Τα έργα στη Θεσσαλονίκη που θα χρηματοδοτήσει το δάνειο των 20 εκ. ευρώ

Ο φάκελος της δανειοδότησης σε ύψος 20 εκ. του δήμου Θεσσαλονίκης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων* τίθεται προς έγκριση στη σημερινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου (Τρίτη 28/2/2017, 16:00)

Για την ιστορία να επισημάνουμε ότι ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης ξεκίνησε επαφές με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), αναζητώντας ρευστότητα για την υλοποίηση έργων, από την εποχή των capital controls το καλοκαίρι του 2015. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είχε ήδη εγκρίνει δάνειο ύψους 70 εκατ. ευρώ προς το δήμο Θεσσαλονίκης από τις αρχές του 2016. Η δανειοδότηση εγκρίθηκε από το Δ.Σ. της ΕΤΕπ και στη συνέχεια από τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης πληροί άλλωστε όλες τις προϋποθέσεις δανειοδότησης. Να σημειώσουμε ότι στους όρους της ΕΤΕπ για την έγκριση δανειοδότησης αναφέρεται ως ανώτατο όριο του συνολικού χρέους δήμου που προβαίνει σε δανεισμό το ποσοστό 60% επί των συνολικών εσόδων του. Για τα έτη 2013-2015, το ποσοστό αυτό για τον Δήμο Θεσσαλονίκης άγγιζε το 22,53%, πράγμα που τον καθιστά απολύτως υγιή οικονομικά. Η δημοτική αρχή είχε σκοπό να ζητήσει περίπου 50 εκατ. για την υλοποίηση μελλοντικών έργων αλλά τελικά κατέληξε στο ποσό των 20 εκ. αφού εκτιμήθηκε ότι η απορρόφηση ακόμα και των 20 εκατ. είναι δύσκολο να γίνει μέσα στην επόμενη διετία, μια που στο τραπέζι υπάρχουν ελάχιστες μελέτες έτοιμες προς υλοποίηση.

Άλλωστε και ο ίδιος ο δήμαρχος χαρακτήρισε το δάνειο ως “προίκα για την επόμενη διοίκηση”. Κι αυτό γιατί στον ενδεικτικό πίνακα που δόθηκε στη δημοσιότητα των έργων, αναφέρονται 11 έργα από τα οποία διαπιστώνουμε ότι λίγα βρίσκονται πλησίον της άμεσης έναρξης υλοποίησης τους. Τέσσερα από αυτά αφορούν τον αστικό σχεδιασμό και τα υπόλοιπα αφορούν σε σχολικά συγκροτήματα. Δεν είναι γνωστό αν θα προστεθούν και άλλα έργα στη λίστα στο εγγύς μέλλον.

Όροι του δανείου: Η ΕΤΕπ θα εκταμιεύσει την πίστωση σε έως τέσσερις δόσεις. Το ποσό κάθε δόσης ανέρχεται κατ’ ελάχιστον στο ποσό των 5 εκ.ευρώ, εκτός εάν πρόκειται για το μη εκταμιευθέν υπόλοιπο της πίστωσης. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης μπορεί να λάβει προκαταβολή η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% της πίστωσης δηλαδή το 30% των 20 εκ. € δηλαδή το μέγιστο 6 εκ. €. Πρώτη Ημερομηνία Πληρωμής αμέσως μετά τη συμπλήρωση 6 ετών από την Προγραμματισμένη Ημερομηνία Εκταμίευσης της Δόσης και πλήρη αποπληρωμη σε 25 έτη. Το δάνειο Θα χορηγηθεί με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΔ) και το επιτόκιο που ήταν στην ευχαίρεια της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου να το επιλέξει ορίζεται σταθερό στο 3%.

Αναλυτικά τα έντεκα έργα που περιλαμβάνονται στην ενδεικτική λίστα (υπάρχει πάντα ευελιξία τροποποίησης καθώς η συμφωνία δεν περιλαμβάνει ως όρο την παρουσίαση των έργων:

1. Βιοκλιματική αναβάθμιση πλατείας Ελευθερίας, με προϋπολογισμό 5,020 εκατ. Ευρώ: Η μελέτη έχει ολοκληρωθεί, η απαραίτητη έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού έχει δοθεί. Δεν απαιτείται περιβαλλοντική έγκριση. Το έργο είναι έτοιμο προς δημοπράτηση και θα είναι το πρώτο που θα ξεκινήσει άμεσα με την προκαταβολή του δανείου από την ΕΤΕπ. Εκτιμάται το τελικό κόστος να πέσει στις 2.510.000 (έκπτωση 50%). Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2019.

Αντικείμενο του έργου είναι η πρότυπη βιοκλιματική αναβάθμιση της Πλατείας Ελευθερίας μέσω σύγχρονων αρχιτεκτονικών και αστικών παρεμβάσεων μετά την απομάκρυνση του υπάρχοντος χώρου στάθμευσης. Η πλατεία θα αναπτυχθεί με ενιαία δαπεδόστρωση από το μέτωπο των κτιρίων στα ανατολικά μέχρι τα δυτικά και από το βόρειο μέτωπο μέχρι τη Λεωφόρο Νίκης. Ο συνολικός σχεδιασμός του έργου είναι κατάλληλος για άτομα εμποδιζόμενα και με ειδικές ανάγκες.

Οι επιμέρους στόχοι του έργου περιλαμβάνουν:

• Μείωση των εκπομπών ρύπων και αιωρούμενων σωματιδίων λόγω απομάκρυνσης των οχημάτων από την πλατεία.
• Διαμόρφωση βελτιωμένου μικροκλίματος στην περιοχή με ενίσχυση της υψηλής βλάστησης και απομάκρυνση της ασφάλτου και παράλληλη χρήση υλικών με καλύτερες θερμοφυσικές και υδρολογικές ιδιότητες και μαλακών φυτών επίστρωσης.
• Μείωση κατανάλωσης ενέργειας και μείωση ηχορύπανσης που επικρατεί σήμερα στην περιοχή λόγω της χρήσης της ως υπαίθριου χώρου στάθμευσης.
• Αναβάθμιση της εικόνας της πόλης και βελτίωση της ποιότητας ζωής στο ιστορικό κέντρο.
• Απόδοση του δημόσιου χώρου της πλατείας στους δημότες-πεζούς και όχι στα αυτοκίνητα.
• Μετασχηματισμός της πλατείας σε είσοδο/πύλη της πόλης από τη θάλασσα.
• Αναζωογόνηση της ευρύτερης περιοχής της Πλατείας Ελευθερίας μέσω τόνωσης, εγκατάστασης και λειτουργίας των επαγγελματικών και εμπορικών χρήσεων καθώς και των χρήσεων αναψυχής και πολιτισμού.
• Ανάδειξη της ιστορικής μνήμης της πλατείας
• Ανάδειξη και εμπλουτισμό του υφιστάμενου πρασίνου.
• Δημιουργία θέσεων ανάπαυσης και χώρων συγκέντρωσης, αναψυχής και ενημέρωσης πολιτών σχετικά με τα δρώμενα και τις περιηγητικές δυνατότητες στην πόλη.

2. Ανάδειξη του άξονα Αχειροποιήτου – Αγίας Σοφίας (τμήμα από Τσιμισκή έως Λεωφόρου Νίκης) Β΄ φάση, ύψους 2,5 εκατ. Ευρώ με εκτίμηση στο 1.250.000 ευρώ. Η μελέτη έχει ολοκληρωθεί. Δεν απαιτούνται εγκρίσεις περαιτέρω αλλά απαιτείται έγκριση κυκλοφοριακής μελέτης η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί. Εκτιμώμενος χρόνος παράδοσης του έργου μετά την δημοπράτησή του είναι το 2018.

Το έργο αφορά στη β’ φάση ανάδειξης τμήματος του άξονα Αχειροποιήτου-Αγ.Σοφίας, που ορίζεται από τις οδούς Τσιμισκή και Λ.Νίκης, καθώς και στην αναδιαμόρφωση τμήματος του πεζοδρομίου επί της οδού Μητροπόλεως. Ειδικότερα αφορά στη μέγιστη δυνατή πεζοδρόμηση του άξονα της Αγ.Σοφίας με αντίστοιχο αποκλεισμό της κυκλοφορίας μηχανοκίνητων οχημάτων εξαιρούμενων των οχημάτων εκτάκτου ανάγκης(πυροσβεστική, ασθενοφόρα κλπ) και τη δυνατότητα κυκλοφορίας ποδηλάτων.

Η υλοποίηση του έργου στοχεύει στην αναβάθμιση της περιοχής με παραμέτρους αφενός τη θετική επίδραση στους περιβαλλοντικούς δείκτες του κέντρου της πόλης με την αποτροπή της κυκλοφορίας στον άξονα της Αγ.Σοφίας από τη λεωφόρο Τσιμισκή έως τη Λ.Νίκης φόρτος της τάξης των 7500 οχημ/24ωρο) και αφετέρου την απόδοση του άξονα Αγ.Σοφίας στους κατοίκους της πόλης ως χώρου περιπάτου και αναψυχής.

Επιπρόσθετα, επιμέρους οφέλη από την υλοποίηση του έργου είναι η δημιουργία, σε συνέχεια του ήδη κατασκευασμένου πεζόδρομου από την Τσιμισκή έως την οδό Μ.Κίνγκ ενός νέου αρχαιολογικού περιπάτου που θα συνδέει τρεις σημαντικούς ναούς της πόλης: την Μητρόπολη, την Αγ.Σοφία και τον Ι.Ν.Αχειροποιήτου. Ενώ, τέλος, διαμορφώνεται μια νέα πλατεία μπροστά στη Μητρόπολη και στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα παραδίδοντας στους πολίτες ένα δημόσιο χώρο μπροστά σε σημαντικούς αστικούς πόλους έλξης.

3. Επέκταση παλιάς παραλίας με προσθήκη deck, προϋπολογισμού 3 εκατ. ευρώ. Το έργο δεν έχει ξεκινήσει και δεν έχει καν ανατεθεί η μελέτη. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσει να γίνει η δημοπράτησή του πριν το 2019. Συγχρόνως απαιτούνται εγκρίσεις από την αρχαιολογική υπηρεσία. Πολύ μακρινό για να θεωρηθεί έργο της δημαρχίας Μπουτάρη.

4. Προμήθεια και τοποθέτηση συστήματος υπόγειων κάδων προσωρινής αποθήκευσης αστικών απορριμμάτων, με προϋπολογισμό 10 εκατ. Ευρώ (εκτίμηση 9,5 εκ. ευρώ). Για το έργο έχει ανατεθεί η μελέτη που βρίσκεται σε στάδιο υλοποίησης και είνια άγνωστο το χρονικό πλαίσιο στο οποίο τίθεται η υλοποίηση και ολοκλήρωση του έργου.

Η ανάπτυξη ενός δικτύου υπογειοποίησης κάδων προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων αποτελεί βασικό σκοπό του Δήμου στα πλαίσια της αναβάθμισης και ανάδειξης του αστικού φυσικού περιβάλλοντος, της βιώσιμης διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και της βελτίωσης του αστικού εξοπλισμού της πόλης καθώς η προσωρινή αποθήκευση σε υπέργειους κάδους προκαλεί προβλήματα όπως η έκθεση των απορριμμάτων σε κοινή θέα και παράλληλα η δυσοσμία στην περιοχή.

Ειδικότερα, το φυσικό αντικείμενο αφορά στην προμήθεια και τοποθέτηση συστημάτων υπόγειων κάδων προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης. Τα υπόγεια συστήματα προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων, όπου αυτό είναι εφικτό, θα εγκατασταθούν σε συστοιχίες των τριών – ένας κάδος για την απόρριψη σύμμεικτων απορριμμάτων, ένας για την απόρριψη υλικών συσκευασιών, και ένας για την απόρριψη χαρτιού. Θα υπάρχει, όπου αυτό είναι εφικτό, η πρόβλεψη χώρου ώστε στο μέλλον να μπορούν να εγκατασταθούν και επιπλέον συστήματα κάδων για τη συλλογή και άλλων υλικών (γυαλί, οργανικά κλπ).

Σχολικά συγκροτήματα

Τα σχολικά συγκροτήματα της Ικτίνου και Συγγρού ανεγέρθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και χαρακτηρίστηκαν ως μνημεία το 2008. Τα κτίρια λόγω της περιόδου κατασκευής αυτών είναι ενεργοβόρα και επομένως θα πρέπει να επανασχεδιαστούν με στόχο τις ελάχιστες ενεργειακές ανάγκες και την κάλυψη των αναγκών αυτών με το κατά δυνατόν αποδοτικότερο σύστημα. Το έργο αφορά στην στατική αποκατάσταση και στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού κελύφους (θερμομόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, κλπ) και των Η/Μ εγκαταστάσεων (σύστημα θέρμανσης, κλιματισμού, φωτισμού) των υφιστάμενων διατηρητέων σχολικών συγκροτημάτων. Τα σχολικά κτίρια αν και παρουσιάζουν σχετικά μικρές ενεργειακές καταναλώσεις σε σχέση με άλλα κτίρια και έχουν ένα δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας της τάξης του 22- 30%, λόγω του μεγάλου αριθμού τους αποτελούν το σημαντικότερο τομέα παρέμβασης σε συνολικό δυναμικό.

5. Αναβάθμιση του σχολικού συγκροτήματος Ικτίνου 5:

α) Μελέτη στατικής ενίσχυσης και ενεργειακής αναβάθμισης του σχολικού συγκροτήματος στην οδό Ικτίνου 5, με προϋπολογισμό περίπου 499,870 ευρώ. Η μελέτη βρίσκεται σε στάδιο προς δημοπράτηση. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2017

β) Στατική ενίσχυση και ενεργειακή αναβάθμιση του σχολικού συγκροτήματος στην οδό Ικτίνου 5, προϋπολογισμού 1,5 εκατ. ευρώ. Αφού δημοπρατηθεί και ολοκληρωθεί η μελέτη, ο χρόνος περάτωσης του έργου υπολογίζεται στο 2020.

6. Αναβάθμιση του σχολικού συγκροτήματος στην οδό Συγγρού 31:

α) Μελέτη στατικής ενίσχυσης και ενεργειακής αναβάθμισης του σχολικού συγκροτήματος στην οδό Συγγρού 31, με προϋπολογισμό περίπου 469.000 ευρώ. Η μελέτη βρίσκεται σε στάδιο προς δημοπράτηση. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2017

β) Στατική ενίσχυση και ενεργειακή αναβάθμιση του σχολικού συγκροτήματος στην οδό Συγγρού 31, με προϋπολογισμό 1,5 εκατ. ευρώ. Αφού δημοπρατηθεί και ολοκληρωθεί η μελέτη, ο χρόνος περάτωσης του έργου υπολογίζεται στο 2020.

7. Αποπεράτωση προσθήκης πτέρυγας και ανακαίνισης υφιστάμενου κτηρίου 106ου δημοτικού σχολείου και 97ου νηπιαγωγείου, προϋπολογισμού 2,8 εκατ. ευρώ. Υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη και το έργο βρίσκεται στον τελικό δρόμο για τη δημοπράτησή του. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2018

Για τα παρακάτω σχολικά κτίρια τα έργα των οποίων προτίθεται να χρηματοδοτήσει ο Δήμος μέσω του δανείου εκτιμώντας ότι η χρηματοδότηση από τον Οργανισμό Σχ. Κτιρίων είναι ανέφικτη λόγω της κρατικής οικονομικής δυσχέρειας. Η μελέτη των έργων βρίσκεται σε στάδιο υλοποίησης.

8. Ανέγερση νηπιαγωγείου με βιοκλιματικά κριτήρια στην οδό Καπετάν Άγρα 49, ύψους 1,295 εκατ. ευρώ. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2018.

Το ακίνητο επί της οδού Κ. Άγρα 49, αποτελεί το μοναδικό ακίνητο στον Κεντρο-δυτικό τομέα του Δήμου Θεσσαλονίκης που μπορεί να ανακουφίσει – έστω και σε μικρό βαθμό – τα σημαντικότατα ελλείμματα σε αναγκαία γη στην εντός των τειχών πόλη. Από τις 19 υφιστάμενες σχολικές μονάδες στην παραπάνω περιοχή, μόνον μία αντιστοιχεί σε χώρο με αποκλειστική χρήση Νηπιαγωγείου, ενώ στις υπόλοιπες υπάρχει συστέγαση με Δημοτικό σχολείο, σε 4 δε περιπτώσεις υπάρχει συστέγαση και με τις βαθμίδες Γυμνασίου και Λυκείου, με συμβιβασμούς ως προς τις προδιαγραφές άρτιας και ασφαλούς λειτουργίας των διακεκριμένων βαθμίδων, καθώς και προβλήματα ανεπάρκειας χώρου, που αναγκαστικά καλύπτονται με κατάργηση των εξειδικευμένων αιθουσών για ειδικά μαθήματα ή ακόμη και των αιθουσών πολλαπλών χρήσεων.

9. Ανέγερση νηπιαγωγείου στα Τροχιοδρομικά, προϋπολογισμού 3,22 εκατ. ευρώ. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2020.

Η περιοχή διαθέτει μόνον ένα Νηπιαγωγείο, το οποίο συστεγάζεται με όλες τις υπόλοιπες βαθμίδες α’βάθμιας και β’βάθμιας εκπαίδευσης, στο σχολικό συγκρότημα της οδού Αναξιμάνδρου – Βεργίνας. Για την εξυπηρέτηση της συνοικίας αυτής και την άμεση αξιοποίηση του απαλλοτριωθέντος ακινήτου, ο Δήμος εξασφάλισε την έγκριση όρων δόμησης και έχει προγραμματιστεί η εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών για τη δημοπράτηση του έργου και τη δημιουργία Νηπιαγωγείου.

10. Ανέγερση νηπιαγωγείου με βιοκλιματικά κριτήρια στην οδό Λαχανά 13, με προϋπολογισμο περίπου 1,925 εκατ. ευρώ. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης το 2018.

Το ακίνητο επί της οδού Λαχανά 13 απαλλοτριώθηκε πρόσφατα με δαπάνες της «Κτιριακές Υποδομές ΑΕ» και αποτελεί το ένα εκ των μοναδικών δύο ιδιόκτητων ακινήτων του Δήμου εντός των Συνοικιών 11 – 16 που παρουσιάζουν από τις μεγαλύτερες ελλείψεις σε χώρους Νηπιαγωγείων. Σήμερα στην περιοχή μισθώνονται τέσσερα Νηπιαγωγεία και ένα ακόμη λειτουργεί σε λυόμενες εγκαταστάσεις.

11. Αποκατάσταση σχολείο Κριεζώτου

α) Μελέτη αποκατάστασης διατηρητέου σχολείου οδού Κριεζώτου, προϋπολογισμού 397.000 ευρώ. Βρίσκεται σε στάδιο ανάθεσης. Εκτιμώμενος χρόνος ολοκλήρωσης το 2017.

β) Αποκατάσταση διατηρητέου σχολείου οδού Κριεζώτου, προϋπολογισμού 7 εκατ. ευρώ. Εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης του έργου το 2019.

Συμπέρασμα: Το έργο που μπορεί να ξεκινήσει άμεσα, αφού έχουν ολοκληρωθεί μελέτες και υπάρχουν οι απαιτούμενες εγκρίσεις, είναι αυτό της Πλατείας Ελευθερίας.

*Στη Συνθήκη της Ρώμης προβλεπόταν η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Τραπέζης Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η Τράπεζα ιδρύθηκε επισήμως την 1^η Ιανουαρίου 1958, μαζί με την έναρξη ισχύος της εν λόγω συνθήκης. Σκοπός της ήταν η χρηματοδότηση των αναγκαίων έργων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης.Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων υπήρξε επί δεκαετίες ο αποκλειστικός οικονομικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα δραστηριοποιείται σε 130 χώρες εκτός Ε.Ε., υποστηρίζοντας κυρίως προγράμματα οικονομικής συνεργασίας και χρηματοδότησης εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων. Η έδρα της είναι στο Λουξεμβούργο. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) χρηματοδοτεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο όλα τα μεγάλα επενδυτικά – αναπτυξιακά έργα, συνεργάζεται κύρια με κυβερνήσεις, φορείς του Δημοσίου τομέα και τράπεζες. Από το 2008 η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει στην Ελλάδα πάνω από 12 δισ. ευρώ υπό τη μορφή δανείων και εγγυήσεων. Το 2015 (η ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων) χορήγησαν στην Ελλάδα δάνεια και εγγυήσεις συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ. Οι δανειοδοτικές πιστώσεις της ΕΤΕπ συνδέονται με την Ε’ Προγραμματική Περίοδο της Επιτροπής (ΕΣΠΑ 2014 – 2022) παρέχοντας τις αναγκαίες συμπληρωματικές χρηματοδοτήσεις για την διασφάλιση των πόρων του ΕΣΠΑ. Ανάμεσα στα αναπτυξιακά σχέδια του Δημόσιου Τομέα, η ΕΤΕπ δραστηριοποιείται και στην Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκηση η ΕΤΕπ έχει επιλέξει την συνεργασία της σε 2 επίπεδα: Με απευθείας συνεργασία με Δήμους μεγάλων πόλεων της χώρας (έως σήμερα με τους Δήμους Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου).