Πλατεία Ελευθερίας : Για μια φωτογραφία διαρκείας…
Φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από το «Μαύρο Σάββατο» του 1942, όπου 9.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης υπέστησαν εξευτελισμούς και βασανιστήρια, ενώ κάποιοι άφησαν την τελευταία τους πνοή στην Πλατεία Ελευθερίας.
Λέξεις Θανάσης Παππάς*
Επιθυμίες και δοξασίες
Οι διαβεβαιώσεις του κ. Ζέρβα στη συνέντευξη που παραχώρησε πρόσφατα στη Δημοτική Τηλεόραση TV100 ότι: «Θέλω να φωτογραφίζεται κόσμος στην πλατεία Αριστοτέλους, στην πλατεία Ελευθερίας, στην πλατεία Διοικητηρίου» προφανώς δεν αφορούν την παρούσα θητεία. Είναι επιθυμίες χωρίς αντίκρισμα.
Ειδικότερα με τη πλατεία Ελευθερίας δεν θέλησε να ολοκληρώσει το έργο της πλατείας μνήμης, που είχε σχεδιαστεί από την προηγούμενη διοίκηση και με δική του συμμετοχή. Δεν θέλησε να ασπαστεί την κρατούσα άποψη πως το έργο είναι η οφειλόμενη τιμή στην Ιστορία της πόλης. Δεν θέλησε να προβεί σε λογικές ενέργειες. Δηλαδή να κηρύξει έκπτωτο τον ανάδοχο, αντί να τον αποζημιώσει κιόλας, να προχωρήσει με το δεύτερο μειοδότη και να αξιοποιήσει την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου.
Όλα τα δεδομένα συνηγορούσαν για τη συνέχιση του έργου.
Ο πολεοδομικός σχεδιασμός, το σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας(ΣΒΑΚ) και οι κυκλοφοριακές μελέτες για το κέντρο υποδεικνύουν πως έπρεπε να προχωρήσουν οι αστικές αναπλάσεις και πεζοδρομήσεις για την αναβάθμιση της φυσιογνωμίας του ιστορικού- εμπορικού κέντρου (πεζοδρόμηση Αγίας Σοφίας -δημιουργία νέας πλατείας Μακεδονομάχων και ανάδειξη Αχειροποιήτου, πλατεία Ελευθερίας κ.α) Η αποτροπή εισόδου των ΙΧ οχημάτων στο κέντρο συνιστά μέτρο για την αναβάθμιση του. Με αυτή την έννοια η διεκδίκηση δημιουργίας μεγάλου Ρ στο πρώην στρ. Μυστακίδη, έπρεπε σήμερα να είχε τελεσφορήσει και να λειτουργεί, αποτελώντας πόλο εισόδου στη δυτική πλευρά της πόλης. Αν παρα ταύτα πραγματικά ήθελε τη διερεύνηση για υπόγειο σταθμό θα έπρεπε την ίδια μέρα που ανέλαβε τη διοίκηση να αναθέσει τη μελέτη σκοπιμότητας. Δηλώνει παντού ότι για την υλοποίηση του συγκεκριμένου υπόγειου σταθμού, ενεργήσαμε τάχιστα. Όμως στις 26-01-2022 έγινε η ανάθεση μελέτης, με παράδοση βάσει σύμβασης σε 8 μήνες. Αν προστεθούν οι χρόνοι για ελέγχους ,εγκρίσεις κ.α φτάνουμε στα τέλη του 2022. Με την διερεύνηση (που μόλις ανάθεσε) για βιωσιμότητα, ανταποδοτικότητα, περιβαλλοντικές επιπτώσεις εαν κριθεί συμφέρουσα η κατασκευή υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων θα πρέπει να προχωρήσει η έκδοση Υπουργικής απόφασης για χαρακτηρισμό του έργου, ως ειδικού, ώστε τελικά να προκηρυχθεί ως κτιριακό έργο με το σύστημα σύμβασης παραχώρησης, με την διαδικασία περί ΣΔΙΤ.. Αντιλαμβάνεται ο καθείς πόσος χρόνος θα απαιτηθεί, με όλες τις προϋποθέσεις (να κριθεί συμφέρον, να υπάρξει ενδιαφέρον από ομίλους για κατασκευή και εκμετάλλευση). Το ερώτημα πάντως γιατί δυο χρόνια τώρα δεν έχει προχωρήσει η διαδικασία αυτή και έχουμε ολική επαναφορά του πάρκινγκ, παραμένει αναπάντητο.
Λόγια-λόγια
Στις 23-12-2021 ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος δήλωνε πως σε 1 ½ έτος θα έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για το υπόγειο Ρ , για 200-240 θέσεις . Δήλωνε δηλαδή πως στην παρούσα θητεία ΔΕΝ θα ολοκληρωθεί τίποτα. Στις 8-1-2022 ο κ. Ζέρβας σε συνέντευξή του αναφέρει πως τα πράγματα είναι πολύ απλά. Τόσο απλά που ‘’σε περίπτωση που αποδειχθεί πως είναι αδύνατη μη βιώσιμη κατασκευή υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων, και εντός ενός σφιχτού χρονικού πλαισίου των πρώτων μηνών του 2022, θα προχωρήσουμε μόνο στην επιφανειακή διαμόρφωση της πλατείας ως πάρκου μνήμης και αναψυχής…’’. Τι σημαίνει άραγε το σφικτό πλαίσιο, τη στιγμή που δεν είχε αναθέσει τη μελέτη σκοπιμότητας, δυο χρόνια τώρα , την οποία ανέθεσε πρόσφατα και θα παραληφθεί μετά τον Οκτώβρη του 2022; Περίμενε δυο χρόνια δηλαδή-που πέρασαν άπρακτα- και με διαδικασίες που πρέπει να ελεγχθούν επαναφέρει τη λειτουργία του πάρκινγκ στην ελεγχόμενη στάθμευση , όπως ήταν το 2018! Και τώρα εισάγει το σφικτό χρονικό διάστημα, που μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό για την παράδοση της μελέτης σκοπιμότητας;
Αναμέτρηση με το ιστορικό παρελθόν
Φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από το «Μαύρο Σάββατο» του 1942, όπου 9.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης υπέστησαν εξευτελισμούς και βασανιστήρια, ενώ κάποιοι άφησαν την τελευταία τους πνοή στην Πλατεία Ελευθερίας. Ο δημόσιος εξευτελισμός των Εβραίων της πόλης ήταν το πρώτο βήμα της αποανθρωποποίησης που ακολούθησε στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης. Το φάντασμα που πλανάται από την δεκαετία του ’50 είναι αν θα είχε δημιουργηθεί ο χώρος στάθμευσης και αφετηρίας λεωφορείων, στην πλατεία Ελευθερίας αν εκεί είχαν βασανιστεί 9.000 Θεσσαλονικείς, που όμως δεν ήταν εβραίοι, αλλά χριστιανοί; Η συνεχόμενη λειτουργία του με αυτές τις χρήσεις εξελίχθηκε σε κόμπο. Αυτό τον κόμπο πήγε να λύσει η διοίκηση Μπουτάρη (χάνοντας και 1,2 εκ από τη μίσθωση του πάρκινγκ), με σκοπό την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης.
Το σφικτό χρονικό πλαίσιο που ανακάλυψε τώρα ο κ. Ζέρβας, είναι ίσως η σανίδα σωτηρίας για να απεγκλωβιστεί από τις αδιέξοδες και ζημιογόνες επιλογές του. Επιλογές που βρίσκουν απ’ ότι φαίνεται πια απέναντι ολόκληρη την πόλη και τους ανθρώπους της. Η αποδοχή του λάθους θα είναι πράξη αναστοχασμού και έμπρακτης αποδοχής της ιστορίας της πόλης.
*Ο Θανάσης Παππάς είναι πρώην αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Ανακύκλωσης Δήμου Θεσσαλονίκης.