Ο Δρόμος έχει την δική του Ιστορία: Αριστοτέλους
Για τους Θεσσαλονικείς, η πλατεία και η οδός Αριστοτέλους αποτελούν ένα και το αυτό και εκεί χτυπά η καρδιά της πόλης.
Μια πόλη, μεγάλοι δρόμοι και οι ιστορίες που κρύβουν εντός τους. Καταστήματα, κτίρια, γεγονότα μικρά και μεγάλα που σημάδεψαν τον ρου της ιστορίας. Οι ποιητές και συγγραφείς που τους μνημόνευσαν στα έργα τους, οι άνθρωποι που περπάτησαν και περπατούν πάνω τους, η καθημερινότητα μιας πόλης που συνεχίζει μέσα στα χρόνια, γράφοντας την δική της ιστορία.
Για τους Θεσσαλονικείς, η πλατεία και η οδός Αριστοτέλους αποτελούν ένα και το αυτό. Πλατεία Αριστοτέλους ονομάζεται το άνοιγμα από την Μητροπόλεως μέχρι και το παραλιακό μέτωπο. Η οδός Αριστοτέλους είναι ο δρόμος αριστερά και δεξιά της πλατείας που ξεκινάει από την παραλιακή λεωφόρο για να καταλήξει στην Εγνατία. Για τους περισσότερους τελειώνει στα αρχαία της πλατείας Δικαστηρίων (αρχαία Αγορά), μιας και το άνοιγμα αποτελεί φυσική της συνέχεια.
Πήρε το όνομά της από τον Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής και υπήρξε μαθητής του Πλάτωνα. Το 343, ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος του ανέθεσε την αγωγή του γιού του και μετέπειτα βασιλιά Αλέξανδρου. Υπήρξε ένας από τους πολυγραφότερους φιλοσόφους και θεωρείται ο θεμελιωτής πολλών επιστημών. Το άγαλμά του βρίσκεται τοποθετημένο στην δεξιά πλευρά της πλατείας ανάμεσα από την Λ. Νίκης και τη Μητροπόλεως.
Διαβάστε περισσότερα: Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: «Αριστοτέλης» των Γ. Τσάρα και Γ. Γεωργιάδη
Ο Γάλλος αρχιτέκτονας Ερνέστ Εμπράρ, σχεδίασε την πλατεία, αμέσως μετά την πυρκαγιά του 1917. Σύμφωνα με τα τότε σχέδια, που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, η ονομασία της πλατείας θα έφερε το όνομα του στρατηλάτη Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μια πύλη στα πρότυπα Ευρωπαϊκών πόλεων (Παρίσι, Βερολίνο, Βαρκελώνη) στην αρχή της πλατείας, ένα σιντριβάνι και ένα μεγάλο άγαλμα του Αλέξανδρου θα ολοκλήρωναν την εικόνα. Πάνω από την Εγνατία θα χτιζόταν το Δικαστικό Μέγαρο. Με την ανακάλυψη σημαντικών αρχαιοτήτων και της αρχαίας αγοράς το σημείο, διαμορφώθηκε ως αρχαιολογικός χώρος, το Δικαστικό μέγαρο δεν έγινε ποτέ, παρόλα αυτά έμεινε η ονομασία πλατεία Δικαστηρίων. Μέχρι την μεταφορά των τερματικών σταθμών προς τον Σιδηροδρομικό Σταθμό και τα ΚΤΕΛ για την αποσυμφόρηση του κέντρου, τα λεωφορεία από τα δυτικά είχαν ως τέρμα τους την πλατεία Δικαστηρίων. Σήμερα κάποια από τα λεωφορεία των δυτικών συνοικιών συνεχίζουν να έχουν ως τερματικό σταθμό την οδό Αριστοτέλους, στο πέταλο κάτω από την Εγνατία, εκεί όπου από τα αριστερά ξεκινά η Άθωνος και από τα δεξιά το Καπάνι.
Το Καπάνι ή αλλιώς Αγορά Βλάλη είναι η παραδοσιακή αγορά του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Αποτελείται από τους πεζόδρομους Μενεξέ, Βλάλη, Σολωμού, Ασκηπού, Χαλκέων, Κυδωνιάτη, Σπανδώνη, όλοι τους ήρωες που μαρτύρησαν από τους Τούρκους και απαγχονίστηκαν μέσα στο Καπάνι ως αντίποινα για την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης, γι’ αυτό και τα ονόματά τους κοσμούν τιμητικά τους δρόμους της αγοράς. Τα κτήρια είναι διώροφα, ενώ κάποιοι από τους πεζόδρομους είναι σκεπαστοί. Το όνομα “Καπάνι” προέρχεται από την Τούρκικη φράση Ουν-Καπάν, που σημαίνει αγορά αλεύρων. Στο Καπάνι πωλούνται τρόφιμα, μπαχαρικά, είδη οικιακής χρήσης, ενδύματα κ.ά. Ακριβώς στην απέναντι πλευρά του δρόμου, η Πλατεία Άθωνος είναι ένας από τους αγαπημένους προορισμούς για ντόπιους και τουρίστες διότι εκεί υπάρχουν συγκεντρωμένες πολλές ταβέρνες αλλά και καταστήματα με μπαχαρικά, ξηρούς καρπούς και μεζέδες. Ορισμένα γραφικά μικρά καταστήματα στην οδό Παπαμάρκου προσφέρουν χειροποίητα ψάθινα αντικείμενα, καθώς και μικρά ξύλινα έπιπλα.
Συνεχίζοντας κανείς προς την παραλία, συναντά το αστυνομικό τμήμα Λευκού Πύργου, το ΙΚΑ, καθώς και τρεις μεγάλες τράπεζες που στεγάζονται σε κτίρια δεξιά και αριστερά του δρόμου. Η οριστική διαμόρφωση της Αριστοτέλους ολοκληρώθηκε το 1960, ενώ αργότερα έγινε η πεζοδρόμησή της, σχηματίζοντας μια μεγάλη πλατεία με νησίδα πρασίνου. H Πλατεία Αριστοτέλους είναι μία από τις πιο κεντρικές πλατείες της Θεσσαλονίκης και αποτελεί ένα δημοφιλές σημείο για τους τουρίστες και τους ντόπιους. Στα παλαιότερα χρόνια αποτέλεσε τον κύριο χώρο πολιτικών συγκεντρώσεων. Πλήθος κόσμου συνέρρεε από την παραλία μέχρι και την Εγνατία για να ακούσει τον Παπανδρέου, τον Μητσοτάκη και τον Καραμανλή. Η πλατεία αποτέλεσε χώρο καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, κυρίως ανοιχτών συναυλιών. Σήμερα συνεχίζουν και πραγματοποιούνται events, συγκεντρώσεις, ετήσιες ημέρες ενημέρωσης, ενώ κάθε Δεκέμβριο στολίζεται, για να σημάνει με τις μεγάλες συναυλίες την έλευση των εορτών. Στην Αριστοτέλους μπορεί κανείς να βρει κάθε είδους μικροπωλητή. Πριν δύο δεκαετίες, όσοι κατασκεύαζαν χειροποίητα κοσμήματα, τα πουλούσαν πάνω σε μεγάλους ξύλινους πάγκους, κάτω από τις καμάρες των εντυπωσιακών κτιρίων του δρόμου.
Στην αρχή της οδού Αριστοτέλους, πρωταγωνιστούν δύο εντυπωσιακά γωνιακά κτίρια, το Ολύμπιον, που χτίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1950 και αποτελεί σήμερα την έδρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και σταθερό προορισμό των σινεφίλ, μιας και μένει ανοιχτό όλο το χρόνο, φιλοξενώντας φεστιβάλ, αφιερώματα και ταινίες πρώτης προβολής, και το ξενοδοχείο Ηλέκτρα Παλλάς, που χτίστηκε την δεκαετία του 1960 από τον αρχιτέκτονα Ζακ Μοσέ, ένα από τα πιο κλασικά και αγαπημένα της πόλης. Στην πλατεία, για χρόνια συνέρρεαν τα καλοκαίρια όσοι επέλεγαν τα θερινά σινεμά για την διασκέδασή τους.
Όπως σημειώνει ο Στράτος Σιμιτζής, στο βιβλίο του “Κάποτε στη Θεσσαλονίκη”: «Η περίπτωση της πλατείας Αριστοτέλους με τους πέντε θερινούς κινηματογράφους τριγύρω είναι φαινόμενο μοναδικό στα παγκόσμια κινηματογραφικά χρονικά. Γι’ αυτό και πολύ εύστοχα ονομάστηκε το “Μπροντγουέη” της Θεσσαλονίκης. Φώτα πολύχρωμα, αφίσες και πανό, μουσική, κόσμος πολύς, ο διάλογος των ηθοποιών και η δράση των ταινιών που έφταναν μέχρι έξω, έδεναν ένα μοναδικό χρώμα στην Πλατεία Αριστοτέλους. Τα ζαχαροπλαστεία, οι λουκουμάδες και οι γρανίτες, οι ψησταριές με τον γύρο, οι “σποράδες” με τη λάμπα ασετιλίνης και το λουξ. Ήταν ένα πανηγύρι, που διαρκούσε όσο και το καλοκαίρι».
Διαβάστε περισσότερα: Αυτοί ήταν οι παλιοί θερινοί κινηματογράφοι της Θεσσαλονίκης
Πρώτο στην παραλία, από την πλευρά του λιμανιού, ήταν το “Ελληνίς” δίπλα τα “Ηλύσια” και στη γωνία της οδού Μητροπόλεως, το “Ρεξ”. Από την απέναντι πλευρά πρώτος στην παραλία ήταν ο “Ζέφυρος”, δίπλα ήταν τα “Διονύσια’.
Με τα χρόνια οι θερινοί κινηματογράφοι μεταφέρθηκαν εκτός κέντρου και ο μόνος κινηματογράφος που απέμεινε πλέον είναι το Ολύμπιον.
Στην δυτική πλευρά της πλατείας, γωνία με την παραλιακή οδό, υπήρχε το επιβλητικό ξενοδοχείο Μεντιτερανέ το οποίο όμως είχε υποστεί μεγάλες ζημιές και κατεδαφίστηκε μετά τον μεγάλο σεισμό του 1978.
Διαβάστε περισσότερα: Συνέβη στο Μεντιτερανέ Παλλάς
Διαβάστε περισσότερα: Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: «Ρολόι Ανθοκομίας»
Στο ύψος της Τσιμισκή, στέκει το «Ρολόι Ανθοκομίας». Είναι Ελβετικής προέλευσης και κατασκευάστηκε την δεκαετία του 1970. Η πρωτοτυπία και ομορφιά του έγκειται στο ότι οι ώρες κυκλικά του ρολογιού δεν αποτυπώνονται ως αριθμοί, αλλά υπάρχουν αντί αυτών λουλούδια, έτσι που το ρολόι, εκτός από την πληροφορία της ώρας, να είναι και ένα πολύχρωμο ζωντανό παρτέρι. Έχει μια κλίση που ξεκινάει από χαμηλά και φτάνει το 1 μέτρο, ώστε να είναι ορατό από αρκετά μέτρα μακριά. Όσες είναι οι φορές που το ρολόι λειτουργεί, άλλες τόσες έχει σταματήσει. Το 2005, η τότε δημοτική αρχή, ξόδεψε περίπου 30.000 ευρώ για την αναβάθμισή του, τοποθετώντας ψηφιακό μηχανισμό που ελέγχεται μέσω δορυφόρου και είναι συγχρονισμένος με το αστεροσκοπείο Γκρίνουιτς. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει δαπανήσει πολλά χρήματα για την συντήρηση και την λειτουργία του, παρόλα αυτά σήμερα είναι εκτός λειτουργίας και πολλές είναι οι φορές που έχει βανδαλιστεί.
Διαβάστε περισσότερα: Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: «Ελευθέριος Βενιζέλος» του Γιάννη Παππά
Στο τέλος του δρόμου, στέκει το άγαλμα του Ελευθέριου Βενιζέλου, σημείο εκκίνησης για πορείες, συλλαλητήρια και διαδηλώσεις. Το άγαλμα του Βενιζέλου είναι έργο του γλύπτη Γιάννη Παππά και είναι αυτό που έχει υποστεί λόγω θέσης τις περισσότερες παρεμβάσεις από γκράφιτι. Παραμένει ένα από τα πιο κλασικά μνημεία της πόλης και γύρω από αυτό έχουν στηθεί, εκτός από συγκεντρώσεις, προεκλογικές ομιλίες, γιορτές, Χριστουγεννιάτικα μπαζάρ, λούνα παρκ, υπαίθρια παζάρια. Είναι φτιαγμένο εξ’ ολοκλήρου από μάρμαρο, από την βάση μέχρι το κυρίως σώμα, και έχει ύψος περίπου 4 μέτρα. Τοποθετήθηκε στην θέση αυτή το 1977, επί δημαρχίας Μιχάλη Παπαδόπουλου, δίπλα στον πρώτο μεγάλο δρόμο που κόβει κάθετα την Εγνατία και φέρει το όνομά του.
Μια αεροφωτογραφία της οδού Αριστοτέλους και της πλατείας χρησιμοποιήθηκε για την διαφήμιση γνωστού ποτού. Η οδός Αριστοτέλους φιγουράρει σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς της πόλης.
Την οδό Αριστοτέλους τραγούδησε πριν χρόνια με την αισθαντική της φωνή η Χαρούλα Αλεξίου. Το τραγούδι «Οδός Αριστοτέλους» αναφέρεται στον δρόμο της Αθήνας και στην πλατεία Βικτώριας, αλλά έγινε τόσο γνωστό και αγαπητό που οι Θεσσαλονικείς, αν και δεν αναφέρεται στην Θεσσαλονίκη, όταν το σιγομουρμουρίζουν φέρνουν στο νού τους την δική τους πλατεία.
Πρόσφατα, έξω από το Ολύμπιον, δίπλα από το γυάλινο info desk, τοποθετήθηκε μια πολύχρωμη καρδιά από την αντιδημαρχία Τουρισμού, η οποία πολύ εύστοχα δηλώνει πως η καρδιά της πόλης (είναι) χτυπάει στην Αριστοτέλους.
