Πέντε ωραίες ιστορίες της πόλης vol.10

της Κύας Τζημου Αρχική εικόνα: Υρώ Σημαιοφορίδου, οδός Αποστόλου Παύλου

Η Θεσσαλονίκη έχει χιλιάδες ιστορίες να σας γεμίσουν τα Σαββατοκύριακα. Ακολουθήστε μας!

Περπάτησε έναν γραφικό δρόμο της Άνω Πόλης μέχρι το τέρμα του και αναζήτησε την άνοιξη στο τέρμα του

Όσες φορές κι αν έχεις περπατήσει στην υπέροχη και γραφική Άνω Πόλη δύσκολο να έχεις ανακαλύψει όλα της τα μυστικά. Μέσα στα στενά και στους αδιέξοδους δρόμους της κοντά στα ανατολικά τείχη της Άνω Πόλης και ανάμεσα στις οδούς Ηροδότου και Αποστόλου Παύλου, κρύβεται ο ναΐσκος του Αγίου Νικολάου Ορφανού, μετόχι της Μονής Βλατάδων, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Φτάνεις εκεί ανηφορίζοντας την οδό Αποστόλου Παύλου που καθρεφτίζει την ιστορία της Θεσσαλονίκης από το 19ο αιώνα μέχρι και σήμερα. Κατά κόρον μουσουλμανική γειτονιά επί Τουρκοκρατίας διατηρεί ακόμα στοιχεία οθωμανικά αλλά και βυζαντινά. Αντέχει μέχρι και την πυρκαγιά του 1917. 1922 και η περιοχή γνωρίζει νέους κατοίκους. Τα χαμηλά σπίτια μυρίζουν ακόμα προσφυγιά.

Ο ναός στο τέρμα του δρόμου δεν είναι κάποιο εντυπωσιακό από αρχιτεκτονικής άποψης κτίριο, αλλά είναι δείγμα αυτής της απλής, ανθρώπινης αρχιτεκτονικής που έχουμε λησμονήσει. Αυτής της αρχιτεκτονικής που αγγίζει κατευθείαν την καρδιά μας. Ο περίβολός του είναι μια όαση ηρεμίας και ομορφιάς. Η προσωνυμία “Άγιος Νικόλαος Ορφανός” και “Άγιος Νικόλαος των Ορφανών” απαντά σε πηγές του 17ου και 18ου αιώνα και συσχετίστηκε είτε με τον άγνωστο ιδρυτή του ναού και την οικογένειά του είτε με την ιδιότητα του Αγίου Νικολάου ως προστάτη των χηρών και των ορφανών, αφού σύμφωνα με την παράδοση ο ναός στον ίδιο χώρο διατηρούσε και ορφανοτροφείο.Η ανέγερση του μνημείου προσδιορίζεται χρονικά μεταξύ 1310 και 1320. Ο ναός είναι ένα μονόχωρο, ξυλόστεγο κτίσμα με περίστωο που απολήγει σε δύο παρεκκλήσια στα ανατολικά. Η τοιχοδομία είναι ακανόνιστη από σειρές πλίνθων και λίθων και λίγα κεραμοπλαστικά στα ανατολικά. Επίσης κάτω από το δάπεδο του περιστώου βρίσκονται πολλοί τάφοι. Επιπρόσθετα, οι αριστουργηματικός τοιχογραφικός διάκοσμός του είναι ένα από τα πληρέστερα διατηρούμενα σύνολα στη Θεσσαλονίκη. Οι αγιογραφίες αυτές έχουν συνθετική δύναμη, χρωματικό πλούτο και ενδιαφέρουσα θεματολογία. Ο δημιουργός τους πιθανώς ταυτίζεται με εκείνον που φιλοτέχνησε το καθολικό της σερβικής μονής Χελανδαρίου την εποχή του Μιλιούτιν (1314). Αξιοσημείωτο είναι πως η λειτουργία της μονής συνεχίστηκε και επί Τουρκοκρατίας.

*Στο τέρμα της Αποστόλου Παύλου, Κάθετη στην Ολυμπιάδος και την Αγίου Δημητρίου. Ξεκινά πίσω από την Ροτόντα και φτάνει μέχρι την Άνω Πόλη

Φάε την φημισμένη ψαρόσουπα της Νικολέττας

Η Νικολέτα του «Π22», σπούδασε ιστορία της τέχνης στη Φλωρεντία κι ήθελε να μείνει εκεί, ήρθε όμως μια βόλτα στην Θεσσαλονίκη να δει τους δικούς της, έκανε δυο παιδιά και πάει η Ιταλία. Στην Παλαιών Πατρών Γερμανού, στο νούμερο 22, στο κέντρο της πόλης θα βρεις ένα εστιατόριο με μαγειρικές εμπνευσμένα από ένα χαρμάνι Ελληνικής και Ιταλικής κουλτούρας. Αισθητική που θυμίζει νεοϋορκέζικο μπιστρό και τμές που σου φαίνονται χαμηλές σε σχέση με την ποιότητα των πιάτων και τη φαντασία των γεύσεων. Έχω ακούσει πολλούς να παινεύουν την ψαρόσουπά της (συμφωνώ και επαυξάνω), αλλά πριν πάτε κάντε ένα τηλέφωνο καλού κακού δεν την κάνει κάθε μέρα. Έχει μεζέδες και για τους ταπεινούς χορτοφάγους ή νηστεύοντες, αλλά και για τους “παμφάγους” ένα σωρό λιχουδιές. Δεν ακολουθεί συνταγές, μπαίνει στην κουζίνα και αυτοσχεδιάζει, με τον τρόπο της μαμάς, παραδοσιακή αλλά και ανατρεπτική. Το μπαρ είναι ακριβώς μπροστά από την κουζίνα και τα πιάτα ουσιαστικά ετοιμάζονται μπροστά σας: Μπακαλιάρος με πράσα, χταπόδι με μελιτζάνες, κριθαρότο με γαρίδες, κλασικός και πεντανόστιμος μπακαλιάρος σκορδαλιά γιατί έχουμε αδυμανία στα θαλασσινά και είναι και Σαρακοστή μην ξεχνιόμαστε. Αλλά κι αν επιθυμείτε κρεατικό το κριθαρότο με το κοτόπουλο είναι σπεσιαλιτέ, όπως και παραδοσιακά μαγειρευτά μεσογειακά φαγητά.

*Π22, Παλαιών Πατρών Γερμανού 22, 2310244520

Φεστιβαλιστείτε

Εικόνα: Motionteam-Φανή Τρυψάνη

Το είδος του ντοκιμαντέρ το αγαπάμε όλοι και τα τελευταία χρόνια που έχει δραπετεύσει και από την μικρή οθόνη και το συναντάμε και στις σκοτεινές αίθουσες, η δημοτικότητά του αυξάνεται συνεχώς. Ελληνικά και ξένα ντοκιμαντέρ διαμόρφωσαν το χαρακτήρα του φεστιβάλ, που καθόρισαν την εξέλιξη και την πορεία του από το 1999 που δημιουργήθηλε από τον Δημήτρη Εϊπίδη και του χάρισαν μια επιτυχημένη καλλιτεχνική και εμπορική αξία μέσα στο χρόνο Τα βράδια το λιμάνι θα είναι ασυνήθιστα γεμάτο κόσμο. Όπως σε κάθε φεσιβάλ. Τώρα που μπαίνει κι η άνοιξη (παίζεται αυτό), ευκαιρία να το απολαυσουμε με αυτήν τη διεθνή ατμόσφαιρα που αποκτά σε κάθε Φεστιβάλ. Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ δημιουργεί μια διαφορετική αίσθηση του χώρου. Ακόμη και να μην ακολουθήσετε τον κόσμο μέσα στις σκοτεινές αίθουσες σίγουρα θα απολαύσετε την πόλη κάτω από την επήρειά του.

Για την ιστορία η δημιουργία του συνέπεσε χρονολογικά με την παράδοση των ανακαινισμένων αποθηκών του Λιμανιού που χρησιμοποιούνται έκτοτε για το Φεστιβάλ. Τον Δεκέμβρη του 2013 οι αίθουσες νοικιάστηκαν από την Village η οποία εξακολουθεί να τις παραχωρεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη διάρκεια των δύο διοργανώσεών του, όπως προέβλεπε η συμφωνία. Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –Εικόνες του 21ου αιώνα δεν είναι διαγωνιστικό. Απονέμονται Βραβεία κοινού από τη Fischer, καθώς και τη Διεθνή Αμνηστία και το WWF. Επιπλέον, απονέμονται τα Βραβεία FIPRESCI στο καλύτερο Ελληνικό και στο καλύτερο Ξένο Ντοκιμαντέρ από τη Διεθνή Ένωση κριτικών κινηματογράφου.

Δείτε το πρόγραμμα του φεστιβάλ εδώ Δείτε τα Highlights του φεστιβάλ εδώ

Πιες καφέ στη χόβολη και το μεσημεράκι τίμησε το τσίπουρο

Το Χοζεβά είναι το πιο μικρό new entry της αγοράς της πόλης. Μέσα στο Καπάνι, στους πεζόδρομους με τα παντοφλάδικα, εδώ και τρεις μήνες η μαγική μεταμόρφωση ενός παλιού μαγαζιού σε μια εξαιρετικής αισθητικής γωνιά για καφέ στη χόβολη και τσίπουρα με σπιτικά μαγειρεμένους μεζέδες. Πιάζ, καφτερές, λακέρδα, τουρσάκι, πιροσκί, ντολμαδάκια, ρεβύθια με σπανάκι, ρολάκια μελιτζάνας. Η ιδέα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε πολλά μέρη της Ευρώπης με αγορά. Κουζίνα ανοιχτή όσο είναι ανοιχτή και η αγορά, φτηνές τιμές, θαλπωρή από μια σόμπα με ξύλα που καίει διαρκώς και αισθητική αξιοπρόσεκτη. Μια υπέροχη έκπληξη στην καρδιά της πόλης. Πήρε το όνομα του από ένα μοναστήρι στην Παλαιστίνη που βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς που μετά ταξίδεψε και τοποθετήθηκε στο μοναστήρια της Παναγιάς της Χοζοβιότισας στην Αμοργό. Η Αμοργός ήταν η πηγή έμπνευσης του μαγαζιού και μεγάλη αγάπη των ιδιοκτητών του για αυτό ζητήστε οπωσδήποτε την ψημμένη ρακί της.

*Χοζεβά, Σπανδωνή 5, τηλ 2310277833

Θυμήσου…

Την Κυριακή περπατάμε από την Πλατεία Ελευθερίας μέχρι τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό για να τιμήσουμε την μνήμη των χιλιάδων Εβραίων της πόλης που στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο πρώτος συρμός που μετέφερε ανθρώπους στο Άουσβιτς ξεκίνησε στις 15 Μαρτίου. Στον Παλιό Σιδηροδρομικό σταθμό ακόμη υπάρχουν τα βαγόνια εκείνου του παλιού τρένου της κόλασης. Κα΄τι ακόμη που μπορείτε να κάνετε αυτό το Σαββατοκύριακο είναι να επισκεφθείτε και ένα από τα σχετικά άγνωστα μουσεία της πόλης. Το Εβραϊκό Μουσείο στεγάζεται στην παλιά εµπορική στοά της Αγιού Μηνά, υποδειγµατικά ανακαινισµένη σε ένα από τα ελάχιστα κτίρια που σώθηκαν από τη φωτιά του 1917. Φιλοξενεί τη µεγάλη ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και φυσικά ένα µεγάλο κοµµάτι της ιστορίας της ίδιας της πόλης. Ο χώρος στον οποίο στεγάζεται σήμερα το μουσείο χτίστηκε το 1904 και στο παρελθόν λειτούργησε ως εμπορική στοά. Στον πάνω όροφο βρίσκονταν γραφεία και στον κάτω μαγαζιά, κάτι που φαίνεται από τα στόρια τα οποία είναι ενσωματωμένα στους τοίχους. Το 1997, όταν η Θεσσαλονίκη ανακηρύχτηκε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, αποφασίστηκε να μεταφερθεί το εβραϊκό μουσείο, που ως τότε βρισκόταν στην οδό Βασιλέως Ηρακλείου 24 και ονομαζόταν Κέντρο Εβραϊκής Ιστορίας, στην τωρινή του τοποθεσία, στην οδό Αγίου Μηνά 13. Για το λόγο αυτό, το κτήριο της εμπορικής στοάς ξεκίνησε να ανακαινίζεται και το 2001 άρχισε να λειτουργεί.

Το κτίριο είναι διώροφο, πολύ καλά διατηρημένο και περιέχει μία σειρά από έργα τέχνης, χρηστικά αντικείμενα, σύμβολα και παραδοσιακές φορεσιές των Ισραηλινών. Τα ενδιαφέροντα εκθέματα του μουσείου προσελκύουν ετησίως περίπου 12.000 επισκέπτες. Ανάμεσά τους διακρίνονται πάρα πολλοί Ισραηλινοί, οι οποίοι επισκέπτονται το μουσείο κυρίως την περίοδο Μαΐου- Οκτωβρίου με σκοπό να αναζητήσουν τις ρίζες τους και να διεκδικήσουν την πολιτιστική κληρονομιά που τους αντιστοιχεί. Επιπλέον, μεγάλος είναι ο αριθμός των σχολείων που επισκέπτονται το μουσείο, την περίοδο Οκτωβρίου-Μαΐου.

Τα εκθέματα του μουσείου είναι όλα γνήσια και τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από δωρεές, ενώ άλλα αγοράστηκαν. Τα τέσσερα αρχαιότερα εκθέματα είναι αρχαίες ρωμαϊκές στήλες, οι οποίες χρονολογούνται τον 3ο-4ο αιώνα. Η πιο σημαντική από αυτές χρησιμοποιήθηκε στο τέλος του 16ου αιώνα ως εβραϊκή επιτύμβια στήλη.

*Αγίου Μηνά 13, Τηλ. 2310 250406. Μέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Παρασκευή. Κυριακή: 11π.µ. µε 2 µ.µ.. Τετάρτη, Πέµπτη: 11 π.µ. µε 2 µ.µ. και 5 µ.µ. µε 8 µ.µ.

*Διαβάστε κι άλλες ωραίες ιστορίες της πόλης εδώ