Και το όνομα αυτού ΜoΜus

Επισημοποιείται σήμερα η συνένωση των δυο μεγάλων Μουσείων Σύγχρονης Τέχνης της πόλης. Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης γίνονται ένα.

Η εκδήλωση υπογραφής σύμβασης μεταξύ του ΚΜΣΤ και του ΜΜΣΤ πραγματοποιείται απόψε (στις 17.30) στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου.

Το νομοσχέδιο, που προβλέπει τη συνένωση των μουσείων και την ίδρυση οργανισμού με την επωνυμία «Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης» (ΜoΜus) βρίσκεται καθ’ οδόν προς ψήφιση στη Βουλή. Έδρα του οργανισμού ορίζεται η Θεσσαλονίκη. Σ’ αυτό το σημείο να θυμηθούμε ότι το ΚΜΣΤ ιδρύθηκε το 1996 από τον Βενιζέλο με έδρα την ΥΦΑΝΕΤ και με προσωρινή στέγαση στη Μονή Λαζαριστών.

Το θέμα ΥΦΑΝΕΤ έχει μακριά ιστορία: Στις 29 Δεκεμβρίου του 2006 περιήλθε στην ιδιοκτησία του Υπουργείου Πολιτισμού το διατηρητέο κτίριο όπου στεγαζόταν το ιστορικό υφαντουργείο ΥΦΑΝΕΤ στην περιοχή της Τούμπας στη Θεσσαλονίκη, με κοινοτικά κονδύλια ύψους 10,2 εκατ. ευρώ, προκειμένου να στεγαστεί εκεί το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το μέγεθος του κτιρίου και τα 12 στρέμματα του χώρου, αποτελούσαν εγγύηση για τη δημιουργία ενός σύγχρονου Μουσείου που θα συγκέντρωνε το ενδιαφέρον των φιλότεχνων ολόκληρου του κόσμου. Η υπόθεση του εκκρεμεί ενώ το κτίριο εξακολουθεί να τελεί υπό κατάληψη.

Το νέο κοινό σχήμα των Μουσείων

Σύμφωνα με το νέο κοινό σχήμα λειτουργίας των δυο μουσείων, τα δύο νομικά πρόσωπα του ΝΠΙΔ ΚΜΣΤ και το κοινωφελές ίδρυμα ΜΜΣΤ δεν συγχωνεύονται αλλά λειτουργούν υπό έναν νέο οργανισμό, καθώς με το νόμο που θα ψηφίσει η Βουλή αναδιαρθρώνεται η οργάνωση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης από τον ιδρυτικό του νόμο (2527/1997.)

Διοικητικά, το νέο σχήμα λειτουργεί με εννεαμελές ΔΣ ως το ανώτατο όργανο διοίκησης. Τη διοίκηση του οργανισμού αναλαμβάνει Γενικός Διευθυντής που προκύπτει από διεθνή διαγωνισμό, τον οποίον θα διεξαγάγει ο νέος μουσειακός οργανισμός.

-Ιδρύονται τρεις διευθύνσεις (που αποκαλούνται μουσεία) με καλλιτεχνικούς διευθυντές: α) το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης που διαχειρίζεται την συλλογή Κωστάκη και όλες τις συλλογές τέχνης έως το 1950, β) το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που διαχειρίζεται όλες τις συλλογές τέχνης από το 1950 έως τις μέρες μας, γ) το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης που διαχειρίζεται τις συλλογές φωτογραφίας. Λειτουργεί επίσης το Πειραματικό Κέντρο Τεχνών ως αυτοτελές τμήμα του νέου Οργανισμού.

-Στο νέο Οργανισμό προβλέπεται να λειτουργήσει ως τμήμα της Διεύθυνσης Σύγχρονης Τέχνης και το Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα. Η Διεύθυνση Σύγχρονης Τέχνης θα εποπτεύεται από πενταμελή Εφορεία, ο Πρόεδρος και δύο μέλη της οποίας θα υποδεικνύονται από το Διοικητικό Συμβούλιο του ιδρύματος ΜΜΣΤ. Ταυτόχρονα θα εξακολουθήσει να εποπτεύεται από πενταμελή Εφορεία και η Διεύθυνση του Μουσείου Φωτογραφίας (πηγή: makthess.gr)

Τρεις υπουργοί, τρία ματαιωμένα πρότζεκτ

Το σχέδιο για τη συνένωση των δύο μουσείων έχει μακρά και πολύπαθη ιστορία. Άρχισε να συζητείται το 2010 χωρίς όμως να προχωρήσουν σε ικανοποιητικό βαθμό οι συζητήσεις.

Το 2011, ο επί ΠΑΣΟΚ υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος βρέθηκε μία αναπνοή από την υλοποίηση του σχεδίου. Ο κ. Γερουλάνος θεωρούσε ότι η Θεσσαλονίκη χρειαζόταν ένα μεγάλο μουσείο σύγχρονης τέχνης, είχε αναθέσει μάλιστα σε ομάδα συνεργατών του να «τρέξει» την προετοιμασία για το εγχείρημα. Ο νέος οργανισμός θα έφερε το όνομα «Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης». Το πρότζεκτ όπως το σχεδίασε η ομάδα Γερουλάνου βρήκε θετική ανταπόκριση και από τα δύο μουσεία – με κάποιες διαφωνίες σε σχέση με τη συγκρότηση του δ.σ., καθώς και από τη ΔΕΘ, ενώ προβλεπόταν και η συμμετοχή του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Το σχέδιο νόμου στο οποίο προβλεπόταν η σύσταση του νέου οργανισμού είχε ολοκληρωθεί και βρισκόταν στο συρτάρι του κ. Γερουλάνου. Δυστυχώς εκεί παρέμεινε, καθώς προέκυψαν οι εκλογές του Μαΐου 2012.

Ένα χρόνο αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2013, το θέμα ανέσυρε ο επί ΝΔ αναπληρωτής υπουργός ΠΑΙΘΠΑ αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού, Κώστας Τζαβάρας. Ο κ. Τζαβάρας ανακοίνωσε στη Θεσσαλονίκη την απόφαση συγχώνευσης των δύο Μουσείων, τονίζοντας ότι «πρόκειται για ένα αίτημα που έχει ωριμάσει. Χαρακτήρισε αδιανόητο το γεγονός να υπάρχουν δύο Μουσεία με το ίδιο αντικείμενο, στην ίδια πόλη και προανήγγειλε τη δημιουργία ενός εξωστρεφή θεσμού που θα κατέληγε «στη δημιουργία του μεγαλύτερου Μουσείου της Ελλάδας και ενός από τα μεγαλύτερα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης στην Ευρώπη». Κι αυτή όμως η εξαγγελία και το προσχέδιο νόμου που ακολούθησε, έμελλαν να παραμείνουν στο υπουργικό συρτάρι, αφού ο κ. Τζαβάρας «εκπαραθυρώθηκε» κατά τον ανασχηματισμό του Ιουνίου 2013. Ο διάδοχός του Πάνος Παναγιωτόπουλος δεν φάνηκε να ενδιαφέρεται ποτέ για την τύχη των μουσείων της Θεσσαλονίκης.

Διαβάστε ακόμη Ένα κι ένα κάνουν ένα

Δύο μουσεία, δύο ιστορίες

Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ιδρύθηκε το 1997 και στεγάζεται στη βορειο-ανατολική πτέρυγα του συγκροτήματος της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη. Πυρήνας των συλλογών αλλά και των εκθέσεων του Μουσείου αποτελεί η Συλλογή Κωστάκη με 1277 (πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, κατασκευές, κεραμικά κ.ά.) έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας, που φέρουν την υπογραφή καλλιτεχνών όπως οι Kazimir Malevich, Vasilii Kandinsky, Liubov Popova, Vladimir Tatlin, Aleksandr Rodchenko, Ivan Kliun, Solomon Nikritin. Η συλλογή αγοράστηκε από το ελληνικό δημόσιο το Μάρτιο του 2000 και με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού περιήλθε στο ΚΜΣΤ. Χάρη στη Συλλογή Κωστάκη, το ΚΜΣΤ διαγράφει τα τελευταία χρόνια μία εξαιρετική πορεία στο εξωτερικό έχοντας παρουσιάσει μεγάλες εκθέσεις σε μουσεία όπως η Tate, το Martin Gropius Bau και η Πινακοθήκη Τρετιακόφ. Στη Θεσσαλονίκη η εκθεσιακή δραστηριότητα του ΚΜΣΤ είναι πυκνή, πολύμορφη κι ασταμάτητη ενώ από τον προγραμματισμό του δεν λείπουν τα συνέδρια και τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είναι επίσης ο διοργανωτής της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, που έχει φτάσει αισίως στην 5η της διοργάνωση. Αυτήν τη στιγμή το ΚΜΣΤ στη Μονή Λαζαριστών στεγάζεται σε χώρο έκτασης 2.000 τ.μ., ενώ, αν όντως γίνει αποδεκτό το αίτημα για την παραχώρηση του Περιπτέρου 6 της ΔΕΘ -το οποίο έχει φιλοξενήσει τόσο την 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης όσο και τη φετινή 5η Μπιενάλε-, ο χώρος στον οποίο μπορεί να απλώσει τις συλλογές του θα τριπλασιαστεί (το περίπτερο έχει έκταση 6.000 τ.μ.). Στην Αποθήκη Β1 στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης στεγάζεται ο δεύτερος εκθεσιακός χώρος του Κ.Μ.Σ.Τ., όπου αναπτύσσονται κυρίως οι δραστηριότητες του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης το οποίο αποτελεί τμήμα του Κ.Μ.Σ.Τ.

Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αποτελεί ειδικό δείγμα πρωτοβουλίας πολιτών, μοναδικό στην ιστορία του ελληνικού εικαστικού χώρου. Από την ίδρυση του σωματείου Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης το 1979, η συλλογή του μουσείου εμπλουτίστηκε αρχικά με 45 έργα της δωρεάς του Αλέξανδρου Ιόλα και στη συνέχεια με τη μεγάλη συλλογή χαρακτικών του Franz Geierhaas. Με την ίδρυση του Μουσείου (1992) συνεχίζεται ο εμπλουτισμός με τις συλλογές Μάγδας Κοτζιά, Αλέξανδρου και Δωροθέας Ξύδη, Άρι Γεωργίου, Αχιλλέα Απέργη, Δημήτρη Μεϊμάρογλου, Κάρολου Τσίζεκ καθώς και άλλων 180 καλλιτεχνών. Το μουσείο έχει περισσότερα από 1800 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, βιντεοτέχνης, εγκαταστάσεις, χαρακτικά, φωτογραφίες, που φέρουν την υπογραφή Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Το ΜΜΣΤ στεγάζεται από το 1992 σε έκταση 4.500 τ.μ., σε περίπτερο εντός των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Εκεί παρουσιάζεται ένα μεγάλο μέρος της μόνιμης συλλογής του ΜΜΣΤ στοχεύοντας στην καλύτερη δυνατή ανάδειξη των συλλογών και την παρουσίαση των έργων των καλλιτεχνών-δωρητών. Η επιλογή των έργων περιλαμβάνει Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες καθώς και πολυάριθμα έργα νέων καλλιτεχνών, αναδεικνύοντας πολλαπλές πτυχές της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας.