Πέντε ωραίες ιστορίες της πόλης στην Καλαμαριά

Την Καλαμαριά την αγαπάς πιο πολύ το καλοκαίρι… Γι΄αυτό αποφασίσαμε να σε πάμε εκεί όσο κρατά ακόμη ο καλός καιρός.

Πάρε τους φίλους σου και μαγείρεψε στο μοναδικό Open Kitchen Bistrot της πόλης

Το πρώτο «Open Kitchen Bistrot» υπάρχει στη Θεσσαλονίκη στην περιοχή της Αρετσούς. Μια ζεστή κουζίνα έτοιμη να υποδεχτεί όχι μόνο αυτούς που θέλουν να απολαύσουν τα νόστιμά της πιάτα, αλλά και αυτούς που επιθυμούν να τα ετοιμάσουν οι ίδιοι για την παρέα τους. Μια καινοτόμα ιδέα ομαδικής εξόδου που δεν έχει συνηθίσει μέχρι τώρα η πόλη. Το «ΖΑΚ» είναι ένας πρωτοποριακός χώρος, κι όχι μόνο χάριν του μοντέρνου του σχεδιασμού και της ιδιαίτερης αισθητικής του. Κι αυτό γιατί είναι το πρώτο bistrot της πόλης που ανοίγει την κουζίνα του σε όποιον επιθυμεί να μαγειρέψει στον χώρο του. Πως λειτουργεί η έννοια της «ανοιχτής κουζίνας»; Το «ΖΑΚ», κατόπιν κράτησης, παραχωρεί την κουζίνα του, που είναι πλήρως εξοπλισμένη στα πρότυπα μιας σπιτικής κουζίνας αλλά ανοιχτή σε κοινή θέα, σε όσους θέλουν να μαγειρέψουν στους φίλους, συγγενείς ή συνεργάτες τους εκτός του σπιτιού τους. Έτσι, η παρέα που έχει κλείσει την κουζίνα βρίσκεται κοντά σε εκείνον που μαγειρεύει, σε ένα ευχάριστο κλίμα παρέας, όπου μπορούν να μιλήσουν και να διασκεδάσουν μαζί μαγειρεύοντας. Η παρέα φέρνει τα υλικά του γεύματος που θέλει να ετοιμάσει και το «νοίκι» της κουζίνας έρχεται στα 2 ευρώ το άτομο. Παράλληλα, στην δεύτερη κουζίνα του, ο σεφ του «ΖΑΚ», είναι πάντα έτοιμος να προσφέρει συνοδευτικά πιάτα, σαλάτες ή ό,τι άλλο θελήσει η παρέα ώστε να ολοκληρωθεί το τραπέζι, ενώ η πλούσια κάβα κρασιών και ποτών είναι επίσης στη διάθεση της παρέας που μαγειρεύει. Αν βέβαια κάποιος δεν έχει όρεξη να μαγειρέψει, μπορεί πάντα να επισκεφτεί το «ΖΑΚ» για το ίδιο του το ποιοτικό φαγητό, καθώς από τις 14.00 μέχρι τη 01.00 προσφέρει ποικιλία πιάτων, από χειροποίητα ζυμαρικά μέχρι ρολά σολομού, φιλέτα και burger, σε τιμές που κυμαίνονται από 7 μέχρι 13 ευρώ.

*ΖΑΚ, Πλαστήρα Νικολάου 35 & Ταξιαρχών 1, 2310438921

Κάνε μια βόλτα μέχρι το Παλατάκι

Δυστυχώς δεν θα μπορέσεις να μπεις μέσα αφου το ιστορικό μνημείο έκλεισε τις πύλες του, από το 2006, για να ανακαινιστεί, πράγμα που ποτέ δεν έγινε. Τα τελευταία χρόνια αξιοποιείται μόνο ο αύλειος χώρος του Κυβερνείου. Τον παραχωρεί το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης στο δήμο Καλαμαριάς για συναυλίες.

Το Κυβερνείο, το γνωστό Παλατάκι που δεσπόζει στη μύτη του ακρωτηρίου του Μικρού Εμβόλου ή αλλιώς Καραμπουρνάκι, στην Καλαμαριά, άρχισε να κατασκευάζεται στα τέλη της δεκαετίας του ’50 σε έκταση που παραχωρήθηκε το 1959 από το υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων. Για αρκετά χρόνια αποτελούσε την κατοικία της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας όταν επισκεπτόταν τη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια το κτίριο φιλοξενούσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όταν ταξίδευε στην πόλη μας και τον Υπουργό Μακεδονίας Θράκης (όταν δεν καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη). Εκείνος που το τίμησε ιδιαίτερα ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος έμενε πάντοτε εκεί, τόσο ως πρωθυπουργός όσο και ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Είναι χτισμένο σε μια έκταση 1.200 τ.μ. (ολόκληρο το οικόπεδο είναι 15 στρέμματα) σε σχέδια του αρχιτέκτονα Χριστόπουλου. Αποτελείται από δύο ορόφους και ένα υπόγειο συνολικής έκτασης περίπου 4.000 τ.μ. Χαρακτηρίζεται από συμμετρία, στοιχείο που σχετίζεται με την «ανακτορική» νεοκλασική αρχιτεκτονική, με προπύλαιο και περιστύλιο από ιωνικούς κίονες και ιωνική κιονοστοιχία, σε όλο το μήκος της νότιας πλευράς. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται τα βοηθητικά δωμάτια και δύο σουίτες. Τα σαλόνια, η αίθουσα χορού, το αίθριο, αλλά και οι άλλοι χώροι του είναι εκπληκτικοί, ωστόσο λίγοι είχαν την τύχη να επισκεφθούν το εσωτερικό του. Το 1997 χιλιάδες άνθρωποι συνέρευσαν στο Κυβερνείο για την έκθεση με έργα Καραβάτζιο στο πλαίσιο της «Θεσσαλονίκη – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».

Το 2001 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο και σήμερα ανήκει στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Δυστυχώς πλέον στο Παλατάκι φιλοξενούνται μόνο ορισμένες υπαίθριες εκδηλώσεις κι έτσι τα έργα τέχνης, τα χαλιά, τα συλλεκτικά έπιπλα και τα δώρα υψηλών φιλοξενούμενων μένουν πακεταρισμένα μέσα σε αποθήκες, ενώ το κτίριο δείχνει έντονες φθορές. Το Κυβερνείο, εκτός των άλλων διαθέτει παρεκκλήσι και ελικοδρόμιο, σήμερα παραμένει έρημο και εγκαταλειμμένο. Είναι κρίμα αυτή η ελληνική συνήθεια να επαναλαμβάνεται και μάλιστα υπό την επίβλεψη του κράτους. Κάποια στιγμή πρέπει να μάθουμε να ενδιαφερόμαστε για τον αρχιτεκτονικό πλούτο της χώρας μας και να τον προστατεύουμε αλλά και να τον «ζούμε»…

Ελπίζουμε ότι το σύμφωνο συνεργασίας που υπέγραψαν οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς, θα αναδείξει το κτίριο και πάλι μαζί με άλλα τμήματα του θαλάσσιου μετώπου της Καλαμαριάς που μένουν ανεκμετάλλευτα, όπως η μαρίνα της Αρετσούς, τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής και τα ιστορικά νεκροταφεία.

Περιπλανήσου στα 500 στρέμματα του στρατοπέδου Κοδρα

Μόλις ξεπεράσεις το πρώτο σοκ της εγκατάλειψης που παρουσιάζει η τεράστια αυτή έκταση, αποφάσισε πως το επόμενο τρίωρο θα ζήσεις μια μικρή περιπέτεια και ξεκίνα. Προσπαθησε να μείνεις μακρυά από τα περισσότερα από τα κτίρμια που είναι ετοιμόρροπα.

Η έκταση του στρατοπέδου υπήρξε αρχικά τουρκικό στρατόπεδο, περιήλθε στα Αγγλικά και Γαλλικά στρατεύματα και παραχωρήθηκε μετά την απελευθέρωση στον Ελληνικό Στρατό. Λειτούργησε ως ελληνικό στρατόπεδο για 80 περίπου χρόνια. Εντός του υπάρχει ο περιφραγμένος αρχαιολογικός χώρος του Στρατοπέδου για τον οποίον χρόνια εκκρεμεί η ανασκαφή του και εντός του οποίου βρέθηκε η “ιδιωτική ανασκαφή”. Οι πρώτες αρχαιολογικές ενδείξεις επισημάνθηκαν από τους Γάλλους και Άγγλους που στρατοπέδευσαν εκεί στις αρχές του 20ου αιώνα ενώ σημαντικά ευρήματα της περιοχής έχουν μεταφερθεί σε μουσεία και συλλογές του εξωτερικού. Σύμφωνα με την Αρχαιολογική Υπηρεσία πρόκειται για αρχαίο παραθαλάσσιο οικισμό μεγάλης ιστορικής σημασίας, εικάζεται ότι εκεί πρέπει να βρισκόταν το πόλισμα της Αλιείας Θέρμης.

Στα περίπου 500 στρέµµατα του πρώην στρατοπέδου Κόδρα εµπλέκονται µε κάποιον τρόπο ο δήµος Καλαµαριάς, η Κτηµατική Υπηρεσία του ∆ηµοσίου, το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης και το Υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού. Αγκαζέ µε τους φορείς της πολιτείας και της τοπικής αυτοδιοίκησης έρχονται αρκετές οικογένειες που προσπαθούν επί 4 γενιές να αποζηµιωθούν για τα κτήµατα που τους κληρονόµησαν οι πρόγονοι τους και επίταξε ο ελληνικός στρατός το 1912. Εκ του σύνεγγυς, δραστηριοποιούνται διάφοροι σύλλογοι και οµάδες πολιτών που «ενεργούν» εντός και εκτός του Κόδρα, όπως ο Σύλλογος Κατιρλιωτών που µε τις ενέργειες του άλλαξε µια για πάντα το ρου της ιστορίας για το πρώην στρατόπεδο. – Ό,τι έχει αποµείνει από τα – κατ’ ευφηµισµό – διατηρητέα κτίρια του έχουν βανδαλιστεί δεκάδες φορές µέχρι τώρα, ο περιβάλλων χώρος που θεωρείται ιστορικός και αρχαιολογικός είναι αφύλακτος και απεριποίητος, µε σωρούς από σκουπίδια και µπάζα εδώ και εκεί. Οι µεγάλες περιπέτειες του Κόδρα άρχισαν, όχι όταν εγκαταστάθηκε ο στρατός στον Α’ Παγκόσµιο Πόλεµο, αλλά όταν αποχώρησε ολοκληρωτικά τη δεκαετία του ’90. Προηγουµένως, µεταξύ των πιο σηµαντικών παρεµβάσεων που αλλοίωσαν τη φυσιογνωµία της περιοχής περιλαµβάνονται η διάνοιξη του παραλιακού δρόµου, που έκοψε στη µέση το αρχικό στρατόπεδο, η κατασκευή του Κυβερνείου ως κατοικία του τέως Βασιλιά, η παραχώρηση τµήµατος του στρατοπέδου στον Αυτόνοµο Οικοδοµικό Οργανισµό Αξιωµατικών για την επέκταση του οικισµού των αξιωµατικών και βέβαια η κατασκευή, σε µια γωνιά του στρατοπέδου, της µοναδικής οικοδοµής που προήλθε από στρέµµατα που αγοράστηκαν από τον Οικοδοµικό Συνεταιρισµό ∆ηµοσίων Υπαλλήλων Γραφείου ∆ιαχειρίσεως Ανταλλαξίµου Περιουσίας Θεσσαλονίκης. Σήµερα το Κόδρα βρίσκεται στο ίδιο σηµείο που ήταν πριν από δέκα χρόνια. Η απόφαση του ΣτΕ ακύρωσε το µοναδικό αρχιτεκτονικό διαγωνισµό και ό,τι ακολούθησε σε επίπεδο µελετών και ο δήµος Καλαµαριάς έχει στα χέρια του µια περιοχή χαρακτηρισµένη «πράσινη», «αρχαιολογικό χώρο» και «ιστορικό τόπο» που δεν µπορεί ν’ αξιοποιήσει. Όχι όµως, µόνο λόγω των αυστηρών χαρακτηρισµών. Το Κόδρα µπορεί να βρίσκεται µέσα στα όρια του δήµου Καλαµαριάς, αλλά η δηµοτική αρχή έχει στην κατοχή της µόνο 40 στρέµµατα. Από τα υπόλοιπα, 270 στρέµµατα ανήκουν στην Κτηµατική Υπηρεσία του ∆ηµοσίου, 60 στρέµµατα σε ιδιώτες που περιµένουν την απαλλοτρίωση τους και 40 στρέµµατα στην αρχαιολογική υπηρεσία. Οι µόνοι φορείς που έχουν δικαιώµατα επί των κτιρίων είναι το υπουργείο Πολιτισµού (δύο κτίρια) και το υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης (ένα κτίριο), ενώ για τα υπόλοιπα 30 δεν προσδιορίζεται ο ιδιοκτήτης τους από καµία απόφαση και βέβαια, όλα, έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους. Με άλλα λόγια κανείς από τους εµπλεκόµενους φορείς δεν θεωρεί εαυτόν «αρµόδιο» και «υπεύθυνο» για την αποκαρδιωτική εικόνα που παρουσιάζει ένα από τα «φιλέτα» της πόλης. Ένας χώρος ιδιαίτερα φορτισμένος από το παρελθόν του και με ένα μάλλον ασαφές μέλλον, αποκτά κάθε χρόνο πνοή, γεμίζει με ζωή και ενέργεια και μετατρέπεται σε χώρο δημιουργικότητας και ελεύθερης έκφρασης φιλοξενώντας το φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης του Πεδίου Δράσης Κόδρα.

Μια ταβέρνα μουσείο αναμνήσεων

Έχει πολλά εστιατόρια στην Καλαμαριά όπου μπορείς να φας ψαράκι. Εμείς θα σας προτείνουμε κάποιο που λίγοι το ξέρουν με ιστορία “βαριά” να στολίζει τους τοίχους του. Ο Σύλλογος Παλαίμαχων Ποδοσφαιριστών Απόλλωνα Καλαμαριάς είναι βέβαια από μόνος του ιστορία. Εκείνο που ίσως δεν ξέρετε είναι ότι ο σύλλογος αυτός έχει ένα στέκι, που τα τελευταία χρόνια έγινε και στέκι καλοφαγάδων ανθρώπων της πόλης, που το ανακάλυψαν και το τιμούν. Μια ταβέρνα-μουσείο αναμνήσεων δηλαδή, που απογειώνει τη φήμη της χάρη σε δυο ουσιαστικούς παράγοντες. Ο πρώτος είναι το φαγητό και κυρίως τα ψάρια. Ότι πιο φρέσκο κυκλοφορεί στις ελληνικές θάλασσες του Βορρά και αλιεύεται βρίσκεται στα πιάτα του. Γαλέος τηγάνι με σκορδαλιά -τραγανό φιλετάκι, καλαμάρι τηγανητό “old time classic”, λακέρδα παλαμίδας, σκουμπρί καπνιστό, μυλοκόπια θεϊκά και ότι βάλει ο νους του ταλαιπωρημένου ανθρώπου. Παράγων δεύτερος οι τιμές! 3-5-7 ευρώ το πιάτο, άντε δέκα με τη βία οι γαρίδες.

*Σουρμένων με Τριπόλεως γωνία, Καλαμαριά, Ανοικτά: 9:00 π.μ.-11:00 μ.μ., Τηλέφωνο: 2310410621

Στην Πλαζ της Αρετσούς

Καλοκαίρι, απόγευμα. Πλαζ Αρετσούς. Κόσμος πολύς, κάνει βόλτα. Μπορεί να πετύχεις και μερικούς γενναίους να κολυμπούν. Παρίες του άστεως, που ακόμα και η Αγία Τριάδα μοιάζει μακρινή γι΄αυτούς ή απλά παλαιοί κάτοικοι της γειτονιάς που αρνήθηκαν να αποδεχτούν κάποτε ότι τέλειωσε η εποχή της κολύμβησης στην πλαζ. Η Αρετσού ήταν η τελευταία οργανωμένη πλαζ της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο της Σοφούλη νότια του Στρατοπέδου Κόδρα και έκλεισε το 1977.Το αναψυκτήριο που παραμένει εκεί προσφέρει snacks, αναψυκτικά και παγωτά, και η λειτουργία του ξεκινάει τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβρη.Το μενού του είναι πλέον πιο «εκλεπτυσμένο» από παλιά, αλλά, ενώ οι τιμές ήταν εξαιρετικά χαμηλές πλέον άγγίζουν αυτές εστιατορίου. Μια βραδιά στην πλαζ της Αρετσούς, ωστόσο, επιβάλλεται. Και μόνο, για την άμμο στα πόδια…Κι ας μην παραγγείλετε σουβλάκι!

*Το διπλανό «Σινέ Αύρα», παίζει κάθε βράδυ ταινίες. Η ατμόσφαιρα, είναι μαγική. Χωρίς ψηλά κτίρια, με την … αύρα της θάλασσας. Δοκιμάστε το!