Θεσσαλονίκη: Αναζητώντας οικιστικό απόθεμα σε μια πόλη με κενά σπίτια

Κεντρική εικόνα: Γιάννης Παρίσης

Οι φοιτητές, η σταθερή αξία της πόλης που κινεί κάθε φθινόπωρο την αγορά κατοικίας, χρειάστηκε φέτος να προσαρμοστούν στις νέες τιμές με την λειτουργία του μετρό. Το νέο μέσο μεταφοράς που ανέμενε η πόλη, φαίνεται πως μετακίνησε το ενδιαφέρον πιο ανατολικά, καθώς το πανεπιστήμιο είναι δυο με τρεις στάσεις μακριά, και οι τιμές στα ανατολικά δεν έχουν επηρεαστεί ακόμη από την τουριστική τάση.

Παράλληλα, στην πόλη εμφανίζεται μια νέα γενιά φοιτητικών εστιών από ιδιώτες επενδυτές, που κινούνται στο πρότυπο του «all inclusive». Πρόκειται για οργανωμένα συγκροτήματα που προσφέρουν δωμάτια με σταθερό ενοίκιο, μέσα στο οποίο περιλαμβάνονται όλα τα πάγια έξοδα: ρεύμα, νερό, ίντερνετ, ακόμα και καθαριότητα σε ορισμένες περιπτώσεις. Το κόστος είναι σαφώς υψηλότερο σε σχέση με ένα παραδοσιακό μίσθωμα γκαρσονιέρας, αλλά οι νέοι κάτοικοι της πόλης έχουν τουλάχιστον την ευκαιρία να μείνουν σε ένα νεόδμητο και καθαρό σπίτι, ενώ οι οικογένειες τους γνωρίζουν εκ των προτέρων το συνολικό κόστος της χρονιάς. Τέτοια συγκροτήματα, εκτός από το κέντρο στο οποίο τα συναντάμε εδώ και χρόνια, έχουν αναπτυχθεί πλέον και στο Φάληρο, αλλά και στην περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού.

Η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε τα τελευταία χρόνια, κυρίως με προ γράμματα όπως το «Σπίτι μου Ι και ΙΙ», αλλά και το «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», να δώσει λύσεις στο στεγαστικό πρόβλημα. Ωστόσο, όπως φάνηκε τα μέτρα αυτά έφεραν κατά κύριο λόγο κίνηση στην κατασκευαστική αγορά και δημιούργησαν νέες ανοδικές τάσεις στα ενοίκια. Από την εφαρμογή των μέτρων αυτών φαίνεται ότι το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στην περιορισμένη προσφορά ακινήτων σε σχέση με τη ζήτηση.

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι σαφές πως στερούν διαμερίσματα από το διαθέσιμο οικιστικό απόθεμα της πόλης. Ωστόσο, μια μεγαλύτερη πληγή που τροφοδοτεί τις ανοδικές τιμές των ενοικίων, φαίνεται πως είναι τα κενά διαμερίσματα. Όσο τα ακίνητα αυτά παραμένουν άδεια, τόσο η προσφορά κατοικίας περιορίζεται, ενώ η ζήτηση όλο και αυξάνεται.

Σύμφωνα με έρευνα του Κοινωνικού Άτλαντα, από το 1995 έως σήμερα, περίπου 37.500 ακίνητα στον Δήμο Θεσσαλονίκης παραμένουν κενά, όπως προκύπτει από στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ σχετικά με τη διακοπή ηλεκτροδότησης. Το 43% των κενών κατοικιών ήταν παλαιότερα κατοικημένες, ενώ γίνεται σαφές πως πρόκειται για παλιό απόθεμα, που προέρχεται κυρίως από την περίοδο της αντιπαροχής, την δεκαετία του 1960. Η μέση ηλικία των κενών διαμερισμάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κοινωνικού Άτλαντα, είναι 61 έτη, ενώ σχεδόν τα μισά κενά ακίνητα έχουν επιφάνεια μικρότερη των 50 τ.μ.

Η κυβέρνηση θέσπισε τα τελευταία χρόνια κίνητρα για την επιστροφή ακινήτων στην αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης, και πρόκειται να ανακοινώσει και νέες φορολογικές ελαφρύνσεις στη ΔΕΘ, με σκοπό να τονωθεί η προσφορά κατοικίας.

Ωστόσο, σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς ένα μεγάλο μέρος των κενών κατοικιών στα αστικά κέντρα, που θα μπορούσαν να τονώσουν την αγορά, βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών.