Τα αφιερώματα στα κινηματογραφικά “διαμάντια” και οι sold out βραδιές στο Cine Βακούρα

Ο κινηματογράφος Βακούρα είναι από τους πιο ιστορικούς της Θεσσαλονίκης. Εδώ και 60 χρόνια, βρίσκεται στην καρδιά της πόλης και έχει φιλοξενήσει στις αίθουσες του, από τις πιο γνωστές ελληνικές και ξένες ταινίες. Με μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε πέρσι, ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου ζωντάνεψαν και ζωντανεύουν εκ νέου στο πανί.

Με πίστη στο πλάνο και με στόχο το νεανικό κοινό να γνωρίσει αριστουργήματα του ελληνικού κινηματογράφου και να τιμηθούν οι συντελεστές του, το σινέ Βακούρα διοργανώνει μοναδικές προβολές ταινιών που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Αποτέλεσμα προβολές με συγκίνηση και sold out, όπως έγινε πρόσφατα και με την εορταστική προβολή της ταινίας «Κάλπικη λίρα». Ένα εγχείρημα που στέφθηκε με επιτυχία και συνεχίζει… Μέσα από κόπιες 35mm οι θεατές κάνουν ένα ταξίδι στο παρελθόν, ενώ πολλές φορές συντελεστές των ταινιών επί σκηνής για το έργο.

Φέτος, κατά τη δεύτερη χρόνια του, το αφιέρωμα ξεκίνησε με την εμβληματική ταινία του Κώστα Φέρρη, «Ρεμπέτικο (1983)», ενώ προηγήθηκαν ταινίες όπως «Φτηνά Τσιγάρα», «Ας Περιμένουν Οι γυναίκες», «ο Βασιλιάς», «Ψυχή στο Στόμα», «οι Απέναντι», «Κάλπικη Λίρα».

Το Βακούρα λειτουργεί από το 1964, αλλά τα τελευταία 18 χρόνια και συγκεκριμένα από το 2006, λειτουργεί από την οικογένεια Ράππου. Ο υπεύθυνος του καλλιτεχνικού προγράμματος κινηματογράφων Βακούρα, Μακεδονικόν, Απόλλων, Ναταλί, Κώστας Μπακιρτζής μιλά στο ertnews.gr για τις ξεχωριστές προβολές που διοργανώνει ο κινηματογράφος, αλλά και τις διάσπαρτες τέλειες, ατέλειες…

-Κινηματογράφος Βακούρα λοιπόν. Από πού προήλθε το όνομά του;

«Πολλοί κινηματογράφοι που ξεκίνησαν τις δεκαετίες του 60’ και ’70, την περίοδο δηλαδή όπου υπήρξε σε όλη τη χώρα τεράστιο κύμα ανοικοδόμησης, έπαιρναν συνήθως το όνομά τους από τον εργολάβο που αναλάμβανε την ανέγερση του κτιρίου ή τον ιδιοκτήτη του οικοπέδου που το έδινε για αντιπαροχή. Τα παραδείγματα είναι αρκετά στη Θεσσαλονίκη, όπως το Φαργκάνη που λειτουργεί πλέον ως θέατρο ή το πρώην Σινέ Δουκάκη και νυν ανθοπωλείο, στο οποίο διασώζεται ακόμα η παλιά πινακίδα του κινηματογράφου. Έτσι και το Βακούρα μας».

«Είναι συγκλονιστικό το να ακούς καθ’ όλη τη διάρκεια της προβολής ένα υπέροχο μείγμα δακρύων, λυγμών και γέλιων από τους θεατές»

-Πώς ξεκίνησε η ιδέα της προβολής παλαιών ταινιών, με παράλληλη παρουσία και συντελεστών των ταινιών;

«Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η οικογένεια Ράππου λειτουργεί σήμερα τέσσερις κινηματογράφους της πόλης μας. Τα χειμερινά Μακεδονικόν και Βακούρα και τα θερινά Ναταλί και Απόλλων. Η προβολή ταινιών περασμένων δεκαετιών του παγκοσμίου κινηματογράφου ήταν ένα όραμα της Ιωάννας Ράππου που ξεκίνησε πριν από περίπου δέκα χρόνια. Παρόλο που οι περισσότερες εταιρίες διανομής δεν πίστευαν στις επανεκδόσεις, η ίδια έμεινε πιστή στο πλάνο της για να είναι σήμερα οι κινηματογράφοι που λειτουργεί – ο Απόλλων και το Βακούρα κυρίως, από τους πλέον ανεξάρτητους πανελλαδικά στο θέμα προγράμματος. Το όλο εγχείρημα ξεκίνησε όταν συνειδητοποιήσαμε πως το κινηματογραφικό μας κοινό – το νεανικό κυρίως, αξίζει να γνωρίσει τα αριστουργήματα του ελληνικού κινηματογράφου στη μεγάλη οθόνη. Θέλαμε συγχρόνως να τιμήσουμε τους ανθρώπους που συνέβαλλαν τα μέγιστα ώστε να περάσει το εγχώριο σινεμά στην αιωνιότητα. Πέρσι, την πρώτη σεζόν του αφιερώματος μας στα αριστουργήματα του ελληνικού σινεμά και τους δημιουργούς του, όλες οι προβολές μας, οι οποίες γίνονται σε κόπιες φιλμ 35mm, ήταν sold out. Ξεκινήσαμε με τα Φτηνά Τσιγάρα (1999) παρουσία του Ρένου Χαραλαμπίδη και συνεχίσαμε με το Ας Περιμένουν Οι γυναίκες (1998) του Σταυρού Τσιώλη, στο οποίο παρευρέθηκαν ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο Αργύρης Μπακιρτζής, η Κατερίνα Τσιώλη, η Εύη Καζαντζή και άλλοι συντελεστές.

Ήταν η πρώτη φορά που προβλήθηκε το εναλλακτικό τέλος της ταινίας παρουσία συντελεστών και σε κόπια φιλμ συγχρόνως. Επειδή η προβολή έγινε sold out σε μια ώρα, προσθέσαμε νωρίτερα μια ακόμα. Ήταν μια βραδιά που θα θυμόμαστε για πάντα.

Ασφυκτικά γεμάτη ήταν η αίθουσα και στον Βασιλιά (2002) του Γραμματικού, όπου είχαμε την τιμή να έχουμε μαζί μας τον σπουδαίο Βαγγέλη Μουρίκη, ενώ κλείσαμε με την Ψυχή στο Στόμα (2006) με τον Γιάννη Οικονομίδη να έρχεται από την Αθήνα για να προλογίσει.

Φέτος κάναμε έναρξη με το εμβληματικό Ρεμπέτικο (1983) του Κώστα Φέρρη, ο οποίος μας έκανε την τεράστια τιμή να παρευρεθεί στην προβολή. Ήταν μια υπέροχη βραδιά που συνοδεύτηκε και από συναυλία με ρεμπέτικα από το ιστορικό πλέον Συγκρότημα της Πριγκηπέσσας, παρέα με τον Αργύρη Μπακιρτζή. Δεύτερη προβολή για φέτος ήταν οι Απέναντι (1981) του Γιώργου Πανουσόπουλου, μια επιλογή του Φοίβου Δεληβοριά, από τον οποίο ζητήσαμε να διαλέξει μια ταινία του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου και να έρθει στο Βακούρα για να την προλογίσει.

Είναι ένας άνθρωπος που λατρεύει το σινεμά και, πιστέψτε με, από τους λίγους που γνωρίζουν τόσα πολλά για τον κινηματογράφο. Και φυσικά κλείσαμε το 2023 με την εορταστική προβολή της Κάλπικης Λίρας (1955) του Γιώργου Τζαβέλλα, η οποία ήταν και η πιο συγκινητική μέχρι τώρα προβολή του αφιερώματος. Αξίζει να αναφερθεί πως είχε πολλές δεκαετίες να προβληθεί σε κινηματογραφική αίθουσα. Είναι συγκλονιστικό το να ακούς καθ’ όλη τη διάρκεια της προβολής ένα υπέροχο μείγμα δακρύων, λυγμών και γέλιων από τους θεατές».

-Περιμένατε ότι θα έχει τέτοια ανταπόκριση από το κοινό, όπως πρόσφατα έγινε και με την Κάλπικη Λίρα και ποιες είναι οι εντυπώσεις των συντελεστών που παρευρίσκονται;

«Η αλήθεια είναι πως όχι, δεν περιμέναμε τέτοια ανταπόκριση. Ωστόσο οι αλλεπάλληλες sold out βραδιές μας γέμισαν με όρεξη για να συνεχίσουμε. Όλοι οι καλεσμένοι μας εντυπωσιάστηκαν ιδιαίτερα από την προσέλευση στις προβολές. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω ποιος περισσότερο».

«Η προβολή μιας ταινίας σε μεγάλη οθόνη δεν έχει καμία μα καμία σχέση με την παρακολούθηση της σε κάποιο λάπτοπ ή στην τηλεόραση»

-Πώς θα συνεχιστεί το πρόγραμμα και τι είναι αυτό που σας κάνει να επιλέγετε την εκάστοτε ταινία για προβολή;

«Αρχικά θέλω να ευχαριστήσω το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και την κ. Λίνα Μανωλοπούλου για την άριστη μέχρι τώρα συνεργασία και την υποστήριξη τους στο εγχείρημα μας. Για το αφιέρωμα μας λοιπόν έχουμε κάποιες κλεισμένες προβολές, όπως το Αυτή η Νύχτα Μένει (2000) του Παναγιωτόπουλου, τους Απόντες (1996) του Γραμματικού ή τη Μανία (1985) του Πανουσόπουλου και κάποιες άλλες που προσπαθούμε να τις κλείσουμε, αλλά θα σας το κρατήσω για έκπληξη. Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα σας, η αλήθεια είναι πως επιλέγουμε να προβάλλουμε ταινίες που αγαπάμε πολύ. Όλα από εκεί ξεκινάνε. Είναι πολύ σπουδαίο να δημιουργείς κάτι καινούργιο ξεκινώντας από κάτι που θαυμάζεις και αγαπάς. Θέλουμε πάντως να κινηθούμε και σε πιο άγνωστα μονοπάτια του εγχώριου κινηματογράφου. Στο Βακούρα βέβαια, το οποίο λειτουργεί από το 1964 που ξεκίνησε ως Α’ προβολής, προβάλλονται καθημερινά οι νέες κυκλοφορίες του παγκόσμιου κινηματογράφου».

-Παράλληλα στα πλαίσια αυτών των εκδηλώσεων ανοίγετε και το προβολείο για τους θεατές… «Όπως αναφέραμε, όλες οι προβολές του αφιερώματος γίνονται σε κόπιες φιλμ 35mm σε μια ανακατασκευασμένη Ernemann του 1952, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο μοναδικές τις προβολές. Στα διαλείμματα, το προβολείο είναι όντως ανοιχτό για το κοινό, το οποίο με ενθουσιασμό εισέρχεται για να φωτογραφίσει ή να κάνει ερωτήσεις. Η αναλογική προβολή έχει μια γλυκιά ζεστασιά και μια ειλικρίνεια οι οποίες συνοδεύονται από διάσπαρτες τέλειες ατέλειες και τελικά όλα τα θεωρητικά μειονεκτήματα της σε σχέση με την ψηφιακή, είναι αυτά που την καθιστούν τόσο ξεχωριστή».

-Γιατί το κοινό πιστεύετε ότι έχει δείξει τέτοια ανταπόκριση, αν και μιλάμε για ταινίες που έχουν προβληθεί και ενώ υπάρχει και πληθώρα μέσων που μπορεί κάποιος να τις ξαναδεί;

«Η προβολή μιας ταινίας σε μεγάλη οθόνη δεν έχει καμία μα καμία σχέση με την παρακολούθηση της σε κάποιο λάπτοπ ή στην τηλεόραση. Σας το αναφέρουμε με μεγάλη σιγουριά, μας το επιβεβαιώνουν και όλοι όσοι προσέρχονται στις προβολές μας.

Για παράδειγμα, αυτό που ζήσαμε στις 30 Δεκεμβρίου με την Κάλπικη Λίρα (1955) του Γιώργου Τζαβέλλα, η οποία έχει χιλιοπροβληθεί στην τηλεόραση, δεν περιγράφεται. Ήταν λες και βρεθήκαμε ξαφνικά στην πρεμιέρα της ταινίας, 69 χρόνια πριν. Όταν παρακολουθούμε τις ταινίες από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για να προβληθούν για πρώτη φορά οι ταινίες στους κινηματογράφους, από τις κόπιες φιλμ 35mm δηλαδή, είναι σαν να μπαίνουμε σε μια χρονομηχανή. Η συγκεκριμένη κόπια ειδικά, μας δόθηκε από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου με επιφύλαξη, καθώς είναι αρχειακό υλικό, είναι η ζωντανή ιστορία του ελληνικού σινεμά, ένα μουσειακό κομμάτι. Αυτό το αφιέρωμα θα έλεγα πως είναι ένα ταξίδι νοσταλγίας. Αξίζει να σημειωθεί πως ένα μεγάλο κομμάτι των σινεφίλ της νέας γενιάς δεν έχει έρθει κοντά με τον ελληνικό κινηματογράφο, ο οποίος μέσα στα χρόνια και για πολλούς λόγους που δεν είναι της παρούσης, απομονώθηκε, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολη η πρόσβαση στις ταινίες και τους δημιουργούς του. Το αναφέρω αυτό γιατί πολλοί από τους θεατές που έρχονται στις προβολές, μας αναφέρουν πως παρακολουθούν για πρώτη φορά όλα αυτά τα αριστουργήματα που έχουν κυκλοφορήσει στη χώρα μας. Πρώτη φορά, σε μεγάλη οθόνη και σε κόπια φιλμ, τι πιο ωραίο;

-60 χρόνια Βακούρα, τι θυμάστε και ποια ταινία, είτε ξένη είτε ελληνική είχε συγκεντρώσει περισσότερο κόσμο;

«Το Βακούρα λειτουργεί από την οικογένεια Ράππου τα τελευταία 18 χρόνια και συγκεκριμένα από το 2006. Οι μεγάλες ελληνικές παραγωγές έκοβαν ανέκαθεν πολλά εισιτήρια, όπως η Φόνισσα φέτος, η Μικρά Αγγλία (2013) ή ο Καζαντζάκης (2017), ενώ παραδοσιακά έχουν μεγάλη προσέλευση οι ταινίες του Λάνθιμου. Στον Αστακό (2015) για παράδειγμα είχε γίνει χαμός. Θυμάμαι ακόμα τα Παράσιτα (2019) να γεμίζουν για εβδομάδες την αίθουσα, όπως και το La La Land (2016).

-Με την προβολή ταινιών και από πολλές πλατφόρμες που υπάρχουν πλέον, έχουν καταφέρει να κρατηθούν «ζωντανοί» οι κινηματογράφοι;

«Η κινηματογραφική αίθουσα στην Ελλάδα έχει περάσει δύο πολύ μεγάλες κρίσεις. Η πρώτη ήρθε με το τέλος του ελληνικού εμπορικού κινηματογράφου κατά τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Η δεύτερη με την εμφάνιση της βιντεοκασέτας τη δεκαετία του ’90. Και στις δύο περιπτώσεις είχαμε μαζικό κλείσιμο κινηματογράφων. Αρκετοί που δεν έκλεισαν το γύρισαν σε πορνό, όπως συνέβη με το Σταρ, το Αβέρωφ και το Κοσμοπολίτ στην Αθήνα και το Λαϊκόν και το Βίλμα στη Θεσσαλονίκη. Οι απώλειες που είχαμε λοιπόν ήταν πάρα πολλές και ήρθαν να προστεθούν τα τελευταία χρόνια ακόμα περισσότερες. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε και σαν τρίτη κρίση τη δημοφιλία των πλατφορμών σε συνδυασμό με την καραντίνα. Πολλές αίθουσες, κυρίως στην Αθήνα, έκλεισαν για την πανδημία και δεν άνοιξαν ποτέ ξανά. Υπάρχουν κινηματογράφοι που μας αποχαιρέτησαν σχετικά πρόσφατα, όπως το Embassy στο Κολωνάκι και το Σοφία στην Αργυρούπολη, ενώ για άλλα περιμένουμε με αγωνία τι μέλλει γενέσθαι. Το ιστορικό Πάλας στο Παγκράτι ή τα Αττικόν και Απόλλων είναι κάποια από αυτά. Πρέπει πάση θυσία να προστατέψουμε τα εναπομείναντα σινεμά της χώρας. Στη Θεσσαλονίκη λειτουργούσαν κατά τα τέλη της δεκαετίας του ’60, 99 χειμερινοί συνοικιακοί κινηματογράφοι, 32 Α’ προβολής και 67 Β’. Σήμερα λειτουργούν μονάχα 4 εκτός των πολυκινηματογράφων. Οι αίθουσες που συνεχίζουν ακόμη δίνουν τεράστιο αγώνα. Είναι πολύ σημαντικό που στην Ελλάδα έχουμε τόσο μεγάλη προσέλευση στα θερινά. Ανέκαθεν οι περισσότεροι αιθουσάρχες με χειμερινούς κινηματογράφους λειτουργούσαν και θερινούς, όποτε οι δεύτεροι αποτελούσαν και αποτελούν σημαντική οικονομική βοήθεια για τους πρώτους. Κλείνοντας, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο κλείσιμο του παλαιότερου εν λειτουργία κινηματογράφου της Ελλάδας με την μεγαλύτερη οθόνη στην Ευρώπη, ο οποίος μετά από 102 χρόνια ιστορίας μετατρέπεται σε συνεδριακό κέντρο και ξενοδοχείο. Ιντεάλ, θα μας λείψεις τόσο πολύ».

–Τι άλλο έχετε προγραμματίσει για τον εορτασμό των 60 χρόνων του σινεμά σας;

«Το μεγάλο αφιέρωμα μας στα αριστουργήματα του ελληνικού κινηματογράφου και τους δημιουργούς του με προβολές σε κόπιες φιλμ και παρουσία συντελεστών ξεκίνησε πέρσι και είναι ανεξάρτητο από τον φετινό εορτασμό για τα 60 χρόνια του Βακούρα. Ωστόσο, αφού συνέπεσαν αυτά τα δύο θα το αξιοποιήσουμε. Προγραμματίζουμε διάφορες προβολές και εκδηλώσεις για τις οποίες θα ενημερωθείτε σύντομα».

*Στο Cine Βακούρα μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και τις νέες κυκλοφορίες ταινιών, ενώ για την προσεχή Τρίτη, 16 Ιανουαρίου (στις 21.00), στο πλαίσιο του αφιερώματος για προβολή εμβληματικών ταινιών, έχει προγραμματιστεί σε προβολή φιλμ. το «Ποτέ την Κυριακή».

Πηγή: ΕΡΤ