Παιδικές χαρές: Οι άλλες χρήσεις τους στη Θεσσαλονίκη

Οι παιδικές χαρές στη Θεσσαλονίκη ζουν διπλές – και τριπλές – ζωές μέσα σε ένα 24ωρο πολλές φορές.

Τη μέρα, γεμίζουν παιδικά γέλια και φωνές, τσουλήθρες και τσακωμούς για μία κούνια, αθώες αγκαλιές και κλάματα. Τη νύχτα όμως που φεύγουν τα παιδιά, οι παιδικές χαρές αλλάζουν ρόλο…

Και κάπως έτσι, ένα παγκάκι που το μεσημέρι φιλοξενεί κουρασμένες μαμάδες, το βράδυ γίνεται καρέκλα καφετέριας ή… σταντ μπίρας! Γιατί, ας το παραδεχτούμε, οι παιδικές χαρές της πόλης έχουν εξελιχθεί σε κάτι πολύ παραπάνω από “χώρους παιχνιδιού για ανήλικους” και αυτό θα αναλύσουμε παρακάτω!

Σχεδιασμένες ως χώροι παιχνιδιού και ξεγνοιασιάς για τα παιδιά, οι παιδικές χαρές της Θεσσαλονίκης φαίνεται πως στην πράξη εξυπηρετούν πολύ περισσότερους σκοπούς. Από κηδεμόνες σκύλων και εφήβους μέχρι νεαρά ζευγάρια και κουρασμένους γονείς που αποζητούν μια ανάσα… κοινωνικοποίησης, οι παιδικές χαρές εξελίσσονται σταδιακά σε άτυπους πολυχώρους της αστικής καθημερινότητας.

Ευτυχώς οι περισσότερες παιδικές χαρές της πόλης είναι αρκετά σε καλή κατάσταση ώστε να μπορούν να «σηκώσουν» τις πολλαπλές χρήσεις – κι ας είναι προτεραιότητα (εννοείται) τα παιδιά!

Ας δούμε λοιπόν μαζί, ποιες είναι οι υπόλοιπες χρήσεις μίας παιδικής χαράς!

Αντί για πάρκο σκύλων, παιδική χαρά

Μπορεί πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη να δημιουργήθηκαν πέντε πάρκα σκύλων, ωστόσο πολλές περιοχές δεν έχουν ακόμα πρόσβαση σε τέτοια… πολυτέλεια για το ζώο τους. Οπότε, η έλλειψη επαρκών πάρκων για σκύλους στην πόλη οδηγεί πολλούς κηδεμόνες σε μια εναλλακτική λύση: τις παιδικές χαρές, τις ώρες που δεν χρησιμοποιούνται από παιδιά. Οι περιφραγμένοι χώροι, τα μαλακά δάπεδα και η σχετική ασφάλεια γίνονται ιδανικά για έναν βραδινό περίπατο με το κατοικίδιο και τρελό παιχνίδι.

Αν και η πρακτική αυτή δεν είναι επισήμως επιτρεπτή και πολλές φορές προκαλεί και εντάσεις ανάμεσα σε κηδεμόνες και θιγμένους γονείς ή γείτονες, σίγουρα αποτελεί καθημερινότητα σε πολλές γειτονιές, ειδικά όπου οι επιλογές είναι περιορισμένες. Πάντως, αναμένονται κι άλλα πάρκα σκύλων το επόμενο διάστημα, όπως ανακοίνωσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, οπότε σταδιακά μπορεί αυτή η εικόνα χαρούμενων σκύλων σε παιδικές χαρές να εξαλειφθεί.

Έφηβοι, στέκια και ώρες κοινής ησυχίας

Μετά τη δύση του ήλιου, οι παιδικές χαρές κάπου σε μία γειτονιά της Θεσσαλονίκης, μεταμορφώνονται σε ανεπίσημα στέκια εφήβων και νεαρών ενηλίκων. Οικεία, δωρεάν και σχετικά «αθόρυβες» ως επιλογές, γίνονται το σημείο για κουβέντα, μουσική από κινητά και μερικές φορές έντονη φασαρία. Στις 11 το βράδυ, ενώ ο κόσμος σβήνει τα φώτα, εκεί ανάβει ένας αναπτήρας – όχι για τσιγάρο (εντάξει, μπορεί και γι’ αυτό), αλλά κυρίως για παρέα.

Οι έφηβοι – και οι 20φεύγα ρομαντικοί – αγαπούν τις παιδικές χαρές γιατί είναι δωρεάν, έχουν παγκάκια, ατμόσφαιρα και σχετική απομόνωση. Άσε που ένα πηγαινέλα στην κούνια με φεγγάρι και κουβέντα, έχει πάντα κάτι κινηματογραφικό. Από την άλλη, δεν είναι λίγες οι φορές που οι κάτοικοι της δίπλα οικοδομής διαμαρτύρονται για τις ώρες κοινής ησυχίας που καταπατώνται, ωστόσο οι νέοι επικαλούνται την έλλειψη δημόσιων χώρων για να βρεθούν χωρίς οικονομικό κόστος κι αυτό είναι ένα άλλο θέμα που θα πρέπει να το σκεφτούμε καλά.

Ρομαντικά ραντεβού στα παγκάκια

Μια άλλη, λιγότερο… θορυβώδης χρήση αφορά τα ρομαντικά ραντεβού. Νεαρά ζευγάρια — κυρίως μαθητές, φοιτητές ή πολλές φορές καινούργιοι στην πόλη και στη φοιτητική ζωή — επιλέγουν συχνά τις παιδικές χαρές ως σημείο συνάντησης. Πίσω από φυλλωσιές ή δίπλα σε μια πλατεία, ένα παγκάκι κάτω από τα δέντρα μπορεί να μετατραπεί σε καταφύγιο για δύο ανθρώπους που αναζητούν λίγο προσωπικό χρόνο και χώρο χωρίς τη βοήθεια του πορτοφολιού τους.

Η παιδική χαρά προσφέρει ό,τι χρειάζεται: λίγη απόσταση από τα βλέμματα των άλλων, μια αίσθηση οικειότητας, ακόμα και μια κάποια ασφάλεια προσφέρει μία περιφραγμένη αλάνα. Η απλότητα αυτών των ραντεβού μοιάζει συχνά με επιστροφή στα βασικά: ένα αναψυκτικό από το περίπτερο, πατατάκια μοιρασμένα από το ίδιο σακουλάκι και κουβέντες που διακόπτονται μόνο από το τρίξιμο της κούνιας που λικνίζεται μόνη της από ένα απαλό αεράκι που παρεμβάλει με θράσος και αδιακρισία .

Δεν είναι σπάνιο να δει κανείς δύο άτομα καθισμένα αντικριστά, να μιλούν χαμηλόφωνα, να ακουμπάνε διακριτικά τα χέρια στα γόνατα ή να παρατηρούν τον ουρανό — κάποιες φορές με ακουστικά μοιρασμένα στα αυτιά τους. Είναι μία γνώριμη εικόνα που λίγο πολύ όλοι μας την έχουμε αντικρύσει. Σε μια εποχή που ο ρομαντισμός συχνά χάνεται πίσω από οθόνες κινητών, οι παιδικές χαρές θυμίζουν πως η επαφή μπορεί να ανθίσει ακόμα και στα πιο απλά. Κάτι που οι παλιότερες γενιές το ζήσαμε για τα καλά, οι νεότεροι αναζητούν τον τρόπο να το ανακαλύψουν.

Ίσως να είναι λοιπόν κι αυτός ένας λόγος που, όταν η παιδική χαρά μένει για λίγο άδεια και χαθούν οι πολλές φωνές, αρκεί η σιωπή δύο ανθρώπων που μόλις γνωρίζονται σε εκείνη την παιδική χαρά. Εκείνη ακριβώς την ώρα που περνάς…

Όταν οι γονείς δεν έχουν χρόνο για καφέ και πρέπει να τα συνδυάσουν όλα

Τις ώρες που η παιδική χαρά επιτελεί τον αρχικό της ρόλο – που είναι η… παιδική χαρά –  δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς φαίνεται να την αντιμετωπίζουν περισσότερο ως σημείο… κοινωνικής συνεύρεσης μεταξύ τους. Παρέες ενηλίκων με καφέδες στο χέρι καταλαμβάνουν τα παγκάκια, συζητούν έντονα, συχνά χωρίς να έχουν σαφή εικόνα για το πού ακριβώς βρίσκεται ή τι κάνει το παιδί τους μέσα στον χώρο. Δεν πρόκειται απαραίτητα για αδιαφορία, αλλά για ένα διαχρονικό «κενό επιτήρησης» που απλώς δείχνει πόσο πολύπλευρη είναι η καθημερινότητα στις παιδικές χαρές.

Την ώρα που ο μικρός Κωστής κρέμεται ανάποδα από τα κάγκελα της τσουλήθρας, η μαμά και ο μπαμπάς έχουν βρει τους φίλους τους και περνούν τη δική τους ώρα. Ο ένας με το φρέντο εσπρέσσο στο χέρι, ο άλλος με το κινητό, και το μόνο που τελικά παίζει πιο πολύ κι από τα παιδιά λίγο πιο πέρα, είναι το κουτσομπολιό. Η παιδική χαρά γίνεται… υπαίθριο καφέ, το παιδί γίνεται (σχεδόν) αόρατο, και όλοι ελπίζουν απλά να μη χτυπήσει κανείς. Ή αν χτυπήσει, να ‘ναι τουλάχιστον κοντά σε άλλον γονέα. Και να το τονίσω – γιατί παρεξηγείστε κι εύκολα εσείς οι γονείς – δεν ισχύει για όλους και ασφαλώς, δεν τίθεται θέμα αδιαφορίας και κινδύνου για κανένα παιδί.

Ένας χώρος, πολλές… ζωές μέσα σε μία παιδική χαρά!

Οι παιδικές χαρές της Θεσσαλονίκης λοιπόν, δεν είναι απλώς χώροι για παιδιά. Οι παιδικές χαρές της Θεσσαλονίκης (και κάθε τόπου) αντανακλούν, ενίοτε άθελά τους, την απουσία επαρκών δημόσιων χώρων για τις ανάγκες διαφορετικών ηλικιών και ομάδων. Καταλήγουν έτσι να καλύπτουν ρόλους που δεν τους αναλογούν, όπως είναι τα στέκια για εφήβους, τα ρομαντικά καταφύγια για ζευγάρια, τα άτυπα πάρκα σκύλων ή και τα υπαίθρια καφέ για γονείς.

Το ζήτημα βέβαια δεν είναι να μπουν περισσότεροι κανόνες ή να αποκλειστούν χρήσεις, αλλά να τεθεί επιτέλους η ανάγκη στο τραπέζι: Η πόλη χρειάζεται περισσότερους ανοιχτούς, προσβάσιμους και ασφαλείς δημόσιους χώρους για όλους – μικρούς και μεγάλους. Μέχρι τότε, κάτι μου λέει πως οι παιδικές χαρές θα συνεχίσουν να φιλοξενούν… λίγο απ’ όλα. Και ίσως, τελικά, αυτό να λέει περισσότερα για εμάς απ’ ό,τι νομίζουμε.