Μετρό Θεσσαλονίκης: 6 μήνες μετά, σε αναμονή για δύο βασικές εκκρεμότητες

Έξι μήνες συμπληρώθηκαν αφότου το μετρό Θεσσαλονίκης μπήκε στη ζωή των Θεσσαλονικέων, προσφέροντας ήδη σημαντικές διευκολύνσεις στη καθημερινότητά τους. Παρά τα όποια προβλήματα έχουν προκύψει, η θετική υποδοχή των Θεσσαλονικέων προς το έργο παραμένει θετική, και αναμένεται να ενισχυθεί και άλλο με τη λειτουργία της επέκτασης προς Καλαμαριά των ερχόμενο Φεβρουάριο.

Ωστόσο, ακόμα και σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν δύο εκκρεμότητες γύρω από την καθημερινή λειτουργία του έργου: οι πληρωμές με κάρτες και η ένταξη του μετρό στη δημοφιλή εφαρμογή πλοήγησης Google Maps.

Σχετικά με τις πληρωμές, υπενθυμίζεται ότι από την πρώτη στιγμή λειτουργίας του έργου έχουν τοποθετηθεί τερματικά POS σε όλα τα εκδοτικά μηχανήματα, ωστόσο ουδέποτε τέθηκαν σε λειτουργία, παρόλο που κατά καιρούς έχουν δοθεί κάποια χρονοδιαγράμματα από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Ειδικότερα, η αρχική πρόβλεψη έκανε λόγο για λειτουργία των POS μέχρι 1 Μαρτίου. Έπειτα, υπήρξε μία παράταση «μέχρι το Πάσχα», ενώ η πιο πρόσφατη ημερομηνία, που επίσης δεν τηρήθηκε, ήταν η 26η Μαΐου.

Σχετικά με την ένταξη του μετρό στο Google Maps, κατά καιρούς έχουν γίνει κρούσεις από επιβάτες τόσο προς τον Οργανισμό Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) όσο και ως προς την Thessaloniki Metro Automatic (TheMΑ), ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποια εξέλιξη. Ως αποτέλεσμα, όταν οι χρήστες ζητούν οδηγίες πλοήγησης με τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, εμφανίζονται μόνο οι γραμμές των αστικών λεωφορείων και όχι το μετρό.

Η Parallaxi επικοινώνησε με τους αρμόδιους φορείς, επιχειρώντας να μάθει κατά πόσο έχουν υπάρξει εξελίξεις στα δύο αυτά θέματα.

Στην «τελική ευθεία» τα POS, χωρίς όμως δέσμευση για ημερομηνία

Το πρώτο βήμα για τη λειτουργία των POS ήταν η εγκατάσταση των απαραίτητων τηλεπικοινωνιακών δικτύων. Μέσω αυτών των δικτύων θα επικοινωνούν όλα τα τερματικά με την κεντρική υποδομή στο αμαξοστάσιο Πυλαίας, και από εκεί με τα συστήματα άλλων εταιρειών, συγκεκριμένα τις Διατραπεζικές Συναλλαγές (ΔΙΑΣ Α.Ε.), όσο και με τρίτη εταιρεία, που έχει αναλάβει την τεχνική υποστήριξη και τεχνικές αναβαθμίσεις του συστήματος των συναλλαγών.

Οι απαραίτητες εργασίες υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο σύμβασης που υπέγραψε στα τέλη του 2024 ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου (ΟΣΕΘ), σε συνεννόηση με την Ελληνικό Μετρό. Ο ανάδοχος προχώρησε στην εγκατάσταση του σχετικού εξοπλισμού (οπτικές ίνες, τηλεπικοινωνιακές ζεύξεις κ.α.) και, βάσει του ρεπορτάζ, φαίνεται να έχει εκτελέσει στο ακέραιο το αντικείμενο της σύμβασης, χωρίς να υπάρχουν εκκρεμότητες από μέρους του. Εξάλλου, η εγκατάσταση αυτού του εξοπλισμού ήταν το απαραίτητο πρώτο βήμα προκειμένου να γίνουν οι όποιες δοκιμές και παραμετροποιήσεις του συστήματος μετά.

Εφόσον τοποθετήθηκε η κατάλληλη δικτύωση, το επόμενο βήμα ήταν οι δοκιμές τόσο στον ίδιο τον εξοπλισμό όσο και στο συνοδευτικό λογισμικό. Σύμφωνα με τους εμπλεκόμενους στο έργο, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο κομμάτι της ασφάλειας, καθώς λόγω των συχνών κυβερνοεπιθέσεων και της ραγδαίας αύξησης των ηλεκτρονικών αγορών εν γένει, οι απαιτήσεις δοκιμών σε οποιοδήποτε έργο τραπεζικών συναλλαγών έχουν αυξηθεί πολύ. Οι πηγές μας κάνουν λόγο για ένα σύνθετο έργο, καθότι αφορά πολύ μεγάλο αριθμό συναλλαγών καθημερινά αλλά και πολλά POS που πρέπει να λειτουργούν παράλληλα.

Παράλληλα, απαραίτητη ήταν η πραγματοποίηση ενεργειών από τη μεριάς της ΔΙΑΣ Α.Ε., ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχής υλοποίηση των αγορών με τις κάρτες όλων των τραπεζικών ιδρυμάτων.

Όπως έχει αναφερθεί κατά καιρούς σε δηλώσεις του Υφυπουργού για θέματα υποδομών, Νίκου Ταχιάου, η υλοποίηση των απαραίτητων διαδικασιών από τη ΔΙΑΣ είναι καίριας σημασίας ώστε να ολοκληρωθεί το έργο.

Βάσει του ρεπορτάζ της Parallaxi, προκύπτει ότι και η ΔΙΑΣ έχει προχωρήσει με τις διαδικασίες που της αναλογούν, εκπληρώνοντας ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα για τη λειτουργία των POS.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής οι αρμόδιοι αποφεύγουν να δεσμευτούν οριστικά σε κάποια ημερομηνία. Είναι χαρακτηριστικό πως, σε σύσκεψη εργασίας που έγινε την περασμένη Παρασκευή ανάμεσα στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστο Δήμα, τον Υφυπουργό Μακεδονίας-Θράκης, Κωνσταντίνο Γκιουλέκα, και τις Διοικήσεις της Ελληνικό Μετρό Α.Ε. και της Εγνατίας Οδού Α.Ε, δεν δόθηκε συγκεκριμένης διορία μέχρι την οποία θα πρέπει να έχουν λειτουργήσει τα POS.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικό Μετρό, Νίκος Κουρέτας, δηλώνει στην Parallaxi: «Αυτές τις μέρες γίνονται δοκιμές, σε συνεργασία με τον ανάδοχο που έχει αναλάβει τη διασύνδεσή τους, στο software που επιτρέπει τη διαλειτουργικότητα με τη ΔΙΑΣ και τις τράπεζες. Εκτός από τις βασικές ενέργειες, που αφορούν στη δημιουργία των υποδομών και τη διασύνδεση με τη ΔΙΑΣ, υπάρχουν και άλλες επιμέρους ενέργειες που υλοποιούνται. Είναι κάτι που απαιτεί τη συνεργασία πολλών φορέων και απαιτεί δοκιμές». Παράλληλα, τόνισε αρκετές φορές στη συνομιλία μας πως «Είμαστε στην τελική ευθεία».

Τα «ανοιχτά» δεδομένα και η κωλυσιεργία της Google

Για να ενταχθεί οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς στο Google Maps (και σε οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή πλοήγησης), πρέπει να είναι διαθέσιμα, σε «ανοιχτή» ηλεκτρονική μορφή, τα απαραίτητα δεδομένα για τις θέσεις των στάσεων, τις γραμμές, τα ωράρια των δρομολογίων κτλ. Το πρότυπο που χρησιμοποιείται ευρέως για την αξιοποίηση αυτών των δεδομένων από τις εφαρμογές είναι το λεγόμενο πρότυπο GTFS (General Transit Feed Specification).

Τα δεδομένα GTFS για τα αστικά λεωφορεία της Θεσσαλονίκης έχουν δοθεί επιτυχώς από τον ΟΣΕΘ στην Google, για αυτό και από τα τέλη του 2023 όλες οι λεωφορειακές γραμμές και τα ωράριά τους εμφανίζονται κανονικά στη δημοφιλή εφαρμογή. Η συγκεκριμένη ενέργεια έγινε στο πλαίσιο σύμβασης που σύναψε ο ΟΣΕΘ με το Διεθνές Πανεπιστήμιο.

Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε ήδη, δεν ισχύει το ίδιο για το μετρό, και αυτό γιατί για το συγκεκριμένο μέσο πρέπει να δοθούν ξεχωριστά δεδομένα GTFS, αυτήν τη φορά από τη TheMA.

Πηγές από την πλευρά της δηλώνουν πως έχει συναφθεί σύμβαση με εταιρεία για αυτόν το σκοπό και πώς έχουν μεταβιβαστεί στην Google όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη θέση των σταθμών και τα δρομολόγια (ωράρια, οπτικό υλικό και συντεταγμένες που αποδεικνύει τη θέση των σταθμών κ.α.). Υποστηρίζουν ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην Google και ότι από πλευράς TheMA έχει γίνει ό,τι ήταν απαραίτητο.

Μένει να φανεί πότε θα τελειώσουν οι όποιες εκκρεμότητες ώστε κάτοικοι και επισκέπτες να διευκολυνθούν στο σχεδιασμό των μετακινήσεών τους. Σε επόμενο επίπεδο, θα είναι χρήσιμο να γίνει κοινή αξιοποίηση των δεδομένων GTFS του μετρό και με τον ΟΣΕΘ, ώστε ο τελευταίος να τα συμπεριλάβει και στη νέα του επίσημη εφαρμογή, η οποία δίνει και τη δυνατότητα σχεδιασμού ταξιδιού στους χρήστες.

Μέχρι τότε, αξίζει να σημειωθεί ότι το μετρό Θεσσαλονίκης εμφανίζεται κανονικά στις εφαρμογές πλοήγησης Apple Maps και Moovit.