Είναι το φλιτζάνι η βαριά βιομηχανία της πόλης;

Και ξαφνικά όλη η πόλη ρουφάει ελληνικούς με θόρυβο και τρώει λουκουμάκι ρίχνοντας στάχτη στα μάτια των «έξω» που νομίζουν ότι αποχαιρετίσαμε τους φρέντο και λανσάρουμε το back to the basics.

Όχι. Από ότι ενημερώνομαι οι πωλήσεις στις εσπρεσιέρες βρίσκονται πιο πάνω και από τα δεδομένα της Ιταλίας οπότε δεν εγκαταλείψαμε ούτε τo αφρόγαλo και τις σαντιγές ούτε θυμηθήκαμε τα νιάτα μας που η γιαγιά μας άφηνε να βουτήξουμε τα Μιράντα στο καϊμάκι της. Η πόλη θυμήθηκε ή της θύμισαν την “εξαποδώ” μαγεία του αναποδογυρισμένου φλιτζανιού και με την δύναμη του κατακαθιού το μπισμπιζέ εμπόριο της Θεσσαλονίκης στο οποίο η οικονομική κρίση έδωσε μία γερή ένεση επινεφρίνης, πριν προλάβει καν να φορτιστεί ο απινιδωτής η κα Έφη η Σμυρνιά ούρλιαξε “Clear” και ζωντανέψαμε άπαντες από το κρύο του ιδρώτα στο άκουσμα της φωνής της. Aπό τότε το φλιτζάνι είναι η βαριά βιομηχανία της πόλης και η κα Έφη Υπουργός «Ανάπτυξης Αναμετάδοσης Διάδοσης & Διαφύλαξής» του. Δρόμους, άντρες/γυναίκες μέλλον και πόρτες μεγάλες να θέλεις. Δυόμισι ευρώ και το μέλλον σου να το πιεις στο ποτήρι σε καταστήματα φίσκα που περιμένεις ουρά για να καθίσεις αλλά και μπροστά στους εκφραστές του είδους που «τις καλές μέρες», Τετάρτες και Παρασκευές όπως μας συμβούλευσαν, μετράνε έως και 500 φλιτζάνια την ημέρα.

Συνήθως το προφίλ όσων επισκέπτονται τα φλυτζανάδικα με το «καμία-ελπίδα-για-λίγο-παραπάνω-φαντασία-πέραν-τούρκικου-ονόματος», χωρίζονται σε 4 βασικές κατηγορίες.

Ο τυχαία βρέθηκα εδώ…Δεν βρέθηκες τυχαία καλό μου πλάσμα, γιατί το βλέμμα τύπου ψάχνω να βρω αν είμαι στην σωστή οδό που μου είπανε, φαινόταν με το που έστριψες από την γωνία. Ο για την εμπειρία…Εμπειρία ξε-εμπειρία, ακόμα και αν αυτός είναι όντως ο λόγος που θα πρωτοπάς να είσαι βέβαιος ότι αυτά που θα ακούσεις, είτε τα λογαριάσεις για ψέματα είτε για αλήθειες, θα σε απασχολήσουν για κάποιες μέρες της ζωής σου. Ο για την πλάκα…Αξίζει να σταθείς στα βλέμματα αυτής της κατηγορίας των ενοχικών που στην αρχή κοντοστέκονται έξω από την πόρτα της και προσπαθούν να πείσουν τους γύρω τους ότι είναι εκεί για πλάκα. Παιδιά όλοι για τους ίδιους λόγους είμαστε εκεί. Το Εφάκι πλάκες δεν σηκώνει. Ο ειλικρινής…Είναι ο τύπος που το βήμα του είναι χαλαρό και το πρόσωπό του άνετο. Θα τον δεις να εισέρχεται ακομπλεξάριστος στον χώρο χαιρετώντας προσωπικό και αράζοντας σαν να μην συμβαίνει τίποτα στην αγαπημένη του θέση.

Σχεδόν άπαντες μετράμε στο βιογραφικό μας έστω και ένα αναποδογυρισμένο φλιτζάνι και οι πιο τυχεροί μετράνε στην ζωή τους μια γιαγιά μια θεία ή μια γειτόνισσα που το έλεγε αυτοπροσώπως. Σήμερα θα δεις το επάγγελμα να ανοίγει, και από το κοφτό κεντητό τραπεζομάντηλο της γιαγιάς Ραχήλ το φλιτζανάκι μεταφέρθηκε με ΦΠΑ και πουρμπουάρ σε ξύλινα τραπέζια café, άλλοτε πίσω από διαμορφωμένα παραβάν για ιδιωτικότητα ή παρανομία και άλλες φορές φάτσα φόρα όλα στο «μια παρέα είμαστε όλοι».

Η Θεσσαλονίκη μετράει αυτή την στιγμή, μαζί με τα συνοικιακά, τους free lancer επαγγελματίες του είδους, τα κρυφά αλλά και τα ξεκάθαρα προσανατολισμένα, περισσότερα από 30 σημεία εξάσκησης της «Τέχνης». Η τιμή κυμαίνεται στα καταστήματα από 2.5 – 3 ευρώ ο ελληνικός, μαζί με το φλιτζάνι και το τυπωμένο νουμεράκι προτεραιότητας και μάξιμουμ ένα 3λεπτο αφήγησης καθώς οι καταστηματάρχες δεν επιτρέπουν λεπτό παραπάνω. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες του είδους (συμπεριλαμβανομένων και αντρών) τους οποίους βρίσκεις μόνο από στόμα σε στόμα και σε υποδέχονται στα σπίτια τους, θα σου «πιάσουν τον πωπό» καθώς μπορεί να σου εξιστορούνε μελλούμενα για περισσότερη από μισή ώρα ωστόσο στο τέλος το 20αρικο στην καλύτερη δεν το γλιτώνεις.

Η ιεροτελεστία της ανάγνωσης, διαφέρει ανάλογα από την περιοχή που προέρχεται η/ο εκπρόσωπος του, γιαυτό και θα παρατηρήσεις διαφορές στον τρόπο που θα γίνει η ανάγνωσή του. Άλλοι θα σου ζητήσουν να το γυρίσεις εσύ προσεκτικά και δεξιόστροφα ρίχνοντας το κατακάθι από την μέσα πλευρά – κοιτάζοντας το φλιτζάνι προς τα εσένα, ενώ πολλές φορές με το γύρισμα και το στέγνωμα ασχολείται μόνο η επαγγελματίας. Από τα πιο εντυπωσιακά που θα συναντήσεις είναι όταν θα δεις να γυρνάει το κατακάθι και αδειάζοντάς το από το φλιτζανάκι να δημιουργεί σχήματα στο εξωτερικό του, τα οποία και θα στα αναλύσει πρώτα πρώτα μέχρι να στεγνώσει το εσωτερικό του. Στο τέλος μερικοί θα σου ζητήσουν να βάλεις τον δείχτη του χεριού πατώντας στο κέντρο του φλιτζανιού για να δούνε ανάλογα με το σχήμα που θα αφήσει, σε τι κατάσταση είναι η καρδιά σου. Άλλοι πάλι θα σχηματίσουν μόνοι τους ένα σταυρό στον πάτο και θα σου ζητήσουν να κάνεις μια ευχή, γυρνώντας το φλιτζάνι χωρίς να βλέπεις και σταματώντας το απότομα αν ο σταυρός είναι σε θέση Χ, τότε κλάψε την ευχούλα.

Δεν λες ποτέ «ευχαριστώ» στον άνθρωπο που σου λέει το φλιτζάνι, είναι κανόνας, και να θυμάσαι να αφήνεις πάντα κάτι σε κέρμα, δεν έχει σημασία το ποσό-μπορεί να είναι και 0,05 λεπτά του ευρώ, στο τσίγκινο μπολάκι δίπλα του ακριβώς μετά από την ανάγνωση για να μην σε πιάσει πονοκέφαλος βγαίνοντας από την πόρτα.

Το πρωτόκολλο συμπεριφοράς είναι σημαντικό και πρέπει να το ακολουθείς αν δεν θέλεις να πιαστείς «κότσος» στο παραλήρημα. Κάθεσαι, συστήνεσαι και προσπαθείς να διώξεις το βλέμμα ένοχης ντροπής που σε διακατέχει το οποίο και φυσικά θα τονίσει τσαούσικα η κυρία με τις ανατολίτικες καταβολές κάνοντας χρήση του ύφους της εξουσίας που της χαρίζεις απλόχερα. Φρόντισε να μην τσατίσεις λοιπόν την κυρία που κρατάει το μέλλον σου στα χεράκια της στριφογυρίζοντάς το γύρω γύρω γύρω όσο εσύ κρέμεσαι από τα χείλη της. Όταν σου κάνει ερωτήσεις μην είσαι λακωνικός. Αν είναι από τις καλές, σου κάνει ερωτήσεις γιατί θέλει να εξακριβώσει τι ακριβώς βλέπει. Αν είναι από τις άσχετες σου κάνει ερωτήσεις γιατί θέλει να φτιάξει ένα στόρι στο μυαλό της. Συμπερασματικώς, μην απαντήσεις σε ερώτηση αν δεν έχει ήδη κάνει μία πρώτη εκτίμηση του κατακαθίου σου με πράγματα που μπορείς να επιβεβαιώσεις. Θυμήσου να κρατήσεις μικρό καλάθι σε εκείνον που κατά την διάρκεια της «ενόρασης» θα αρχίσει να σου αραδιάζει γράμματα-αρχικά ονομάτων κλπ. Συνήθως πρόκειται για ολοφάνερες ναι μεν γραμμές στο φλιτζάνι σου αλλά από την εμπειρία του ρεπορτάζ στο τέλος καταλαβαίνεις ότι απλά κερδίζουν χρόνο αφήγησης.

Πού ποντάρει το όλο σύστημα; Στο ότι βγαίνουν δεν βγαίνουν θα ξαναπάς. Ανάμεσα στα 10 που θα σου πουν, αν τύχει και βγει το 1, αυτό θα είναι αρκετό για να ξανααναθρέψει την ανάγκη σου για “μέλλον” και θα ξαναοδηγήσει τα βήματα σου στο χαλάκι της ντροπής.

Η ανάγνωση του καφέ πάει πίσω στον 16ο αι και στην Μέση Ανατολή η οποία μέχρι και σήμερα μαζί με την Ελλάδα συνεχίζουν την παράδοση, με την δεύτερη να ξεπερνάει τα όρια της δημοφιλίας στην εξάσκηση της ανάγνωσης. Η μελέτη και η συμβολοποίηση των υπολειμμάτων του καφέ από τον ελληνικό κινηματογράφο και την Βασιλειάδου, μέχρι το αφιλοκερδώς του «από γιαγιά σε εγγονή», στο με 3ευρώ της Χάιδως, της Έφης της Εσμά και του Γιάννη του καταστηματάρχη που ψάχνει να σώσει τον τζίρο.

Το φλιτζάνι προοριζόταν και προορίζεται σε εσένα και εμένα που ό,τι και να γίνει είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να θέλουμε να μάθουμε αν η μύγα που βρίσκεται μπροστά μας θα πετάξει δεξιά ή αριστερά, που πάντα θα ψάχνουμε απάντηση στο αν μας αγαπάνε χωρίς να ρωτήσουμε τους ίδιους και στην πόλη που για αρκετό καιρό ακόμα θα προσπαθεί να σώσει την οικονομία της με τους μόνους τρόπους που ξέρει.