Η γυναίκα που «ζωντανεύει» στιγμές από τη Θεσσαλονίκη μιας άλλης εποχής

*κεντρική εικόνα άρθρου: αρχείο του Christopher Railey – Οδός Τσιμισκή πριν τη διασταύρωση με οδό Κομνηνών και στα δεξιά μας θα βλέπαμε το κατάστημα Αφοι Λαμπρόπουλοι.

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Αυτή είναι η αίσθηση που σου μένει όσο περιηγείσαι στη σελίδα «Liza’s Photographic Archive of Greece – Φωτογραφικά άλμπουμ της Ελλάδας» στο Facebook.

Μια σελίδα που μας «ταξιδεύει» με νοσταλγικό, αλλά και πληροφοριακό τρόπο, σε μέρη και τόπους της χώρας μας, όπως δεν τα έχουμε ξαναδεί.

Θα περίμενε κανείς ότι πίσω από μια σελίδα με χιλιάδες φωτογραφίες -κάποιες εξ’ αυτών ιστορικά κειμήλια- και με περισσότερους από 30.000 ακόλουθους, θα κρύβονταν ένα ολόκληρο επιτελείο ανθρώπων που θα αναζητούσε φωτογραφίες και ιστορικά στοιχεία γύρω από αυτές.

Και όμως. Πίσω από αυτή τη σελίδα κρύβεται μια συνταξιούχος (πλέον) γυναίκα, η κυρία Λίζα Κουτσαπλή, η οποία τα τελευταία της χρόνια έχει κάνει καθημερινότητά της το χόμπι της να αναζητά και να μας παρουσιάζει φωτογραφίες από το παρελθόν και να καταφέρνει να μας καταπλήξει.

Όλα αυτά τα χρόνια έχει καταφέρει να ανακαλύψει περίπου 30.000 φωτογραφίες και εξομολογείται στην parallaxi όλες τις άγνωστες πτυχές πίσω από τη σελίδα που μας ομορφαίνει καθημερινά το timeline μας.

«Η ιδέα ξεκίνησε όταν ο καθηγητής του συζύγου μου, ο κ. Γιώργος Μπακούρος, μου έδειξε τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες που τράβηξε την δεκαετία του 1960. Η χαρά μου ήταν απερίγραπτη. Μετά το θάνατό του, μου εδόθησαν. Οι πιο πολλές ήταν από την Αθήνα, περίπου 2100, τις οποίες δώρισα.

Πριν 10 χρόνια ξεκίνησε να αναρτώ φωτογραφίες σε σελίδα του Facebook. Άρχισα να ψάχνω στο διαδίκτυο, σε διάφορες ιστοσελίδες Πανεπιστημίων, δημοπρασιών, μουσείων, κτλ. Επίσης, όποτε μπορώ αγοράζω βιβλία-λευκώματα από παλιά βιβλιοπωλεία ή περίπτερα.

Μια φίλη που έβλεπε τις δημοσιεύσεις μου, με παρότρυνε να κάνω τη δική μου σελίδα την οποία και δημιούργησα.

Από όλη μου την έρευνα όλα αυτά τα χρόνια έχω ανακαλύψει περίπου 30.000 φωτογραφίες, τις οποίες αποθηκεύω καθώς και τις σελίδες από όπου τις βρίσκω. Αυτό είναι μια χρονοβόρα διαδικασία.

Είμαι συνταξιούχος και αυτό που κάνω είναι χόμπι. Χαίρομαι που ανακαλύπτω και μοιράζομαι τις φωτογραφίες. Είναι πολύς ο χρόνος που διαθέτω για την έρευνα αυτή.

Εκεί που ψάχνω για μια σελίδα καταλήγω σε μια άλλη. Όταν ανακαλύψω ένα αρχείο φωτογραφιών μπορεί να μου πάρει μέχρι και τρεις ημέρες για να τις τακτοποιήσω, δηλαδή να τις “καθαρίσω” με ειδικό πρόγραμμα από τυχόν γραμμές, στίγματα, κτλ. Όπου χρειάζεται προσθέτω και υδατόσημο με το όνομα του φωτογράφου. Δεν είναι δικές μου άλλωστε οι φωτογραφίες».

Εστιάζοντας στις φωτογραφίες της παλιάς Θεσσαλονίκης διακρίνουμε στα σχόλια των ακόλουθων της σελίδας μια νοσταλγία για την εικόνα της πόλης στο παρελθόν, ιδιαίτερα από εκείνους που την είχαν ζήσει εκείνες τις ημέρες.

Η κυρία Κουτσαπλή σημειώνει σχετικά με το παραπάνω:

«Ναι, από τα σχόλια που μου κάνουν διακρίνω και εγώ ένα αίσθημα νοσταλγικό για εκείνες τις εποχές. Σα να αναβιώνουν ευχάριστες αναμνήσεις σε όσους βλέπουν τις φωτογραφίες. Πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν την παλιά τους γειτονιά, συγκινούνται και νοσταλγούν.

Συγκρίνουν τις πόλεις ή τα χωριά τους με τη σημερινή κατάσταση. Πολλοί νοσταλγούν το παρελθόν, αλλά υπάρχουν φυσικά και εκείνοι που προτιμούν το σήμερα».

Πολλές φορές οι ακόλουθοι της σελίδας αποδεικνύονται «σύμμαχοι» στην όλη προσπάθεια της κυρίας Κουτσαπλή προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια.

«Τυχαίνει σε κάποιες φωτογραφίες να μην γνωρίζω την ακριβή τοποθεσία. Με έχουν βοηθήσει όμως πολλές φορές οι ακόλουθοι της σελίδας στην ταυτοποίησή τους. Επίσης, μου έχουν δώσει υλικό από το προσωπικό τους αρχείο».

Ένα μεγάλο μέρος της συλλογής της κυρίας Κουτσαπλή καταλαμβάνουν και οι εικόνες από την παλιά Θεσσαλονίκη.

«Από τη Θεσσαλονίκη έχω φωτογραφίες από το 1900 και μετά. Συγκρίνοντας την πόλη του τότε με το σήμερα έχει μεγάλη διαφορά. Δεν γνωρίζω όμως πολλά για την πόλη, καθώς μένω στην Αθήνα».

Ένα μεγάλο κομμάτι των δημοσιευμένων φωτογραφιών της σελίδας είναι από το πλούσιο αρχείο του Christopher Railey.

Ενός ανθρώπου που μέσα από τις φωτογραφίες και τα βίντεο που είχε στην κατοχή του «ζωντανεύει» μέρη και ιστορίες από μια… άλλη Ελλάδα.

Αφορμή γι’ αυτό στάθηκε το ταξίδι που έκανε ο παππούς του James Zackzanis και ο πατέρας του Κωνσταντίνος στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1950.

Όπως σημειώνει η κυρία Κουτσαπλή, οι φωτογραφίες του Christopher Railey, δυστυχώς δεν έχουν έξτρα πληροφορίες και όσες δίνονται μέσω της σελίδας γίνονται με τη βοήθεια ενός διαχειριστή.