Τα (παλιά) αστικά καλοκαίρια μου

Αγαπημένες καλοκαιρινές εικόνες σε επαναληπτική προβολή. Την πρώτη προβολή τους την έχουμε ριζωμένη κάπου στο βάθος της παιδικής μας ηλικίας.

 

• Γρανίτες στο Λουκά: Και αν δεν έχουμε περάσει καλοκαιρινά απογεύματα στα αναψυκτήρια της παραλίας απέναντι από την Έκθεση, όπου οι μεγάλοι έπιναν το ούζο με παγάκια και μια ποικιλία και μεις τοστ και την δροσερή γρανίτα, την απόλαυση του πάγου και του θορύβου που έκανε το καλαμάκι όταν έβρισκε τον πάτο του ποτηριού. Αγαπημένη συνήθεια εδώ το ανέβασμα στις κούνιες, ένα είδος πρωτογόνου καρουζέλ.
• Εγκαύματα και γιαούρτι: Στα χρόνια που ο ήλιος δεν ήταν ένας φονικός εχθρός οι ατέλειωτες ώρες της υπερέκθεσης στις ακτινοβολίες του είχαν συνήθως ως αποτέλεσμα ένα δυνατό τσουρούφλισμα που για να κατανικηθεί από τα μαγικά χέρια της μαμάς επιστρατεύονταν ένα κεσεδάκι γιαούρτι, από το χύμα που αγοράζαμε από το συνοικιακό γαλακτοπωλείο. Η πλάτη θύμιζε λάκκο με ασβέστη και το τσούξιμο ανακουφιζόταν προσωρινά, αφού τα αντηλιακά μπήκαν αργότερα στη ζωή μας.
• Μπουγέλα: Την τελευταία μέρα της σχολικής χρονιάς, συνήθως στα μέσα Ιουνίου, η αυλή του σχολείου και οι κοντινοί δρόμοι μεταμορφωνόταν σε πεδία μάχης. Με σακούλες, μπαλόνια, μπουκάλια, ακόμα και νερό στο στόμα, η προσπάθεια να κάνεις τον αντίπαλο λούτσα έβρισκε σχεδόν πάντα γόνιμο έδαφος. Στόχος των αγοριών ήταν πάντα η περιοχή γύρω από το στήθος της αγαπημένης συμμαθήτριας, ώστε το βρεμένο μπλουζάκι να προβεί σε αποκαλύψεις.
• Τα ομαδικά μπάνια: Τις καθημερινές, από την ώρα που τα σχολεία έκλειναν και μέχρι τις καλοκαιρινές διακοπές, τα μπάνια του λαού αναλάμβαναν να εξυπηρετήσουν συνοικιακά πρακτορεία εκδρομών, που τον υπόλοιπο χρόνο πήγαιναν τις ηλικιωμένες για προσκύνημα στη Σουμελά και στον Άγιο Νεκτάριο. Η χαρά της οικογένειας αυτά τα λεωφορεία που μας ξεφόρτωναν στο κτήμα του καραγκιόζη και μας μάζευαν λίγο πριν τη δύση του ήλιου. Στο σπίτι το πιάτο με τα γεμιστά περίμενε υπομονετικά το μπαμπά να γυρίσει από τη δουλειά, ενώ το ίδιο μενού σε τάπερ τρώγαμε και μεις κάτω από τα πλατάνια. Αγαπημένη συνήθεια ο ύπνος στο γυρισμό στα φιλόξενα καθίσματα του πούλμαν.
• Οι φωτιές του Αη Γιάννη: Ιδανική νύχτα-ατραξιόν της καλοκαιρινής σαιζόν, αφού προετοιμαζόμασταν για αυτήν μήνες. Ξεκινούσαμε να καίμε στεφάνια από τις πρωτομαγιές και φτάναμε στο κάψιμο τόνων ξύλου που μαζεύαμε μέρες πριν για να ξεπεράσουν τις φλόγες της δικής μας φωτιάς της φλόγες της αντίπαλης γειτονιάς. Φυσικά όποιος πηδούσε τη φωτιά όταν ήταν στα πάνω της ήταν και ο βασιλιάς του καλοκαιριού και κέρδιζε πόντους στα μάτια των κοριτσιών.
• Καλλιστεία και μπιτς πάρτι: Το καλοκαίρι του 71 στην Αγία Τριάδα, τόπο οικογενειακών διακοπών τότε, ένα μεσημεριάτικο πάρτι στην ακτή του ΕΟΤ αλλά και τα καλλιστεία για την ανάδειξη της Μια Παραλία, εγγράφηκαν για πάντα στη μνήμη μου, ως διακαής πόθος να μεγαλώσω για να συμμετέχω ως πιο ενεργός παρατηρητής. Τα πάρτι επαναλαμβάνονταν έκτοτε κάθε χρόνο ενώ τα κορίτσια που κέρδισαν τον τίτλο έκτοτε αριθμούν μερικές χιλιάδες σε όλη την Ελλάδα.
• Μεσημεριανά αναγνώσματα: Το καταμεσήμερο, την ώρα που έβραζε ο τόπος και οι μεγάλοι έπεφταν για ύπνο η υποχρεωτική κατάκλιση περιλάμβανε πάντα την ανάγνωση κόμικς. Ο Μπλεκ, ο Ζαγκόρ, ο Όμπραξ, ο Τιραμόλα, ο Σεραφίνο, οι λατρεμένοι μικροί εξερευνητές με τις οδηγίες για μοναδικές εξορμήσεις και πώς να επιβιώσουμε, για τα κορίτσια η Πάτι και η Μανίνα, ενώ αργότερα κρυφά κάτω από το στρώμα ο Ζάγκουλα, συντρόφευαν μοναδικά εκατοντάδες μεσημέρια των καλοκαιριών μας. Οι πιο σπαστικοί έπαιρναν μαζί κάτι βιβλία με ασκήσεις, ειδικά φτιαγμένα για καλοκαίρι, μην τους λείψει η ενασχόληση.
• Πανηγύρια: Αγαπημένο highlight των καλοκαιριών, στην πόλη ή την εξοχή, σε παραθαλάσσια θέρετρα ή στο χωριό του παππού, τα πανηγύρια στάθηκαν πάντα τόπος παιδικής εκτόνωσης, με κατανάλωση μαλλιού της γριάς, καλαμποκιού, αγορά νεροπίστολων αλλά και μοναδικές ατραξιόν με μάγους, παπατζήδες και τσιγγάνες που έλεγαν τη μοίρα.
• Έρωτα σε αντίσκηνο: Το καλοκαίρι του 78, λίγες μέρες μετά το σεισμό στην αλάνα έξω από το γήπεδο του ΠΑΟΚ στην Τούμπα, τη νύχτα που είχαμε πέσει για ύπνο στις σκηνές που μέναμε τότε, ένα ζευγάρι έκανε έρωτα. Στην αρχή σιωπηλά και μετά κορυφώνοντας σταδιακά την ηδονή του με ανάλογα ηχητικά εφέ. Στο τέλος της ερωτικής πράξης, οι γειτονικές σκηνές που παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον ξέσπασαν σε ένα παρατεταμένο χειροκρότημα. Ο έρωτας σε σκηνή και η προσπάθεια να κρατηθούν τα προσχήματα είναι κλασική εικόνα του καλοκαιριού σε κάμπινγκ και σε παρέες έτοιμες να διακωμωδήσουν τα πάντα.
• Παιδικοί φίλοι: Τα πρόσωπα που πιστέψαμε πως θα περάσουμε μαζί τους ολόκληρη τη ζωή μας. Περάσαμε όμως μερικά αλησμόνητα καλοκαίρια ξεγνοιασιάς, συναγωνιζόμενοι σε ταρζανιές, πειράγματα, παιχνίδια μέχρι τα μεσάνυχτα, μοιραστήκαμε τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, μαλώσαμε και φιλιώσαμε δεκάδες φορές. Όταν τους συναντούμε στο δρόμο νοιώθουμε σαν να ξεφυλλίζουμε το άλμπουμ των αναμνήσεων, συνήθως δεν έχουμε να πούμε πια τίποτε, πάντα όμως υπάρχει γι αυτούς ένα μέρος στην καρδιά μας.
• Μουντιάλ: Μαζί με τις Ολυμπιάδες αποτελούν τη μόνιμη ηχητική υπόκρουση των καλοκαιριών και την αιτία που οι μανάδες έβγαιναν πάντα βόλτα τα βράδια μόνες παίρνοντας και μας μαζί τους. Στις ασπρόμαυρες τηλεοράσεις του εβδομήντα ο Βαγγέλης Φουντουκίδης ξεσήκωνε τη γειτονιά μεταδίδοντας από το στάδιο Μπερναμπέου.
• Άντρες μόνοι: Από τα χρόνια που πηγαίναμε στο χωριό τα καλοκαίρια και η μαμά περίμενε υπομονετικά στο τηλεφωνείο να τηλεφωνήσει στο μπαμπά για να δει πως τα πάει είχα την εντύπωση πως οι άντρες ζουν τον υπόλοιπο χρόνο για το δεκαπενθήμερο που θα έμεναν μόνοι στο σπίτι. Η αίσθηση της ελευθερίας, της αλητείας με πίστα και μπύρες, τα πόδια πάνω στο τραπέζι και την απόλυτη ησυχία, μια βόλτα στην πόλη με άλλο μάτι συνοδεύει τους περιστασιακούς εργένηδες όλο το χρόνο. Αργότερα όταν το δοκίμασα και γω διαπίστωσα πως τελικά δεν κάνεις ούτε το ένα τρίτο από όσα φαντάζεσαι. Καταρχήν γιατί οι γυναίκες των φίλων σου δεν πάνε την ίδια περίοδο διακοπές με τη δική σου.
• Αγαπημένα προϊόντα: Καταναλώνονται πάντα το κατακαλόκαιρο και ανήκουν στην κατηγορία λατρεμένα. Η βανίλια, γνωστή και ως υποβρύχιο, με την ατάκα της θείας κάθε φορά που πηγαίναμε σπίτι. Να βάλω μια βανίλια στα παιδιά. Η βυσσινάδα Κλιάφα, θρυλική σε ολόκληρο το θεσσαλικό κάμπο, ένα απίστευτα δροσιστικό Το χωνάκι παγωτό φιστίκι, γεύση που έχει πια εξαφανιστεί. Καταπράσινο.
• Ντύσιμο: Ελβιέλες. Τις αγοράζαμε πάντα μόλις τέλειωναν τα σχολεία. Τις κρατούσαμε καθαρές για βδομάδες. Βατραχοπέδιλα, κάθε χρόνο καινούργια γιατί μεγάλωνε το πόδι. Ασορτί με τη μάσκα και τον αναπνευστήρα με το μπαλάκι του πινγκ-πονγκ. Ψαθάκι από του Σταμίωνα, για να βρέχεται και να μην παθαίνει τίποτα. Σαγιονάρα κίτρινη ή καφέ και τα κορίτσια με τη μαργαρίτα στο μεσαίο δάκτυλο. Η μαμά σκουφάκι πορτοκαλί για να μη χαλάει το μαλλί κομμωτηρίου με τις βουτιές.
• Η πρώτη βουτιά: Η δική μου στη Θάσο ένα καλοκαίρι που ένοιωσα έτοιμος για όλα. Στην αρχή νομίζεις ότι πνίγεσαι, μετά όσο βυθίζεσαι προς τα κάτω με τα μάτια ορθάνοιχτα ανακαλύπτεις με το νου σου χαμένες Ατλαντίδες. Μοναδική εμπειρία που δεν χάνει ποτέ την δύναμη της αίσθησης που σου άφησε.
• Παραθαλάσσια κεντράκια: Μετά το μπάνιο, συνήθως ο μπαμπάς πήγαινε πρώτος να πιάσει τραπέζι και μεις ακολουθούσαμε την ώρα που ο σερβιτόρος έφερνε τις τηγανιτές πατάτες. Κάτω από τον ίσκιο των δέντρων μοναδική εφεύρεση τα κεντράκια με το φρέσκο ψάρι και τα ωραία κορίτσια με μαγιό που στέγνωναν πάνω τους και σκανδάλιζαν τις οικογένειες.
• Τα καραβάκια: Οι καλύτερες ώρες του καλοκαιριού ήταν οι ώρες που παίρναμε το καραβάκι από το Μπαχτσέ για να γυρίσουμε Θεσσαλονίκη. Ο Θερμαϊκός ακόμα ζωντανή θάλασσα και το κούνια μπέλα του καραβιού ήταν για μας το καλύτερο νανούρισμα. Αργότερα μπήκαν στη ζωή μας και τα θαλάσσια ποδήλατα που έβαλαν το αθλητικό πνεύμα στη ζωή μας, αφού ο συναγωνισμός του ποιος θα φτάσει πιο γρήγορα στην ακτή είχε ενδιαφέρουσα κατάληξη.
• Χωρισμοί: Μάτια πρησμένα από το κλάμα, πλοία που φεύγουν και παίρνουν μαζί τους αγάπες του καλοκαιριού, καταδικασμένες από την αρχή. Να παρηγορείς μετά τις φίλες ότι το επόμενο καλοκαίρι θα ξαναγυρίσει και μια μέρα θα ζήσουν μαζί. Κλασική είναι εδώ η ατάκα ”αν είχες διαλέξει εμένα δεν θα υπέφερες τώρα”. Αν ήσουν αγόρι και χώριζες με την τουρίστρια όφειλες να πιεις μετά μερικά ούζα για να ξεχάσεις.
• Ο πρώτος υπνόσακος: Τη μέρα που ανακοίνωσες στους γονείς σου ότι θα πας σαββατοκύριακο σε κάμπινγκ με τους φίλους αγόρασες και τον πρώτο υπνοσάκο από τα στρατιωτικά στο Βαρδάρι. Κοίταζες να είναι μαλακός, αν είναι δυνατόν και μεγάλος μήπως και φιλοξενήσεις εντός του καμιά ενδιαφέρουσα γνωριμία. Συνήθως το χρησιμοποιούσες τελικά μονάχα εσύ, άντε και κανένας φίλος που δεν είχε και του τον δάνειζες.