Μια ωραία ιδέα για τη Βιαμύλ που ρημάζει

Καθώς η κυβέρνηση σχεδιάζει τα μεγάλα projects που μελλοντικά θα αλλάξουν την εικόνα της Θεσσαλονίκης, όπως είναι το τεχνολογικό πάρκο ThessINTEC, από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, η αναγέννηση της Αγοράς Μοδιάνο, νέες επενδύσεις και νέα ξενοδοχεία με την επιστροφή του θρυλικού «Όλυμπος Νάουσα», ο ανασχεδιασμός του Λιμένα Θεσσαλονίκης, η ανάπλαση της ΔΕΘ και άλλα, ένας νέος αρχιτέκτονας οραματίζεται πώς ένα νέου τύπου εργοστάσιο σοκολάτας, θα γίνει το πρότυπο μοντέλο των μονάδων παραγωγής για τις πόλεις του μέλλοντος, δίνοντας πνοή επανάχρησης στο οικόπεδο της παλιάς Βιαμύλ, ανατολικά της πόλης.

Η σημαντικότερη παράμετρος η οποία συνέβαλε καταλυτικά στη σύλληψη και στην εξέλιξη της κεντρικής ιδέας για την παρούσα μελέτη της εργασίας μου, ήταν η αγάπη για δημιουργία και κατανάλωση βρώσιμων γλυκών δομών και προϊόντων σοκολάτας. 

Βρισκόμενος στο δίλλημα του τι κάνει και τι προσφορά παρέχει η αρχιτεκτονική στην παραγωγική διαδικασία και την δημιουργία των προϊόντων, αλλά και το ερώτημα πώς και με ποιον τρόπο αυτά τα δύο μπορούν να συνεργαστούν και να γίνουν ένα παράγοντας έργο, βρίσκομαι στο πιο μυρωδάτο οικόπεδο της Θεσσαλονίκης. Αυτό δεν είναι άλλο, από το γνωστό οικόπεδο του πρώην εργοστασίου προϊόντων αμύλου και αμυλοσακχάρου, της ελληνικής βιομηχανίας Βιαμύλ Α.Ε. 

Η Βιαμύλ ιδρύεται το 1926 στο Ρέντη του Πειραιά, στην Αθήνα, ενώ το 1953 η εταιρεία επεκτείνεται, ιδρύοντας το δεύτερο εργοστάσιό της στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης. Έως το 1990 η βιομηχανία αμύλου κατείχε λαμπρή πορεία στην αγορά, μέχρι που εξαγοράζεται από την βρετανική πολυεθνική εταιρεία γλυκαντικών Τate&Lyle. To 2008, η εταιρεία κλείνει το εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης, ενώ μέχρι το επόμενο έτος αποψιλώνονται οι μηχανές και κατεδαφίζονται πλήρως οι κτιριακές εγκαταστάσεις.

Το οικόπεδο βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο για την ανάπτυξη του εμπορίου, σε απόσταση 9 μόλις χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης και 2 χιλ. από το αεροδρόμιο Μακεδονία, ενώ η περιοχή έχει αμιγώς εμπορικό χαρακτήρα με την παρουσία εμπορικών πολυκαταστημάτων, σημείων ψυχαγωγίας και χρήσεων ναυπηγείων. 

Ως πρώτος στόχος, τέθηκε η δημιουργία μια σύγχρονης και καινοτόμας σοκολατοποιΐας. Η σοκολάτα ως το πιο αξιαγάπητο γλυκό προϊόν σε όλο το ηλικιακό φάσμα, είναι αυτό που θυμόμαστε από παιδιά. Ξεκινάει το ταξίδι της από τροπικές χώρες σε μορφή σπόρων κακάου και μετά από μια πλειάδα επεξεργασιών, φτάνει σε εμάς ως λαχταριστή μπάρα σοκολάτας.

Οι αυξημένες ανάγκες πρασίνου στις πόλεις, πράσινων και ελεύθερων πάρκων για τους πολίτες και τους κατοίκους, αλλά και το φλέγον θέμα της οικολογίας και της ανακύκλωσης ήταν αυτά που με κινητοποίησαν.

Οι βιομηχανίες και οι παραγωγικές μονάδες, ως εξωαστικά παραγκωνισμένες κοινότητες στις εκάστοτε ΒΙ.ΠΕ. των αντίστοιχων πόλεων, δεν έχουν άμεση επαφή με τον άνθρωπο καταναλωτή.

Έτσι θέλησα να αλλάξω όλο αυτό το μοντέλο τους και να φέρω την παραγωγή εντός των ορίων της πόλης, ενώ ταυτόχρονα ο άνθρωπος χρήστης επισκέπτης να έχει άμεση πρόσβαση ή-και ενεργό συμμετοχή στην παραγωγική διαδικασία των προϊόντων που καταναλώνει.

Με αρχή τα χαρακτηριστικά της κυκλικής οικονομίας εκμεταλλεύομαι κάθε δυνατό πόρο, έχοντας μηδενικό αρνητικό αποτύπωμα προς το περιβάλλον, τόσο ενεργειακό όσο και μέσω της εκμετάλλευσης των υπολειμμάτων από τα τσόφλια που περιβάλλουν τον καρπό των σπόρων του κακάο. Στο οικόπεδο έχουν στηθεί δύο πύργοι. Πύργοι, με σκοπό την ανάπτυξη καθ΄ ύψος και την εξοικονόμηση ελεύθερου χώρου, συγκριτικά με τα δεκάδες στρέμματα γης στα οποία εκτείνονται οι κοινές οριζόντιες παραγωγικές μονάδες.

Μελετώντας εκτενώς τις ανάγκες, τις λειτουργίες και τις χρήσεις, τους χώρους, την παραγωγική διαδικασία, αλλά και ένα προς ένα τα μηχανήματα που απαιτούνται για τη δημιουργία των προϊόντων σοκολάτας και κακάο, καθετοποίησα αυτή την διαδικασία, θέτοντας παράλληλα ως μέγιστη επιφάνεια κάλυψης στα επίπεδα των πύργων τα 20μΧ20μ. 

Στον ένα Πύργο (Π1) εγκαθίσταται η κύρια παραγωγή της σοκολάτας, με το υπόσκαφο μουσείο, τους βοηθητικούς χώρους, χώρους ψυχαγωγίας, την αποθήκη με την μέθοδο Click Away και Click InShop, χώρους ανάπτυξης προϊόντων, ρομπότ και 3D printers, VR, κ.α.

Στο δεύτερο Πύργο (Π2), ο οποίος εγκαθίσταται εντός της θαλάσσης, δημιουργώ μια παραγωγή ανάπτυξης βιώσιμων βιοπλαστικών συσκευασιών, κατασκευασμένα από φύκια, υπολείμματα ψαριών και απορριπτόμενα τσόφλια, με τις οποίες θα τυλίγονται τα παραγόμενα από το εργοστάσιο προϊόντα σοκολάτας.

Οι δύο πύργοι λειτουργούν αυτόνομα μέσω της κατακόρυφης ανατροφοδότησης ενώ ταυτόχρονα ο ένας εξαρτάται από τον άλλον καθώς αναπτύσσουν μια παράλληλη συνεργασία από στεριά προς θάλασσα και το αντίστροφο, μέσω υπόγειων μηχανικών οδεύσεων. 

Η εκμετάλλευση της ενέργειας από το υπέδαφος με την χρήση της γεωθερμίας, από τον αέρα με την χρήση της αιολικής ενέργειας αλλά και από τον ήλιο με την χρήση καινοτόμων φωτοβολταϊκών επιφανειών χλωροφύλλης, αλλά και η χρήση καινοτόμων υλικών, κάνουν την παραγωγική μονάδα απόλυτα φιλική προς το περιβάλλον.

Δημιουργώ με αυτούς τους χειρισμούς ένα σύμπλεγμα χώρων μιας ενεργής παραγωγής, το οποίο την ίδια ακριβώς στιγμή αποτελεί κοιτίδα και χώρο ψυχαγωγίας, κοινωνικής συνάθροισης, αναψυχής, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης. Ένα νέο, σύγχρονο και αυτοματοποιημένο μοντέλο κάλυψης βιοποριστικών αναγκών, τόσο για τις πόλεις αλλά κυρίως, για την παραγωγική κοινότητα.

*Το παραπάνω έργο αποτελεί δουλειά διπλωματικής εργασίας σχεδιασμού από τον Καρακοντίνο Δημήτριο, Αρχιτέκτων Μηχανικό ΑΠΘ

Τίτλος: Κάθετη Σοκολατοποιΐα: Το πρότυπο των παραγωγικών μονάδων στις πόλεις του μέλλοντος 

Χρονολογία: Φεβρουάριος 2021

Επιβλέπουσα: Δούση Μαρία 

Σχολή/ Τμήμα: Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ/ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών 

Διαβάστε επίσης: