Θεσσαλονίκη

Κυβερνείο-Παλατάκι: Καφετέρια ή σημείο αναφοράς της ζωής της πόλης;

Νέα στοιχεία πρότασης σχετικά με την διάσωση του Κυβερνείου.

Κλεοπάτρα Κουτσουρού
κυβερνείο-παλατάκι-καφετέρια-ή-σημεί-411036
Κλεοπάτρα Κουτσουρού

Κυβερνείο, Παλατάκι, σχεδόν 17 χρόνια μετά το κλείσιμο του και ακόμα το πρόβλημα αξιοποίησης αυτού του εμβληματικού, γεμάτο ιστορία, νεοκλασικού κοσμήματος παραμένει άλυτο.

Ένα κτίριο κομβικό στην νεότερη αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης αλλά και της Ελλάδας γενικότερα, το κτίριο που έχει φιλοξενήσει βασιλείς, πολιτικούς κροίσους και προέδρους, έχει φτάσει να θυμίζει σκηνικό βγαλμένο από θρίλερ εποχής.

Ο Περικλής Σακελλάριος αρχιτέκτονας του διατηρητέου αποτελεί εκπρόσωπο μιας μεταβατικής περιόδου, μεταξύ των μοντέρνων του ’30 και της μεγάλης άνθησης του ’60, ανήκε στη γενιά του Δεσποτόπουλου και του Καραντινού, αλλά την αίγλη που είχε αποκτήσει τότε το Παλατάκι ήρθε και έκοψε βίαια το σήμερα και ο χρόνος φαίνεται να πέρασε αμείλικτος από το Κυβερνείο που κάποτε αποτελούσε πόλο έλξης για την ακτογραμμή της ιστορικής Καλαμαριάς.

Γιαννης Τριανταφυλλοπουλος

Δυο χρόνια πριν, το Φεβρουάριο του 2021, ο δήμαρχος Καλαμαριάς είχε πει σε συνέντευξη του στην parallaxi:

Με το Παλατάκι τι γίνεται; ”Αυτό το σχέδιο για το μουσείο προσφυγικού Ελληνισμού προχωράει; Είναι στα σχέδια ή συζητάμε κάτι άλλο πια; Η αλήθεια είναι ότι το μνημείο για τον προσφυγικό ελληνισμό το συζητάμε για τα απολυμαντηρια για κάτω, για τη Πλαζ της Αρετσούς. Το Παλατάκι έχει ένα ιδιαίτερο καθεστώς. Μόλις τώρα το φθινόπωρο πριν λίγους μήνες έχασε την αρμοδιότητά του, έληξε το παραχωρητήριο που είχε το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης και πλέον έχουμε αντιληφθεί ότι συνομιλητής μας είναι ο φερόμενος ιδιοκτήτης, η ΕΤΑΔ. Από κει και πέρα είναι στις άμεσες προτεραιότητές μας, να σχηματίσουμε μία ξεκάθαρη άποψη σαν δημοτικό συμβούλιο για το τι θέλουμε στο χώρο του Κυβερνείου και να οδηγηθούμε και για αυτόν τον σκοπό σε συναντήσεις και σε διαπραγματεύσεις με την ΕΤΑΔ. Από εκεί και πέρα τα πρώτα θέματα που θέσαμε στην ΕΤΑΔ, επειδή δεν μπορούμε όλα να τα βάζουμε σε ένα τσουβάλι και να τα πετάμε, ήταν η Πλαζ της Αρετσούς και το σχολείο που θέλουμε να φτιάξουμε στην επέκταση, για το οποίο έγινε τόσος ντόρος. Αυτά τα δύο ζητήματα, νομίζω, ότι άμεσα θα λυθούν προς όφελος του δήμου. Οπότε το επόμενο βήμα θα είναι να ανοίξουμε την κουβέντα για το Παλατάκι και για κάποιες άλλες εκτάσεις που ανήκουν στην ΕΤΑΔ και πρέπει και αυτές να παραχωρηθούν στο δήμο.”

Η επόμενη μέρα για το Παλατάκι μπήκε για μια ακόμα φορά στο επίκεντρο με αφορμή τη συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν τα μέλη της Πρωτοβουλίας Πολιτών “Σώστε το Παλατάκι”, που τα τελευταία χρόνια προσπαθούν για τη διάσωση, ανάδειξη και δημόσια αξιοποίηση αυτού του εμβληματικού κτιρίου.

Φωτ. Κλεοπάτρα Κουτσουρού

Στην ανοιχτή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 08/4 στη ΔΕΘ,  παρευρέθηκαν όλοι οι φορείς της κεντρικής διοίκησης, της αυτοδιοίκησης καθώς και των επιχειρηματικών και πνευματικών δυνάμεων της πόλης. Με κεντρικούς ομιλητές και ιδρυτικά μέλη της οργάνωσης “Σώστε το Παλατάκι” τον Νικόλαο Βαρσακέλη (Αντιπρύτανη, Διδάκτορα Βιομηχανικής Πολιτικής και Οικονομολόγο στο Α.Π.Θ.), τον Νίκο Καρακώστα (Πρόεδρο Συνταξιούχων Δικαστικών υπαλλήλων Θεσσαλονίκης), τον Κώστα Μαμέλη (Πρόεδρο του Γ’ Πειθαρχικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης), την Μαρία Σταυρίδου (Δικηγόρο), τον Πρόδρομο Νικηφορίδη (Αρχιτέκτονα) και με συντονιστή τον δημοσιογράφο του ΑΠΕ-ΜΠΕ Μπάμπη Γιαννακίδη, παρουσιάστηκε η ολοκληρωμένη πρόταση αξιοποίησης του Κυβερνείου. Με ένα καταφατικά αρνητικό χαρακτήρα μίλησαν οι ομιλητές της εκδήλωσης σε σχέση με την εκμίσθωση του κτιρίου σε οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρία, ενώ φάνηκαν έτοιμοι ώστε να ξεκινήσει πλέον η δρομολόγηση της ανακαίνισης και αναδιαμόρφωσης του κτιρίου αλλά και του χαρακτήρα του.

“Η συμμετοχή των πολιτών και η συναίνεση είναι το κλειδί της επιτυχίας”

Ο κύριος Νικόλαος Βαρσακέλης παρουσίασε στην εκδήλωση ένα πλάνο τεχνοκρατικής υλοποίησης σε σχέση με το Παλατάκι. Το πλάνο αυτό αποτελείται από 3 ολοκληρωμένες φάσεις και καταλήγει μέχρι την πλήρη επαναλειτουργία του Κυβερνείου.

Πρώτον, προτείνεται να ακολουθηθεί η διαδικασία της διαβούλευσης από “κάτω προς τα πάνω” (down up process). Η διαβούλευση θα πρέπει να ακολουθήσει το συγκεκριμένο μοντέλο, ώστε να εξασφαλισθεί η συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών και κυρίως νεότερων ηλικιακών ομάδων, οι οποίοι θα προσεγγίσουν το θέμα της αξιοποίησης του Κυβερνείου από μια φρέσκια ματιά και θα προτείνουν καινοτόμες ιδέες. Στη συνέχεια οι προσφερόμενες ιδέες θα αναλυθούν σε βάθος από ειδήμονες πολλών γνωστικών αντικειμένων ώστε να διερευνηθεί τόσο η δυνατότητα εφαρμογής τους στην πράξη όσο και η βιωσιμότητα τους και τέλος θα αξιολογηθούν και θα καταταχθούν ανάλογα με τις ανάγκες και τα κριτήρια που θα έχουν οριστεί από την αρχή της διαβούλευσης.

Δεύτερον, ακολουθεί η δημόσια διαβούλευση και έκθεση των ιδεών-προτάσεων από τους πολίτες τα αποτελέσματα της οποίας θα παραλάβει ο φορέας υλοποίησης του σχεδίου. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθεί ένα “Master Plan” το οποίο θα περιλαμβάνει την αντίστοιχη νομική υπόσταση και ο φορέας θα έχει ως υποχρέωση να καταθέσει πλήρη αιτιολόγηση της θετικής ή αρνητικής θέσης έναντι των προτάσεων.

Εικόνα: Γιάννης Τριανταφυλλόπουλος

Τρίτον, μετά την επιλογή του σχεδίου, ο φορέας θα προχωρήσει σε όλες τις δράσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση του έργου όπως μελέτες, εξεύρεση χρηματοδότησης, μοντέλο λειτουργίας κ.α. Με αυτό τον τρόπο φτάνει στο τέλος της η τριφασική πρόταση η οποία καταλήγει με την δημιουργία ενός οικονομικού πλάνου (Buisness Plan) το οποίο θα περιλαμβάνει το κόστος υλοποίησης και το κόστος λειτουργίας πια του Κυβερνείου.

Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών που επέδειξε ο κύριος Βαρσακέλης, έχει αποδειχθεί πως αντίστοιχα έργα ανασύστασης και αξιοποίησης κτιριακών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ολλανδία καταλαμβάνουν χρονικά τα 3 χρόνια. Το προσδόκιμο χρονικό πλαίσιο της υλοποίησης του έργου για το Παλατάκι υπόσχεται να μην ξεπεράσει το συγκεκριμένο χρονικό προσδόκιμο, με τα μέλη του να διατηρούν μια επιφύλαξη. Ωστόσο, σύμφωνα με τον οικονομικό σχεδιασμό του κ. Βαρσακέλη, ο οποίος υποστήριξε πως με την βοήθεια ενός νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, τον Αύγουστο του 2024 θα μπορούσε να ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση του πλάνου της αναδιαμόρφωσης του Κυβερνείου.

“Μελετούμε τις δυνατότητες πιθανής διεκδίκησης του κτιρίου ώστε να πάρει τις ιδιότητες που του αξίζει”

Πρωταρχικός στόχος είναι η θεσμική κατοχύρωση του κτιρίου και η νομική του πλαισίωση ώστε να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας και να υλοποιηθεί η διαδικασία της αναδιαμόρφωσης και του χαρακτήρα που θα αποκτήσει.

Το σχέδιο καταστατικού σύμφωνα με τον κύριο Κώστα Μαμέλη, έχει ολοκληρωθεί και έχει συσταθεί από την Πρωτοβουλία των Πολιτών με επωνυμία “Φίλοι του Κυβερνείου (Παλατάκι)”, ένα σωματείο το οποίο αναμένεται να λάβει τα θεσμικά του χαρακτηριστικά σύντομα και θα προχωρήσει στις νομοθετικές διαδικασίες με στόχο την επικοινωνία με φορείς οι οποίοι θα αναλάβουν την υλοποίηση του έργου.

Ένα κοινό πρόβλημα που διαπιστώθηκε από τις διερευνητικές επαφές της Πρωτοβουλίας των Πολιτών είναι πως το Κυβερνείο Παλατάκι αποτελεί ιδιοκτησία της Εταιρίας Ακινήτων Δημοσίου και ακολουθεί μια διαδικασία εκχώρησης-πώλησης προκειμένου να καλυφθεί η μνημονιακή υποχρέωση της χώρας. Η Πρωτοβουλία Πολιτών υποστηρίζει πως νομικά δεν αποδεικνύεται η κατοχή και η ιδιοκτησιακή κυριαρχία του κυβερνείου από την ΕΤΑΔ και αποκαλούν την παραπάνω πληροφορία αστικό μύθο.

Εικόνα: Γιάννης Τριανταφυλλόπουλος

Αντίθετα, μέσα από έρευνα της Πρωτοβουλίας των Πολιτών, διαπιστώθηκε πως εκατοντάδες κτίρια τα οποία έχουν περιέλθει στην ιδιοκτησία της ΕΤΑΔ για τις μνημονιακές υποχρεώσεις που οφείλει η χώρα, έχουν ήδη εκχωρηθεί σε φορείς για την αξιοποίηση τους και δεν έχουν πωληθεί. Ένα παράδειγμα τέτοιας εκχώρησης αποτελεί και το παλαιό δικαστικό μέγαρο της Βέροιας, το οποίο με ειδική σύμβαση τον Φεβρουάριο του 2023 παραχωρήθηκε από την ΕΤΑΔ απευθείας στον Δήμο προκειμένου να στεγάσει πολιτιστικές, μουσειακές, διοικητικές υπηρεσίες και κέντρο τουριστικής πληροφόρησης.

Όλες αυτές οι παραχωρήσεις, βασίστηκαν σε νομικές διατάξεις οι οποίες προσδίδουν την δυνατότητα να καθορίζεται κανονισμός εκμισθώσεων-παραχωρήσεων από την ΕΤΑΔ προς τρίτους. Μεταξύ των άλλων δυνατοτήτων της ΕΤΑΔ είναι και η διαδικασία της απευθείας εκμίσθωσης με ελάχιστη χρήση τους δύο μήνες και τα ενενήντα χρόνια μέγιστη, στους φορείς που θέλουν να πάρουν ακίνητα, παράμετρος στην οποία στοχεύει και η Πρωτοβουλία των Πολιτών.

Έτσι με αυτό τον τρόπο τα μέλη της Πρωτοβουλίας των Πολιτών επιθυμούν τη θεσμική διεκδίκηση του χώρου και η συνεισφορά κατάλληλων χαρακτηριστικών ανάλογα με την διαβούλευση που χρειάζεται (ανάθεση απευθείας στην περιφέρεια, ξεχωριστό νομικό πρόσωπο, νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ή δημοσίου δικαίου, συγχώνευση με υφιστάμενα θεσμικά εργαλεία της πόλης), ώστε το Παλατάκι να λάβει την μορφή που του αξίζει ξανά.

“Το Παλατάκι δεν θα μπορούσε να είναι τίποτε άλλο παρά η κυψελίδα πολιτισμού της πόλης. Η δημιουργία πολιτιστικής ακτοπλοϊκής γραμμής θα φέρει ισότητα στην πρόσβαση για όλους”

Μετά από πρόσφατα δημοσιεύματα σχετικά με τις εξελίξεις που φαίνεται να πραγματοποιεί ανώνυμη εταιρία ακινήτων δημοσίου σε ιδιώτες επενδυτές στην ΕΤΑΔ, θυγατρική του υπερ-ταμείου, η Πρωτοβουλία Πολιτών έκανε σαφή το αίτημα της για διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του κτιρίου. Ενώ υποστηρίζουν πως η παραχώρηση από την ΕΤΑΔ σε έναν φορέα υλοποίησης δεν είναι αδύνατη ή ανέφικτη, αλλά υπόκειται στην πολιτική βούληση των αρμόδιων κυβερνητικών οργάνων και τη διεκδίκηση τόσο της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και των πολιτών.

Η κυρία Σταυρίδου στο συγκεκριμένο σημείο υποστήριξε πως δύο είναι τα κύρια ζητούμενα σε σχέση με την νομική θεσμοθέτηση του. Το πρώτο ζητούμενο είναι να μπει ένας φραγμός στην εκτεταμένη χρονική παράταση για τις εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης των φθορών του κτιρίου ώστε να μπορέσει να αποκτήσει σύντομα ξανά τη λειτουργικότητα του. Η δυνατότητα ένταξης σε οικονομικά προγράμματα και η διασφάλιση απαραίτητων κονδυλίων από το ΕΣΠΑ και από το Ταμείο Ανάπτυξης διαβεβαιώνεται πως είναι εφικτή και για πρώτη φορά η συζήτηση για το Κυβερνείο αποκτά πρακτική υπόσταση.

Το δεύτερο ζητούμενο είναι η χρήση του κτιρίου η οποία προτάσσουν πως πρέπει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία και τον συμβολισμό του Κυβερνείου για την Θεσσαλονίκη. Δεν θα μπορούσε να γίνει τίποτε άλλο παρά μόνο η πολιτιστική κυψέλη της πόλης, ένας πολυχώρος πολιτισμού και αναψυχής ο οποίος θα έχει άμεση σύνδεση με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Προτείνεται να αξιοποιηθεί ως μουσιακός χώρος ανάδειξης της πολυπολιτισμικής ιστορίας της πόλης, πολυχώρος τέχνης, εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο, ως πολιτιστικό καταφύγιο για δράσεις από νέους δημιουργούς της πόλης, από καλλιτέχνες έως επιστήμονες και από ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Επιπλέον, προτείνεται να καθιερωθεί ένα ετήσιο φεστιβάλ με συμμετοχή των ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, του θεάτρου και της μουσικής που να αναδεικνύει την πόλη ως πρωτεύουσα τον Βαλκανίων. Ομιλίες, προβολές ταινιών, στέγαση βιβλιοθήκης και περιοδικές εκθέσεις στις οποίες θα συμμετέχουν Έλληνες και ξένοι δημιουργοί, ήταν ακόμη μερικά από τα σχέδια χρήσης του.

Εικόνα: Γιάννης Τριανταφυλλόπουλος

Επιπλέον, η ισότητα πρόσβασης στον χώρο ήταν ένα καίριο θέμα που συζητήθηκε επίσης από την κυρία Σταυρίδου. Η ίδια πρότεινε ανανέωση στον αστικό ιστό της πόλης για διευκόλυνση των μόνιμων κατοίκων αλλά και των επικείμενων επισκεπτών. Με αυτό τον τρόπο προτάθηκε η δημιουργία θαλάσσιας σύνδεσης από την δυτική πλευρά της πόλης από το ύψος του λιμανιού. Συγκεκριμένα, η δημιουργία πολιτιστικής ακτοπλοϊκής γραμμής από και προς το λιμάνι με ενδιάμεσες στάσεις το Μέγαρο Μουσικής και τον Λευκό Πύργο.

“Είναι αδιανόητο ότι σε όλη αυτή την διαδρομή περπατάμε σε ένα πεζοδρόμιο δίπλα από τον αυτοκινητόδρομο, ενώ από κάτω βρίσκεται η θάλασσα. Δεν θα επιφέρουμε αλλαγές στο εσωτερικό του κτιρίου”

Τον λόγο στο τέλος της εκδήλωσης πήρε ο ιστορικός αρχιτέκτονας για την Θεσσαλονίκη, Πρόδρομος Νικηφορίδης, ο οποίος ανέλυσε την εξωτερική αλλά και εσωτερική αρχιτεκτονική του διατηρητέου. Η σπουδαιότητα διάσωσης του συγκεκριμένου νεοκλασικού δεν αφορά αυτό καθ’ αυτό το κτίριο αλλά συνολικά την περιοχή εκείνη της Καλαμαριάς, καθώς μέσα στα οικοδομικά τετράγωνα του Κυβερνείου βρίσκεται η βάση της ναυτικής διοίκησης Θεσσαλονίκης, η οποία ελέγχει τα υδάτινα γεωγραφικά πλάτη της πόλης.

Σχέδια Κάτοψης Ισογείου / Πρόδρομος Νικηφορίδης

Ο Πρόδρομος Νικηφορίδης διαβεβαίωσε πως η Πρωτοβουλία Πολιτών, δεν επιθυμεί να αλλοιώσει ούτε το εξωτερικό αλλά φυσικά ούτε και το εσωτερικό από το Παλατάκι.

Στις παραπάνω φωτογραφίες φαίνεται και η ενδεικτική ανακαίνιση που θα πραγματοποιηθεί στα εσωτερικά δωμάτια του Κυβερνείου καθώς και με τα διαφορετικά χρώματα υποδεικνύονται οι διαφορετικοί χώροι μέσα στο κτίριο.

Η πρόταση του κύριου Νικηφορίδη απεικονίζει την λιγότερη δυνατή παρέμβαση στην αρχική αρχιτεκτονική δόμηση του κτιρίου, με στόχο τον σεβασμό στην ιστορική κληρονομιά στην οποία έχει προσφέρει άπλετα το στολίδι της Καλαμαριάς.

Σχέδια Κάτοψης Ορόφου / Πρόδρομος Νικηφορίδης
Σχέδια Κάτοψης Υπογείου / Πρόδρομος Νικηφορίδης

Το Παλατάκι και η πολυτάραχη ιστορία του

Εκεί που σκάει το κύμα, στο Μικρό Έμβολον ή αλλιώς Καραμπουρνάκι δεσπόζει το Κυβερνείο. Ένα κτίριο γεμάτο ιστορία που τώρα πια στέκεται βουβό, άδειο, χωρίς ζωή,  σε μια από τις πιο εντυπωσιακές γωνιές της περιοχής ή ενδεχομένως και ολόκληρης της Θεσσαλονίκης.

Το παλατάκι άρχισε να κατασκευάζεται στα τέλη της δεκαετίας του ’50 προοριζόμενο πιθανότατα να γίνει Κυβερνείο σε έκταση που παραχωρήθηκε το 1959 από το υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων. Ο νεοκλασικός ρυθμός προεκρίθη γιατί “σκοπός του μεγάρου είναι η επιβλητική προβολή του κράτους” σύμφωνα με το βιβλίο του Βασίλη Κολώνα. Για τον ίδιο λόγο άλλωστε προστέθηκε το τριγωνικό αέτωμα στην καθ’ ύψος επέκταση του διοικητηρίου της πόλης, έδρα μεταπολεμικά του Υπουργείου Βορείου Ελλάδος.

Πιο συγκεκριμένα, χτίστηκε κατά την πενταετία της “ανασυγκρότησης” του 1955-1960. Είναι νεοκλασικού ρυθμού σε σχέδια του αρχιτέκτονα Χριστόπουλου με προμελέτη του Περικλή Σακελάριου και χαρακτηρίζεται από συμμετρία, στοιχείο που σχετίζεται με την “ανακτορική” νεοκλασική αρχιτεκτονική, με προπύλαιο και περιστύλιο από ιωνικούς κίονες και ιωνική κιονοστοιχία, σε όλο το μήκος της νότιας πλευράς.

Σε μια έκταση 1.200 τ.μ., το κτίσμα χωριζόταν σε δύο επίπεδα συν το υπόγειο έκταση του οποίου είναι τα 1.330 τ.μ. Στο υπόγειο λειτουργούσαν μαγειρεία, πλυσταριό και αποθήκες. Στο οικόπεδο, εμβαδού περίπου 15 στρεμμάτων, υπάρχουν κήποι, εκκλησάκι, ελικοδρόμιο και πρόσβαση στη θάλασσα, σε αυτό το άνοιγμα βρισκόταν εκεί μία μικρή μαρίνα ελλιμενισμού. Αυτά τα εξωτερικά σημεία του Κυβερνείου σήμερα, είναι ένα βήμα πριν την καταστροφή.

Μετά την κατασκευή του, το κτίριο παραχωρήθηκε το 1962 στον Υπουργό Βορείου Ελλάδας για χρήση ως κατοικία. Αμέσως μετά, το 1963, παραδόθηκε στην Ελληνική Βασιλική οικογένεια σαν θερινή βασιλική κατοικία και τελικώς το 1968 ανακλήθηκε η προηγούμενη απόφαση. Λέγεται, πως ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έμεινε εκεί μόνο μία νύχτα, καθώς προτιμούσε το ξενοδοχείο “Μεντιτερανέ” που βρισκόταν στην παλιά παραλία.

Στη μεταπολίτευση χρησιμοποιήθηκε ως κυβερνητική κατοικία κυρίως για τους εκάστοτε υπουργούς Μακεδονίας-Θράκης. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, έμενε τακτικά, τόσο ως πρωθυπουργός όσο και ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας αργότερα. Τελευταίος ένοικος του «Κυβερνείου» υπήρξε την περίοδο 2004-2006 ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης της κυβέρνησης Καραμανλή, Νίκος Τσιαρτσιώνης. «Θεωρώ αυτονόητο ότι το κτίριο πρέπει να σωθεί και να διατηρηθεί καθόσον έχει καταγραφεί μία ιστορία γύρω από αυτό. Πιστεύω ότι μπορεί να αποτελέσει μια χρήσιμη κοιτίδα στην περιοχή υπηρετώντας κάποιο κοινωνικό έργο», είχε πει σε παλαιότερη συνέντευξη στο parallaxi ο πρώην υπουργός. Περιγράφοντας την κατάσταση που βρήκε όταν πρωτοπήγε στο κτίριο, λέει πως όταν άνοιγε τις βρύσες έτρεχε καφέ νερό, τα παντζούρια ήταν σαπισμένα από την υγρασία όπως και οι κουρτίνες αλλά και κάποιοι πίνακες ζωγραφικής.

Τελευταία ενέργεια για την αναστήλωση και την αποκατάσταση του έγινε επί θητείας της πρώην υπουργού Μακεδονίας Θράκης Κατερίνας Νοτοπούλου το 2019,  η οποία είχε «προχωρήσει» τη σύνταξη τεχνικού δελτίου σε συνεργασία με την “Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης” και είχε δρομολογήσει την υποβολή φακέλου για την ένταξη του Κυβερνείου σε πρόγραμμα χρηματοδότησης. Μία από τις προτάσεις, όπως αυτές περιγράφονται σε εκείνο το τεχνικό δελτίο, ήταν η μετατροπή του σε “Μουσείο Διασποράς”, στο οποίο μπορούσε να ενσωματωθεί και η έδρα του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού ή θα μπορούσε να λειτουργήσει ως “Συνεδριακό και Εκθεσιακό Κέντρο”.

Παλαιότερες προτάσεις αξιοποίησης

Τον Σεπτέμβριο του 2021 το Μουσείο Φωτογραφίας “Χρήστος Καλεμκερής” του Δήμου Καλαμαριάς έκανε μια επίσημη πρόταση με στόχο την μετατροπή του Κυβερνείου σε παγκόσμιο πολιτιστικό φάρο. Το “Παλατάκι Project” αποτελεί ένα στρατηγικό πλάνο για την αξιοποίηση του Κυβερνείου μέσω της παραχώρησης του από την ΕΤΑΔ στον Δήμο Καλαμαριάς για τη στέγαση του Μουσείου Φωτογραφίας – ΝΠΔΔ του Δήμου Καλαμαριάς. Όραμα του project ήταν το Παλατάκι να μετατραπεί σε έναν “φάρο” παγκόσμιας πολιτιστικής εμβέλειας που στηρίζεται σε τρεις άξονες: 1) Βιώσιμη Ανάπτυξη 2) Δημιουργία αξίας για τους πολίτες 3) Παράδοση πολιτισμού για τις επόμενες γενιές. Για την ανάδειξη του κτιρίου και του εξωτερικού χώρου γύρω από αυτό, το “Παλατάκι Project” κρίνει απαραίτητη την διεκπεραίωση των παρακάτω μελετών: -Μελέτη βιωσιμότητας -Γεωτεχνική Μελέτη -Μελέτη διαμόρφωσης περιβάλλοντα χώρου -Κυκλοφοριακή Μελέτη -Μελέτη αποκατάστασης – επανάχρησης που θα περιλαμβάνει:

    • Αρχιτεκτονική Μελέτη
    • Μελέτη Στατικής Επάρκειας
    • Μελέτη Η/Μ
    • Μουσειολογική Μελέτη
    • Μουσειογραφική Μελέτη

Το Παλατάκι και οι ενέργειες αναβίωσης του

Στα χρόνια που το κτίριο παραμένει κλειστό, αξιοποιείται μόνο ο κήπος του φιλοξενώντας δεξιώσεις, συναυλίες και μουσικά πάρτι τα οποία γνωρίζουν μεγάλης συμμετοχής από τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο. Από τις πιο γνωστές διοργανώσεις που γίνονται τακτικά είναι το Δωρεάν Μουσικό Φεστιβάλ Καλαμαριάς “Παρά θιν’ αλός”, το Reworks Festival και Reworks Agora.

Συγκεκριμένα οι διοργανώσεις του Reworks αποτελούν θέμα συζήτησης τόσο εγχώρια όσο και στο εξωτερικό καθώς η συμμετοχή μεγάλων ονομάτων από τη μουσική σκηνή του εξωτερικού προσδίδουν την φρέσκια πνοή στο Κυβερνείο Παλατάκι που αποζητά η Πρωτοβουλία των Πολιτών μέσα από τον στόχο της για την αναβίωση του.

Ο σκηνογράφος Τάσος Ζωγράφος και η σκηνοθέτιδα Τώνια Μαρκετάκη σε δεξίωση στο Κυβερνείο
Ο σκηνογράφος Τάσος Ζωγράφος και η σκηνοθέτιδα Τώνια Μαρκετάκη σε δεξίωση στο Κυβερνείο

Πολιτιστική Πρωτεύουσα 1997: Έκθεση Καραβάτζιο
Σχετικά Αρθρα
Σχετικά Αρθρα