Μητροπολιτικο Πάρκο στη θέση της ΔΕΘ

Του Πρόδρομου Νικηφορίδη 

Κάθε παραμονή εγκαινίων της ΔΕΘ που η πόλη ζει στους ρυθμούς μίας άλλης «Έκθεσης», αυτής των ΜΑΤ και της δυσχέρειας του κυκλοφοριακού αλλά και ξεκινά ο εφιάλτης των κατοίκων του κέντρου, η αναζήτηση του Νέου Μητροπολιτικού Θεματικού Πάρκου Θεσσαλονίκης και η ενίσχυση του τοπόσημου της ΔΕΘ πρέπει να γίνει προτεραιότητα.

Η Διεθνής Έκθεση αποτελεί τη σημαντικότερη εξωστρεφή δραστηριότητα που έχει αναπτύξει η πόλη της Θεσσαλονίκης από το 1912. Η συμβολή της Έκθεσης στην οικονομική ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα σημαντική όχι μόνο για την περιοχή της Θεσσαλονίκης αλλά και για το σύνολο του ελλαδικού χώρου. Από το 1926 έως σήμερα η ΔΕΘ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης γίνεται το σημείο συνάντησης ανθρώπων και πολιτισμών.

Εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον γίνονται συζητήσεις και διερευνήσεις, επιτροπές και συμβούλια για μεταφορά της Έκθεσης σε νέα τοποθεσία, όπως η περιοχή της Σίνδου που έχει επικρατήσει αλλά και η περιοχή των Λαχανόκηπων στη Δυτική Θεσσαλονίκη, Λαγκαδάς, Περαία κλπ. Το αποτέλεσμα είναι ότι η έκθεση δεν εκσυγχρονίζεται, η περιοχή όπως είναι σήμερα αποτελεί μία νεκρή ζώνη στη ζωή της πόλης και η φθορά μεγιστοποιείται καθημερινά. Σε μία περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης που η χώρα αναζητά διέξοδο από την ύφεση, θα πρέπει να υπάρξει μία μεγάλη προσπάθεια για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που έχει η ΔΕΘ σε σχέση με τη διαχρονική της παρουσία στη συγκεκριμένη θέση, την οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης.

Σήμερα το θέμα της μετεγκατάστασης έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες δεδομένης της αδυναμίας εξεύρεσης κεφαλαίων για τη μεταφορά στη Σίνδο ή κάπου αλλού. Ταυτόχρονα η πόλη διεκδικεί χώρους πρασίνου και όλοι βλέπουν πολύ θετικά τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού ή μεγάλου αστικού πάρκου.

Ως ανήσυχοι πολίτες-αρχιτέκτονες μπήκαμε στη διαδικασία αναζήτησης μίας πρότασης για ένα Μητροπολιτικό Θεματικό Πάρκο του 21ου αιώνα που σχεδιάζεται σε ένα χώρο που αποτελεί τοπόσημο για τη Θεσσαλονίκη και που οφείλει να ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών. Θεωρήσαμε και θεωρούμε δεδομένη τη παρουσία του εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου με νέες σύγχρονες υποδομές στο συγκεκριμένο χώρο, ενώ ταυτόχρονα προσπαθήσαμε να αποδώσουμε το σύνολο της έκτασης στο Μητροπολιτικό Πάρκο.

Σε μία πόλη που δεν μπορούμε να χωροθετήσουμε χρήσεις σε υπόγειες κατασκευές λόγω αρχαιοτήτων, προτείνουμε τη δημιουργία ενός νέου ανάγλυφου, ενός χαμηλού λόφου, στα σπλάχνα του οποίου θα κατασκευαστεί το εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο, ενώ η συνολική επιφάνεια των 180.000τμ θα διαμορφωθεί σε χώρους πρασίνου. Το νέο «έδαφος» της ΔΕΘ θα φιλοξενεί στο εσωτερικό του όλες τις νέες προβλεπόμενες χρήσεις συμπεριλαμβανομένων και 1500 θέσεων στάθμευσης.

Η περιοχή θα αποδοθεί ολοκληρωτικά στη πόλη, ενώ η δημιουργία ενός μεγάλου αστικού πάρκου θα ανακουφίσει περιβαλλοντικά το κέντρο της Θεσσαλονίκης και θα δημιουργήσει ένα συνεχόμενο χώρο πρασίνου από το Σειχ Σου μέχρι τη θάλασσα.

Αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία, τη γνώση και την αξιολόγηση των προβλημάτων και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της ευρύτερης περιοχής, το στρατηγικό master plan για την ανάπλαση του οικοπέδου της ΔΕΘ επιχειρεί να μετατρέψει έναν χρόνιο αστικό θύλακα αποκλεισμού σε συγκριτικό πλεονέκτημα. Στρατηγική πρόθεση είναι η δημιουργία μιας πρότυπης νησίδας που ο σχεδιασμός της αξιοποιεί και αναδεικνύει την αναπτυξιακή, πολεοδομική, αρχιτεκτονική και περιβαλλοντική διάσταση της επέμβασης.

Περιβαλλοντικός αστικός σχεδιασμός και δημιουργία μιας πρότυπη οικοδομικής νησίδας που να λειτουργεί ως ένα μικρο-οικοσύστημα, όπου το ανοικτός χώρος συνυπάρχει με τον κτισμένο και ο δημόσιος χώρος λειτουργεί ως ένα υβριδικό ενδιάμεσα μεταξύ αστικού και φυσικού. Νέες υλικότητες και νέες οπτικές επαναπροσδιορίζουν παγιωμένες αντιθέσεις και επαναφέρουν στην πόλη τις «ξεχασμένες» ποιότητες του φυσικού περιβάλλοντος (φως, σκιές, αισθήσεις, εναλλαγή εποχών). Επιπλέον, μέσω μιας σειράς ‘εργαλείων’ περιβαλλοντικού σχεδιασμού, επιδιώκεται να αποτελέσει η περιοχή μια πρότυπη νησίδα ανάδειξης λύσεων που «ακουμπάνε» στις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής πόλης. Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός περιλαμβάνει θέματα διαμόρφωσης του δημόσιου χώρου (με τη δημιουργία μικροκλίματος, εξοικονόμηση νερού και ενέργειας στη διαχείρισή του), θέματα ενεργειακής αυτονομίας του Ο.Τ. κλπ.

Για το Μητροπολιτικό Θεματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης που καλύπτει το σύνολο των 180 στρ της ΔΕΘ προτείνουμε:

ΟΙ ΚΗΠΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

• Αστικό Πάρκο

• Βοτανικοί Κήποι

• Πειραματικοί Κήποι

• Συμμετοχικοί Κήποι

ΧΩΡΟΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

• Υπαίθριοι Κινηματογράφοι

• Παιδότοποι

• Καφέ – Εστιατόρια

ΧΩΡΟΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

• Παλαί Ντε Σπορ

• Γήπεδα αθλοπαιδιών

ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

• Ενιαίος εκθεσιακός χώρος

• Συνεδριακό κέντρο και ξενοδοχείο σε μία ενιαία ενότητα με το Βελλίδειο

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

• Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (υφιστάμενο κτίριο)

• Εκθεσιακός χώρος στο περίπτερο της ΕΣΣΟ ΠΑΠΠΑΣ (υφιστάμενο κτίριο)

• Κέντρο Φυσικού Περιβάλλοντος και Οικοσυστημάτων στο Περίπτερο 2 (υφιστάμενο κτίριο)

ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ