Θεσσαλονίκη: Στο «κόκκινο» ξανά το ιικό φορτίο των λυμάτων

Στο «κόκκινο» επίπεδο επιδημιολογικής διασποράς καταγράφεται η συγκέντρωση του ιικού φορτίου του SARS-CoV-2 στα αστικά απόβλητα τη Θεσσαλονίκης, με βάση τις πιο πρόσφατες μετρήσεις για την έρευνα που διεξάγει η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ με την ΕΥΑΘ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στο πλαίσιο του Εθνικού Δικτύου του ΕΟΔΥ, ενώ τα στελέχη ΒΑ.4&5 της Όμικρον ανιχνεύονται στο 90% επί του συνολικού ιικού φορτίου.

Όπως φαίνεται στα διαγράμματα που παρουσιάζει το ΑΠΕ – ΜΠΕ έπειτα από έξι εβδομάδες σε ένα μέτριο (πορτοκαλί) επίπεδο διασποράς του ιού στην κοινότητα, σε συνέχεια της αυξητικής τάσης που ξεκίνησε παράλληλα με τη σταδιακή επικράτηση των στελεχών Όμικρον BA.4&5 του SARS-CoV-2, το ιικό φορτίο πέρασε ξανά σε επίπεδο υψηλής διασποράς.

Συγκεκριμένα, στα δείγματα που λαμβάνονται καθημερινά στην είσοδο της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων Θεσσαλονίκης, αναφορικά με τις εξορθολογισμένες τιμές σχετικής έκκρισης ιικού φορτίου, η μέση τιμή των δύο πιο πρόσφατων μετρήσεων, δηλαδή της Τρίτης 21/06/2022 και της Τετάρτης 22/06/2022 είναι:

-Αυξημένη κατά 43% σε σχέση με τη μέση τιμή των δύο αμέσως προηγούμενων μετρήσεων της Κυριακής 19/06/2022 και της Δευτέρας 20/06/2022.

-Αυξημένη κατά 74% σε σχέση με την μέση τιμή της προηγούμενης Τρίτης 14/06/2022 και Τετάρτης 15/06/2022

«Η αύξηση της διασποράς του ιού, όπως την μετράμε στα λύματα τις τελευταίες εβδομάδες και πιο ξεκάθαρα τις τελευταίες ημέρες, δεν είναι αμελητέα, καθώς από τα δεδομένα που μας έθεταν σε επιφυλακή, τώρα έχουμε δεδομένα που μας θέτουν σε εγρήγορση», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ και επιστημονικά υπεύθυνος του ερευνητικού έργου, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου.

«Πρέπει εδώ να είναι σαφές ότι το ιικό φορτίο στα λύματα αποτελεί δείκτη της διασποράς του ιού στην κοινότητα αλλά δεν μπορεί να συσχετιστεί ούτε με την ένταση των συμπτωμάτων ούτε με τη διάρκεια των συμπτωμάτων σε όσους νοσήσουν. Με την επικράτηση των πιο μεταδοτικών στελεχών Όμικρον ΒΑ.4 και ΒΑ.5 ο κίνδυνος μετάδοσης είναι μεγαλύτερος και ακόμη μεγαλύτερος όσο αυξάνεται η χρονική απόσταση από τον τελευταίο εμβολιασμό», εξήγησε ο πρύτανης του ΑΠΘ.

Πρύτανης ΑΠΘ: «Δε χρειάζεται να μας επιβληθεί να προστατεύουμε τον εαυτό μας»

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που αντιστοιχούν στην κατάσταση εγρήγορσης ο κ. Παπαϊωάννου παρέπεμψε στην ισχυρή σύσταση που απηύθυνε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών προς τους πολίτες άνω των 60 ετών να κάνουν και την τέταρτη δόση του εμβολίου, καθώς και στα σταθερά μέτρα αυτοπροστασίας. «Μιλάμε για τα αυτονόητα. Μάθαμε να ζούμε με τον ιό και μάθαμε πώς δεν θα εκθέτουμε σε κίνδυνο τους πιο ευάλωτους. Δε χρειάζεται να μας επιβληθεί να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, όταν όλοι γνωρίζουμε καλά πώς θα το κάνουμε, και μπορούμε να το κάνουμε. Σε κλειστούς χώρους με συγχρωτισμό, σε συναυλίες, όπου είναι επίφοβο να εκτεθούμε στον ιό, η μάσκα θα μας προστατεύσει και τη μάσκα θα πρέπει να την έχουμε πάντα μαζί μας. Όπως κανείς που έχει συμπτώματα δεν θα πρέπει να πάει να επισκεφθεί και να αγκαλιάσει τον φίλο ή συγγενή του που ανήκει σε ευπαθή ομάδα», διευκρίνισε.

Στην αξία της μεθοδολογίας εξορθολογισμού των περιβαλλοντικών παραμέτρων των λυμάτων, η οποία αναδεικνύεται ιδιαίτερα αυτή την περίοδο, με τις καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στη Θεσσαλονίκη, αναφέρθηκε ο καθηγητής του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ Θοδωρής Καραπάντσιος: «Οι έντονες βροχοπτώσεις που συμβαίνουν στη πόλη το τελευταίο διάστημα, εκτός από τους μεγάλους όγκους λυμάτων επιπρόσθετα αλλοιώνουν τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά τους αφού πολλά στερεά, λάδια και άλλοι επιφανειακοί ρύποι μεταφέρονται στις αποχετεύσεις. Τέτοιες αλλοιώσεις αποτελούν πρόκληση για τον εξορθολογισμό των μετρήσεων ιικού φορτίου αλλά ταυτόχρονα αποδεικνύουν την ανάγκη για εξορθολογισμό αφού επηρεάζουν σημαντικά τις μετρήσεις. Η εμπειρία έχει δείξει ότι το σύνθετο πρόβλημα της καταγραφής του ιικού φορτίου σε ένα ευμετάβλητο σύστημα όπως τα λύματα απαιτεί τη συνέργεια πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων, πράγμα που κάνει συστηματικά εδώ και δύο χρόνια η ομάδα επιδημιολογίας λυμάτων του ΑΠΘ».

Σχετικά με την ανάδυση των στελεχών Όμικρον ΒΑ.4 και ΒΑ.5 ο αναπληρωτής καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας του Τμήματος Κτηνιατρικής ΑΠΘ, Χρυσόστομος Δόβας, εξήγησε: «Η συνεχιζόμενη διασπορά του ΒΑ.2 και η αργή αποδρομή του, δεν επιτρέπουν την εκτίμηση του ρυθμού αύξησης των αναδυόμενων στελεχών διαφυγής ΒΑ.4 και ΒΑ.5 με βάση τις μετρήσεις του συνολικού ιικού φορτίου. Η έγκαιρη ανάπτυξη των δύο νέων μεθόδων για την αποκλειστική ενίσχυση και ποσοτικοποίηση των στελεχών Όμικρον ΒΑ.2 και ΒΑ.4&5 αντίστοιχα, μας επέτρεψε να εκτιμήσουμε με ακρίβεια την πορεία ανάδυσης των στελεχών ΒΑ.4&5 στη Θεσσαλονίκη η οποία με βάση τις μετρήσεις 29 ημερών, παρουσιάζει ρυθμό διπλασιασμού το ιικού φορτίου ανά 7 ημέρες. Στο δείγμα της 22ας Ιουνίου το ποσοστό των ΒΑ.4&5 ήταν 90% επί του συνολικού φορτίου».

Η ομάδα επιδημιολογίας λυμάτων του ΑΠΘ ανέπτυξε δύο νέες μοριακές μεθόδους real-time PCR οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζουν επιλεκτικά και να ποσοτικοποιούν τμήματα του γονιδιώματος των στελεχών Όμικρον ΒΑ.2 και ΒΑ.4&5.

*Τα διαγράμματα παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Σμαρώ Αβραμίδου