Οι επίμονοι κηπουροί της πόλης

του Γιώργου Αγγελόπουλου

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Κάποιοι συμπολίτες μας εργάζονται συστηματικά, σε πείσμα της λογικής του «τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει», με θέληση ενάντια στην αργή δολοφονία που όλοι μας υπαγόμαστε εδώ και 3 χρόνια, χωρίς να περιμένουν να αναθέσουν σε άλλους τη «σωτηρία» τους. Δεν εργάζονται ως αφ΄ υψηλού φιλάνθρωποι «για το καλό των αναξιοπαθούντων». Εργάζονται με τις δικές τους δυνάμεις και με τα δικά τους προβλήματα. Δεν ρωτούν «για ποιον χτυπάει η καμπάνα» γιατί ξέρουν ότι η καμπάνα έχει χτυπήσει για όλους μας. H πόλη βιώνει πλέον τη συνεχή ανάπτυξη των αποτελεσμάτων των επίμονων κηπουρών της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας: τη λειτουργία του συνεταιριστικού Super Market της Βίος-Coop στη Θεσσαλονίκη, τη λειτουργία του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης στη Θέρμη, τις νέες συντονισμένες δράσεις του Ανοιχτού Δικτύου διάθεσης προϊόντων της Θεσσαλονίκης. Οι πρωτοβουλίες αυτές δίνουν νέες διαστάσεις στο έργο ήδη υπαρκτών επιτυχημένων ομάδων όπως ο ΑΛΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ, το Κοινωνικό Ιατρείο Θεσσαλονίκης, η «συντροφιά» στο Μικρόπολις, το ΣΠΑΜΕ, η ΠΕΡΚΑ., η ΒΙΟΜΕ και πλήθος άλλων τοπικών πρωτοβουλιών στις γειτονιές και τα προάστια της πόλης.

Το supermarket του Κοινωνικού Καταναλωτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλονίκης ΒίοςCoop, που ανοίγει σε λίγες μέρες, βρίσκεται στην οδό Κων. Καραμανλή 42 στο ύψος του Ευκλείδη. Η θέση του επιτρέπει εύκολη πρόσβαση από το κέντρο, από τα ανατολικά αλλά και από την περιφερειακή (μέσω της Κατσιμίδη). Σκοπός του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα supermarket είναι η διάθεση ποιοτικών αλλά και φτηνών προϊόντων, όσο το δυνατόν περισσότερο προερχόμενα από συνεταιρισμούς αγροτών παρακάμπτοντας τους μεσάζοντες. H όλη δομή λειτουργίας του συνεταιρισμού εφαρμόζει τις συνεταιριστικές αξίες και αρχές με πρώτη την αρχή «ένα πρόσωπο-μια ψήφος» στη Γενική Συνέλευση, ανεξάρτητα από τις μερίδες που κατέχει το μέλος. Υπολογίζεται ότι όσοι αγοράζουν από το supermarket θα έχουν ένα μέσο ετήσιο όφελος 20% σε σχέση με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς.

Το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θέρμης παρέχει δωρεάν πρωτοβάθμια φροντίδα σε ανασφάλιστους. Είναι ένα εγχείρημα πολιτών που, ακολουθώντας τα βήματα του πετυχημένου παραδείγματος του Κοινωνικού Ιατρείου Θεσσαλονίκης, λειτουργεί ως αυτόνομη συλλογικότητα και πρεσβεύει την αλληλεγγύη και την αυτοοργάνωση. Εξυπηρετεί παθολογικά, παιδιατρικά, ορθοπεδικά και ΟΡΛ περιστατικά στους δικούς του χώρους και παράλληλα στηρίζεται σε ένα εξωτερικό δίκτυο αλληλέγγυων γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων. Το ιατρείο στεγάζεται σε χώρους που παραχώρησε ο Δήμος Θέρμης και είναι προσβάσιμο με τις γραμμές 67 και 67Α του ΟΑΣΘ. Όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι εθελοντές. Το ιατρείο, όπως επισημαίνει στη διακήρυξη αρχών του, δεν επιδιώκει να υποκαταστήσει το κράτος. Τουναντίον, επιδιώκει τον περιορισμό των συνεπειών της πολιτικής επιλογής καταστροφής της δημόσιας υγείας, την ανάδειξη του ελλείμματος στην υγεία των ανασφάλιστων και των αποκλεισμένων του εθνικού συστήματος και την άσκηση πίεσης προς την πολιτεία ώστε να αναλάβει τη συνταγματικά ορισμένη υποχρέωση της για παροχή υγειονομικής περίθαλψης.

Το Ανοιχτό Δίκτυο για την Απευθείας Διάθεση Προϊόντων  ιδρύθηκε από συλλογικότητες της Θεσσαλονίκης, παραγωγούς και ομάδες παραγωγών που ενεργοποιούνται στην απευθείας διάθεση προϊόντων. Επιδιώκει τη διαμόρφωση μίας δίκαιης τιμής προϊόντων μέσω της συνεργασίας καταναλωτών – παραγωγών ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπρεπής διαβίωση όλων μας. Υιοθετώντας μια συμφωνία αρχών τα μέλη του οργανώθηκαν αμεσοδημοκρατικά στην κατεύθυνση ενίσχυσης της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Η τεχνογνωσία που έχει συσσωρευτεί και η συνεχής ενίσχυση του Δικτύου με νέες συλλογικότητες επιτρέπει πλέον τη διακίνηση ποιοτικών – ασφαλών προϊόντων δίνοντας προτεραιότητα στην τοπική παραγωγή. Το ζήτημα της τοπικότητας αποκτά ιδιαίτερες διαστάσεις στα πλαίσια της κρίσης καθώς λειτουργεί στην κατεύθυνση της αυτάρκειας και της διατροφικής κυριαρχίας. Την έκφραση αυτής της οργανωτικής ανάπτυξης βιώνουν πλέον οι πολίτες που συμμετέχουν στις «αγορές χωρίς μεσάζοντες» που λειτουργούν σε πολλές γειτονιές, συνοικίες και προάστια.

Το supermarket της Βίος-Coop, το κοινωνικό ιατρείο της Θέρμης, το Ανοιχτό Δίκτυο καθώς και όλες οι πρωτοβουλίες κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που έχουν από χρόνια ριζώσει στην πόλη αποδεικνύουν καθημερινά ότι ένας άλλος κόσμος είναι όχι μόνον εφικτός και αναγκαίος, αλλά και επιτυχημένα υπαρκτός. Απορίας άξιο το γεγονός ότι η πολιτεία, παρά τις πολλές εξαγγελίες της για θεσμικά πλαίσια στο χώρο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, επιλέγει πλέον μια στάση αναντίστοιχη της βούλησης και των αναγκών της κοινωνίας. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ιστορικός για να γνωρίζει τα αποτελέσματα της καταστολής. Οι προσπάθειες εκφοβισμού των κοινωνικών ιατρείων και οι διώξεις σε συμμετέχοντες στις «αγορές χωρίς μεσάζοντες» δεν λύνουν κανένα πρόβλημα εκτός ίσως από αυτό της αλλαγής, στις επερχόμενες εκλογές των Ο.Τ.Α., όσων δημοτικών αρχόντων είναι κατώτεροι των περιστάσεων. Σε κάθε περίπτωση, η επίκληση της νομιμότητας από αυτούς που, παρά τις εξαγγελίες τους, επιλέγουν να μην νομοθετούν συνιστά μια κραυγαλέα αντίφαση. Εκτός αν η έννοια της λιτότητας αφορά και τα στοιχειώδη του δημοκρατικού πολιτεύματος…