#TIFF63: Ο απόλυτος οδηγός για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου

Το Φεστιβάλ ετών 63 και όπως κάθε χρόνο, έτσι και αυτό το Νοέμβριο (3-13/11/2022), σε Ολύμπιον, Προβλήτα (και όπου άλλου μέσα στην πόλη) η σπουδαία αυτή διοργάνωση παρουσιάζει ένα πλούσιο πρόγραμμα, με αφιερώματα, ρετροσπεκτίβες, εικαστικές εκθέσεις, πάρτι και με λαμπερά ονόματα από τον χώρο της έβδομης τέχνης να επισκέπτονται την Θεσσαλονίκη. 

Προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής, τηρώντας όλα τα τρέχοντα (χαλαρά) υγειονομικά πρωτόκολλα ανοίγει τις πύλες του και πάλι για όλους, χωρίς αποκλεισμούς. Παράλληλα η εμπειρία που αποκόμισε από τον καιρό της πανδημίας με τη δυνατότητα παρακολούθησης ταινιών μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας θα επαναληφθεί με στόχο πλέον μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας με σινεφίλ από όλη την Ελλάδα, που θα έχουν έτσι την ευκαιρία να παρακολουθήσουν κάποιες από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες της χρονιάς. 

Υιοθετώντας καλές πρακτικές γίνεται – μετά από την εμπειρία του Evia Film Project – μια διοργάνωση πιο πράσινη, πιο οικολογική και πιο προσεκτική σε ότι αφορά τις ενεργειακές δαπάνες της. Και φυσικά ως μια σημαντική διοργάνωση με ιστορία από τον χώρο του Πολιτισμού ξέρει να εκτιμά την κληρονομιά σπουδαίων δημιουργών, όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.

Θόδωρος Αγγελόπουλος

Με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα ετών από τον αδόκητο θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το Φεστιβάλ πραγματοποιεί ένα καινοτόμο και πολυεπίπεδο αφιέρωμα στον σπουδαίο δημιουργό που σημάδεψε με το έργο του το ελληνικό σινεμά.

 Το αφιέρωμα περιλαμβάνει δύο μεγάλες εκθέσεις που συνδέουν και αναδεικνύουν το ξεκίνημα με το κύκνειο άσμα του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Η πρώτη με τίτλο «Αναπαράσταση (Anaparastasi):

Reconstruction, Reenactment, Reconstitution» φιλοξενεί δώδεκα Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, που αντλούν έμπνευση από το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Αγγελόπουλου και στοχάζονται στις μορφές, το περιεχόμενο και τα όρια που συνοδεύουν τη διαδικασία της αναπαράστασης. Η δεύτερη έκθεση παρουσιάζει φωτογραφίες του Νίκου Νικολόπουλου από την τελευταία ανολοκλήρωτη ταινία του, την Άλλη Θάλασσα, οι οποίες μας μεταφέρουν στην καρδιά της καλλιτεχνικής πράξης και του σκηνοθετικού οράματος του Αγγελόπουλου, φέρνοντας στο φως αθέατες πτυχές και στιγμές ενός μέγιστου δημιουργού.

Το μεγάλο αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο θα πραγματοποιήσει μια καθολικά προσβάσιμη προβολή της ταινίας Αναπαράσταση. Αντίστοιχα η ταινία Θ. Αγγελόπουλος – Ν. Παναγιωτόπουλος: Ο καθένας και η μουσική του, των Αντώνη Κόκκινου και Γιάννη Σολδάτου, που θα προβληθεί στο 63ο ΦΚΘ, φέρνει στο προσκήνιο μια άγνωστη και συναρπαστική συνομιλία ανάμεσα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο. 

Τέλος το Φεστιβάλ παρουσιάζει μια πρωτοποριακή δίγλωσση έκδοση η οποία επικεντρώνεται στη δύναμη και το μυστήριο των κινηματογραφικών εικόνων του Αγγελόπουλου.

Το σινεμά των αυτοχθόνων

Από τους Ινουίτ του Καναδά και τις ιθαγενείς φυλές της Λατινικής Αμερικής, μέχρι τους Αβορίγινες της Αυστραλίας και τους Μαορί της Νέας Ζηλανδίας, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ρίχνει φως σε πολιτισμούς, τρόπους ζωής και κοσμοθεωρίες που έχουν εξοριστεί από το επίσημο κάδρο, μέσα από ένα μεγάλο αφιέρωμα στο Σινεμά των Αυτόχθονων (indigenous cinema), το πρώτο αυτού του είδους από διεθνή κινηματογραφική διοργάνωση.

Είτε γυρισμένες από αυτόχθονες σκηνοθέτες είτε με τη ζωή των αυτόχθονων στο επίκεντρο, οι 18 ταινίες μυθπλασίας του αφιερώματος αντιστέκονται στις στερεοτυπικές απεικονίσεις της αποικιοκρατικής ματιάς και τον «εξωτισμό» που επιβάλλει το Δυτικό βλέμμα, ενώ ιδιαίτερη αξία έχει το γεγονός ότι πολλές από τις ταινίες γυρίστηκαν σε γλώσσες και διαλέκτους που κινδυνεύουν άμεσα με αφανισμό.

Ανάμεσα στις δεκαοκτώ ταινίες του αφιερώματος ξεχωρίζουν το The Exiles (ΗΠΑ, 1961) του Κεντ Μακένζι, το οποίο έχει στο επίκεντρό μια ομάδα νεαρών αυτόχθονων Αμερικανών, στο Μπάνκερ Χιλ του Λος Άντζελες, το Atanarjuat:

The Fast Runner (Καναδάς, 2001) του Ζακαρίας Κουνούκ αποτελεί την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας που γυρίστηκε σε σενάριο και σκηνοθεσία ενός Ινουίτ δημιουργού, αλλά και στη γλώσσα των Ινουκτιτούτ. 

Το Tanna (Αυστραλία, 2015) των Μάρτιν Μπάτλερ & Μπέντλεϊ Ντιν, το οποίο έφτασε στην πεντάδα του ξενόγλωσσου Όσκαρ μας μεταφέρει σε ένα μικροσκοπικό νησάκι της Βανουάτου, όπου διαφορετικοί τρόποι ζωής βρίσκονται σε σύγκρουση και το Sami Blood (Σουηδία-Δανία-Νορβηγία, 2016) της Αμάντα Κέρνελ – ίσως η πιο γνωστή ταινία του αφιερώματος – αποτελεί μια εναλλακτική-προσωπική αφήγηση για το αποικιοκρατικό παρελθόν μιας «πολιτισμένης» χώρας, μέσα από τα μάτια μιας έφηβης.

Ειδικές προβολές

Πολλές και σημαντικές οι ειδικές προβολές που επιφυλάσσει το Φεστιβάλ και φέτος με ταινίες δημιουργών όπως ο Φατίχ Ακίν, οι Αδερφοί Νταρντέν, ο Χαϊμέ Ροζάλες, η Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, ο Ούρλιχ Τσαϊντλ, ο Τζαφάρ Παναχί και όχι μόνο.

Ξεχωρίζουμε σίγουρα τη νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν με τίτλο Πέτερ φον Κάντ, η οποία έκανε την παγκόσμια πρώτη της στη Μπερλινάλε που μας πέρασε. Βασισμένη στο αριστούργημα του Ραϊνερ Βέρνερ Φασμπίντερ Τα Πικρά Δάκρυα της Πέτρα Φον Κάντ η ταινία έχει σαν βασικό πρωταγωνιστή τον Πίτερ Φον Καντ, έναν επιτυχημένο, διάσημο σκηνοθέτη, που ζει με τον βοηθό του, τον οποίο του αρέσει να κακομεταχειρίζεται και να ταπεινώνει. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Ντενίς Μενοσέτ, Ιζαμπέλ Ατζανί και Χάνα Σιγκούλα. Η νέα ταινία του Φέλιξ Φαν Γκρόνινγκερ αποτελεί διασκεύη του μπεστ σέλερ βιβλίου του Ιταλού Πάολο Κονέτι, με τίτλο Τα Οκτώ Βουνά. Αποτελεί μια αλληγορία της ανθρώπινης πορείας της ζωής στην οποία ο άνθρωπος σκαρφαλώνει στην κορυφή με αγωνία, μόχθο και αρκετό ρίσκο για να βρει τις απαντήσεις που ψάχνει στις κορυφές των βουνών. 

Η ταινία απέσπασε το φετινό Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών.

Ένα θρίλερ για γερά νεύρα υπογράφει ο Ροντρίγκο Σορογκογέν στο The Beasts. Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών ενώ προβλήθηκε και στο Σαν Σεμπαστιάν. Με βάση την επαρχία της Γαλικίας και βασικούς πρωταγωνιστές ένα ζευγάρι Γάλλων που αποφασίζουν να ζήσουν σε ένα μικρό χωριό της ισπανικής ενδοχώρας με σκοπό να έρθουν πιο κοντά στη φύση αντιμετωπίζουν την εχθρότητα και τη βία από ένα ζευγάρι ντόπιων. 

Στοιχεία ρομαντισμού αλλά και θρίλερ έχει και η νέα ταινία του Αλμπέρ Σέρα, το Pacifiction. Στην ταινία, που αφορά στην ρομαντική μυστηριακή σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια συγγραφέα και έναν διπλωμάτη στη Γαλλική Πολυνησία, πρωταγωνιστεί o Μπενουά Μαζιμέλ.

Ανοιχτοί Ορίζοντες

Ένα από τα πιο ιδιαίτερα και open minded τμήματα της διοργάνωσης, όπου μπορείς να βρεις όλες τις αγαπημένες και βραβευμένες ταινίες από τα φεστιβάλ της χρονιάς (Σάντανς, Βερολίνο, Κάννες, Βενετία, Κάρλοβι Βάρι, Λοκάρνο, Ρότερνταμ) υπόσχεται και φέτος στο φεστιβαλικό κοινό της Θεσσαλονίκης ότι θα βρούνε πλήθος επιλογών:

Στο Mars One του Γκαμπριέλ Μαρτίνς πρωταγωνιστές είναι τα μέλη μιας οικογένειας της κατώτερης μεσαίας τάξης που υφίστανται μια σειρά από σκληρές αλλαγές, στην Βραζιλία του alt right προέδρου Μπολσονάρου, ανακαλύπτοντας εκ νέου τον εαυτό τους και τους οικογενειακούς δεσμούς τους στην πορεία. 

Το World War III του Χουμάν Σαγιεντί κέρδισε το πρώτο βραβείο στους Ορίζοντες της Βενετίας και εστιάζει στο πως ένας μεροκαματιάρης που ζει στο Ιράν αποφασίζει να κρύψει την αγαπημένη του στο κινηματογραφικό σετ μιας ταινίας που αφορά στα εγκλήματα του Χίτλερ κατά τον Β ́ Π.Π.

Στο βραβευμένο στην Μπερλινάλε Beautiful Beings o Ισλανδος Γκούντμουρ Άρναρ Γκούντμουντσον εστιάζει στην επιδέξια διερεύνηση της σκληρής μετάβασης στην ενηλικίωση που ακολουθεί τέσσερις εφήβους που παλεύουν με μια βίαιη πραγματικότητα.

Στο Les Passengers de la Nuit, ταινία με συμμετοχή στο επίσημο διαγωνιστικό της φετινής Μπερλινάλε, που αγαπήθηκε αρκετά από τους κριτικούς, η Σαρλότ Γκενσμπούρ υποδύεται μια χωρισμένη γυναίκα που ζει στα 80s και ξαφνικά βρίσκεται μόνη και υπεύθυνη για την καθημερινή φροντίδα των δύο παιδιών της. Επιλέγει δουλειά σε μια νυχτερινή ραδιοφωνική εκπομπή, όπου γνωρίζει ένα νεαρό παιδί, που αποφασίζει να πάρει υπό την προστασία της. 

Τέλος στη Vera των Τίτσα Κόβι και Ραϊνερ Φρέμελ ένα υβρίδιο ταινίας που συνδυάζει στοιχεία ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας και διακρίθηκε με δύο βραβεία (σκηνοθεσίας και γυναικείου ρόλου) στο παράλληλο διαγωνιστικό των Οριζόντων του Φεστιβάλ Βενετίας μια νεαρή γυναίκα, η Βέρα, που ζει κουρασμένη από την επιφανειακή ζωή και τις σχέσεις της, έρχεται αντιμέτωπη με μια σειρά από γεγονότα που θα ανατρέψουν αυτό το επιφανειακό στάτους και την κάνουν να συνειδητοποιήσει είναι μόνο ένα εργαλείο εξυπηρέτησης για τους άλλους.

Στην έτερη ομάδα ταινιών των Ανοιχτών Ορίζοντες, το Another Take το Φεστιβάλ θα βρείτε επίσης μια σειρά από δυνατές προτάσεις που κάνουν στη Θεσσαλονίκη την πρεμιέρα τους. Από την τεράστια λίστα ξεχωρίζουμε το Rite of Spring του Φερνάντο Φράνκο, δραματική ταινία με αρκετά κωμικά στοιχεία με πρωταγωνίστρια μια νεαρή γυναίκα που πάει στη Μαδρίτη για να σπουδάσει και γνωρίζει και αναπτύσσει μια αντισυμβατική σχέση με ένα συνομήλικό της με εγκεφαλική παράλυση. 

Στο Trenque Lauquen η Αργεντίνα δημιουργός Λάουρα Τσιταρέλα παρουσιάζει ένα δίπτυχο ταινιών με στοιχεία νουάρ και θρίλερ με κεντρικό στόρι την εξαφάνιση μιας νεαρής γυναίκας και την προσπάθεια εντοπισμού της από δύο φίλους της, οι οποίοι κατά την πορεία της αναζήτησης της διαπιστώνουν ότι η ιστορία έχει ευρύτερες προεκτάσεις από αυτές που φαντάζονταν.

Βραβευμένο με το πρώτο βραβείο στο ανατρεπτικό τμήμα του Φεστιβάλ Καννών Ένα Κάποιο Βλέμμα, το Les Pires των Ρομάν Γκερέ και Λιζ Ακόκα είναι η ιστορία μιας ομάδας παιδιών που ζουν στην ίδια γειτονιά και επιλέγονται να αποτελέσουν τους πρωταγωνιστές μιας κινηματογραφικής ταινίας στην διάρκεια των θερινών διακοπών τους. Τέλος στο Sick by myself του Κρίστοφερ Μπόργκλι από τη Νορβηγία έχουμε μια απολαυστική ντραμεντί με μια εικαστική νεαρή καλλιτέχνιδα να καταστρώνει ένα σχέδιο εκτός λογικής για να επανακτήσει την προσοχή που της αξίζει μέσα στο περιβάλλον της πολιτιστικής ελίτ του Όσλο.

Πήτερ Στρίκλαντ

Το Φεστιβάλ τιμά τον Πήτερ Στρίκλαντ με ένα ειδικό αφιέρωμα στο σύνολο του έργου του. Ένας από τους πιο δημιουργικούς σκηνοθέτες του μοντέρνου σινεμά – αρκετά γνωστός και αγαπητός στο φεστιβαλικό κοινό της πόλης επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη. Όλα ξεκίνησαν το 2009 με το σκοτεινό και βουκολικό Καταλίν Βάργκα, ένα homage στο σινεμά της Ανατολικής Ευρώπης, τόπο τον οποίο βίωσε έντονα και ως καλλιτέχνης. 

Ακολούθησε το μυστηριώδες και υπερβατικό Berberian Sound Studio, φόρος τιμής στο σινεμά του Ντάριο Αρτζέντο και στις ιταλικές b movies τρόμου και η σκληρή ιστορία αγάπης του The Duke of Burgundy. Στο In Fabric ο Στρίκλαντ παρουσιάζει μια σατιρική ιστορία με έντονα στοιχεία τρόμου για ένα καταραμένο φόρεμα που στοιχειώνει τους ανθρώπους και στοιχειώνεται από αυτούς. 

Μέσα στο υλικό της φιλμογραφίας του που θα προβληθεί συμπεριλαμβάνεται το σύνολο των μικρού μήκους ταινιών του αλλά φυσικά και η νέα του δημιουργία με τίτλο Flux Gourmet, μια εκρηκτική μαύρη κωμωδία στα ατού της οποίας λογαριάστε και δύο ελληνικές παρουσίες στο καστ, τον Μάκη Παπαδημητρίου αλλά και την Άριαν Λαμπέντ.

Πήτερ Μπρουκ

Αναγνωρισμένος ως ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του παγκόσμιου θεάτρου ο Πήτερ Μπρούκ ήταν γνωστός και για τις κινηματογραφικές του δημιουργίες. Έφυγε πρόσφατα, το καλοκαίρι του 2022, στα 97 του, πλήρης ημερών. Αν και ο ίδιος είχε απομυθοποιήσει την ουσία του κινηματογράφου ωστόσο κατάφερε και γύρισε μερικές από τις πλέον πολυσυζητημένες ταινίες στην ιστορία του σινεμά. Ανάμεσα τους το Lord of Flies, διασκευή του γνωστού βιβλίου του Γουίλιαμ Γκόλντινγκ αλλά και το Tell me Lies, μια υποτιμημένη ταινία μέχρι σήμερα, την οποία ο Μπρουκ γύρισε με την βοήθεια ηθοποιών της Royal Shakespeare Company. Η ταινία αποκαταστάθηκε πλήρως το 2011 μετά από δεκαετίες εξαφάνισης και στην μορφή που ο ίδιος ο σκηνοθέτης ήθελε. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει επίσης την ταινία – αφιέρωμα Brook by Brook που ετοίμασε ο γιός του, Σαϊμον Μπρούκ, το 2003 καλύπτοντας πλήρως την διαδρομή του μεγάλου δημιουργού.

Ιβ Χέλερ–Πήτερ Τσερκάσκι

Κινηματογραφίστρια με ιδιαίτερη παρουσία η Ιβ Χέλερ έχει την ικανότητα να ενώσει κουλτούρες και κινηματογραφικούς κόσμους μέσα από τις πρωτοποριακές μικρού μήκους δημιουργίες της. Αρκετά έργα της έχουν βραβευτεί σε ξεχωριστά κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο, όπως της Νέας Υόρκης, του Ρότερνταμ, της Βιέννης, ενώ έχει παρουσιάσει το έργο της και σε μουσεία όπως την Σινεματέκ του Οντάριο, το Whitney Museum of American Art, το Λούβρο και το Κινηματογραφικό Μουσείο της Αυστρίας. Αντίστοιχη avant garde οπτική διαθέτει και ο Αυστριακός Πήτερ Τσερκάσκι – χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς του Αυστριακού ανεξάρτητου κινηματογράφου μέλος του οποίου υπήρξε και ο Γκούσταβ Ντοϊτς, που επισκέφθηκε την Θεσσαλονίκη στο παρελθόν. Ο Τσερκάσκι πειραματίζεται αρκετά με τις αντοχές και τις δυνατότητες του κινηματογραφικού φιλμ και της αφήγησης χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της επανάληψης και ανακυκλώνοντας πλάνα ενώ πολύ συχνά αξιοποιεί την δυναμική των κινηματογραφικών αρχείων. Το Φεστιβάλ τιμάει τους δύο πρωτοποριακούς δημιουργούς με μια ειδική ρετροσπεκτίβα στο σύνολο της εργογραφίας τους.

Αλεξάντερ Πετρόβιτς

Μετά την επιτυχία του μεγάλου αφιερώματος στο έργο του Ντούσαν Μακαβέγιεφ το Φεστιβάλ, στο πλαίσιο του Βαλκανικού του τμήματος, αποτίει φόρο τιμής σε άλλη μια σπουδαία προσωπικότητα του φοβερά δημιουργικού Μαύρου Κύματος, του οποίου οι σκηνοθέτες διέπρεψαν την δεκαετία του ’60 και στις αρχές του ’70 στην πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία του Στρατάρχη Τίτο. Ο Αλεξάντερ Πέτροβιτς αποτελεί μια συμβολική προσωπικότητα στο σινεμά εκείνης της εποχής ξεπερνώντας τα αυστηρά όρια της πατρίδας του.

Ανάμεσα στις ταινίες του ξεχωρίζουν αναμφίβολα το Three (1965) και το Συνάντησα Κι Ευτυχισμένους Τσιγγάνους (1967), με τα οποία προτάθηκε δύο φορές για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας. Με την τελευταία μάλιστα κατάφερε να δημιουργήσει μια από τις πιο επιδραστικές ταινίες του τότε γιουγκοσλάβικου σινεμά και να κάνει πιο ορατή την παρουσία των Ρομά δίνοντας μάλιστα την δυνατότητα να μιλήσουν και να εκφραστούν στην δική τους γλώσσα.

Μετά τα Μεσάνυχτα

Άλλη μια διαφορετική και πρωτότυπη θεματική στα όρια του θρίλερ, του τρόμου αλλά και του φανταστικού φιλοξενεί ένα από τα πιο ψαγμένα και ατμοσφαιρικά τμήματα του Φεστιβάλ μέσα από μια επιλογή οκτώ ταινιών. Βραβευμένο με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου δημιουργού στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο το De noche los gatos son pardos του Βαλεντίν Μερτζ αφηγείται την ιστορία ενός κινηματογραφικού συνεργείου που ενώ βρίσκεται σε γυρίσματα ξαφνικά ο σκηνοθέτης εξαφανίζεται. Και ενώ τα γυρίσματα συνεχίζονται τα πράγματα παίρνουν μια περίεργη τροπή. Με τη μορφή ενός ντοκιμαντέρ το Pornomelancolia καταγράφει τη ζωή ενός πορνοσταρ από την Αργεντινή που έχει εξελιχθεί σε σεξ ινφλουένσερ, ο οποίος μοιράζεται τη σεξουαλική ζωή του με τους χιλιάδες ακολούθους του του στα σόσιαλ μίντια, αλλά βιώνει με σκληρό τρόπο την αβάσταχτη μελαγχολία της μοναξιάς. Τέλος η Τερέζα Νβότοβα μας μεταφέρει στην Σλοβακία του σήμερα με μια αλληγορία τρόμου και μυστηρίου, την Nightsiren, η οποία κέρδισε τη Χρυσή Λεοπάρδαλη στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο.

Ματιές στα Βαλκάνια

Με ένα σύνολο εννέα ταινιών από το σύνολο των χωρών της Νοτιανατολικής Ευρώπης και αρκετές μικρού μήκους έρχεται και φέτος το Βαλκανικό Πανόραμα του #tff63. Στο Burning Days ο Εμίν Αλπέρ προσεγγίζει το θέμα της διαφθοράς στη γειτονική Τουρκία με την ιστορία ενός νεαρού εισαγγελέα που έχει τοποθετηθεί σε μια μικρή επαρχιακή πόλη και βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα μιας έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης μέσα από την πρώτη υπόθεση δολοφονίας που αναλαμβάνει. Στο Metronom ο Αλεξάντρου Μπελτς μας μεταφέρει στη Ρουμανία του 1972, εποχή που το σοσιαλιστικό καθεστώς Τσαουσέσκου λύνει και δένει, με κεντρική ηρωίδα μια 17χρονη, η οποία όταν ανακαλύπτει πως ο αγαπημένος της ετοιμάζεται να φύγει από τη χώρα σε λίγες μέρες, προσπαθεί να ζήσει τις τελευταίες τρυφερές στιγμές της σχέσης τους πριν τον οριστικό αποχαιρετισμό. Στην Balada η Βόσνια Αϊντα Μπέγκιτς εστιάζει στην ιστορία μιας 30χρονης νοικοκυράς και μητέρας ενός παιδιού που επιστρέφει στο πατρικό της μετά από 10 χρόνια γάμου. Ξαφνικά έρχεται αντιμέτωπη με μια σειρά ηθικών νόμων και κανόνων της πατριαρχικής επαρχίας αναζητώντας μια έξοδο που θα την απεγκλωβίσει από αυτό το ασφυκτικό περιβάλλον. Η ταινία αποτελεί την πρόταση της Βοσνίας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας 2022.

Ελληνικό Φεστιβάλ

Επιβεβαιώνοντας την στενή διαχρονική σχέση του Φεστιβάλ με τον ελληνικό κινηματογράφο το #tiff63 φιλοξενεί και φέτος το σύνολο της ετήσιας ελληνικής παραγωγής. Ανάμεσα στις ταινίες που ξεχωρίζουν είναι οι πρεμιέρες γνωστών δημιουργών όπως του Dodo του Πάνου Κούτρα, το Καθαρτήριο του Βασίλη Μαζωμένου και τα Φαντάσματα της Επανάστασης του Θάνου Αναστόπουλου. Επίσης το Φεστιβάλ παρουσιάζει ταινίες νέων δημιουργών που κάνουν στη Θεσσαλονίκη το δικό τους ντεμπούτο (ή παρουσιάζουν την δεύτερη τους ταινία) και παράλληλα συμμετέχουν στα επίσημα διαγωνιστικά της διοργάνωσης όπως η Ησυχία 6-9 του Χρήστου Πασσαλή και το Άκουσε με της Μαρίας Ντούζα (στο επίσημο κεντρικό διαγωνιστικό), το Black Stone του Σπύρου Ιακωβίδη και το Πίσω από τις Θυμωνιές της Ασημίνας Προέδρου (στο Meet the Neighbors) και η Αξιοπρέπεια του Δημήτρη Κατσιμίρη και τα Μπάσταρδα του Νίκου Πάστρα (στο διαγωνιστικό του Film Forward). Τέλος αξίζει να αναφερθεί η προβολή διεθνών ταινιών που αποτελούν συμπαραγωγές με ελληνική συμμετοχή αλλά και η προβολή 19 βραβευμένων ελληνικών μικρού μήκους ταινιών στο πρόσφατο Φεστιβάλ της Δράμας. Επιπλέον και για πρώτη φορά, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τιμά με Χρυσό Αλέξανδρο μία ιστορική ελληνική εταιρεία παραγωγής. Το Φεστιβάλ θα απονείμει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο στην Finos Film για τη συνεισφορά της στον κινηματογράφο, σε μία συγκινητική βραδιά γεμάτη εκπλήξεις και με μια ειδική προβολή της αγαπημένης ελληνικής κωμωδίας Ο φίλος μου ο Λευτεράκης σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου, μία ταινία που έχουμε πολλά χρόνια να απολαύσουμε στη μεγάλη οθόνη. Τέλος το πρόγραμμα των καθολικά προσβάσιμων προβολών ολοκληρώνει η αγαπημένη δημιουργία του Παντελή Βούλγαρη Όλα είναι Δρόμος, ταινία που έχει μια ειδική σχέση με τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα (αφού εδώ έγιναν τα γυρίσματα) και φέτος κλείνει 25 χρόνια από την πρώτη της κυκλοφορία.

Μαρία Γαβαλά–Μαρία Πλυτά

Αφιέρωμα σε δύο ξεχωριστές γυναίκες δημιουργούς του ελληνικού κινηματογράφου οργανώνει το #tiff63. Ο λόγος για την Μαρία Πλυτά και τη Μαρία Γαβαλά. Η Μαρία Πλυτά υπήρξε η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. Γύρισε 25 ταινίες με ξεχωριστό ενδιαφέρον, δημοφιλείς ηθοποιούς ως πρωταγωνιστές και εμπορική επιτυχία ενώ εκτιμάται ως μια από τις πλέον γνήσιες εκπροσώπους του εγχώριου μελοδράματος. Ανάμεσα στις ταινίες της φιλμογραφίας της ξεχωρίζουν Τα Αρραβωνιάσματα, η πρώτη της ταινία, που αποτελεί διασκεύη από το ομώνυμο θεατρικό έργο του Δ. Μπόγρη, με πρωταγωνιστές τους Νίκο Τζόγια, Αιμίλιο Βεάκη και Έλλη Ξανθάκη αλλά και η Εύα (1952) στην οποία πρωταγωνιστούν η γοητευτική ηθοποιός της εποχής Νίνα Σγουρίδου και ο Μάνος Κατράκης. Στον αντίποδα βρίσκεται η Μαρία Γαβαλά, σύγχρονη δημιουργός που ανήκει στη μεταπολιτευτική γενιά του ΝΕΚ με τεράστιο ενδιαφέρον και έργο που αφορά όχι μόνο την μυθοπλασία αλλά και το ντοκιμαντέρ. Το Φεστιβάλ θα τιμήσει το πολύπλευρο έργο της προβάλλοντας τις ταινίες της Περί Έρωτος (1981), Άρωμα Βιολέτας (1985) και Μαγικό Γυαλί (1989).

Ποιος Παίζει; Αφιέρωμα στην Υποκριτική

Είναι η κλασική ερώτηση που κάνει κάθε σινεφίλ για κάθε ταινία λίγο πριν μπει στη μαγική αίθουσα για την προβολή. Με αφετηρία αυτή ακριβώς την ερώτηση και μετά την τεράστια επιτυχία που είχε η περσινή δράση του Φεστιβάλ γύρω από το μοντάζ και τα μυστικά του το #tiff63 ρίχνει τα φώτα στον κόσμο της υποκριτικής και του casting. Έξι ειδικοί που ξεχωρίζουν στο χώρο για την επαφή τους με το αντικείμενο (η κορυφαία casting director της σειράς ταινιών Τζειμς Μποντ, η Ντέμπι ΜακΓουίλιαμς, ο άνθρωπος που ενέπνευσε τη σειρά φαινόμενο Call My Agent που είδαμε στο Netflix, διάσημος ατζέντης Λοράν Γκρεγκουάρ, η πολυαγαπημένη Ελληνίδα ηθοποιός Θέμις Μπαζάκα, και οι επιτυχημένοι casting directors Σοφία Δημοπούλου και Μάκης Γαζής) μοιράζονται σε μια σειρά από masterclasses τις πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες τους.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος εντάσσεται και το φετινό Meet the Future, η δράση του Φεστιβάλ που συνδέει το Ελληνικό Τμήμα με την Αγορά και έχει ως στόχο να αναδεικνύει κάθε χρόνο έναν διαφορετικό κλάδο των επαγγελματιών του ελληνικού κινηματογράφου, προωθώντας τη δουλειά τους και παρέχοντας πολύτιμα εφόδια για την προβολή και δικτύωσή τους στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα. Φέτος, τη σκυτάλη παίρνουν ορισμένα από τα κορυφαία ονόματα νέων και ανερχόμενων ηθοποιών, που έχουν ήδη πραγματοποιήσει τα πρώτα τους βήματα στο ελληνικό σινεμά και αναμένεται να μας απασχολήσουν τα προ- σεχή χρόνια. Οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες στο τμήμα Meet the Future (Κλέλια Ανδριολάτου, Βαγγέλης Ευαγγελινός, Αμπιγκεϊλ Λόμα, Ιωσήφ Γαβριελάτος και Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος) θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους με self-tapes στους Έλληνες και ξένους επαγγελματίες της Αγοράς σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στην Αποθήκη Γ, στη συνέχεια θα συμμετάσχουν σε τριήμερο εργαστήριο υποκριτικής, ενώ θα έχουν φυσικά την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και τα masterclasses του αφιερώματος.

Έναρξη – Λήξη

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανοίγει φέτος την αυλαία του με μια λαμπρή πρεμιέρα: Οι Fabelmans, η πιο προσωπική και εξομολογητική ταινία σε ολόκληρη την καριέρα του Στίβεν Σπίλμπεργκ, που απέσπασε πρόσφατα το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ του Τορόντο και βάζει πλώρη για τα Όσκαρ του 2023, είναι η ταινία έναρξης του 63ου ΦΚΘ. Στους Fabelmans πρωταγωνιστεί ο Γκάμπριελ ΛαΜπελ, η τέσσερις φορές υποψήφια για Όσκαρ Μισέλ Γουίλιαμς, ο Πολ Ντέινο, ο Σεθ Ρόγκεν και ο υποψήφιος για Όσκαρ Τζαντ Χερς. 

Στον αντίποδα η φετινή διοργάνωση κλείνει με μια από τις καλύτερες ταινίες που προβλήθηκαν στο φετινό Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών, το Corsage της σκηνοθέτιδας Μαρί Κρόιτσερ, η οποία μας δείχνει με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο τη ζωή της αυστριακής αυτοκράτειρας Ελισάβετ, της γνωστής μας Σίσσυ, που λάτρευε ως γνωστόν την Κέρκυρα και το Αχίλλειον, σε μια εποχή προσωπικής ωριμότητας. Η αυτοκράτειρα της Αυστρίας – την οποία υποδύεται η Βίκυ Κριπς, η οποία βραβεύτηκε στις Κάννες για την ερμηνεία της – λατρεύεται για την ομορφιά της και φημίζεται για τις εμπνευσμένες τάσεις της μόδας. Αλλά το 1877, η Σίσσυ γιορτάζει τα 40ά της γενέθλια και πρέπει να αγωνιστεί για να διατηρήσει τη δημόσια εικόνα της δένοντας τον κορσέ της όλο και πιο σφιχτά. Κινηματογραφικές παύσεις, κοφτές σκηνές χωρίς περιττές λεπτομέρειες, προσωποκεντρικά καρέ που σκιαγραφούν λεπτομερώς το πρόσωπο της βασίλισσας Σίσσυ. Μια ταινία που μας ταξιδεύει σε μία άλλη εποχή.

Διαγωνίζεσθε x 4

Το φετινό Φεστιβάλ υπερηφάνως μπορεί να υπόσχεται ότι θα παρουσιάσει ένα πλήθος ταινιών μέσα από τέσσερα διαγωνιστικά προγράμματα, τα οποία θα λειτουργήσουν φέτος όλα για πρώτη φορά μετά την πανδημία. Στο κεντρικό διαγωνιστικό δεκατέσσερις ταινίες δοκιμάζουν να μεταφέρουν διαφορετικές οπτικές από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Πρόκειται για πρωτότυπες ταινίες δημιουργών που υπόσχονται να απασχολήσουν το παγκόσμιο σινεμά με το έργο τους στο μέλλον.

Επίσης θα βρείτε την διαρκή προσέγγιση των εκλεκτικών συγγενειών με τους γείτονές μας μέσα από βιώματα, κουλτούρες, πολιτισμικές ανταλλαγές και όλα όσα μπορεί να ανιχνεύονται σε ένα ανάλογο διαγωνιστικό τμήμα, όπως είναι το Γνωρίζοντας τους Γείτονες/ Meet the Neighbors, το παράλληλο διαγωνιστικό του Φεστιβάλ το οποίο περιλαμβάνει πρώτες και δεύτερες ταινίες σκηνοθετών από την ανατολική Ευρώπη και Μεσόγειο.

Δοκιμάζοντας τα όρια της φόρμας και κοιτάζοντας την κινηματογραφική πρακτική μέσα από ένα ριζοσπαστικό πρίσμα, το Film Forward διευρύνει την αντίληψη μας για το σινεμά. Έτσι το τμήμα που μας χάρισε την ταινί- α-γεγονός της περυσινής διοργάνωσης (τα Μαγνητικά Πεδία του Γ. Γούση) ετοιμάζεται και φέτος να παρουσιάσει σε πρώτη προβολή μερικές από τις πλέον περιζήτητες πρωτότυπες, avant garde και πειραματικές ταινίες της χρονιάς. 

Τέλος το γνωστό σε όλους ψηφιακό VR Competition επιστρέφει – μετά από υποχρεωτικό διάλειμμα δύο χρόνων λόγω της πανδημίας – και έτσι ταινίες μικρού μήκους εικονικής πραγματικότητας θα διαγωνιστούν και πάλι αποδεικνύοντας πως τα νέα μέσα μπορούν να ανοίξουν νέους δρόμους στην κινηματογραφική εμπειρία.

Ο Γιώργος Καπουτζίδης ambassador στην Agora

Με πρέσβη τον δημοφιλή παρουσιαστή, ηθοποιό, σεναριογράφο και θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Καπουτζίδη αλλά και με τις γνωστές δράσεις και πρωτοβουλίες που στηρίζουν το ελληνικό σινεμά, η Αγορά του 63ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου ετοιμάζεται να υποδεχτεί ξανά την εγχώρια και διεθνή κινηματογραφική αγορά στη Θεσσαλονίκη. Όπως κάθε χρόνο, η Αγορά του Φεστιβάλ στηρίζει το ελληνικό σινεμά, διοργανώνοντας πολύπλευρες δράσεις και πρωτοβουλίες που θα προσφέρουν χρήσιμες συμβουλές και εφόδια στους νέους επαγγελματίες του σινεμά. Παράλληλα, φιλοξενεί μια σειρά από συναρπαστικές συζητήσεις με διακεκριμένους ομιλητές και καλεσμένους.