Όμηρος των ανθρωπίνων παρεμβάσεων το δάσος – πηγή ζωής της πόλης

Καμπανάκι κινδύνου εκπέμπουν, για μια ακόμα φορά, πολίτες, για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το δάσος και ο ορεινός όγκος του Χορτιάτη.

Ένας υπερπολύτιμος πνεύμονας πρασίνου που περιβάλλει την πόλη, αλλά έρχεται αντιμέτωπος όλα αυτά τα χρόνια με σοβαρά προβλήματα που προκύπτουν από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, τις οποίες «η Πολιτεία είτε τις προκαλεί, είτε τις παραβλέπει» όπως σημειώνουν στη δημόσια επιστολή τους τα μέλη της «Κίνησης Πολιτών Χορτιάτη».

Ένα από τα θέματα που θίγεται για μια ακόμα φορά από τους πολίτες είναι «Τα άκρως επικίνδυνα και ενοχλητικά δίτροχα εντούρο, «γουρούνες» και θηριώδη πειραγμένα τετρακίνητα οχήματα, που αγνοούν επιδεικτικά τις απαγορευτικές πινακίδες σε όλη την έκταση του δάσους».

Ένα ζήτημα το οποίο η parallaxi ανέδειξε τους προηγούμενους μήνες.

Στον κύριο δασικό δρόμο από το «Πάρκο Κεραιών» προς το καταφύγιο του Σ.Ε.Ο, οι πεζοπόροι αναγκάζονται να συνυπάρξουν με ΙΧ, ενώ οι πολίτες κάνουν λόγο ακόμα και για δραστηριοποίηση κυνηγών στο μεγαλύτερο μέρος του δάσους.

Μεγάλο «αγκάθι» αποτελεί και η απουσία πόσιμου νερού κατά μήκος όλου του δάσους, αλλά ιδιαίτερα στο «Μονοπάτι των Παγοποιών».

Τι ζητά η «Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη» στην ανακοίνωσή της:

1. Άμεση απομάκρυνση όλων των εγκαταστάσεων τηλεοπτικών σταθμών – πανελλαδικής και τοπικής εμβέλειας – που χρόνια τώρα είναι ανενεργές, καθώς πλέον εκπέμπουν ψηφιακά (μόνο από τις εγκαταστάσεις του MEGA). Απομάκρυνση επίσης όλων των ανενεργών – εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων πολλών ραδιοφωνικών σταθμών. Δηλώνουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι ο πολύχρονος – πολύμορφος αγώνας μας για την απομάκρυνση – διασπορά του “Πάρκου Φονιάς” δεν εγκαταλείπεται σε καμία περίπτωση.

2. Καμία διάνοιξη νέων δασικών δρόμων που τραυματίζουν το δάσος ανεπανόρθωτα.

3. Επέκταση της απαγόρευσης του κυνηγιού σε όλη την έκταση του δάσους ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πεζοπόρων και η προστασία της ελάχιστης πλέον εναπομείνασας πανίδας και κυρίως ορνιθοπανίδας.

4. Προστασία, ανάδειξη και χαρακτηρισμός ως μνημεία των παλιών δεξαμενών καθαρισμού των πηγών του δάσους (Γκιρίζια).

5. Προστασία και ανάδειξη του λιθόστρωτου δρόμου που κατασκεύασαν οι συμμαχικές δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ και χαρακτηρισμός του ως μνημείο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

6. Ανάδειξη ενός τουλάχιστον παγομάγαζου (αποθήκη) με την αντίστοιχη “Μπάρα” του και τοποθέτηση πινακίδας πληροφόρησης για την ιστορία και λειτουργία του χώρου

7. Παροχή πόσιμου νερού, τουλάχιστον στις δύο ιστορικές βρύσες, στις θέσεις «3 Αδέλφια» και «Κρύα Βρύση», στη διαδρομή του «Μονοπατιού των Παγοποιών», για την εξυπηρέτηση εκδρομέων, πεζοπόρων και ζώων.

8. Για μία φορά ακόμη απαιτούμε την απαγόρευση κίνησης των Ι.Χ. τις ημέρες μαζικής προσέλευσης – Κυριακές και αργίες – στον δασικό δρόμο «Πάρκο Κεραιών» – καταφύγιο Σ.Ε.Ο.. Μόνη λύση η τοποθέτηση κινητού εμπόδιου (μπάρα), όπως συμβαίνει και σε άλλα μέρη της χώρας. Το νομικό πλαίσιο υπάρχει…!

9. Απαιτούμε να υπάρξει ουσιαστική λύση στο σοβαρότατο πρόβλημα του ανεξέλεγκτου μηχανοκίνητου αθλητισμού, με οριοθέτηση ζώνης τέλεσης ανάλογων δραστηριοτήτων σε κατάλληλη περιοχή.

10.Θεωρούμε η μόνη λύση για τη συνολική προστασία του δάσους και εν γένει του Ορεινού Όγκου Χορτιάτη είναι η ολοκληρωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση «Σχέδιο Διατάγματος για τον Χορτιάτη» που συνέταξε το 2016 ο σημαντικός συνεργάτης της «Κίνησης Πολιτών Χορτιάτη» και της εφημερίδας «ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570», ο αείμνηστος Νομικός Περιβάλλοντος και Νομικός Σύμβουλος του κράτους Γιάννης Παπαγιάννης. Σε αυτό, καθορίζει τις ζώνες προστασίας, τις χρήσεις γης και τους περιοριστικούς και απαγορευτικούς όρους, έτσι ώστε να θωρακιστεί και νομικά η αποτελεσματική προστασία και να διατηρηθεί η αξία του ως «προστατευτικό και αισθητικό δάσος», όπως ιδιαίτερα το χαρακτηρίζει. Εντός αυτού υπάγεται και η περιβαλλοντική διαχείριση του, με την ανάπτυξη των σημαντικών οικολογικών λειτουργιών του, εξαιρετικά αναγκαίων για την εποχή μας και τις απειλές της κλιματικής κρίσης.

Μία ευκαιρία για ένα ταξίδι στο χρόνο και στην ιστορία των ανθρώπινων κατασκευών

Το μονοπάτι των Παγοποιών, είναι αδιαμφισβήτητα η πιο γνωστή πεζοπορική διαδρομή του Χορτιάτη.

Μπορούμε να το περπατήσουμε σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και μας δίνεται η ευκαιρία να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο και των ανθρώπινων κατασκευών, αφού θα συναντήσουμε σε αυτό δημιουργήματα των παλιών Χορτιατινών, τα οποία αφορούσαν μέχρι και την δεκαετία του 1950 (περίπου) την κατασκευή και συντήρηση παγοκολονών για τις πλούσιες οικογένειες της Θεσσαλονίκης.

Το μονοπάτι ξεκινάει στο ύψος των τελευταίων σπιτιών του Χορτιάτη και καταλήγει στο καταφύγιο του Σ.Ε.Ο. Θεσσαλονίκης, διάρκειας μιάμιση περίπου ώρας και ήπιας δυσκολίας.

Προτάσεις αξιοποίησης

Μια αξιόλογη μελέτη – πρόταση για το μονοπάτι των Παγοποιών συντάχθηκε το 2021 στο πλαίσιο του μαθήματος μεταπτυχιακών σπουδών του Α.Π.Θ., «Σχεδιασμός Περιαστικού Αγροτικού και Φυσικού Τοπίου».

Στο επίκεντρο των μεταπτυχιακών φοιτητών και διδασκόντων μπαίνει η επαναφορά της «θαμμένης ιστορίας» μέσω της ανάδειξης του παρελθόντος προς ένα νέο μέλλον.

Κατατίθενται συγκεκριμένες προτάσεις για την κεντρική είσοδο του μονοπατιού, τα μέρη – τοπόσημα των παγοποιών, την Κρύα Βρύση με πρωταρχικό στόχο του σχεδιασμού τον σεβασμό του φυσικού τοπίου και την ελάχιστη επέμβαση πάνω σε αυτό.

Γι’ αυτό το λόγο και προτείνεται η δημιουργία τεσσάρων υποπεριοχών. Παράλληλα, στη μελέτη υπάρχουν και μικρές προσθήκες όσον αφορά τη βλάστηση, ενώ επιλέγονται υλικά τα οποία αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού τοπίου.

Επίσης, στο σχεδιασμό της μελέτης περιλαμβάνεται και η δημιουργία ενός χώρου στάσης – ξεκούρασης για αυτούς που ακολουθούν το μονοπάτι πηγαίνοντας προς το καταφύγιο.

Ένας χώρος που θα μπορούσε να γίνει ιδανικός για πικ νικ, διαλογισμό, παιχνίδι, αφού βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το καταφύγιο, αλλά και είναι άμεσα προσβάσιμος από το δασικό δρόμο.

Εκτός από χώρος ξεκούρασης, η περιοχή θα διηγείται και μια ιστορία. Με ξύλινα στοιχεία αντί σήμανσης σε διάφορα σημεία θα υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τον Χορτιάτη, τις διαδρομές, την ιστορία και την οικολογία του, οδηγώντας τους χρήστες να περιπλανηθούν στην περιοχή.