Πώς οι Θεσσαλονικείς πήραν «στα χέρια» τους τον τουρισμό

Από το 2013 μέχρι σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, η φράση «Διπλωματία των Πόλεων» ακούστηκε πολλές φορές, αλλά πήρε λίγο χρόνο μέχρι να γίνει κατανοητό το πώς δημιουργήθηκε και προχώρησε μια δράση που έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με σκοπό να αναπτυχθεί τουριστικά η πόλη και να γίνει γνωστή στο εξωτερικό.

Ο αντιδήμαρχος Τουριστικής Ανάπτυξης και Διεθνών σχέσεων -και ουσιαστικά πρώτος αντιδήμαρχος Τουρισμού στον δήμο της Θεσσαλονίκης- Σπύρος Πέγκας, μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στο κλείσιμο της θητείας του, εξηγεί όλες τις πτυχές της πρωτοβουλίας που οδήγησε τους επαγγελματίες και φορείς αυτής της πόλης να πάρουν το μέλλον στα χέρια τους και να αναλάβουν δράση, με τον συντονισμό και την αιγίδα του δήμου, για να γίνει γνωστή η Θεσσαλονίκη στο εξωτερικό και να προσελκύσει κόσμο, όχι μόνο για τουρισμό αλλά και για σπουδές, επενδύσεις και επιχειρηματικές συνεργασίες.

Ξενοδόχοι, τουριστικοί πράκτορες, καθηγητές που εκπροσωπούσαν τα δημόσια πανεπιστήμια της πόλης και αρκετοί από ιδιωτικά κολέγια, γιατροί, επιχειρηματίες, έμποροι ήταν μόνο μερικές από τις ειδικότητες που συμμετείχαν στις αποστολές στο εξωτερικό, δημιουργώντας ετερόκλητες ομάδες και ένα φαινομενικά αταίριαστο «μωσαϊκό», το οποίο όμως ένωνε ένας κοινός σκοπός: η ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης ως τουριστικού, εκπαιδευτικού, ιατρικού και επιχειρηματικού προορισμού. Τα δε πρόσωπα εναλλάσσονταν, ανάλογα με το ενδιαφέρον που είχαν τα άτομα για τον εκάστοτε προορισμό και το budget που διέθεταν, διότι ο κάθε ενδιαφερόμενος χρηματοδοτούσε ο ίδιος τη συμμετοχή του στην αποστολή.

Οι πρώτες αποστολές είχαν ως αφετηρία τις γειτονικές χώρες. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2013, η πρώτη αποστολή της Διπλωματίας των Πόλεων ταξίδεψε στα Σκόπια και συνέχισε τον Οκτώβριο του 2014 στο Βελιγράδι, για να ακολουθήσουν το 2015 η Κωνσταντινούπολη, το Βουκουρέστι, η Σόφια και η Φιλιππούπολη, η Σμύρνη, το Μιλάνο και η Μπολόνια, το Παρίσι, η Λευκωσία,η Κολωνία, το Τελ Αβίβ, η Βαρσοβία, το Άμστερνταμ, η Βιέννη, η Ντόχα, η Στοκχόλμη, η Βηρυτός, η Μάλτα, με τελευταία αποστολή τον Ιούνιο του 2019, το Δουβλίνο.

Πώς προέκυψε το εγχείρημα της «Διπλωματίας των Πόλεων»

Η «Διπλωματία των Πόλεων» ήταν μια φράση που ανέφερε ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης και πάνω στις δικές του αναφορές και σκέψεις χτίστηκε μια ολόκληρη στρατηγική και μεθοδολογία.

«Είμαι υπέρ του active (ενεργού) αντί του passive (παθητικού) τρόπου προβολής, όπως είναι οι εκθέσεις», αναφέρει ο κ. Πέγκας. Ερωτηθείς αν όλη αυτή η ενέργεια που επενδύθηκε για τις 21 επίσημες αποστολές της Διπλωματίας άξιζε τον κόπο, επισημαίνει: «Άξιζε απόλυτα τον κόπο. Καταρχήν, γιατί έφερε αποτελέσματα από πολλές αγορές και άνοιξε τον δρόμο σε άλλες αγορές. Τα νούμερα αυξήθηκαν και αυτό εν μέρει οφείλεται και στη δημοσιότητα που έφεραν τα δημοσιογραφικά κείμενα που γράφτηκαν για τη Θεσσαλονίκη, ως συνέχεια της δικής μας αποστολής. Επειδή η Διπλωματία των Πόλεων δεν ήταν μόνο το ταξίδι αλλά και αυτό που ακολουθούσε, δηλαδή τα fam trips και τα press trips που έπονταν, από τουριστικούς πράκτορες και δημοσιογράφους αντίστοιχα, για να γνωρίσουν την πόλη».

Πόσο, όμως, αποτελεσματική μπορούσε να είναι μια μίξη προσώπων από διαφορετικά επαγγέλματα και ειδικότητες; «Ο στόχος μας ήταν να βρεθούμε όλοι μαζί. Γιατί εκτός από το εξωτερικό προέκυψε κι ένα πολύ θετικό αποτύπωμα εσωτερικά. Όλοι αυτοί οι φορείς βρέθηκαν μεταξύ τους, γνωρίστηκαν, συνεργάστηκαν και αυτό δημιούργησε μια δυναμική, στην οποία χτίζαμε κάθε φορά. Το κομμάτι το εκπαιδευτικό στη συνέχεια το ξεχωρίσαμε, δημιουργώντας την πρωτοβουλία “Study in Thessaloniki”, με αποστολές και εκδηλώσεις που είχαν ως στόχο την προσέλκυση φοιτητών και σπουδαστών στην πόλη μας», σημειώνει ο κ. Πέγκας.

Αναφερόμενος σε εκείνο που έπεισε τους επαγγελματίες να επενδύσουν χρόνο και χρήμα για την υλοποίηση της πρωτοβουλίας αυτής, ο κ. Πέγκας εξηγεί πως υπήρχε ένα συγκεκριμένο όραμα διατυπωμένο από τη διοίκηση του Γιάννη Μπουτάρη. «Έβλεπαν ότι αυτό που κάναμε, το κάναμε πραγματικά για το αποτέλεσμα και όχι για να κάνουμε κάποιο ταξίδι. Άλλωστε ως παρένθεση εδώ να πω ότι προσωπικά ήμουν χορτάτος από ταξίδια λόγω της δουλειάς μου προτού ασχοληθώ με τα κοινά, όπως και ο δήμαρχος. Και αυτό το είδε ο κόσμος. Έβλεπαν τη διάθεση να γίνει το όραμα πράξη και επιπλέον, τη σημασία που έχει να ενώνεις τις δυνάμεις σου. Τους έπειθε ο τρόπος με τον οποίο στεκόμασταν στο εξωτερικό, το γεγονός ότι παρουσιάζαμε με σωστό τρόπο τη Θεσσαλονίκη, που να ενδιαφέρει τους έξω κι όχι να ικανοποιεί τους μέσα. Αυτό αποτέλεσε κίνητρο για τους ανθρώπους που ακολουθούσαν».

«Φυσικά δεν υποστηρίζω ότι τα γνωρίζαμε όλα, μαθαίναμε κι εμείς στην πορεία», επισημαίνει ο κ. Πέγκας και υπογραμμίζει: «Από την πλευρά τους, οι επαγγελματίες δεν είχαν κάτι να χάσουν. Ήταν η εποχή της κρίσης, οι δουλειές τους βούλιαζαν και κάποιος τους έδινε μια ελπίδα. Εμείς, τονίζαμε κάθε φορά την ανάγκη να επενδύσουν στις περιουσίες τους, στη δουλειά τους, επισημαίνοντας ότι θα επενδύσει και ο δήμος Θεσσαλονίκης. Και το έπραξε. Γι αυτό σήμερα έχουν ανανεωθεί και ανακαινισθεί πολλά ξενοδοχεία της πόλης. Δεν μπορείς να αλλάξεις νοοτροπίες, αν δεν το συνδυάσεις με κάτι απτό. Δεν μπορείς να λες μόνο θεωρίες. Αυτό έγινε, υπήρξαν έσοδα, δημιουργήθηκαν νέα καταλύματα, νέοι άνθρωποι δημιούργησαν καινούργιες υπηρεσίες και πολλά ακόμη».

Το οικονομικό κόστος και τα αποτελέσματα

Η «Διπλωματία των Πόλεων» έφερε αποτελέσματα στην πόλη και μάλιστα πολύ μεγαλύτερα σε σχέση με τα ποσά που δαπανήθηκαν, όπως επισημαίνει ο αντιδήμαρχος Τουριστικής Ανάπτυξης και Διεθνών Σχέσεων Σπύρος Πέγκας. «Αν υπολογίσει κανείς ως ελάχιστο έσοδο για κάθε ταξιδιώτη που έρχεται στην πόλη μας το ποσό των 100 ευρώ σε σχέση με τις 2,5 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις που προσθέσαμε στη Θεσσαλονίκη, μπορεί να αντιληφθεί τα οικονομικά οφέλη. Ο δήμος Θεσσαλονίκης, στις καλύτερες περιόδους της διοίκησης Μπουτάρη, είχε budget τουρισμού τον χρόνο 150.000 ευρώ για όλες τις δράσεις, όπως το food festival, τις εκδηλώσεις στην πόλη, για παρουσία σε εκθέσεις, έντυπα κτλ, ενώ υπήρξαν χρονιές που τα κονδύλια έπεφταν στα 80.000 ευρώ. Το κόστος των ταξιδιών ήταν πολύ μικρό και ήταν μόνο ένα μέρος, διότι η Διπλωματία περιελάμβανε πολλά πράγματα, τα οποία είχαν να κάνουν και με το follow up των αποστολών».

Όπως σημειώνει ο κ. Πέγκας, «κανένας μέσα την πόλη δεν κατηγορεί τα ταξίδια που έγιναν και τα ποσά που δαπανήθηκαν. Αντίθετα, όλοι μιλούν για το μεγάλο έργο που έχει γίνει στον τομέα του τουρισμού. Και, μάλιστα, πολλές πόλεις ζήτησαν να τους δείξουμε τον τρόπο και ακολούθησαν το παράδειγμά μας, όπως τα Ιωάννινα, η Νάουσα, η Καλαμάτα κ.ά.».

«Δεν ήταν πετυχημένες όλες οι αποστολές», αναφέρει ο αντιδήμαρχος και προσθέτει: «Είχαμε μεγάλη δυσκολία να διεισδύσουμε στις δυτικές αγορές. Αλλά αυτά είναι τα μεγέθη της Θεσσαλονίκης. Είμαστε ένας ανερχόμενος προορισμός, έχουμε μεγαλώσει κατά 15-20% από το μηδέν στο οποίο βρισκόμασταν και έχουμε μια τεράστια δυναμική. Αλλά δεν είμαστε ένας διάσημος προορισμός, όπως η Μύκονος ή η Σαντορίνη».

Εκείνο που έλειπε, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, ήταν τα επιπλέον κονδύλια και η θεσμική ελευθεριά να προσλαμβάνει ο δήμος εταιρείες δημοσίων σχέσεων στο εξωτερικό. Σημαντική ήταν η «αλά καρτ», όπως τη χαρακτηρίζει, συμμετοχή της Χαλκιδικής, της Πιερίας της Νάουσας και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Τις αποστολές στήριξε ο ΕΟΤ, ενώ συμμετείχαν η HELEXPO-ΔΕΘ και το Thessaloniki Convention Bureau. Μέγας χορηγός σε πολλές αποστολές υπήρξε η αεροπορική εταιρεία Aegean Airlines, ενώ μεμονωμένα συμμετείχαν η Qatar airways και η Turkish Airlines και άλλες εταιρείες.

Ερωτηθείς για το μέλλον της «Διπλωματίας των Πόλεων», ο κ. Πέγκας υπογραμμίζει: «Νομίζω ότι θα υπάρξει μια συνέχεια, είναι μια δράση η οποία αναγνωρίστηκε. Ο καινούργιος δήμαρχος μίλησε και δημοσίως για το θετικό έργο που έχει γίνει στο κομμάτι του τουρισμού, γνωρίζει τι έχουμε κάνει και ενδεχομένως να μπορέσει να στήσει και μια συνέχεια σε αυτό που γίνεται».

Πηγή: Νικόλ Καζαντζίδου/ AΠΕ-ΜΠΕ