξίες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου θα τερματιστούν την 11η ημέρα την 11η ώρα του 11ου μήνα του 1918, μια ημερομηνία που έχει αποτυπωθεί στην ιστορία ως Ημέρα της Ανακωχής (Armistice Day), και κάθε χρόνο διοργανώνονται παρόμοιες εκδηλώσεις στις χώρες που είχαν εμπλακεί στη δίνη εκείνου του πόλεμου. Πλέον η μνήμη των πεσόντων τηρείται ζωντανή κάθε χρόνο στις 11 του Νοέμβρη οπότε και συγκεντρώνονται στο νεκροταφείο του Ζείντενλικ οι πρόξενοι των πρώην εμπόλεμων χωρών και καταθέτουν στεφάνι στη μνήμη τους. Με τη λήξη της τελετής θα συναντήσει κανείς στα επι μέρους μνημεία στεφάνια από πρώην αντίπαλες πλευρές Γαλλίας, Γερμανίας, Αγγλίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας, Σερβίας να συνυπάρχουν πλαϊ-πλαϊ.
Νέοι απ’όλα τα πέρατα της γής που εκλήθησαν να καταταγούν, θα καταλήξουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά απ’τις πατρίδες τους να επανδρώνουν το Μέτωπο της Θεσσαλονίκης στα δύσκολα χρόνια του Μεγάλου Πολέμου. Για μερικούς από αυτούς η τελευταία τους κατοικία θα καταστεί πλέον η γή της Θεσσαλονίκης.
*Οι φωτογραφίες είναι του Κείμη Κρυωνά
