Τεχνικό Λύκειο Σταυρούπολης: Η ιστορία ενός σχολείου που μεγάλωσε γενιές
Με οδηγό σε αυτή την ξενάγηση των επί χρόνια καθηγητή και διευθυντή, Βλάση Κιουμουσίδη.
Από το 1974 μέχρι το 2009, το κτίριο της εικόνας έσφυζε από ζωή. Για 35 χρόνια, το παρατημένο πλέον «φάντασμα» της οδού Λαγκαδά 197, αποτέλεσε το Τεχνικό Λύκειο της δυτικής Θεσσαλονίκης και φιλοξένησε στις εγκαταστάσεις του αναρίθμητους μαθητές που επέλεξαν να ακολουθήσουν την Τεχνική Εκπαίδευση.
Ο Βλάσης Κιουμουσίδης, καθηγητής Πληροφορικής στο εν λόγω σχολείο από την έναρξη της λειτουργίας του μέχρι την μετεγκατάστασή του στην κοντινή οδό Θράκης 4, και μάλιστα επί 12 χρόνια διευθυντής του 1ου ΤΕΕ και μετέπειτα του 1ου ΕΠΑΛ Σταυρούπολης – όπως μετονομάστηκε-, έχει συγκεντρώσει σε ένα υπό έκδοση βιβλίο όλα τα ιστορικά στοιχεία των Τεχνικών Σχολών της οδού Λαγκαδά.
Σε έναν όγκο 350 σελίδων, ο κ. Κιουμουσίδης έχει αποτυπώσει λίστες με ονόματα μαθητών και καθηγητών που πέρασαν από τις τάξεις σε βάθος χρόνων, την Ιστορία της Τεχνικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα με όλες τις αλλαγές που έχει υποστεί, φωτογραφίες από μαθητικές εκδηλώσεις και εκδρομές, αναφορές σε Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων και πολλά ακόμη που καθιστούν τη δουλειά του μοναδική και ενδιαφέρουσα.
Έχοντας πλέον συνταξιοδοτηθεί, ο κ. Κιουμουσίδης ανακαλεί στη μνήμη του το πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα. «Λόγω της διευθυντικής μου θέσης, είχα να διαχειριστώ εκτός των άλλων και τα Αρχεία των Τεχνικών Σχολών-Λυκείων που είχαν καταργηθεί. Μεταξύ αυτών των Σχολών ήταν και εκείνες που λειτουργούσαν στο κτηριακό συγκρότημα της οδού Κωνσταντινουπόλεως 51, που μετά τη διάνοιξη της οδού Λαγκαδά, η διεύθυνσή τους άλλαξε σε Λαγκαδά 197. Δεκάδες συνάδελφοι που πλησίαζαν στη συνταξιοδότησή τους ζητούσαν Βεβαιώσεις Προϋπηρεσίας. Επίσης, εκατοντάδες πρώην μαθητές περνούσαν για να ζητήσουν Πιστοποιητικά Σπουδών ή αντίγραφα των Πτυχίων τους που τα είχαν χάσει. Σε καθημερινή βάση ανέτρεχα στα αρχεία των Σχολών αυτών και όταν πια πλησίαζε η ώρα για τη σύνταξη, ένιωσα ότι έλαχε σε εμένα να γράψω την Ιστορία τους. Ήμουν άλλωστε ο τελευταίος της ”παλιάς φρουράς” που είχε ζήσει την ηρωική περίοδο της Δημόσιας Τεχνικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα».
Η ιστορία του κτιρίου επί της Λαγκαδά
Το κτίριο που περικλείεται από τις οδούς Λαγκαδά, Παπάγου, Κρήτης και ένα ανώνυμο σοκάκι δεν χτίστηκε από την αρχή με σκοπό να γίνει σχολείο, αλλά ξυλουργείο.
Αποπερατώθηκε το 1972 και λειτουργούσε στον πρώτο όροφο το ξυλουργείο, στο ισόγειο έκθεση και στο υπόγειο υπήρχε αποθηκευτικός χώρος. Το Δημόσιο ήρθε σε συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες, τους αδελφούς Βερβερίδη με αποτέλεσμα ο δεύτερος και τρίτος όροφος να προστεθούν εκ των υστέρων για να στεγάσουν το σχολείο.
Η κατασκευή των επιπλέον ορόφων ολοκληρώθηκε το 1974 και τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, μετακόμισαν από την περιοχή Σφαγείων όπου λειτουργούσαν, η Α’ Μέση και η Α’ Κατωτέρα Δημόσιες Τεχνικές Σχολές Θεσσαλονίκης. 1800 μαθητές έπρεπε να ανεβοκατεβαίνουν από μία στενή σκάλα και να χρησιμοποιούν ένα ασανσέρ που συχνά χρειαζόταν το ξυλουργείο για τη μεταφορά υλικών. Δεν υπήρχε καμία περίφραξη στον εξωτερικό χώρο, οι μαθητές και οι μαθήτριες έβγαιναν για διάλειμμα στο πεζοδρόμιο της οδού Λαγκαδά με κίνδυνο από τα διερχόμενα αυτοκίνητα.
Το 1977 το ξυλουργείο εκκενώθηκε και ο χώρος διαμοιράστηκε σε νέες αίθουσες διδασκαλίας. Η έκθεση επίπλων του ισογείου άδειασε το 1978, με το κτίριο να αντέχει συνολικά στον μεγάλο σεισμό του 1978. Από εκείνη τη χρονιά κι έπειτα, άρχισαν να πραγματοποιούνται καταλήψεις στο σχολείο με κύριο αίτημα την κατασκευή νέου Διδακτηρίου πίσω από τη Μονή Λαζαριστών.
Οι καταλήψεις
Ο κ. Κιουμουσίδης, στο υπό έκδοση βιβλίο του, αναφέρεται αναλυτικά στις έντονες διαμαρτυρίες και καταλήψεις για την μετεγκατάσταση. «Μία από τις πάμπολλες καταλήψεις του οδοστρώματος της οδού Λαγκαδά, πραγματοποιήθηκε με την έναρξη του σχολικού έτους 1994-95. Οι μαθητές έκλεισαν το δρόμο για έξι ώρες, διαμαρτυρόμενοι για το στεγαστικό πρόβλημα των Σχολείων τους, δημιουργώντας κυκλοφοριακό χάος στην πόλη», σημειώνει.
«Το σχολικό έτος 2001-02 ξεκίνησε με καταλήψεις της οδού Λαγκαδά, εξαιτίας του στεγαστικού προβλήματος που αντιμετώπιζε ο τεράστιος αριθμός μαθητών που γράφτηκε στα ΤΕΕ Σταυρούπολης. Για την ακαταλληλότητα του κτηρίου ο τοπικός Τύπος αφιέρωσε για άλλη μια φορά άρθρα, προσπαθώντας να αναδείξει το πρόβλημα ώστε να εξευρεθεί μία ικανοποιητική λύση. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2001, η εφημερίδα ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ δημοσίευσε άρθρο με το οποίο επισήμαινε την ανάγκη λεπτομερέστατου ελέγχου, για την ασφάλεια του κτηρίου σε περίπτωση σεισμού», τονίζει επίσης.
Η πολυπόθητη μετακόμιση
Τον Νοέμβριο του 2009, κι ενώ η σχολική χρονιά είχε ξεκινήσει, το νέο Σχολικό Συγκρότημα στην οδό Θράκης ήταν έτοιμο να δεχθεί τις Σχολικές Μονάδες της οδού Λαγκαδά 197. Μια μετακόμιση που δεν ήταν καθόλου εύκολη λόγω του μεγάλου όγκου του εργαστηριακού εξοπλισμού που συνοδεύουν εξ ορισμού τα Τεχνικά Σχολεία. Αξίζει, βέβαια, να σημειωθεί ότι από τη θεμελίωση του νεόκτιστου κτιρίου το 2003, καθηγητές και μαθητές περίμεναν καρτερικά την μετεγκατάστασή τους.
«Η μετάβαση από τα ΤΕΕ στα ΕΠΑΛ υπήρξε ομαλή, αφού το προσωπικό παρέμεινε το ίδιο», θυμάται ο κ. Κιουμουσίδης. «Έτσι οι συνήθειες δεν άλλαξαν και η ζωή συνεχίστηκε. Η συνήθεια του πρωινού καφέ, για παράδειγμα, συνεχίστηκε αδιατάρακτα. Συγκεντρωνόμασταν γύρω στις 07:15 και έτσι είχαμε στη διάθεσή μας μία ώρα να σχολιάσουμε τα θέματα της επικαιρότητας και τα του Σχολείου. Όλοι έπιναν καφέ, με τη δική μου εξαίρεση, που έπινα τσάι. Το πρωινό ρόφημα συνοδεύονταν πάντα από κάτι φαγώσιμο (π.χ. κουλούρι, τυρόπιτα κλπ) που έφερναν οι συμμετέχοντες εναλλάξ».
«Επίσης, τα συχνά τραπεζώματα συνεχίστηκαν και αυτή την περίοδο», προσθέτει, «πραγματοποιούνταν όμως εκτός Σχολείου. Στήνονταν αργότερα ωστόσο και ψησταριές στο αίθριο της δυτικής πλευράς που τσίκνιζαν όλη την περιοχή, στρώνονταν θρανία και καρέκλες στο διάδρομο του ισογείου που οδηγούσε στη νότια πτέρυγα και συμμετείχε σχεδόν σύσσωμος ο Σύλλογος Καθηγητών. Επικρατούσε τότε μεγάλο κέφι και οι χοροί και τα πειράγματα δεν είχαν τελειωμό».
Στη σύγχρονη πια εποχή, ο κ. Κουμουσίδης μαζί με άλλους παλιού καθηγητές του Τεχνικού βρίσκονται μια φορά την εβδομάδα, κλασικά και πατροπαράδοτα, σε μαγαζί του κέντρου για να ανταλλάξουν νέα αλλά και αναμνήσεις από εκείνη την εποχή. Την ίδια ώρα, το παλιό κτίριο του σχολείου παραμένει ανεκμετάλλευτο και αποτελεί ένα από τα πολλά αδιάθετα ακίνητα της οδού Λαγκαδά που «νεκρώνουν» αυτόν τον τόσο κεντρικό δρόμο.
