Πέντε ωραίες ιστορίες της πόλης Vol. 13

της Κύας Τζήμου Αρχική εικόνα: Ελένη Βράκα

Η Θεσσαλονίκη έχει χιλιάδες ιστορίες να σας γεμίσουν τα Σαββατοκύριακα. Ακολουθήστε μας!

Βούτα στα μπαούλα της γιαγιάς

Αυτό το Σαββατοκύριακο αφιέρωσέ το σε μικρές αγορές με ελάχιστα χρήματα. Βιβλία, δίσκοι, παλιά αντικείμενα. Πού θα τα βρεις; Ξεκινάς Σάββατο πρωί ανηφορίζεις προς το Μπιτ Μπαζάρ, Φιλίππου με Τοσίτσα. Στα δυτικά της Πλατείας της Αρχαίας Αγοράς ανοικοδομήθηκε το 1928 το συγκρότημα του Μπιτ Μπαζάρ που παραχωρήθηκε στους πρόσφυγες, από τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό Προσφύγων Θεσσαλονίκης, και εγκαινιάστηκε από τον ίδιο τον Βενιζέλο. Χτίζονται εκεί διώροφα κτίρια που οι επάνω τους όροφοι ήταν κατοικίες και τα ισόγειά τους εμπορικά μαγαζάκια. Το όνομά του σημαίνει «Αγορά της ψείρας», όνομα που προήλθε από τα παλιά ρούχα που πωλούνταν στα καταστήματα και τα οποία ήταν γεμάτα ψείρες. Εδώ και σχεδόν εννιά δεκαετίες και μέχρι και σήμερα στην περιοχή, στην οδό Τοσίτσα, λειτουργεί η μοναδική αγορά παλαιοπωλείων στη πόλη που δυστυχώς παρακμάζει. Στο κέντρο της υπάρχει μια περίκλειστη πλατεία με έξι στοές με εξόδους στις οδούς Τοσίτσα και Oλύμπου. Η φθορά του χρόνου είναι ολοφάνερη στο κτίσμα. Το Σάββατο ειδικά στήνονται και υπαίθριοι πάγκοι. Αν σου μείνει ώρα κατεβαίνεις προς το κέντρο. Διαγώνιος, στον πεζόδρομο της Ισαύρων. Μπαίνεις στο «Μπαούλο» κι αρχίζεις τις ασκήσεις φαντασίας. Τα θέματα πολλά: 70ς κοσμήματα, ραδιόφωνα της γιαγιάς, καρέκλες της νοσταλγίας, βαλίτσες, παλιομοδίτικα παιχνίδια… Η δεύτερη ζωή των πραγμάτων, έχει μια ενέργεια τρελή, μπαίνεις στον πειρασμό να σκαρώσεις μυθιστορήματα για τα κρασοπότηρα, τα κομοδίνα, το τζουκ μποξ. Το «Μπαούλο» στην Ισαύρων (8) είναι κάτι σαν μικρό μουσείο. Ο Παναγιώτης (πρόεδρος των Παλαιοπωλών Θεσσαλονίκης) ολημερίς μαστορεύει και ξαναζωντανεύει έπιπλα κι αντικείμενα, φαγωμένα από τον χρόνο. Κυριακή θα πας στο χώρο των υπαίθριων γηπέδων της ΧΑΝΘ, είσοδος από Τσιμισκή. Βουτιά στο παρελθόν των αντικειμένων. Μέλη του Σωματείου Παλαιοπωλών Καταστηματαρχών Θεσσαλονίκης θα βρίσκονται, από τις 9 το πρωί έως τις 8 το βράδυ, στα γήπεδα της ΧΑΝΘ- είσοδος από Τσιμισκή, με αντικείμενα που έχουν να θυμίσουν πολλά στους μεγαλύτερους και να προκαλέσουν την περιέργεια σε νεώτερους. Πορσελάνινα διακοσμητικά, λεπτοδουλεμένα ασημικά και κρύσταλλα, vintage κοσμήματα, βαριές γραφομηχανές, σίδερα με κάρβουνο, κεντήματα και οτιδήποτε άλλο “στόλιζε” τα σπίτια περασμένων δεκαετιών, θα βρίσκονται και θα πωλούνται – σε τιμές… παζαριού- στους πάγκους των παλαιοπωλών.

*Μπιτ Μπαζάρ, Τοσίτσα, ένας διαγώνιος δρόμος μεταξύ Ολύμπου και Φιλίππου αριστερά της Αρχαίας Αγοράς *Μπαούλο, Ισαύρων 8, 6978100811 *5/4, Υπαίθρια γήπεδα της ΧΑΝΘ- είσοδος από Τσιμισκή, Ωρα: 09:00-20:00

Ο φούρνος στην αγορά που σας «νηστεύει» πεντανόστιμα

Μεγάλη εβδομάδα ξεκινάει… Για μερικούς η νηστεία συνεχίζεται για τους περισσότερους, τους πιο χαλαρούς μόλις ξεκινά. Να είστε σίγουροι πάντως ότι το κρέας και τα γαλακτοκομικά δεν θα σας λείψουν. Στην καρδιά της πόλης, στην οδό Βασιλέως Ηρακλείου 37-39, βρίσκεται το «Αριστοτέλειον» ή αλλιώς ο παράδεισος του τέλειου κουλουριού και των υπέροχων αρτοσκευασμάτων, τα οποία παρασκευάζονται όλο το βράδυ από τον Γιάννη και την υπόλοιπη ομάδα του μαγαζιού. Ένα σημείο, όπου παραδοσιακό και μοντέρνο παντρεύονται αριστοτεχνικά, καθώς από τη μια έχουμε τα παραδοσιακά τραγανά κουλούρια και τα προζυμένια αρτοσκευάσματα που απευθύνονται στους απαιτητικούς λάτρεις της παραδοσιακής καλοψημένης ζύμης και από την άλλη βρίσκουμε στις βιτρίνες νέα προϊόντα, που ανταποκρίνονται στις γευστικές απαιτήσεις των ανθρώπων, που θέλουν να μαθαίνουν συνεχώς νέες γεύσεις. Και φυσικά τις μέρες της νηστείας η λίστα με τα νηστίσιμα περιλαμβάνει αλμυρά και γλυκά αρτοσκευάσματα σε ποικιλία εντυπωσιακή. Πίτες με σπανάκι ή πράσο, πατατόπιτες εξαιρετικές, κουλούρια γεμιστά με ελιά, ψωμάκια με λαχανικά και πεντανόστιμα ελιόψωμα, πιροσκί με πατάτα, κρύα σάντουιτς με λαχανικά και κριτσίνια όλων των ειδών. Κι αν είστε του γλυκού αδύνατον να αντισταθείτε στην ταχινόπιτα αλλά και στα γλυκίσματα με μήλο και σοκολάτα κουβερτούρα. Καλή σας όρεξη.

*Αριστοτέλειον, Βασιλέως Ηρακλείου 37-39, τηλ. 2310279804

Γεύσεις από τη Μικρά Ασία

Αν την περιήγηση στο Μπιτ Μπαζάρ την ξεκινήσεις αργούτσικα, τότε μάλλον θα μεσημεριάσεις στην περιοχή. Έχει πολλά παλιά και καινούργια εστιατόρια εκεί. Δοκίμασε για αρχή το Γιόμα θα πας για το φιλικό περιβάλλον και το καλό ποιοτικό φαγητό. Εκείνο που αντιλαμβάνεσαι με την πρώτη μπουκιά είναι η γεύση των αγνών υλικών. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τα παστουρμαδοπιτάκια και τα ντολμαδάκια, αλλά και τις χειροποίητες σαλάτες, όπως την καβουροσαλάτα. Επίσης μία μεγάλη γκάμα από κρεατικά, σουτζουκάκια (χοιρινά και βουβαλίσια), τηγανιές και λουκάνικα, ενώ τα κεφτεδάκια είναι η σπεσιαλιτέ του ! Μην ζητήσετε όμως τη συνταγή, γιατί είναι οικογενειακό μυστικό, που έφερε μαζί της η γιαγιά του ιδιοκτήτη από τη Μικρά Ασία. Αν πάλι αγαπάτε τα θαλασσινά, θα βρεθείτε μπροστά σε πολλά διλήμματα: γαρίδες, χταπόδι και φρέσκα ψάρια ανταγωνίζονται σε γεύση με το μυδοπίλαφο και τους ψαροκεφτέδες! Το Γιόμα προσφέρει στους πελάτες του που γίνονται αμέσως φίλοι του με την πρώτη επίσκεψη, εξαιρετικά αποστάγματα από Έλληνες παραγωγούς με κορυφαία επιλογή το τσίπουρο από βιολογικά σταφύλια, που παράγεται στον Αμπελώνα Λάρισας.

*Το Γιόμα, Φιλίππου 36, τηλ. 2310225804

Στο καφέ των καλλιτεχνών

Αν η πολυκοσμία της Παραλίας δεν είναι του τύπου σας, στη περιοχή της Αρχαίας Αγοράς που ήδη βρίσκεστε, με θέα όχι τη θάλασσα αλλά τον μεγαλύτερο ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο της πόλης, ένα καινούργιο καφέ εύκολα γίνεται στέκι. Στον πεζόδρομο που ανηφορίζει παράλληλα με την Ρωμαϊκή Αγορά, πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία του “Container Art Cafe” αποτέλεσε ο επιβλητικός αυτός αρχαιολογικός χώρος σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της ευρύτερης γειτονιάς και την ανάδειξη της σ ένα νέο τόπο συνάντησης με την καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία. Εκεί φιλοξενούνται αξιόλογες εικαστικές εκθέσεις με την συμμετοχή καταξιωμένων και νέων καλλιτεχνών όπως και μουσικές συναυλίες, φιλοσοφικές βραδιές κλπ σε ένα χώρο υψηλής με εξαιρετική μουσική, από μπαρόκ-κλασική μέχρι punk, rock, jazz, soul και βέβαια ροφήματα, κοκτέιλ και σνακ που σερβίρονται με θέα την υπέροχη στοά της Αγοράς. Συμπλήρωσε μόλις ένα χρόνο ζωής και αποτελεί την πιο εναλλακτική πρόταση στη γειτονιά.

*Container Art Cafe, Αγν. Στρατιώτη-Φιλίππου 37 (Αρχαία Αγορά), Τηλ. 2310-222.630, καθημερινά: 10.00-02.00

Έχεις τρεις λόγους για να πας στη Βίλα αυτήν την Κυριακή

Και εννοούμε την πιο όμορφη της πόλης.. Την Βίλα Καπαντζή, στην παλιά Λεωφόρο των Εξοχών, σημερινή Βασ. Όλγας, στον αριθμό 108.

Λόγος πρώτος: Να περιηγηθείς στο κτίριο που κτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1890, με αρχιτέκτονα τον Πιέρο Αριγκόνι. Ιδιοκτήτης της ήταν ο έμπορος, βιομήχανος και τραπεζίτης Μεχμέτ Καπαντζή, επιχειρηματίας που υπήρξε πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Θεσ/νίκης, αδελφός του Αχμέτ (που έκτισε την έτερη βίλλα Καπαντζή (πρώην κτίριο ΝΑΤΟ, νυν ιδιοκτησία Ιβάν Σαββίδη, που υπήρξε δήμαρχος της πόλης.(1907-8). Το 1912, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, στο κτίριο εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας Νικόλαος, γιος του Γεωργίου Α’ και πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης. Το 1917 εγκαταστάθηκε σ’ αυτήν ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, επικεφαλής της Τριανδρίας, προσωρινής (επαναστατικής) Κυβέρνησης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, σε μια περίοδο κρίσιμη για την Ελλάδα. Στο διάστημα 1918-1922 το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία των οικογενειών Καπαντζή και Κοέν. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μέχρι το 1928, στα δωμάτια του κτιρίου στεγάστηκαν προσφυγικές οικογένειες, ενώ το 1928 το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας, ως ανταλλάξιμη περιουσία, αφού η οικογένεια Καπαντζή ήταν Ντονμέδες δηλαδή Εβραίοι που εξισλαμίστηκαν και υποχρεώθηκαν κι αυτοί να μπουν στη διαδικασία ανταλλαγής πληθυσμών, το 1923. Τον ίδιο καιρό εγκαταστάθηκε στους χώρους του η αμερικανική εταιρεία Foundation. Το 1938 στο κτίριο στεγάστηκε το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων, το οποίο παρέμεινε έως το 1972, με εξαίρεση την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου: το 1940 επιτάχθηκε από τον στρατό και λειτούργησε ως στρατιωτικό αρτοποιείο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τις γερμανικές αρχές, ενώ μετά την απελευθέρωση έως το καλοκαίρι του 1945 εγκαταστάθηκαν στο κτίριο βρετανικές στρατιωτικές αρχές. Έκτοτε και μέχρι το 1972 στέγασε και πάλι το Ε’ Γυμνάσιο. Το 1972 το κτίριο εγκαταλείφθηκε, αφού είχε ανάγκη μεγάλων επισκευών μετά τη μακρόχρονη χρήση του και τις αλλαγές λειτουργιών που γνώρισε. Κρίθηκε διατηρητέο το 1976 το κτίριο και το 1983, ο περιβάλλων χώρος του. Η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε να το αποκαταστήσει και να το χρησιμοποιήσει για πολιτιστικούς σκοπούς. Η αποκατάσταση του κτιρίου ήταν υποδειγματική και διήρκεσε από το 1982 έως το 1989. Έκτοτε λειτουργεί ως πινακοθήκη και εκθεσιακός χώρος του ΜΙΕΤ.

Λόγος δεύτερος: Αυτόν τον καιρό το ΜΙΕΤ φιλοξενεί την έκθεση του φωτογράφου Θεόφιλου Προδρόμου «Χαίρε, ω φιλτάτη Συρία”. Η Συρία, που υπήρξε κοιτίδα μεγάλων πολιτισμών, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με το φάσμα της ολοκληρωτικής καταστροφής. Με τη βοήθεια των κειμένων της ιστορικού Μαριάννας Κορομηλά ξεδιπλώνεται ένας ευγενικός κόσμος, βαθιά πολιτισμένος και ιδιαίτερα οικείος στην ιστορική μνήμη του ελληνισμού. Στόχος είναι να κινητοποιηθούν οι μηχανισμοί της μνήμης, ανακαλώντας όχι μόνο τα χίλια χρόνια της ελληνιστικής, ελληνορωμαϊκής και βυζαντινής ιστορίας του τόπου (333 π.Χ. έως 636 μ.Χ.), αλλά επίσης τους δεσμούς και τις επιρροές μεταξύ ελληνικού και συριακού πολιτισμού από την εποχή του Χαλκού έως σήμερα. Την Κυριακή 5 Απριλίου 2015, ώρα 11:00 θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση στην έκθεση » για όποιον θέλει να ακολουθήσει (διάρκεια περίπου δύο ώρες).

Λόγος τρίτος: Μετά μπορείτε να χαλαρώσετε και να συλλογιστείτε πάνω σε όσα ωραία είδατε στον κήπο της Βίλας ή στο παρακείμενο κρυφό παρκάκι δεξιά της Βίλας, στον ακάλυπτο των παρακείμενων πολυκατοικιών, έναν μικρό χαλαρωτικό παράδεισο όπου δεν φτάνει ο θόρυβος της πολύβουης λεωφόρου.