Εικόνες-Βίντεο: Συνεχίζεται η κατεδάφιση της «Αλυσίδας» στη Χαριλάου

Εργασίες κατεδάφισης βρίσκονται σε εξέλιξη από το πρωί της Τρίτης 5/8 στο παλιό κτίριο της «Αλυσίδας» στην περιοχή της Χαριλάου.

Το κτίριο καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, μεταξύ των οδών Παπαναστασίου, Αλ. Σταύρου, Κορίνθου και Αντ. Δανιόλου.

Στέκει εγκαταλελειμμένο εδώ και δεκαετίες, ένα ακόμα δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής που σήμερα ρημάζει αναξιοποίητο.

Η ιστορία του εργοταξίου

Η εταιρεία υποδημάτων «Αλυσίδα» ιδρύθηκε το 1934 στη Θεσσαλονίκη από μια ομάδα επτά βιοτεχνών που ειδικεύονταν στα παπούτσια, ονόματι Σωτήριος Στυλιανού, Περικλής Χαλκιάς, Φώτης, Παναγιώτης Δεληγκάρης, Σταύρος Νόλκας και Ευάγγελος Βασδέκης.

Ξεκίνησαν ως Ομόρρυθμη Εταιρεία με την επωνυμία «Ηνωμένα Εργοστάσια Καουτσούκ Ο.Ε.», παράγοντας κυρίως παπούτσια ευρείας κατανάλωσης και μπότες από καουτσούκ. Το εργοστάσιο εγκαταστάθηκε το 1935 στην οδό Παπαναστασίου (τότε Λεωφόρο Αθηνών).

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η μονάδα επιτάχθηκε, αλλά επαναλειτούργησε το 1945 με αυξημένη παραγωγή, απασχολώντας 300 εργαζόμενους. Από τη δεκαετία του 1950, η εταιρεία γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, φτάνοντας τους 750 εργαζόμενους. Το 1960 απέκτησε την αθηναϊκή εταιρεία ΕΛ.ΒΙ.ΕΛΑ, η οποία παρήγαγε τα γνωστά παπούτσια «ελβιέλες», αθλητικά παπούτσια που έγιναν δημοφιλή τη δεκαετία του ’60 και του ’70.

Στη δεκαετία του ‘70, η «Αλυσίδα» εισήγαγε τα γαλλικά παπούτσια Sportex, αντικαθιστώντας σταδιακά τις ελβιέλες, που σταμάτησαν να παράγονται το 1974. Το 1980, η εταιρεία μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία και μετεγκαταστάθηκε σε νέες εγκαταστάσεις στη Θέρμη. Παρήγαγε επαγγελματικά, παιδικά και αθλητικά παπούτσια, χρησιμοποιώντας αρχικά μεταχειρισμένα ελαστικά ως πρώτη ύλη.

Η «Αλυσίδα» συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1998, αφήνοντας το αποτύπωμά της στην ιστορία της ελληνικής βιομηχανίας υποδημάτων.

Όσον αφορά το συγκρότημα, αφού έχασε το βιομηχανικό του χαρακτήρα, φιλοξένησε σε ένα μέρος του μαγαζιά νυχτερινής διασκέδασης, που και αυτά πλέον έχουν κλείσει.

Πλέον ήταν τελείως ερειπωμένο, με τους κατοίκους να καταγγέλλουν ότι αποτελεί εστία μόλυνσης και μικροεγκληματικότητας. Κατά καιρούς τμήματά του έχουν πάρει φωτιά από άστεγους ή τοξικοεξαρτημένους που προσπαθούσαν να βρουν καταφύγιο στους εγκαταλελειμμένους χώρους, ενώ περίοικοι έχουν αναφέρει ότι έχει χρησιμοποιηθεί και σαν «αποθήκη» κλοπιμαίων.

Τέλη του 2023, μέρος του ακινήτου από την πλευρά της Αλ. Σταύρου περιορίστηκε με λαμαρίνες λόγω επικινδυνότητας, με κάποιες παλιές αφίσες λαϊκών τραγουδιστών να απομακρύνονται, στερώντας από το κτίριο το τελευταίο ενθύμιο του παρελθόντος του.

Η ρυμοτομική «διόρθωση» και το πιθανό μέλλον του οικοπέδου που δημιουργείται

Υπενθυμίζεται ότι η σημερινή, μεγάλης έκτασης κατεδάφιση έρχεται μετά από μικρότερες που έλαβαν χώρα τον περασμένο Ιανουάριο και τον περασμένο Μάιο. Σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Θεσσαλονίκης, Δήμητρα Αγκαθίδου, εκείνες οι παρεμβάσεις αφορούσαν κάποια παραπήγματα-βοηθητικά κτίρια, που «θυσιάστηκαν» λόγω ρυμοτομικού σχεδίου.

«Το ρυμοτομικό σχέδιο που θα εφαρμοστεί στο σημείο προέβλεπε την προσκύρωση προς τους ιδιοκτήτες κάποιων τετραγωνικών μέτρων από το οικόπεδο. Εκεί υπήρχαν κάποια παραπήγματα του παλιού εργοστασίου, τα οποία είναι σε αυτό το τμήμα του οικοπέδου και αυτά είναι που θα κατεδαφιστούν. Για την πράξη προσκύρωσης έχει ληφθεί απόφαση από το δημοτικό συμβούλιο και ο Δήμος αποζημιώθηκε», είχε δηλώσει η κ. Αγκαθίδου σε προηγούμενα ρεπορτάζ της Parallaxi.

Η προσκύρωση οικοπέδου είναι η διοικητική πράξη που συνίσταται στην αφαίρεση ιδιοκτησίας από τον ιδιοκτήτη της και την απονομή της στον ιδιοκτήτη άλλου όμορου οικοπέδου, με σκοπό τη δημιουργία άρτιων και οικοδομήσιμων οικοπέδων. Η κ. Αγκαθίδου εξηγεί: «Όλο το οικοδομικό τετράγωνο όπου βρισκόταν η «Αλυσίδα» ήταν κάποτε ιδιωτικό. Πλέον, ένα μέρος του, μεγέθους πάνω από 1 στρέμμα, είναι χαρακτηρισμένο ως χώρος πρασίνου. Είναι στα σχέδιά μας να βρούμε τα χρήματα, να το απαλλοτριώσουμε και να γίνει χώρος πρασίνου μαζί με έναν μικρό πεζόδρομο. Το υπόλοιπο, όμως, που έχει αγοραστεί εδώ και χρόνια από ιδιοκτήτες, ίσως θελήσουν κάποια στιγμή να το αξιοποιήσουν. » Σ’ αυτό, λοιπόν, υπήρχε ένα κομμάτι που όταν γινόταν το ρυμοτομικό σχέδιο είπαν “Αυτό είναι πράσινο, αυτό είναι ιδιοκτησίες κτλ.”, και ένα κομμάτι που χαρακτηρίζονταν σαν κοινόχρηστο έπρεπε να προσκυρωθεί».

Να σημειωθεί ότι το συγκρότημα του πρώην εργοστασίου δεν είχε χαρακτηριστεί διατηρητέο, ενώ υπάρχει από το 1995 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που ανοίγει το δρόμο για την ανοικοδόμησή του.

Το ένα οικόπεδο από αυτά που προκύπτουν μετά την κατεδάφιση είναι ιδιοκτησίας της τράπεζας Eurobank και μένει να φανεί ποια θα είναι τα σχέδια αξιοποίησής του, πιθανότατα με την ανέγερση κτιρίων.

Οι τρέχουσες εργασίες κατεδάφισης αναμένεται να ολοκληρωθούν την ερχόμενη Παρασκευή, 8 Αυγούστου.