Οι εκκλησίες και τα παρεκκλήσια των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης
Οι θρησκείες και η πίστη είναι πολλές φορές η παρηγοριά και το στήριγμα των ανθρώπων, γι’ αυτό και βρίσκουμε εκκλησίες και παρεκκλήσια παντού γύρω μας. Στον σταθμό των τρένων, στα ΚΤΕΛ, σε εμπορικά κέντρα και φυσικά στα νοσοκομεία.
Οι θρησκείες και η πίστη είναι πολλές φορές η παρηγοριά και το στήριγμα των ανθρώπων, γι’ αυτό και βρίσκουμε εκκλησίες και παρεκκλήσια παντού γύρω μας. Στον σταθμό των τρένων, στα ΚΤΕΛ, σε εμπορικά κέντρα και φυσικά στα νοσοκομεία, εκεί που το θείο έρχεται να δώσει κουράγιο και υπομονή για να αντέξει ο ασθενής τον πόνο, αλλά κυρίως για να βρίσκουν συγγενείς και φίλοι ένα ησυχαστήριο και έναν χώρο προσευχής. Στα νοσοκομεία μπορεί κανείς να συναντήσει είτε ναούς είτε μικρά παρεκκλήσια. Το παρεκκλήσι είναι μικρός χριστιανικός ναός και αποτελεί ιδιαίτερο ξεχωριστό ιερό χώρο σε μονές, 1στρατόπεδα, νοσοκομεία, αρχοντικά σπίτια και μεγάλες βίλες, νεκροταφεία, πλοία. Το παρεκκλήσι χρησιμεύει για τέλεση μυστηρίων στα οποία παρευρίσκεται μικρός αριθμός ατόμων. Ακόμα μικρότερα σε έκταση είναι τα προσκυνητάρια, χώροι στους οποίους υπάρχει ένα μικρό αναλόγιο για την Αγία Γραφή και μερικές εικόνες.
Στο νεότερο από τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, το Παπαγεωργίου, συναντάμε στον προαύλιο χώρο, απέναντι από το κυλικείο, τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου και των 20 Αγίων Αναργύρων. Η ανέγερση του Ναού έγινε το 1998 με δωρεά του Ιδρύματος Παπαγεωργίου, βάσει σχεδίου του αρχιτέκτονα Βασίλη Παπά. Οι επιβλητικές τοιχογραφίες που κοσμούν το εσωτερικό του Ναού, αποτελούν έργο του δασκάλου Αγιογραφίας Κώστα Γεωργιάδη, με την ευγενική χορηγία του κ. Πρόδρομου Εμφιετζόγλου. Στις 19 Μαρτίου 2000, τελέσθηκαν τα θυρανοίξια του Ναού από τον Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, νυν Μακαριστό Διονύσιο.
Στα παρεκκλήσια και τις μικρές εκκλησίες των νοσοκομείων είναι συνηθισμένο να δίνεται το όνομα του Αγίου Παντελεήμονος, ενός αγίου που θεράπευε αρρώστους, φτωχούς, ανάπηρους. Άλλωστε στην ελληνική παράδοση έχει επικρατήσει η φράση «στραβοί, κουτσοί, όλοι στον Άγιο Παντελεήμονα» για την ιδιότητα του θεραπευτή που είχε ο άγιος Παντελεήμων. Το ιατρικό κιβώτιο είναι ένα από τα σύμβολά του. Για τον λόγο αυτό, το παρεκκλήσι του Θεαγενείου νοσοκομείου, αλλά και ο ναός του Ιπποκρατείου, φέρει το όνομα του.
Στο Νοσοκομείο Θεαγένειο, το παρεκκλήσι βρίσκεται στον 1ο όροφο και τελείται σε αυτόν Θεία Λειτουργία κάθε Κυριακή πρωί και κατά τις μεγάλες εορτές του έτους (Χριστούγεννα και Μεγάλη Εβδομάδα).
Από την πλευρά της Κωνσταντινουπόλεως, στον αριθμό 49, βρίσκεται ο ιερός ναός του Αγίου Παντελεήμονος στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Τα εγκαίνια του ναού τελέστηκαν από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, κ. Άνθιμο, στις 27 Ιουλίου του 2015, ημέρα μνήμης του Αγίου Παντελεήμονος. Ο ναός έχει ράμπα και είναι προσβάσιμος έτσι ώστε να μπορούν να παρακολουθούν τις θείες λειτουργίες και άνθρωποι με κινητικά προβλήματα. Στην κορυφή της σκεπής του βρίσκεται το καμπαναριό. Εσωτερικά και εξωτερικά, μπορεί να κανείς να βρει εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Στην είσοδο σε υποδέχεται μια αγιογραφία σε χρυσό φόντο που απεικονίζει τον άγιο Παντελεήμονα και τα σύμβολά του, το ιατρικό κιβώτιο και το παγώνι.
Το νοσοκομείο Παπανικολάου έχει την δική του ιδιαίτερη ιστορία. Προς το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην σημερινή θέση του νοσοκομείου, κατασκευάστηκαν από τον Βρετανικό Στρατό ορισμένα παραπήγματα για την επιτόπια νοσηλεία των τραυματιών.
Μετά το τέλος του πολέμου, τα παραπήγματα αυτά αποτέλεσαν την βάση για την ίδρυση από το Ελληνικό κράτος του “Νοσοκομείου Φυματιώντων”. Με την προσθήκη μερικών εγκαταστάσεων, το νοσοκομείο μετονομάστηκε σε Σανατόριο. Για χρόνια, αλλά μέχρι και σήμερα, οι Θεσσαλονικείς έχουν ταυτίσει το νοσοκομείο με την εξοχή, τον βουνίσιο καθαρό αέρα και το καλό κλίμα. Το 1947, ξεκίνησε να χτίζεται η εκκλησία του νοσοκομείου από ασθενείς πάσχοντες από φυματίωση που ζούσαν στο σανατόριο. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα εισόδια της Θεοτόκου, που αναφέρονται στην εμφάνιση της Παναγίας στον ναό από τους γονείς της, Ιωακείμ και Άννα. Τα εισόδια εορτάζονται κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου. Η εκκλησία είναι πετρόκτιστη με κεραμοσκεπή, όπως και άλλα τμήματα του κτιρίου του νοσοκομείου, που χτίστηκαν με πέτρα. Βρίσκεται αριστερά της εισόδου του νοσοκομείου, δίπλα από το πάρκινγκ αυτοκινήτων.
Στο νοσοκομείο Άγιος Παύλος, το παρεκκλήσι δεν θα μπορούσε να μην ήταν αφιερωμένο στον άγιο που φέρει το όνομα και του νοσοκομείου, στον Άγιο Παύλο. Ο εφημέριος του Νοσοκομείου, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Συμεών Αναστασιάδης, έχει αναφερθεί αρκετές φορές στα θαύματα και την δύναμη της πίστης, μέσα από περιστατικά ασθενών που σώθηκαν καθαρά από θαύμα, από επέμβαση του Αγίου τη στιγμή που οι γιατροί σήκωναν ψηλά τα χέρια, περιμένοντας από στιγμή σε στιγμή το μοιραίο. Το ναός βρίσκεται εξωτερικά της εκκλησίας, χαμηλά και αριστερά από την κύρια είσοδο. Η εκκλησία διαθέτει κεραμοσκεπή, τρούλο και καμπαναριό.
Στο νοσοκομείο Α.Χ.Ε.Π.Α., λίγα μέτρα μετά το γκισέ υποδοχής της κύριας εισόδου, μια αίθουσα έχει διαμορφωθεί σε εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ευαγγελιστή Λουκά. Λόγω της θέσης του νοσοκομείου στο κέντρο της πόλης, πλήθος κόσμου επισκέπτεται την εκκλησία, η οποία διαθέτει ιερό, προσκυνητάρι, εικόνες και αρκετές θέσεις καθήμενων.
Στο νοσοκομείο Άγιος Δημήτριος και στο Γεώργιος Γεννηματάς δεν συναντάμε εκκλησίες, αλλά μικρούς χώρους με εικόνες, τα λεγόμενα προσκυνητάρια, όπου μπορεί κάποιος να προσευχηθεί και να ανάψει ένα κερί. Στο νοσοκομείο Άγιος Δημήτριος φυσικά το όνομα του χώρου φέρει ο προστάτης άγιος της πόλης της Θεσσαλονίκης, ο Άγιος Δημήτριος, του οποίου το όνομα έχει και το νοσοκομείο, ενώ στο νοσοκομείο Γεώργιος Γεννηματάς, στον 1Ο όροφο, συναντάμε ένα μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Αγία Σκέπη.
Για τους περισσότερους, τα μικρά παρεκκλήσια των νοσοκομείων δεν είναι ορατά και τα προσπερνάνε βιαστικά. Για κάποιους ανθρώπους όμως έχουν ιδιαίτερη σημασία και μπορεί να πρωταγωνιστούν καθοριστικά σε κάποιες κρίσιμες στιγμές της ζωής τους. Σε πολλές περιπτώσεις, το θείο και το μεταφυσικό δίνει δύναμη στους ανθρώπους να πιστέψουν στον εαυτό τους και να αποκτήσουν δύναμη.
