Πέντε ωραίες ιστορίες της πόλης vol.6

Η Θεσσαλονίκη έχει χιλιάδες ιστορίες να σας γεμίσουν ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο. Ακολουθήστε μας!

Υπάρχει λόγος να πεταχτείς μέχρι το Μπαξέ Τσιφλίκ

Δεν είναι και η πιο συνηθισμένη ιστορία που έχεις ακούσει. Ένα ζευγάρι Γερμανών πουλά ότι έχει και δεν έχει στη Γερμανία, το ιντερνετικό ιατρικό περιοδικό της, μαζεύει τα υπάρχοντα της και έρχεται να ζήσει πλάι στη θάλασσα. Στην Περαία. Από το Ανόβερο, μέσω Πηλίου στην Άνω Περαία. Και επειδή ο Μπεν και η Γκάμπι είναι ανήσυχα πνεύματα και μόλις τέλειωσαν τα πρώτα επτά χρόνια ελληνικής φαγούρας αποφάσισαν πως ήρθε η ώρα να δημιουργήσουν κάτι όμορφο στο νέο τόπο που ζουν. Έτσι γεννήθηκε το Nostissimo. Ένα παιχνίδι με το Νόστιμο που γέννησε το μυαλό της Γκάμπι και η προσπάθεια πολλών και διαφορετικών ανθρώπων που ενθουσιάστηκαν στην ιδέα και έστησαν το πιο διαφορετικό εστιατόριων των παραθαλάσσιων προαστίων. Ένα εστιατόριο με νόστιμη και κυρίως οικονομική διεθνή κουζίνα! Έτσι φτιάχτηκε ένα υπέροχο μενού, ένα καπνιστήριο κρεάτων που παράγει εκπληκτικές γεύσεις, ένα shop in shop για να προμηθεύεται κάνεις τα τοπικά προϊόντα που έψαξαν και βρήκαν, εισήγαγαν ωραίες βραδιές με ντοκιμαντέρ, πάρτι για φίλους με καραόκε, live με ωραίες μπάντες, κάτι πρωινούς αχνιστούς καφέδες με Ταρό. Και έκτος από τον υπέροχο χώρο που έστησαν και που γίνεται χαμός όχι μόνο από Περαιώτες, Μπαξεδιώτες και τα πέριξ, αλλά και από ανθρώπους που έρχονται από κάθε γειτονιά της πόλης έχοντας μάθει το μυστικό του καλοφαγά που κυκλοφόρησε.

Απίθανα ριζότα, ταλαγάνι με τσάτνι ελιάς, βαλκανικό όραμα, ζεστή πατατοσαλάτα με καραμελωμένα κρεμμύδια, αγγούρι τουρσί και μπέικον, συκώτι απίστευτο με μια σπάνια σος, πατάτες Κανάριων νήσων με πράσινη και κόκκινη μυστική σαλτσούλα στο πλάι, τέλειος ξιφίας με ταμπουλέ, αρνίσια παϊδάκια αποκάλυψη και δεκάδες άλλα πιάτα που αλλάζουν διαρκώς. Ονόματα και γεύσεις όπως το ατίθασο γουρουνάκι, ο πεντοζάλης, η πορφυρή νύφη, η κάπα του τσοπάνη σας περιμένουν να σας αποπλανήσουν. Στο γλυκό απλά προσκυνάς στο cheese cake, το σπιτικό προφιτερόλ και τα υπόλοιπα. Δοκιμάστε το δικό τους κρασί και όταν θα έρθει η ώρα του λογαριασμού θυμηθείτε μας.

*Κουντουριώτου 41, παραλία Νέων Επιβατών, τηλ 2392 024568

Μια μυστική γειτονιά απ΄τα παλιά

Στην παλιά συνοικία των Εξοχών μέχρι την δεκαετία του 60 κυριαρχούσαν οι βίλες και τα υπέροχα αρχοντικά. Οι επαύλεις απλώνονταν στις δυο πλευρές της Λεωφόρου των Εξοχών, σημερινή Βασιλίσσης Όλγας. Πιο πάνω ξεκινούσαν οι γειτονιές με τα υπέροχα αστικά σπίτια του Μεσοπολέμου. Μετά ήρθε η αντιπαροχή και η ανοικοδόμηση χωρίς σεβασμό στο αρχιτεκτονικό τοπίο της περιοχής. Πίσω από την εκκλησία της Ανάληψης, κάθετο στην οδό Πατρών, ένα κυκλικό δρομάκι σε στέλνει στην εποχή εκείνη αγνοώντας τα χρόνια και την ανοικοδόμηση που κατέστρεψε τις γειτονιές της πόλης. Η οδός Σιθωνίας είναι μια μικρή αναπάντεχη έκπληξη ανάμεσα στις ψηλές οικοδομές της περιοχής. Σαν να μην την άγγιξε ο χρόνος. Μόνο η ενοχλητική εικόνα των παρκαρισμένων αυτοκινήτων επεμβαίνει στην ησυχία που νιώθεις όταν βρίσκεσαι εκεί. Δεν είναι μια γειτονιά που θα πέσεις τυχαία πάνω της. Απομακρυσμένη από τα κλασικά σημεία της βόλτας παραμένει αθέατη και άγνωστη για τους περισσότερους. Αν έχετε χρόνο κάντε μια βόλτα προς τα εκεί και δεν θα χάσετε. Έτσι για να νιώσετε για λίγο κάτοικος μιας άλλης πόλης που δεν την σεβαστήκαμε.

Πήγαινε στο παλιό αντλιοστάσιο

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Αν εξαιρέσεις την μαθητιώσα νεολαία της πόλης που σίγουρα έχει επισκεφθεί τουλάχιστον μια φορά το Μουσείο Ύδρευσης, ο χώρος παραμένει ένας τόπος άγνωστος για τους περισσότερους Θεσσαλονικείς, που μπορεί να έχουν ακούσει γι΄αυτό αλλά οι περισσότεροι δεν το έχουν επισκεφθεί ποτέ. Καθόλου περίεργο που στις οδηγίες που αναζήτησε μια φίλη για να φτάσει εκεί με το αυτοκίνητό της, η περιοχή αναφερόταν ως “μπουρδελότσαρκα”.

Τοποθετημένο σε μια περιοχή εξαιρετικά αδικημένη και παραμελημένη που προσπαθεί να προσελκύσει κόσμο εδώ και πολλά χρόνια, εντάσσεται στην “κατάρα” της περιθωριοποίησης των κτιρίων της Δυτικής εισόδου. Αυτά τα υπέροχα βιομηχανικά κτίρια που υπομένουν τη φθορά του χρόνου και βρίσκονται μετά τον Παλαιό σιδηροδρομικό σταθμό ανήκουν στην παλιά βιομηχανική ζώνη της πόλης, δηλαδή στην περιοχή μεταξύ της 3ης, 4ης και 5ης Προβλήτας και της 26ης Οκτωβρίου. Βήματα έγιναν πολλά στη διάρκεια των τελευταίων 20 χρόνων που έδωσαν ζωή σε μερικά από τα κτίρια αυτά που χρονολογούνται στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά ο κόσμος ακόμα διστάζει να στρίψει την 26ης Οκτωβρίου προς τα δυτικά παρά μόνο αν έχει συγκεκριμένο προορισμό.

Σαν υποδειγματική μπορεί να χαρακτηριστεί η αναστήλωση του παλιού Κεντρικού Αντλιοστασίου του άλλοτε Οργανισμού Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης (σήμερα Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.) και η μετατροπή σε Μουσείο Ύδρευσης. Το συγκρότημα κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1890-94) από Βέλγους Τεχνικούς μια που τη διαχείριση και εκμετάλλευση του έργου της υδροδότησης της Θεσσαλονίκης είχε αναλάβει τότε η Οθωμανική Εταιρεία Υδάτων (Compagnie Ottomane des Eaux de Salonique), την οποία είχαν ιδρύσει Βέλγοι κεφαλαιούχοι το 1888 με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Μέχρι το 1929 το αντλιοστάσιο λειτούργησε με δύο ατμοκίνητες αντλίες, μετά τοποθετήθηκαν πετρελαιοκίνητες μηχανές και μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο λειτουργούσε με δυο ηλεκτροκίνητες αντλίες. Ο νεότερος αυτός μηχανολογικός εξοπλισμός, που διατηρείται έως σήμερα, εξασφάλισε μέχρι τη δεκαετία του 1960 την κίνηση των πέντε αντλητικών συγκροτημάτων, που στη συνέχεια τροφοδοτήθηκαν από το δίκτυο της ΔΕΗ και λειτούργησαν αδιάκοπα έως και το 1978. Το 1984 ο Οργανισμός Ύδρευσης αποφάσισε τη μετατροπή του σε μουσείο και το 1987, μετά από πρόταση της 4ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο. Το έργο αποκατάστασής του εντάχθηκε στον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και ολοκληρώθηκε το 2000 μετά την πλήρη αποκατάσταση των τριών κτιρίων του ιστορικού συνόλου μαζί με το μηχανολογικό τους εξοπλισμό και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου συνολικής έκτασης 3.000 τ.μ. Σήμερα λειτουργεί και σαν χώρος εκθέσεων. Στον αύλειο χώρο, στο αποκαλούμενο Πάρκο του Νερού, όπου εκτίθενται ιστορικά αντλητικά συγκροτήματα και αγωγοί νερού, πραγματοποιούνται συναυλίες και πολιτιστικά δρώμενα. Λιγότερα από όσα θα θέλαμε.

*Στη δυτική είσοδο της πόλης, επί της 26ης Οκτωβρίου 19, τηλ.2310.514029

Μη φοβάσαι τα δρακόσπιτα

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Πολλοί συνηθίζουν να τους αποκαλούν και «Δρακόσπιτα» ή «άντρο των δερβισάδων». Οι κήποι του Πασά ανήκουν στα παράξενα κομβικά μνημεία της Θεσσαλονίκης με την μυστικιστική ατμόσφαιρα και αποτελούν έναν από τους αστικούς της μύθους.

Πρόκειται για ένα καταπράσινο πάρκο που το συναντάς ανεβαίνοντας ευθεία πάνω από την πλατεία Συντριβανίου, στην Άνω Πόλη, δίπλα από τα κάστρα. Είναι μια περιφραγμένη έκταση που βρίσκεται έξω από τα ανατολικά τείχη της πόλης ακριβώς πίσω από το νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος».

Η περιοχή έξω από τα ανατολικά τείχη, που περιλαμβάνει το αγίασμα του Αγίου Παύλου, τα λατομεία και τον Κέδρινο λόφο είχε παραχωρηθεί στην εκκλησία, η οποία το 1875 εκχώρησε τα δικαιώματα στην Φιλόπτωχο Αδελφότητα με την υποχρέωση να αναλάβει την ίδρυση και την συντήρηση νεκροταφείων. Στα 1901 η περιοχή που ορίζεται από το αγίασμα του Αγ. Παύλου και την Ευαγγελίστρια καταλαμβάνεται από την Νομαρχία, που εκεί κτίζει το Νοσοκομείο Χαμιδιέ, αργότερα Ξένων, αργότερα Δημοτικό και μετά την Απελευθέρωση και μέχρι σήμερα Άγιος Δημήτριος. Στην ιδιοκτησία του νοσοκομείου ανήκουν σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκουμε εκεί οι κήποι και εκεί αναγράφεται και η ημερομηνία 1904. 

Άρα η μόνη ιστορική εξήγηση της ύπαρξής τους είναι ότι κτίστηκαν για να κοσμήσουν το πίσω μέρος του Νοσοκομείου. Η έκταση που καταλαμβάνουν είναι περίπου 1.000 τ.μ. Κανένα ιστορικό στοιχείο δεν υπάρχει που να συνδέει αυτούς τους κήπους με κάποιον Πασά και η ονομασία μάλλον αποτελεί επινόηση των κατοίκων που ίσως να προέκυψε από τις ιστορίες που λένε πως το μέρος αυτό ήταν το ησυχαστήριο του Σεϊφουλάχ Πασά (Η Βίλλα Μορδόχ (Βασιλίσσης Όλγας 162), έργο του αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη, χτίστηκε επίσης το 1905 σαν κατοικία του Τούρκου μεράρχου Σεϊφουλάχ Πασά).

Τα κτίσματα που βρίσκονται στους κήπους αποτελούν δείγμα της λεγόμενης φανταστικής αρχιτεκτονικής. Ο όρος χρησιμοποιείται για τα κτίσματα με πλήρη ελευθερία στη σύνθεση και τον συνδυασμό των υλικών και η κατασκευή τους αποδίδεται σε ανώνυμους τεχνίτες που χαρακτηρίζονται από μια ποιητική διάθεση με παντελή έλλειψη πρακτικότητας στις κατασκευές τους. Ο όρος δεν είναι πάντα αποδεκτός από την Ιστορία της Αρχιτεκτονικής και δεν έχει σαφή όρια και συνήθως την τεχνική αυτή την κατατάσσουν στη λαϊκή αρχιτεκτονική.

Στην φανταστική αρχιτεκτονική τοποθετούνται και τα έργα του Γκαουντί στην Βαρκελώνη. Στους Κήπους του Πασά σώζονται σήμερα ένα συντριβάνι και γύρω από αυτό μια σήραγγα, μια στέρνα για την συγκέντρωση του νερού, μια χαμηλή πύλη που οδηγεί σε ένα υπόγειο χώρο και ένα υπερυψωμένο καθιστικό. Όλα τα κτίσματα είναι μικρού μεγέθους με δρομάκι και σκάλες σε διαφορετικά επίπεδα.

Η κατασκευή βασίζεται σε σιδηροδοκούς και σιδερόβεργες όπου πάνω τους στηρίζονται ακατέργαστη πέτρα στα χαμηλά σημεία και τούβλα στα ψηλότερα. Σε ορισμένα τούβλα διακρίνεται η φίρμα της κεραμοποιίας Fratelli Allatini. Σημαντική θέση στη σύνθεση φαίνεται πως είχε το νερό. Υποθέτουμε από τις εγκαταστάσεις πως το νερό ελεγχόταν, έπεφτε με ορμή, σχημάτιζε ρυάκια ή λίμναζε στη στέρνα. Η κατασκευή θυμίζει λίγο απομίμηση απολιθωμένου δάσους.

Η φθορά των κήπων είναι πολύ μεγάλη σε βαθμό που να αλλοιώνει το αρχικό σχέδιο. Το 1922-3 μετά την μικρασιατική καταστροφή αλλά και λίγο αργότερα με την ανταλλαγή των πληθυσμών πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην Άνω Πόλη. Τα τούβλα και οι πέτρες του μνημείου λεηλατήθηκαν για να χρησιμοποιηθούν σαν οικοδομικά υλικά για να επεκτείνουν και να επιδιορθώσουν τα σπίτια των Τούρκων που είχαν αποχωρήσει.

Λένε μάλιστα ότι οι πέτρες με τις οποίες κατασκευάστηκε ήταν όλες πέτρες χτυπημένες από κεραυνό. Το μέρος αυτό θεωρείται ενεργειακός τόπος, ενώ οι οπαδοί της ιερής γεωγραφίας το θεωρούν κομβικό γεωμαγνητικό σημείο. Λέγεται ότι κατά την διάρκεια των αποκρυφιστικών τελετών γινόντουσαν ανθρωποθυσίες.

Ένα είναι σίγουρο. Είναι ένας από τους μυστηριακούς τόπους της Θεσσαλονίκης και σε πολλούς άγνωστος. Αλλά και ένα καταπράσινο πάρκο από τα λίγα που διαθέτει η πόλη.

Ένα καφέ που θα μπει μέσα στην καρδιά σας

Όταν πρωτοπέρασα την πόρτα του I Heart, ένιωσα σα να έμπαινα στο σπίτι ενός φίλου. Και τότε δεν υπήρχαν πολλά στα οποία αισθανόσουν έτσι. Ο αμερικάνος ιδιοκτήτης του, έφερε μέσα στο μαγαζί την ατμόσφαιρα από εκείνα τα cosy σπίτια που συναντάς στα αμερικάνικα προάστια και εδώ στην Ελλάδα τα βλέπουμε μόνο στο σινεμά. Καναπέδες, μπερζέρες, γωνιές ασύμφωνες αποφεύγοντας το ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, βιβλιοθήκες, ξύλο και μεταλλικά έπιπλα του 60, και ένα πατάρι από το οποίο δεν θες να φύγεις. Τίποτα δεν είναι τυποποιημένο στο I Heart, ούτε καν τα φλυτζάνια που σου σερβίρουν τον μυρωδάτο καφέ, τσάι μαζί με φρεσκοψημένα μάφιν, λαχταριστά ολόφρεσκα σάντουιτς, ζεστά αφράτα cinnamon rolls, χυμούς και επιδόρπια γιαουρτιού. Από το 9 το πρωί, έτοιμο να σε δεχτεί για ένα από τα πιο ευχάριστα πρωινά που μπορείς να απολαύσεις στην πόλη. Επίσης ήταν το πρώτο καφέ που απαγόρευε δια ροπάλου το τσιγάρο από την πρώτη στιγμή που άνοιξε (πολιτισμός). Η έκπληξη που αισθάνεσαι σαν μπαίνεις μέσα και αναπνεύσεις τον international αέρα του, δεν σταματάει εδώ. Θα σου κάνουν εντύπωση ι παρέες από νεαρά παιδιά με λαπ τοπ και σημειώσεις που διαβάζουν για την εξεταστική τους ή κάνουν τις ομαδικές εργασίες τους. Κι αυτό είναι είναι η συνηθισμένη καθημερινή εικόνα. Η σπιτίσια ζεστασιά που έχει καταφέρει να κάνει σήμα κατατεθέν το κατάστημα είναι πραγματικά μοναδική. Κλείνει τις πόρτες του στις 11 το βράδυ, για παρτάρισμα θα πάτε αλλού. Το I heart διεκδικεί το κομμάτι της καρδιάς σας που νοσταλγεί το πατρικό σας σπίτι και τη φροντίδα της μαμάς.

*Επισκόπου Νικολάου 7, Ροτόντα, Τηλ. 2310 207778

Μάθε και για άλλες ωραίες ιστορίες της πόλης εδώ    

Διαβάστε τα υπόλοιπα εστιατόρια που ξεχωρίσαμε στην πόλη εδώ