Εικόνες: Μια γνωριμία με το αρχείο του Γ. Θ. Βαφόπουλου

Είναι αλήθεια πως στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό το ενδιαφέρον για την αναβίωση σπιτιών και αρχείου σημαντικών προσωπικοτήτων ήταν περιορισμένο.

Ένας παράγοντας που πολλές φορές στάθηκε εμπόδιο ήταν η γραφειοκρατία, οι διαμάχες για τα κληρονομικά, οι αργές διαδικασίες του Ελληνικού κράτους και του Υπουργείου Πολιτισμού ως προς την διαχείριση μιας τέτοιας κληρονομιάς.

Η αρχαία και βυζαντινή μας ιστορία είχε πάντα ένα ειδικό βάρος που έθετε όλα τα άλλα στο περιθώριο. Σήμερα που η μουσειολογία είναι από μόνη της μια επιστήμη, έχει αναγάγει τους χώρους, τα κτήρια, τον τρόπο παρουσίασης των εκθεμάτων σε σημαντικό λόγο προσέλκυσης τουριστών.

Το σπίτι της Άννα Φρανκ μπήκε στην λίστα με τα σημαντικότερα μουσεία του Άμστερνταμ, στην Βιέννη που διαθέτει από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες πινακοθήκες οι τουρίστες δεν θα χάσουν την ευκαιρία να επισκεφθούν το σπίτι του Φρόιντ. Για την πόλη του Μεξικό το σπίτι της Φρίντα είναι το απόλυτο must see. Στην Θεσσαλονίκη μια τέτοια δυνατότητα που αξίζει να αναδειχθεί μας την δίνει το Βαφοπούλειο Πνευματικό κέντρο που κλείνει φέτος 40 χρόνια από την ίδρυση του.

Στους χώρους του έχουμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με το αρχείο, τις βιβλιοθήκες και τα προσωπικά αντικείμενα δύο πολύ σημαντικών για την πόλη προσωπικοτήτων.

Του Γιώργου Βαφόπουλου και του Γιώργου Ιωάννου.

Η Ξανθή Βαφοπούλου, κόρη του αδελφού του Κωνσταντίνου, κληρονόμησε από την οικογένεια ένα μεγάλο μέρος αρχειακού υλικού (εγγράφων, φωτογραφιών κ.α.), κοσμημάτων, επίπλων και άλλων σημαντικών οικογενειακών κειμηλίων, τα οποία και παραχώρησε ως δωρεά στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο.

Με την συμβολή της αυτή δημιουργήθηκε ένας εντυπωσιακός εκθεσιακός χώρος που εκτός από το γραφείο, την ιδιωτική συλλογή έργων τέχνης και αρχειακά τεκμήρια του λογοτεχνικού κύκλου του Γ. Βαφόπουλου περιλαμβάνει και γωνιές με έπιπλα της πατρικής οικογενείας που διασώθηκαν, δίνοντας έτσι στον επισκέπτη τη δυνατότητα να αναπαραστήσει σκηνές της ζωής, της επαγγελματικής πορείας και της καθημερινότητας των μελών της.

Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό στους τοίχους και τις προθήκες παρουσιάζει την προσωπική και οικογενειακή ιστορία του Γ. Βαφόπουλου, το οικογενειακό δέντρο, τις σχέσεις, τις κοσμικές και τις καθημερινές οικογενειακές στιγμές αλλά και τις επαφές του λογοτέχνη με τους ομότεχνούς του και την συμβολή του πνευματική ζωή της εποχής του.

Επιστολές, κοσμήματα, είδη ρουχισμού, καπέλα, μεταξωτά μαντίλια, παιχνίδια και αντικείμενα ψυχαγωγίας μιας αστικής οικογένειας της δεκαετίας του 1950, πληροφορίες για την προσωπική ζωή, πορτραίτα και φωτογραφίες των δύο συζύγων του Βαφόπουλου, βιβλία με προσωπικές αφιερώσεις γνωστών λογοτεχνών, φωτογραφίες και επιστολές με ανθρώπους της διανόησης συμπληρώνουν την εντυπωσιακή αυτή έκθεση.

Παράλληλα στον 6ο όροφο του κτηρίου, κάτι που ίσως ελάχιστοι γνωρίζουν βρίσκεται και είναι προσβάσιμο το αρχείο του Γιώργου Ιωάννου δωρεά της αδελφής του Δήμητρας και του γαμπρού του Μιχάλη Μυλαράκη. Ο χώρος διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναβιώσει το σπίτι του Ιωάννου στην Αθήνα, όπου έζησε και διέμενε μέχρι τον πρόωρο θάνατό του.

Για την Θεσσαλονίκη ο Γ. Βαφόπουλος και ο Γ. Ιωάννου με το έργο τους αποτελούν ανεκτίμητο πνευματικό κεφάλαιο. Στα δύο αυτά σημαντικά αρχεία προστίθεται και αυτό του δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκου Μπακόλα ως πρόσφατη δωρεά μαζί με τη βιβλιοθήκη του.

Με την ελπίδα το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο να συνεχίζει για πολλά χρόνια ακόμα να γιορτάζει επετείους έχοντας την ανάλογη βοήθεια και στήριξη να συνεχίζει την αποστολή του και το σπουδαίο έργο της διάσωσης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς που κατέχει και της εποικοδομητικής προβολής και μετάδοσής της στις επόμενες γενιές.

*Ευχαριστούμε θερμά την Αθανασία Μπουντίδου για την ξενάγηση και τις πληροφορίες.