Κάτοικοι: Να μη γίνει τσιμέντο το οικόπεδο στα Τροχιοδρομικά

Ελεύθερους χώρους πρασίνου και άθλησης αναζητούν οι κάτοικοι σε πολλές γειτονιές της Θεσσαλονίκης, σε μια πόλη όπου κυριαρχεί το τσιμέντο της ελληνικής αστικής δόμησης και η οποία διαθέτει, αναλογικά, από τα μικρότερα ποσοστά πρασίνου ανά κάτοικο στην Ευρώπη. Πρωτοβουλίες κατοίκων σε πολλές περιοχές της πόλης αναλαμβάνουν δράση και αναζητούν λύσεις διεκδικώντας, και κινηματικά, κοινόχρηστους χώρους, ακόμα και για τη δημιουργία σχολείων.

Αυτή την Κυριακή στις 11 το πρωί, κάτοικοι της περιοχής Τροχιοδρομικών της Χαριλάου, θα πραγματοποιήσουν συγκέντρωση μπροστά από τον Υδατόπυργο, πίσω από την εκκλησία της Αγίας Κυριακής, σε μία προσπάθεια να ευαισθητοποιήσουν τη διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης, ώστε το τελευταίο ελεύθερο οικόπεδο της περιοχής να μη τσιμεντοποιηθεί μέσω αντιπαροχής.

Πρόκειται για ένα οικόπεδο 2 περίπου στρεμμάτων, στο Οικοδομικό Τετράγωνο Γ2, στη συμβολή των οδών Αρετούσης και Αλεξ. Θεοδοσιάδη, στην περιοχή Τροχιοδρομικών – Χαριλάου, το οποίο με την υπ΄αρ. 388/22.1.1998 απόφαση Γ.Γ. Περιφέρειας, είχε χαρακτηριστεί ως «χώρος αθλητικών εγκαταστάσεων». Ωστόσο ο δήμος Θεσσαλονίκης τον Ιούλιο του 2018, επικαλούμενος έλλειψη κονδυλίων για την απαλλοτρίωση, αποφάσισε να αποχαρακτηρίσει το οικόπεδο και να το επιστρέψει στους ιδιοκτήτες του, οι οποίοι, σύμφωνα με πληροφορίες, αναζητούν εργολάβο για την ανοικοδόμησή του. 

Η Σοφία Ντζούβαλη κάτοικος της περιοχής,τόνισε στην Parallaxi, ότι είναι ζωτικής σημασίας για τη γειτονιά να επιβιώσει το οικόπεδο ως χώρος άθλησης, ιδίως για τα παιδιά. «Δεν έχουμε καμία αθλητική εγκατάσταση στην περιοχή μας, ούτε κάποιο πάρκο. Είναι πολύ σημαντικό για μας, ο χώρο αυτός να αποδοθεί στην γειτονιά, γιατί θα βοηθήσει γενικότερα και δεν ζητάμε να γίνουν σπουδαίες επενδύσεις, αλλά ανοιχτές εγκαταστάσεις», τονίζει και αναφέρει ότι ο δήμος πρέπει να ακούσει τους κατοίκους και να δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον του.

«Έχουμε στείλει επιστολή σε όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης και τους καλούμε να ξαναδούν το θέμα του αποχαρακτηρισμού, να το επανεξετάσουν και να πάρουν την απόφαση ο δήμος να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση», τονίζει και η Ευαγγελία Στάμου, από την Πρωτοβουλία Κατοίκων Τροχιοδρομικών, επισημαίνοντας ότι «η διατήρηση του χαρακτηρισμού του οικοπέδου και η χρήση του ως χώρος άθλησης είναι πολεοδομικά και κοινωνικά αναγκαία». Αναφέρει δε πως μια μερίδα των κατοίκων της περιοχής τον Ιούλιο του 2021 κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης που αποχαρακτηρίζει το οικόπεδο.

Στο πλευρό των κατοίκων από την αρχή της εκδήλωσης της πρωτοβουλίας στα Τροχιοδρομικά, έχει σταθεί η δημοτική παράταξη «Η Πόλη Ανάποδα», αξιοποιώντας και την εμπειρίας της από την πετυχημένη «καμπάνια» για τη διάσωση του οικοπέδου στην Αλεξάνδρου Σταυρού, δίπλα στην Αλυσίδα, το οποίο ενώ προοριζόταν για νηπιαγωγείο, «κινδύνευσε», επίσης μέσω αποχαρακτηρισμού, να καταλήξει συγκρότημα πολυκατοικιών.

Όπως τόνισε στην Parallaxi, ο Θανάσης Μαρίνης, στέλεχος της «Πόλης Ανάποδα», ο δήμος Θεσσαλονίκης ακόμα δεν έχει δείξει ενδιαφέρον και δεν έχει κινητοποιηθεί και πως όλα θα εξαρτηθούν από την δυναμική που αναπτυχθεί, αλλά και από την στάση των άλλων δημοτικών παρατάξεων.

«Εμείς στεκόμαστε στο πλευρό των κατοίκων γιατί θεωρούμε ότι η πρόσβαση σε χώρους πρασίνου και άθλησης είναι κοινωνικό δικαίωμα», τονίζει και αναφέρει πως έχει ξεκινήσει η συλλογή υπογραφών στην περιοχή υπέρ της “διάσωσης” του χώρου, οι οποίες θα κατατεθούν στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης μαζί με σχετικό ψήφισμα.

Στην επιστολή τους προς το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης, οι κάτοικοι των Τροχιοδρομικών, μεταξύ άλλων τονίζουν τα εξής:

• Ζητάμε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Θεσσαλονίκης με βάση το άρθρο 5 του Καταστατικού, να θέσει το θέμα στην επόμενη συνεδρίασή του και να αναιρέσει την προηγούμενη προκλητική για τους κατοίκους απόφαση του. Ακόμα ζητάμε από όλες τις δημοτικές παρατάξεις να πάρουν καθαρή θέση πάνω στο ζήτημα.
• Ο Δήμος να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εύρεση της αναγκαίας χρηματοδότησης για χρήση του οικοπέδου ως χώρου αθλητικών εγκαταστάσεων.
• Καλούμε σε ενεργή συμμετοχή όλους τους κατοίκους της περιοχής και στο μάζεμα υπογραφών για στήριξη του αιτήματος μας αλλά και ως μέσο πίεσης προς την δημοτική αρχή.
• Διεκδικούμε να μην επιστραφεί σε ιδιώτες κανένας χώρος που προορίζεται για χώρο πρασίνου, άθλησης, σχολείου ή για οποιοδήποτε άλλη χρήση που καλύπτει τις ανάγκες των κατοίκων του δήμου Θεσσαλονίκης.

Ζέρβας: Οι ελεύθεροι χώροι είναι ανεπαρκείς σε έκταση

Το πρόβλημα της έλλειψης πρασίνου και ελευθέρων χώρων το αναγνωρίζει και ο ίδιος ο δήμος Θεσσαλονίκης. Στην επίσημη ιστοσελίδα του παραδέχεται ότι «το πράσινο στο Δήμο Θεσσαλονίκης χαρακτηρίζεται από χαμηλά ποσοστά σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα, και άνιση κατανομή στον αστικό ιστό της πόλης».

Ακόμα πιο προχωρημένη ήταν στο παρελθόν και η προσέγγιση του νυν δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα ο οποίος σε άρθρο του τον Μάρτιο του 2018 παρατηρεί ότι «σήμερα το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ) είναι μια πυκνοκατοικημένη περιοχή σε σύγκριση με το μέσο όρο πληθυσμιακής πυκνότητας των ευρωπαϊκών πόλεων. Ξεπερνάει σε έκταση τα 150 τ. χλμ. και συνεχίζει να απλώνεται. Οι κάτοικοί του είναι περίπου 1,2 εκ. Οι ελεύθεροι χώροι του όμως είναι ανεπαρκείς σε έκταση, κατακερματισμένοι και παρουσιάζουν άνιση και κακή κατανομή μέσα στον αστικό ιστό, με ελάχιστη και πολλές φορές παραμελημένη βλάστηση».

Επίσης στο άρθρο του ο Κ.Ζέρβας, αναφέρει πως «ο μέσος όρος πρασίνου του αστικού συγκροτήματος φτάνει περίπου στο 1,6 τ.μ. ανά κάτοικο, δηλαδή είναι έξι φορές μικρότερος από το κατώτερο διεθνώς παραδεκτό όριο, που είναι 10 τ.μ. ανά κάτοικο» ενώ εξηγεί ότι η αναλογία το 2,73% τ.μ. πρασίνου επιτυγχάνεται «αν συνυπολογισθεί και το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου». Επισημαίνει δε πως υπάρχουν περιοχές της πόλης, όπου αντιστοιχεί 0,76 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο!

ΤΕΕ/ΤΚΜ: Η έκταση των ελεύθερων και πράσινων χώρων μειώθηκε κατά 20%

Επίσης το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, σε σχετική μελέτη που έχει δημοσιεύσει το 2018, αναφέρεται πως «από το 1979 μέχρι σήμερα ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε κατά περίπου 40%, ενώ σύμφωνα με υπολογισμούς, η έκταση των ελεύθερων και πράσινων χώρων μειώθηκε κατά 20%.

Άρα ο μέσος όρος έφτασε περίπου στο 1,6 τ.μ. ανά κάτοικο, δηλαδή έξι φορές μικρότερος από το κατώτερο όριο. Και μάλιστα τη στιγμή που σύμφωνα με τις μελέτες πολεοδομικού προτύπου του Εθνικού Μετσόβιου, Πολυτεχνείου, με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες και τον πληθυσμό του, το Πολεοδομικό Συγκρότημα έπρεπε να έχει αναλογία 20 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο, δηλαδή 12 φορές μεγαλύτερη από τη σημερινή».

Επίσης, στην ίδια μελέτη τονίζεται πως η Θεσσαλονίκη “έχει ένα από τα μικρότερα ποσοστά πρασίνου από όλες τις Ευρωπαϊκές πόλεις ανά κάτοικο όταν στην Βιέννη είναι 20 τ.μ. ανά κάτοικο, στη Χάγη 27,7 τ.μ., στο Άμστερνταμ 27 τ.μ., στο Βερολίνο 13 τ.μ., στη Ρώμη 9 τ.μ., στο Παρίσι 8 τ.μ. και στην Ουάσιγκτον …50 τ.μ.!”

Κινητοποίηση κατοίκων και στο Κρυονέρι

Ανάλογα αιτήματα για τη διάσωση ενός οικοπέδου, στις παρυφές του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης, εγείρουν και κάτοικοι της Άνω Τούμπας, που υποστηρίζουν ότι δασικό οικόπεδο που από λάθος χαρτογράφησης ανήκει στο δήμο Θεσσαλονίκης, κινδυνεύει να καταλήξει εξαώροφη οικοδομή.

Όπως αναφέρουν, “στην περιοχή Κρυονέρι στην Άνω Τούμπα, στην κορυφή του ρέματος το οποίο διασχίζει τις περιοχές Πυλαίας και Χαρίλαου και εκτείνεται έως το παραλιακό μέτωπο, υπάρχει ένα κομμάτι του δάσους που αγγίζει το σχέδιο πόλης.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο μια σειρά παράνομων σπιτιών που χτίστηκαν στη δεκαετία του 60 συνεχίζει να ανήκει στην ΕΥΑΘ παγίων. Και ορθώς διότι τα σπίτια κρέμονται στις σαθρές παρυφές του ρέματος. Όπως όμως προκύπτει από πρόσφατη ενέργεια εργολάβου πρόκειται να ανεγερθεί εξαώροφη οικοδομή στο οικόπεδο ενός εξ αυτών των σπιτιών, το οποίο μάλιστα παρότι καταπατά το όριο του δάσους που όρισε το δασαρχείο και το οποίο επίσης είναι παρακείμενο της κοίτης του ρέματος, παρουσιάζεται σε χάρτες ως το οικοδομικό τετράγωνο Γ696.

Καθώς ξεκινήσαμε συλλογικά οι κάτοικοι Κρυονερίου να ψάχνουμε την άκρη του νήματος για να σταματήσουμε την ανέγερση της εξαώροφης οικοδομής, αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε λάθη και παραλείψεις από τους εμπλεκόμενους φορείς στο κομμάτι αυτό του περιαστικού δάσους και του ρέματος Κρυονερίου.

Όπως προκύπτει από χάρτες που έχουμε στην κατοχή μας, μέρος του ρέματος που θα έπρεπε να ανήκει στην ΕΥΑΘ παγίων, καθώς και το δάσος στο οποίο μάλιστα υπάρχει πυκνότατη βλάστηση, έχει αποχαρακτηριστεί από δάσος και ρέμα και έχει περιέλθει στην ιδιοκτησία του δήμου.

Μάλιστα καθώς φαίνεται ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου που βρίσκεται στο Ο.Τ Γ 696 κέρδισε δικαστήριο παρουσιάζοντας έγγραφα και τίτλους ιδιοκτησίας εντός των ορίων τους δάσους και του ρέματος. Σε χάρτες τους οποίους έχουμε, έχει χαρτογραφηθεί όλη η κοίτη του ρέματος από το ύψος αυτό του Κρυονερίου ως και το σημείο πάνω από την Γρ. Λαμπράκη.

Μόνο που έχει χαρτογραφηθεί ως δρόμος ο οποίος μάλιστα έχει ονομαστεί οδός Πολυγνώτου. Δρόμος ο οποίος είναι παρακείμενος της οδού Πολυγνώτου που ξεκινά από την Γρ. Λαμπράκη και φαίνεται στον χάρτη της πολεοδομίας να εκτείνεται ακριβώς εκεί όπου βρίσκεται το ρέμα και μέχρι το ύψος του Κρυονερίου!

Σε κάθε περίπτωση εμείς ως «Πρωτοβουλία Κατοίκων Κρυονερίου» καλούμε:

• Τις υπηρεσίες του Δήμου και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να ελέγξουν άμεσα καθώς προκύπτουν σοβαρές παραλείψεις αλλά και καταπατήσεις του δάσους και του ρέματος της περιοχής.
• Όλες τις δημοτικές παρατάξεις και τους δημοτικούς συμβούλους να πάρουν θέση και να στηρίξουν το αίτημα μας, καθώς καταπατήσεις τέτοιου τύπου δεν αφορούν μόνο τις τοπικές κοινωνίες αλλά το σύνολο των πολιτών καθώς κινδυνεύει άμεσα το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας.
• Το συγκεκριμένο οικόπεδο να χαρακτηριστεί δάσος, να μην επιτραπεί η οικοδόμηση του αλλά αντίθετα να μετατραπεί σε χώρο πρασίνου και αναψυχής για όλη την γειτονιά.
• Ο δήμος να επιστρέψει στο δασαρχείο την έκταση αυτή του δάσους που ιδιοποιήθηκε. Να επιστραφεί αυτή η περιοχή στην ιδιοκτησία της ΕΥΑΘ παγίων και όχι στον δήμο όπου φαίνεται να έχει περιέλθει”.